Jednym z dóbr osobistych jest wolność człowieka, dziś dominuje szersze ujęcie wolności. Obejmuje ono ponadto stan wolny od obawy i strachu, od działania pod przymusem użycia przemocy lub groźby przez inną osobę.
Koncepcja prywatności jest wytworem doktryny amerykańskiej.
W Polsce utorował jej drogę Andrzej Kopff (Koncepcje prawa).
Jego zdaniem sfera życia intymnego człowieka należy do jego dóbr osobistych i podlega ochronie przewidzianej w art. 23 i 24 k.c. ( s. 9 i 31 oraz nast.) Dobrem osobistym w postaci życia prywatnego jak pisał jest to wszystko co ze względu na uzasadnione odosobnienie się jednostki od ogółu społeczeństwa służy jej do rozwoju fizycznej i psychicznej osobowości oraz zachowania osiągniętej pozycji społecznej.
Sfera życia prywatnego w jego ujęciu dzieli się na dwie podsfery:
sferę życia intymnego i sferę życia osobistego. Do sfery intymnej zaliczał przeżycia osobiste człowieka, które nie dzieli się on zwykle z innymi osobami, a jeśli już to tylko z osobami najbliższymi. Ich ujawnienie przez osoby trzecie wywołuje zwykłe uczucie wstydu, zakłopotanie lub udręki. Jako dobro osobiste powinno podlegać ochronie prawnej. Nie ma usprawiedliwienia wnikania w nią osobom trzecim. Organy Państwa również mogą naruszyć dobra osobiste.
sfera osobista obejmuje okoliczności życia osobistego i rodzinnego, które są udostępnione bliskim i znajomym, ale zwykle są dostępne tylko tym osobom. Ingerencja w tę sferę może być usprawiedliwiona ze względu na czynnik " usprawiedliwionego zainteresowania". Czynnik ten przemawia za węższą ochronę prywatności osób pełniących funkcje publiczne niż pozostałych jednostek. W latach 90 pojawiły się nowe impulsy zmierzające do ugruntowania koncepcji zakładającej istnienie odrębnego dobra osobistego w postaci sfery życia prywatnego.
1) dokonano w 1990 r. nowelizacja art. 14 ust. 6 Pr Pras. ( skreślenie słów zezwalających na publikację danych dotyczących prywatnej sfery życia prywatnego, jeżeli przemawia za tym obrona społecznie uzasadnionego interesu).
2) przystąpienie Polski do Europejskiej Konwencji Praw Człowieka
3) art. 47 Konstytucji " Każdy ma prawo do poszanowania życia prywatnego, rodzinnego (...) oraz do decydowania o swoim życiu osobistym, według art. 51 ust. 1 Konstytucji. Nikt nie może być obowiązany inaczej niż na podstawie ustawy do ujawnienia informacji dotyczących jego osoby i wreszcie zgodnie z art. 76 Konstytucji " Władze publiczne chronią konsumentów, użytkowników i najemców przed działaniem zagrażającym ich (...) prywatności.
Równocześnie w Konstytucji podkreślono prawo obywatela do informacji o osobach pełniących funkcje publiczne ( art. 61 ust. 1).
B. Kordasiewicz Ochrona s. 25 i nast. M. Safian Refleksje s. 231, 239. J. Braciak, Prawo do prywatności w: Prawa i wolności obywatelskie w Konstytucji RP ( pod. red. B. Banaszaka, A. Preisnera) Warszawa 2002, s. 347, s .157 i nast.
Art. 14 ust. 6 PrPras " Nie wolno bez zgody osoby zainteresowanej publikować informacji oraz danych dotyczących prywatnej sfery życia, chyba że wiąże się to bezpośrednio z działalnością publiczną danej osoby.
Czy sfera intymna może mieć związek z jej działalnością publiczną ?
Zwolennicy bezwzględnej ochrony sfery intymnej człowieka z reguły odnoszą ją również do osób publicznych ( por. A. Kopff Koncepcja praw s. 33, S. Rudnicki, Ochrona s. 59,60)
Wg innego poglądu ochrona nie może być absolutna ( por. J Serda Glosa do wyr. SN z 6.12.1990 r. I CR 575/90 OSP 1992 Nr 10 poz. 214 s. 453
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz