Kiedy uchwały Sądu Najwyższego wiążą inne sądy ?

Tylko uchwały wpisane do księgi zasad prawnych wiążą składy SN w innych sprawach.


Zagadnienia ogólne


art. 6
Podatkiem jest publicznoprawne, nieodpłatne, przymusowe oraz bezzwrotne świadczenie
pieniężne na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu lub gminy, wynikające
z ustawy podatkowej.



art. 3 pkt. 3


3) podatkach – rozumie się przez to również:
a) zaliczki na podatki,
b) raty podatków, jeżeli przepisy prawa podatkowego przewidują płatność
podatku w ratach,
c) opłaty oraz niepodatkowe należności budżetowe;

rata podatku
Art. 67a.
§ 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach
uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym,
może:
1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami
za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub
opłatę prolongacyjną.
§ 2. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za
zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Elementy konstrukcji podatku


Art. 217.
Nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków następuje w drodze ustawy.

Art. 13.
§ 1. Organem podatkowym, stosownie do swojej właściwości, jest:
1) naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa – jako organ pierwszej instancji;
2) dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej – jako:
a) organ odwoławczy odpowiednio od decyzji naczelnika urzędu skarbowego
lub naczelnika urzędu celnego,
b) organ pierwszej instancji, na podstawie odrębnych przepisów,
c) organ odwoławczy od decyzji wydanej przez ten organ w pierwszej instancji;
3) samorządowe kolegium odwoławcze – jako organ odwoławczy od decyzji wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starosty albo marszałka województwa.
§ 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych jest organem podatkowym –
jako:
1) organ pierwszej instancji w sprawach stwierdzenia nieważności decyzji,
wznowienia postępowania, zmiany lub uchylenia decyzji lub stwierdzenia
jej wygaśnięcia – z urzędu;
2) organ odwoławczy od decyzji wydanych w sprawach, o których mowa w pkt 1;
3) organ właściwy w sprawach porozumień dotyczących ustalenia cen transakcyjnych;
4) organ właściwy w sprawach interpretacji przepisów prawa podatkowego,
5) organ właściwy w sprawach informacji przekazywanych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.
§ 3. Organami podatkowymi wyższego stopnia są organy odwoławcze.


z orzecznictwa
Zwolnienie i ulga to dwie instytucje prawa podatkowego. Rada gminy jest uprawniona do wprowadzania ulg podatkowych tylko wówczas, gdy w danym przepisie ustawowym użyte jest pojęcie ulga. I SA/Go 265/09

OBOWIĄZEK PODATKOWY



Art. 4.
Obowiązkiem podatkowym jest wynikająca z ustaw podatkowych nieskonkretyzowana
powinność przymusowego świadczenia pieniężnego w związku z zaistnieniem
zdarzenia określonego w tych ustawach.


ZOBOWIĄZANIE PODATKOWE I ICH POWSTANIE
Pojęcie zobowiązania podatkowego
Art. 5.Zobowiązaniem podatkowym jest wynikające z obowiązku podatkowego zobowiązanie podatnika do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa, województwa, powiatu albo gminy podatku w wysokości, w terminie oraz w miejscu określonych w przepisach prawa podatkowego.



Sposoby powstawania zobowiązań podatkowych


Art. 21.§ 1. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego
zobowiązania;
2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.

§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia
deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt
1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3.

§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik,
mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku,
nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna
niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa
wysokość zobowiązania podatkowego.

§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu
podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu
przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji,
organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość
zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.

§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest
do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji,
a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.

§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia
deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2,
ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne
przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego
albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji,
mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne
ze stanem faktycznym.



Szacowanie podstawy opodatkowania


Art. 23.
§ 1. Organ podatkowy określa podstawę opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli:
1) brak jest ksiąg podatkowych lub innych danych niezbędnych do jej określenia lub
2) dane wynikające z ksiąg podatkowych nie pozwalają na określenie podstawy
opodatkowania, lub
3) podatnik naruszył warunki uprawniające do korzystania ze zryczałtowanej
formy opodatkowania.
§ 2. Organ podatkowy odstąpi od określenia podstawy opodatkowania w drodze oszacowania, jeżeli dane wynikające z ksiąg podatkowych, uzupełnione dowodami uzyskanymi w toku postępowania, pozwalają na określenie podstawy opodatkowania.
§ 3. Podstawę opodatkowania określa się w drodze oszacowania, stosując następujące
metody:
1) porównawczą wewnętrzną – polegającą na porównaniu wysokości obrotów w tym samym przedsiębiorstwie za poprzednie okresy, w których znana jest wysokość obrotu;
2) porównawczą zewnętrzną – polegającą na porównaniu wysokości obrotów
w innych przedsiębiorstwach prowadzących działalność o podobnym zakresie
i w podobnych warunkach;
3) remanentową – polegającą na porównaniu wartości majątku przedsiębiorstwa
na początku i na końcu okresu, z uwzględnieniem wskaźnika szybkości
obrotu;
4) produkcyjną – polegającą na ustaleniu zdolności produkcyjnej przedsiębiorstwa;
5) kosztową – polegającą na ustaleniu wysokości obrotu na podstawie wysokości
kosztów poniesionych przez przedsiębiorstwo, z uwzględnieniem
wskaźnika udziałów tych kosztów w obrocie;
6) udziału dochodu w obrocie – polegającą na ustaleniu wysokości dochodów
ze sprzedaży określonych towarów i wykonywania określonych usług, z
uwzględnieniem wysokości udziału tej sprzedaży (wykonanych usług) w całym
obrocie.
§ 4. W szczególnie uzasadnionych przypadkach, gdy nie można zastosować metod,
o których mowa w § 3, organ podatkowy może w inny sposób oszacować podstawę
opodatkowania.
§ 5. Określenie podstawy opodatkowania w drodze oszacowania powinno zmierzać
do określenia jej w wysokości zbliżonej do rzeczywistej podstawy opodatkowania.
Organ podatkowy, określając podstawę opodatkowania w drodze oszacowania,
uzasadnia wybór metody oszacowania.

Art. 23a.
Jeżeli podstawa opodatkowania została określona w drodze oszacowania, a podatnik
jest zobowiązany do wpłaty zaliczek na podatek, organ podatkowy określa wysokość
zaliczek, za okres, za który podstawa opodatkowania została oszacowana, proporcjonalnie
do wysokości zobowiązania podatkowego za cały rok podatkowy lub inny
okres rozliczeniowy. Przepis art. 53a stosuje się odpowiednio.
§ 2. (uchylony).



Podatnik


Art. 7.
§ 1. Podatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna
niemająca osobowości prawnej, podlegająca na mocy ustaw podatkowych
obowiązkowi podatkowemu.
§ 2. Ustawy podatkowe mogą ustanawiać podatnikami inne podmioty niż wymienione
w § 1.



Art. 26.
Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych
podatki.

Art. 26a.
§ 1. Podatnik nie ponosi odpowiedzialności z tytułu zaniżenia lub nieujawnienia
przez płatnika podstawy opodatkowania czynności, o których mowa w art. 12,
13 oraz 18 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych
(Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz. 176, z późn. zm.2)) – do wysokości zaliczki,
do której pobrania zobowiązany jest płatnik.


Art. 29.
§ 1. W przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka.
§ 2. Skutki prawne ograniczenia, zniesienia, wyłączenia lub ustania wspólności majątkowej
nie odnoszą się do zobowiązań podatkowych powstałych przed dniem:
1) zawarcia umowy o ograniczeniu lub wyłączeniu ustawowej wspólności
majątkowej;
2) zniesienia wspólności majątkowej prawomocnym orzeczeniem sądu;
3) ustania wspólności majątkowej w przypadku ubezwłasnowolnienia małżonka;
4) uprawomocnienia się orzeczenia sądu o separacji.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do płatnika oraz inkasenta.


Płatnik


Art. 8.
Płatnikiem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca
osobowości prawnej, obowiązana na podstawie przepisów prawa podatkowego do
obliczenia i pobrania od podatnika podatku i wpłacenia go we właściwym terminie
organowi podatkowemu.


Art. 30.
§ 1. Płatnik, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 8, odpowiada za podatek
niepobrany lub podatek pobrany a niewpłacony.
§ 2. Inkasent, który nie wykonał obowiązków określonych w art. 9, odpowiada za
podatek pobrany a niewpłacony.
§ 3. Płatnik lub inkasent odpowiada za należności wymienione w § 1 lub 2 całym
swoim majątkiem.
§ 4. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi okoliczność, o
której mowa w § 1 lub 2, organ ten wydaje decyzję o odpowiedzialności podatkowej
płatnika lub inkasenta, w której określa wysokość należności z tytułu
niepobranego lub pobranego, a niewpłaconego podatku.
§ 5. Przepisów § 1–4 nie stosuje się, jeżeli odrębne przepisy stanowią inaczej albo
jeżeli podatek nie został pobrany z winy podatnika; w tych przypadkach organ
podatkowy wydaje decyzję o odpowiedzialności podatnika.
§ 6. Decyzję, o której mowa w § 4 i 5, organ podatkowy może wydać również po
zakończeniu roku podatkowego lub innego okresu rozliczeniowego.

Art. 31.
Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, będące płatnikami lub inkasentami, są obowiązane wyznaczyć osoby, do których obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, a także zgłosić właściwemu miejscowo organowi podatkowemu imiona, nazwiska i adresy tych osób. Zgłoszenia należy dokonać w terminie wyznaczonym do dokonania pierwszej wpłaty, a w razie zmiany osoby wyznaczonej – w terminie 14 dni od dnia, w którym wyznaczono inną osobę.


Art. 32.
§ 1. Płatnicy i inkasenci obowiązani są przechowywać dokumenty związane z poborem
lub inkasem podatków do czasu upływu terminu przedawnienia zobowiązania
płatnika lub inkasenta.
§ 1a. W razie likwidacji lub rozwiązania osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej
niemającej osobowości prawnej podmiot dokonujący likwidacji lub rozwiązania
zawiadamia pisemnie właściwy organ podatkowy, nie później niż w ostatnim
dniu istnienia osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości
prawnej, o miejscu przechowywania dokumentów związanych z poborem
lub inkasem podatku.
§ 2. Po upływie okresu, o którym mowa w § 1, płatnicy i inkasenci obowiązani są
przekazać podatnikom dokumenty związane z poborem lub inkasem podatku;
dokumenty podlegają zniszczeniu, jeżeli przekazanie ich podatnikowi jest niemożliwe.

Art. 51.
§ 1. Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.
§ 2. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę
na podatek, w tym również zaliczkę, o której mowa w art. 23a, lub ratę
podatku.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się również do należności z tytułu podatków, zaliczek na
podatki oraz rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika
lub inkasenta.


Za pełnienie funkcji płatnika podmiotowi pełniącemu tę funkcję przysługuje wynagrodzenie w wysokości 0,3 % kwoty podatków pobranych przez płatników na rzecz budżetu państwa. Wynagrodzenie jest potrącane z kwoty podatków pobranych przez płatników.


Inkasent


Art. 9.Inkasentem jest osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca
osobowości prawnej, obowiązana do pobrania od podatnika podatku i wpłacenia
go we właściwym terminie organowi podatkowemu.


Art. 51.

§ 1. Zaległością podatkową jest podatek niezapłacony w terminie płatności.
§ 2. Za zaległość podatkową uważa się także niezapłaconą w terminie płatności zaliczkę
na podatek, w tym również zaliczkę, o której mowa w art. 23a, lub ratę  podatku.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się również do należności z tytułu podatków, zaliczek na
podatki oraz rat podatków niewpłaconych w terminie płatności przez płatnika  lub inkasenta.


Ewidencja i identyfikacja podatników i płatników


Właściwość organów podatkowych w sprawach nadania NIP


W sprawach ewidencji podatników i płatników oraz nadawania NIP właściwymi są  naczelnicy urzędów skarbowych.

Terminy dokonania zgłoszenia identyfikacyjnego


Zgłoszenia identyfikacyjnego dokonuje się niezależnie od zgłoszenia rejestracyjnego dla potrzeb podatku od towarów i usług i podatku akcyzowego ( art. 96 oraz art. 14 u.p.a.)


Ustawa o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników

Art. 9.
1. Podmioty, o których mowa w art. 6 ust. 1, 1a i 10, mają obowiązek aktualizowania
danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym przez dokonanie zgłoszenia aktualizacyjnego do naczelnika urzędu skarbowego, nie później niż w terminie 7 dni od dnia, w którym nastąpiła zmiana danych.
1a. (uchylony).
1b. (uchylony).
1c. (uchylony).
1d. W przypadku zmiany adresu miejsca zamieszkania przez podatnika będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, za dokonanie aktualizacji uznaje się podanie przez tego podatnika aktualnego
adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Podatnicy mogą również dokonać aktualizacji adresu miejsca zamieszkania według wzoru określonego na podstawie art. 5 ust. 5.
2. Obowiązek dokonania zgłoszenia aktualizacyjnego przez podatników, o których mowa w art. 6 ust. 1, występuje również w przypadku, gdy podatnikom tym, w wyniku utraty prawa do zwolnienia od podatku od towarów i usług lub rezygnacji z tego prawa, zmieniła się właściwość naczelnika urzędu skarbowego; w tym przypadku zgłoszenia aktualizacyjnego dokonuje się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu w sprawach podatku od towarów i usług, wraz ze zgłoszeniem rejestracyjnym, o którym mowa w art. 96 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
3. Aktualizacji danych ewidencyjnych dotyczących podatkowych grup kapitałowych dokonuje wskazana w umowie spółka reprezentująca grupę. Obowiązek ten jest niezależny od obowiązku aktualizacji danych, który ciąży na każdej ze spółek wchodzących w skład podatkowej grupy kapitałowej.
4. (uchylony).
5. (uchylony).
6. Do aktualizacji danych objętych zgłoszeniem identyfikacyjnym stosuje się:
1) odpowiednio przepisy art. 5 ust. 4a;
2) wzory formularzy zgłoszeń aktualizacyjnych określone w rozporządzeniu
wydanym na podstawie art. 5 ust. 5 albo formularz wniosku o wpis do Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej, zgodnie z ustawą
z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.

Art. 10. (uchylony).

Art. 10a.
1. Zgłoszenia identyfikacyjne oraz zgłoszenia aktualizacyjne określone w rozporządzeniu
wydanym na podstawie ust. 3 mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
2. Naczelnik urzędu skarbowego lub elektroniczna skrzynka podawcza systemu teleinformatycznego
administracji podatkowej potwierdza, w formie elektronicznej, złożenie zgłoszenia za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, rodzaje zgłoszeń, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej, mając na względzie potrzebę upowszechniania tej formy składania zgłoszeń oraz ułatwienie uzyskania numeru identyfikacji podatkowej.

Art. 10b.
1. Zgłoszenie składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej powinno zawierać:
1) dane w ustalonym formacie elektronicznym, zawarte we wzorze zgłoszenia
określonym w rozporządzeniu wydanym na podstawie art. 5 ust. 5;
2) jeden podpis elektroniczny.
2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw informatyzacji, określi, w drodze rozporządzenia:
1) uchylony;
2) sposób przesyłania zgłoszeń za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
3) rodzaje podpisu elektronicznego, którymi powinny być opatrzone poszczególne
typy zgłoszeń.
3. Wydając rozporządzenie, o którym mowa w ust. 2, minister właściwy do spraw
finansów publicznych uwzględni konieczność zapewnienia bezpieczeństwa, wiarygodności i niezaprzeczalności danych zawartych w zgłoszeniach oraz ich ochrony przed nieuprawnionym dostępem, w szczególności poprzez weryfikację podpisu i znakowanie czasem.


Rozdział 3
Zasady posługiwania się identyfikatorem podatkowym

Art. 11.
1. Podatnicy są obowiązani podawać identyfikator podatkowy na dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru są obowiązane organy podatkowe lub celne.
2. W sprawach dotyczących zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych podatnicy mają obowiązek podawać identyfikator podatkowy na żądanie:
1) organów administracji rządowej i samorządowej;
2) organów kontroli skarbowej;
3) przedstawicieli Najwyższej Izby Kontroli;
4) banków i spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych;
5) stron czynności cywilnoprawnych;
6) płatników oraz inkasentów podatków i niepodatkowych należności budżetowych.
3. Płatnicy i inkasenci, o których mowa w ust. 2 pkt 6, są obowiązani żądać od podatników podania identyfikatora podatkowego i podawać go organom podatkowym na dokumentach związanych z wykonywaniem zobowiązań podatkowych oraz niepodatkowych należności budżetowych, do których poboru są obowiązane organy podatkowe lub celne.
4. Osoby fizyczne, osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz inne podmioty będące podatnikami na podstawie przepisów prawa polskiego oraz ratyfikowanych umów międzynarodowych, których Rzeczpospolita Polska jest stroną, w tym także mające miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd za granicą, w przypadku uzyskania numeru służącego identyfikacji dla
celów podatkowych lub ubezpieczeń społecznych w innym państwie, są obowiązane podawać ten numer na żądanie:
1) organów podatkowych;
2) organów kontroli skarbowej i jednostek organizacyjnych kontroli skarbowej;
3) płatników podatków;
4) organów i instytucji ubezpieczeń społecznych;
5) podmiotów określonych w art. 42 ust. 6 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.
o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz.
176, z późn. zm.4)).
5. Faktyczny odbiorca określony w art. 42c ust. 1 i 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, mający numer identyfikacji podatkowej nadany w państwie miejsca zamieszkania innym niż Rzeczpospolita Polska, jest obowiązany podawać ten numer podmiotowi wypłacającemu określonemu w art. 42c ust. 2 tej ustawy. Podmiot wypłacający jest obowiązany żądać
podania numeru identyfikacji podatkowej i przekazywać go naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla opodatkowania osób zagranicznych.

SUKCESJA NIP
Art. 12.
1. NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem:
1) przekształcenia przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu
Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy;
2) przekształcenia spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.
1a. Do celów identyfikacji podatkowej za przekształcenie, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, uznaje się również wpis spółki cywilnej do rejestru na podstawie art. 26 § 4 ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (Dz. U. Nr 94, poz. 1037, z 2001 r. Nr 102, poz. 1117 oraz z 2003 r. Nr 49, poz. 408 i Nr 229, poz. 2276).
2. W przypadku zgonu lub ustania bytu prawnego podatnika, nadany NIP wygasa, z wyjątkiem przypadków wymienionych w ust. 1 i 1a.
3. (uchylony).
3a. Sądy rejestrowe są obowiązane, w terminie 14 dni od dnia wykreślenia podmiotu z rejestru przedsiębiorców lub rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji oraz samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, do przekazania informacji o wykreśleniu naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu ze względu na ostatni adres siedziby podmiotu.

Art. 12a.
Przepisy niniejszego rozdziału, dotyczące podatników, stosuje się odpowiednio do płatników podatków oraz płatników składek ubezpieczeniowych.



DEKLARACJE I ZEZNANIA PODATKOWE


Najczęściej spotykane w obrocie gospodarczym to:

CIT-8 - zeznania roczne w podatku dochodowym od osób prawnych
VAT-7- miesięczna deklaracja podatku od towarów i usług

Korekta deklaracji ( zeznań ) podatkowych przez podatników


Skorygowanie deklaracji następuje przez złożenie korygującej deklaracji wraz z dołączonym pisemnym uzasadnieniem przyczyn korekty.


Elektroniczne deklaracje podatkowe


Podatnicy, którzy dysponują podpisem elektronicznym mogą składać elektroniczne deklaracje.


Podpisywanie deklaracji


Deklaracja może być podpisana przez pełnomocników.

Do urzędu skarbowego należy przesłać specjalny formularz zawierający pełnomocnictwo do podpisywania deklaracji przez pełnomocnika.

Odwołanie pełnomocnictwa też wymagane jest zgłoszenie do urzędu skarbowego na specjalnym formularzu.

Pełnomocnictwo jest wolne od opłat skarbowych.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 19 grudnia 2007 r. w sprawie określenia rodzajów deklaracji, które mogą być składane za pomocą środków komunikacji elektronicznej.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 8 kwietnia 2009 r. w sprawie wzoru pełnomocnictwa do podpisywania deklaracji...

Ustawa o opłacie skarbowej

Decyzja podatkowa

Decyzja ustalająca

Art. 47.
§ 1. Termin płatności podatku wynosi 14 dni od dnia doręczenia decyzji ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego.
§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego określają kalendarzowo terminy płatności podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku, a decyzja ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego nie została doręczona co najmniej na 14 dni przed terminem płatności podatku, pierwszej zaliczki na podatek lub pierwszej raty
podatku, obowiązuje termin określony w § 1.
§ 3. Jeżeli podatnik jest obowiązany sam obliczyć i wpłacić podatek, za termin płatności uważa się ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata powinna nastąpić.
§ 4. Terminem płatności dla płatników jest ostatni dzień, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, powinna nastąpić wpłata należności z tytułu podatku.
§ 4a. Terminem płatności dla inkasentów jest dzień następujący po ostatnim dniu, w którym, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, wpłata podatku powinna nastąpić, chyba że organ stanowiący właściwej jednostki samorządu terytorialnego wyznaczył termin późniejszy.
§ 5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może określić, w drodze rozporządzenia, terminy płatności poszczególnych podatków, zaliczek na podatek lub rat podatku, wskazując dzień, miesiąc i rok, w którym upływa termin płatności.

Decyzja określajaca


Art. 21.
§ 1. Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego
zobowiązania;
2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
§ 2. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia
deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt
1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem §
3.
§ 3. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że podatnik, mimo ciążącego na nim obowiązku, nie zapłacił w całości lub w części podatku, nie złożył deklaracji albo że wysokość zobowiązania podatkowego jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa
wysokość zobowiązania podatkowego.
§ 3a. Jeżeli w postępowaniu podatkowym organ podatkowy stwierdzi, że kwota zwrotu podatku lub kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług jest inna niż wykazana w deklaracji, organ podatkowy wydaje decyzję, w której określa prawidłową wysokość
zwrotu podatku lub nadwyżki podatku naliczonego nad należnym.
§ 4. Przepisy § 3 i art. 53a stosuje się odpowiednio, gdy podatnik obowiązany jest do zapłaty podatku, zaliczki na podatek lub raty podatku bez złożenia deklaracji, a obowiązku tego nie wykonał w całości lub w części.
§ 5. Jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, wysokość zobowiązania podatkowego, o którym mowa w § 1 pkt 2, ustala się zgodnie z danymi zawartymi w deklaracji, chyba że przepisy szczególne przewidują inny sposób ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego albo w toku postępowania podatkowego stwierdzono, że dane zawarte w deklaracji,
mogące mieć wpływ na wysokość zobowiązania podatkowego, są niezgodne
ze stanem faktycznym.

INTERPRETACJE PRZEPISÓW PRAWA PODATKOWEGO


W obrocie występują dwa rodzaje interpretacji. Ogólna wydawana przez Ministra Finansów, oraz indywidualna na wniosek.


Interpretacje ogólne


Dokonuje z urzędu Minister Finansów. Adresowane są do organów podatkowych i organów kontroli skarbowej i dotyczą problemów prawa podatkowego.


Wydawane przez Ministra Finansów interpretacje są publikowane w Dzienniku Urzędowym Ministra Finansów oraz Biuletynie Informacji Publicznej.

http://www.mf.gov.pl/index.php?dzial=657&wysw=1&const=6

Interpretacja ogólna może być zmieniona z urzędu.

Interpretacje indywidualne


sporządza się na pisemny wniosek Mogą dotyczyć zaistniałego stanu faktycznego lub zdarzeń przyszłych..

Wniosek podlega opłacie 40 zł.

W razie nieuiszczenia opłaty, wniosek zostaje pozostawiony bez rozpatrzenia i bez wcześniejszego wzywania do zapłaty.

Ministerstwo Finansów przygotowało formularz wniosku ORD-IN.

Minister Finansów upoważnił do wydawania opinii Dyrektorów Izb Skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawie.

W praktyce wnioski należy przesłać do właściwego miejscowo Biura Krajowej Informacji Podatkowej.

Interpretacja zgodnie z ordynacją podatkową powinna być wydana bez zbędnej zwłoki, maksymalnie w ciągu 3 miesięcy.

Interpretacja może być zmieniona na wniosek lub z urzędu.
Wnioskodawcy przysługuje jej zaskarżenie do sądu administracyjnego.

Przed zaskarżeniem, wnioskodawca powinnien wezwać Ministra Finansów do usunięcia naruszenia prawa w terminie 14 dni od doręczenia interpretacji.

Skargę wnosi się w ciągu 30 dni od otrzymania odpowiedzi, w przypadku braku odpowiedzi w ciągu 60 dni od wysłania wezwania.

Interpretacje indywidualne są publikowane w Biuletynie Informacji Publicznej.

Zasada nieszkodzenia

zastosowanie się do interpretacji przed jej zmianą nie może szkodzić temu kto się do niej nie zastosował.
Ta zasada ma zastosowanie przy obu interpretacjach.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego.


INFORMACJE PODATKOWE

przepisy ordynacji podatkowej nakładają na wiele podmiotów obowiązek przekazywania informacji. 


Informacje przekazywane przez osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą

Informacje dotyczące transakcji./ zawartych umów

- na pisemne żądanie organu podatkowego- o zdarzeniach wynikających ze stosunków cywilnoprawnych albo z prawa pracy
- bez wezwania przez organ podatkowy- o umowach zawartych z nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego
- w zakresie określonych w ustawach

Informacje składane na pisemne żądanie organu podatkowego

- osoby prawne i jednostki organizacyjne niemające osobowości prawne- jeżeli suma należności lub zobowiązań przekroczyła w roku podatkowym 10 000 tys. euro
- osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą i obowiązane do prowadzenia ksiąg podatkowych - obowiązek do sporządzenia i przekazaia informacji podatkowych dotyczących umów zawartych z nierezydentami w rozumieniu prawa przepisów prawa dewizowego:
- wartość należności albo zobowiązania wynikającego z jednorazowej umowy przekroczyła równowartość 3000 euro
- suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z takich umów zawartych w roku podatkowym z tym samym podmiotem przekroczyła równowartość 10 000 euro- w takim przypadku obowiązek sporządzenia informacji dotyczy wszystkich umów zawartych z tym podmiotem, bez względu na wartość należności lub zobowiązań wynikającą z poszczególnych umów.

Informacje składane bez wezwania organu podatkowego

- jedna ze stron tej umowy, bezpośrednio lub pośrednio, bierze udział w zarządzaniu lub kontroli drugiej strony ymowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej kontroli drugiej strony umowy albo posiada udział w jej kapitale uprawniający do co najmniej 5% wszustkich praw głosu- w takim przypadku w informacjach uwzględnia się należności z nierezydentem a suma należności albo suma zobowiązań wynikająca z tych umów przekroczyła 300 000 tys. euro
- inny podmiot niebędący stroną umowy, równocześnie bierze udział, bezpośrednio lub pośrednio w zarządzaniu lub kontroli podmiotów będących stronami umowy albo posiada udziały w kapitałach tych podmiotów uprawniające, w każdym z nich, do co najmniej 5 % wszysykich praw głosu- w takim przypadku w informacjach uwzględnia się umowy, które zostały zawarte w toku poadkowym z tym samym nierezydentem,a suma należności lub syma zobowiązan  wynikająca z umów przekroczyła równowartość 300 000 tys. euro.
- nierezydent, będący stroną umowy, posiada na terytorium RP przedsiębiorstwo, oddział lub przestawicielstwo w rozumieniu  odrębnych przepisów- w takim przypadku w informacjach uwzględnia się umowy, w których jednorazowa wartość należności albo zobowiązań przeproczyła równowartość 5000 euro.

Powyższe informacje przekazuje się nalczelnikowi urzędu skarbowego w terminie trzech miesięcy od zakończenia roku podatkowego.

Infromacje te przekazuje się na  formularzu określonym przez Ministra Finansów.

Wartości wyrażone w ruro przelicza się na walutę polską na dzień 30 września poprzedzającego rok podatkowy w którym zawarto umowę.

Z zakresu umów wyłączone są:
- zawarte w trybie przepisów o zamówieniach publicznych
-kredytu lub pożyczki zawartych przez banki i agencje rządowe z osobami prawnymi i jednostkami organizacyjnymi niemającymi osobowiści prawnej.
- objęte zgodnie z przepisami tajemnicą bankową lub państwową
-związanych z zaskpokajaniem zbiorowych potrzeb wspólnot samorządowych w szczególności z usługami komunalnymi.

Informacje mogące mieć wpływ na opodatkowanie osób fizycznych


- informacje o wynagrodzeniach za świadczone na ich rzecz usługi ( wykonywaną pracę ), wypłacanych przez podmiot będący nierezydentem osobom fizycznym będącym nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego, śwadzącym te usługi ( wykonującym pracę). Informacje tę przekazuje się według określonego wzoru.
- w związku z umowami o unikaniu podwójnego opodatkowania oraz innymi ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi
- podmiot będący nierezydentem bezpośrednio lub pośrednio bierze udział w zarządzaniu lub kontroli podmioru, którego dotyczy obowiązek inormacyjny, albo posiada udział w kapitale tego podmiotu uprawniający do co najmniej 5 % wszystkich praw głosu.

Informace te przekazuje się do naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca następującego po miesiącu, w którym nierezydent rozpoczął świadczenie usługi.

Informacje przekazywane przez banki, SKOK oraz inne instytucje finansowe


Banki i SKOKi są obowiązane do przekazywania ministrowi Finansów comiesięcznych informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej.


W.w. instytucje są obowiązane udzielanie informacji władzom panstw obcych- w zakresie uregulowanych w ustawach i umowach międzynarodowych.

Informacje sporządzane przez jednostki organizacyjne Zakładu Ubezpieczeń Społecznych


na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego informacje o składkach płatnika i ubezpieczonego.


Informacje przekzywane przez płatników i inkasentów


deklaracje

Informacje sporządzane przez organy administracji rządowej i samorządowej


Informacje dotyczące rejestracji/ wyrejestrowania pojazdów o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych.

Informacje budowlane

Organy administracji architektoniczno- budowlanej
- pozwolenie na budowę
- pozwolenie na zmianę sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części

Organy nadzoru budowlanego
-pozwolenie na użytkowanie obiektu budowlanego lub jego części
- wyłączeniu całości lub części obiektu budowlanego z użytkowania
- rozbiórce obiektu budowlanego
- zakończenie budowy, co do której nie wniesiono sprzeciwu.

Informacje sprządzane przez sądy, komorników sądowych i notariuszy

obowiązek zgłaszania zdarzeń prawnych, które mogą powodować powostanie zobowiązania podatkowego

Terminy płatności podatków

- uzależnione od sposobu ich powstawania

- decyzja podatkowa - 14 dni od dnia doręczenia decyzji
- przepisy prawa podatkowego- wynikające z treści przepisów, terminem płatności jest ostatni dzień, w którym wpłata podatku powinna nastąpić,

W przypadku gdy ostatni dzień terminu płatności wypada w sobotę lub dzień wolny ustawowo od pracy, termin płatności upływa następnego dnia po dniu wolnym od pracy. Art. 12 ordynacji podatkowej.

zgodnie z art. 60 ordynacji podatkowej

Art. 60.
§ 1. Za termin dokonania zapłaty podatku uważa się:
1) przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty podatku w kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku, w placówce pocztowej, w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, biurze usług płatniczych lub w instytucji płatniczej albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub
inkasenta;
2) w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika
lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowokredytowej
lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej na
podstawie polecenia przelewu.
§1a. W przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku
lub instytucji kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w unijnej instytucji
płatniczej w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o
usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175), niemających siedziby lub oddziału
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych. W razie przekroczenia
tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku
bankowym organu podatkowego.
§ 2. Przepisy § 1 i 1a stosuje się również do wpłat dokonywanych przez płatnika lub inkasenta.
§ 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem
właściwym do spraw łączności i po zasięgnięciu opinii Prezesa Narodowego Banku Polskiego, może określić, w drodze rozporządzenia, wzór formularza wpłaty gotówkowej oraz polecenia przelewu na rachunek organu podatkowego, uwzględniając dane identyfikujące wpłacającego oraz tytuł wpłaty.
§ 4. Zlecenia płatnicze na rzecz organów podatkowych mogą być składane również
w formie dokumentu elektronicznego przy użyciu oprogramowania udostępnionego
przez banki lub innego dostawcę usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, uprawnionego do przyjmowania zleceń płatniczych albo w inny sposób uzgodniony z bankiem lub innym dostawcą usług płatniczych przyjmującym zlecenie.
§ 5. Zlecenie płatnicze, o którym mowa w § 4, powinno zawierać dane identyfikujące
wpłacającego, w tym identyfikator podatkowy, oraz powinno wskazywać tytuł wpłaty, przy czym niepodanie lub błędne podanie tych informacji stanowi podstawę do odmowy realizacji wpłaty gotówkowej lub polecenia przelewu.
§ 6. Rozliczanie płatności na rzecz organów podatkowych następuje poprzez międzybankowy
system rozliczeń elektronicznych w krajowej organizacji rozliczeniowej lub poprzez system elektronicznych rozrachunków międzyoddziałowych Narodowego Banku Polskiego.

Art. 61.
§ 1. Zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i
obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów
i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu.
§ 1a. Zapłata opłaty skarbowej przez podatników, o których mowa w § 1, może nastąpić
w gotówce.
§ 1b. Zapłata podatków przez mikroprzedsiębiorców w rozumieniu ustawy z dnia 2
lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155,
poz. 1095, z późn. zm.3)) może nastąpić również w gotówce.
§ 2. Formę rozliczeń, o której mowa w § 1, stosuje się również do wpłat kwot podatków
pobranych przez płatników, jeżeli płatnicy spełniają warunki określone
w § 1.
§ 3. Przepisu § 1 nie stosuje się:
1) do zapłaty podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
2) gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana
papierami wartościowymi lub znakami akcyzy;
3) do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów.
§ 4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może, w drodze rozporządzenia,
dopuścić zapłatę niektórych podatków papierami wartościowymi, określając
szczegółowe zasady stosowania tej formy zapłaty podatku, termin i sposób
dokonania zapłaty, rodzaj papieru wartościowego oraz sposób obliczenia
jego wartości dla potrzeb zapłaty podatku.

Odroczenie terminu płatności oraz rozłożenie na raty podatku


Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych

Co do zasady organami podatkowymi do poszczególnych rodzajów podatków będą:
naczelnik urzędu skarbowego
- podatek dochodowy od osób prawnych
- podatek dochodowy od osób fizycznych
- podatek od towarów i usług
- podatek od spadków i darowizn
- podatek od czynności cywilnoprawnych
- podatek od gier

naczelnik urzędu celnego
- podatek od towarów i usług pobierany na granicy,

- podatek akcyzowy

wójt, burmistrz ( prezydent miasta)
- podatek od nieruchomości
- podatek od środków transportowych
- podatek rolny
-podatek leśny
- opłaty lokalne ( targowa, miejscowa, administracyjna)
- opłata skarbowa

Decyzja o odroczeniu terminu płatności lub rozłożeniu na raty ma charakter uznaniowo administracyjny.

Te decyzje ograniczane są przepisami dotyczącymi pomocy publicznej.

Organ jest obowiązany ustalić opłatę prolongacyjną. Opłąta wynosi 50 % odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.


Art. 67a.
§ 1. Organ podatkowy, na wniosek podatnika, z zastrzeżeniem art. 67b, w przypadkach uzasadnionych ważnym interesem podatnika lub interesem publicznym, może:
1) odroczyć termin płatności podatku lub rozłożyć zapłatę podatku na raty;
2) odroczyć lub rozłożyć na raty zapłatę zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę lub odsetki określone w decyzji, o której mowa w art. 53a;
3) umorzyć w całości lub w części zaległości podatkowe, odsetki za zwłokę lub opłatę prolongacyjną.
§ 2. Umorzenie zaległości podatkowej powoduje również umorzenie odsetek za
zwłokę w całości lub w takiej części, w jakiej została umorzona zaległość podatkowa.

Art. 67b.
§ 1. Organ podatkowy na wniosek podatnika prowadzącego działalność gospodarczą może udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, określonych w art. 67a:
1) które nie stanowią pomocy publicznej;
2) które stanowią pomoc de minimis – w zakresie i na zasadach określonych w bezpośrednio obowiązujących aktach prawa wspólnotowego dotyczących pomocy w ramach zasady de minimis;
3) które stanowią pomoc publiczną:
a) udzielaną w celu naprawienia szkód wyrządzonych przez klęski żywiołowe lub inne nadzwyczajne zdarzenia,
b) udzielaną w celu zapobieżenia lub likwidacji poważnych zakłóceń w gospodarce o charakterze ponadsektorowym,
c) udzielaną w celu wsparcia krajowych przedsiębiorców działających w ramach przedsięwzięcia gospodarczego podejmowanego w interesie europejskim,
d) udzielaną w celu promowania i wspierania kultury, dziedzictwa narodowego, nauki i oświaty,
e) będącą rekompensatą za realizację usług świadczonych w ogólnym interesie gospodarczym powierzonych na podstawie odrębnych przepisów,
f) na szkolenia,
g) na zatrudnienie,
h) na rozwój małych i średnich przedsiębiorstw,
i) na restrukturyzację,
j) na ochronę środowiska,
k) na prace badawczo-rozwojowe,
l) regionalną,
m) udzielaną na inne przeznaczenia określone na podstawie § 6 przez Radę
Ministrów.

§ 2. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadku wymienionym w § 1 pkt 3 lit. a, mogą być udzielane jako pomoc indywidualna albo w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych przepisach.
§ 3. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadkach wymienionych w § 1 pkt 3 lit. b–g oraz lit. i–l mogą być udzielane jako pomoc indywidualna zgodna z programami rządowymi lub samorządowymi albo udzielane w ramach programów pomocowych określonych w odrębnych
przepisach.
§ 4. Ulgi w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w przypadku
wymienionym w § 1 pkt 3 lit. h mogą być udzielane po spełnieniu szczegółowych
warunków określonych na podstawie § 5.
§ 5. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki udzielania
ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, w
przypadku wymienionym w § 1 pkt 3 lit. h wraz ze wskazaniem przypadków, w
których ulgi są udzielane jako pomoc indywidualna, mając na uwadze dopuszczalne przeznaczenia i warunki udzielania pomocy państwa określone w przepisach prawa wspólnotowego.
§ 6. Rada Ministrów może określić, w drodze rozporządzeń, inne niż określone w §
1 pkt 3 lit. a–l, przeznaczenia pomocy udzielanej w formie ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a, oraz szczegółowe warunki udzielania tych ulg dla określonych przez Radę Ministrów przeznaczeń wraz ze wskazaniem przypadków, w których ulgi udzielane są jako pomoc indywidualna, mając na uwadze dopuszczalność i warunki udzielania pomocy państwa
określone w przepisach prawa wspólnotowego.

Art. 67c.
§ 1. Przepisy art. 67a § 1 pkt 1 i 2 oraz art. 67b stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników lub inkasentów.
§ 2. Przepisy art. 67a oraz art. 67b stosuje się odpowiednio do należności przypadających
od spadkobierców podatnika lub płatnika oraz osób trzecich.

Art. 67d.
§ 1. Organ podatkowy może z urzędu udzielać ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, o których mowa w art. 67a § 1 pkt 3, jeżeli:
1) zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że w postępowaniu egzekucyjnym nie uzyska się kwoty przewyższającej wydatki egzekucyjne;
2) kwota zaległości podatkowej nie przekracza pięciokrotnej wartości kosztów
upomnienia w postępowaniu egzekucyjnym;
3) kwota zaległości podatkowej nie została zaspokojona w zakończonym postępowaniu
likwidacyjnym lub upadłościowym;
4) podatnik zmarł, nie pozostawiając żadnego majątku lub pozostawił ruchomości
niepodlegające egzekucji na podstawie odrębnych przepisów albo
pozostawił przedmioty codziennego użytku domowego, których łączna wartość
nie przekracza kwoty 5 000 zł, i jednocześnie brak jest spadkobierców
innych niż Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego oraz nie
ma możliwości orzeczenia odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, decyzję umarzającą zaległość
podatkową pozostawia się w aktach sprawy.
§ 3. Przepisy § 1 pkt 3 i 4 i § 2 stosuje się odpowiednio do umarzania zaległości
płatnika lub inkasenta.

Art. 67e.
Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, właściwość rzeczową poszczególnych organów podatkowych w sprawach stosowania ulg w spłacie zobowiązań podatkowych, uwzględniając wysokość kwoty będącej przedmiotem ulgi oraz terminy wpłat podatku lub zaległości podatkowej.

Zaległość podatkowa


jest to podatek niezapłacony w terminie.


Na równi z zaległością podatkową traktuje się:

- nadpłatę
- zwrot podatku nienależnego
- wynagrodzenie płatników lub inkasentów pobrane nienależnie
- oprocentowanie nienależnej nadpłaty bądź zwrotu podatku

Zapłata podatku

W przypadku braku dyspozycji na co zaliczyć wpłatę, organ podatkowy zaliczy na podatek z najwcześniejszym terminem płatności.


Zapłata pieniężna


Zapłata bezgotówkowa


Do zapłaty bezgotówkowej zobowiązani są podatnicy prowadzący działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów.


Minister Finansów jest uprawniony do określania wzoru polecenia przelewu na rachunek organu podatkowego.

Za dzień zapłaty uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika.

Zapłata gotówkowa

Podatnicy nie prowadzący działalności gospodarczej oraz przedsiębiorcy, za  podatki, które nie są objęte ewidencją działalności gospodarczej.

Wszystkie podatki gotówką mogą uiszczać mikroprzedsiębiorcy.

Rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie określenia formularza wpłaty gotówkowej zawiera formularz wpłaty.

Zapłata w formach pomocniczych


- znaki akcyzy

-papiery wartościowe
rozporządzenie Ministra Finansów z 19 kwietnia 2004 r. w sprawie oznaczenia wyrobów akcyzowych znakami akcyzy.

Szczególne sposoby zapłaty


- potrącenie
- przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych

Potrącenie

Art. 64.
§ 1. Zobowiązania podatkowe oraz zaległości podatkowe wraz z odsetkami za zwłokę
w podatkach stanowiących dochód budżetu państwa podlegają, na wniosek podatnika, potrąceniu z wzajemnej, bezspornej i wymagalnej wierzytelności podatnika wobec Skarbu Państwa z tytułu:
1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
3) nabycia przez Skarb Państwa nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie
lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
4) odszkodowania za niesłuszne skazanie, tymczasowe aresztowanie lub zatrzymanie, uzyskanego na podstawie przepisów Kodeksu postępowania karnego;
5) odszkodowania uzyskanego na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz bytu Państwa Polskiego;
6) odszkodowania orzeczonego w decyzji organu administracji rządowej.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do wzajemnych, bezspornych i wymagalnych wierzytelności podatnika wobec państwowych jednostek budżetowych z tytułu zamówień wykonanych przez niego na podstawie umów zawartych w trybie przepisów o zamówieniach publicznych, pod warunkiem że potrącenie jest dokonywane przez tego podatnika i z tej wierzytelności.
§ 2a. Do potrącenia zaległości podatkowych wraz z odsetkami za zwłokę przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Potrącenia z tytułów wymienionych w § 1 i 2 można również dokonać z urzędu.
§ 4. Na wniosek podatnika wierzytelności z tytułów wymienionych w § 1 i 2 mogą
być również zaliczane na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych.
§ 5. Potrącenie następuje z dniem:
1) złożenia wniosku, który został uwzględniony;
2) wydania z urzędu postanowienia o potrąceniu.
§ 6. Odmowa potrącenia następuje w drodze decyzji.
§ 6a. Potrącenie następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.
§ 7. Jednostka budżetowa, której zobowiązanie zostało potrącone z wierzytelności podatnika, jest obowiązana wpłacić równowartość wygasłego podatku do organu podatkowego w terminie 7 dni od dnia dokonania potrącenia. Od niewpłaconej w terminie równowartości wygasłego podatku nalicza się odsetki za zwłokę.

POTRĄCENIE Z WIERZYTELNOŚCI WOBEC JEDNOSTKI SAMORZĄDU TERYTORIALNEGO
Art. 65.
§ 1. Uprawnienie, o którym mowa w art. 64 § 1, przysługuje również podatnikom w stosunku do gminy, powiatu lub województwa z tytułu:
1) prawomocnego wyroku sądowego wydanego na podstawie art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
2) prawomocnej ugody sądowej zawartej w związku z zaistnieniem okoliczności przewidzianych w art. 417 lub art. 4172 Kodeksu cywilnego;
3) nabycia przez gminę, powiat lub województwo nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub wywłaszczenia nieruchomości na podstawie przepisów o gospodarce nieruchomościami;
4) odszkodowania orzeczonego w decyzji wydanej przez wójta, burmistrza (prezydenta miasta), starostę lub marszałka województwa.
§ 2. Przepisy art. 64 § 2–7 stosuje się odpowiednio.

PRZENIESIENIE WŁASNOŚCI RZECZY LUB PRAW MAJĄTKOWYCH

Art. 66.
§ 1. Szczególnym przypadkiem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego jest przeniesienie własności rzeczy lub praw majątkowych na rzecz:
1) Skarbu Państwa – w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody budżetu państwa;
2) gminy, powiatu lub województwa – w zamian za zaległości podatkowe z tytułu podatków stanowiących dochody ich budżetów.
§ 2. Przeniesienie następuje na wniosek podatnika:
1) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 1, na podstawie umowy zawartej, za zgodą właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego, między starostą wykonującym zadanie z zakresu administracji rządowej
a podatnikiem;
2) w przypadku, o którym mowa w § 1 pkt 2, na podstawie umowy zawartej między wójtem, burmistrzem (prezydentem miasta), starostą albo marszałkiem województwa a podatnikiem.
§ 3. Umowa, o której mowa w § 2, wymaga formy pisemnej.
§ 3a. Starosta powiadamia właściwego naczelnika urzędu skarbowego lub właściwego naczelnika urzędu celnego o zawarciu umowy, o której mowa w § 2, przesyłając jednocześnie jej kopię.
§ 3b. Wyrażenie lub odmowa wyrażenia zgody, o której mowa w § 2 pkt 1, następuje w drodze postanowienia.
§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 za termin wygaśnięcia zobowiązania podatkowego uważa się dzień przeniesienia własności rzeczy lub praw majątkowych.
§ 5. W przypadku zawarcia umowy, o której mowa w § 2, organ podatkowy pierwszej instancji wydaje decyzję stwierdzającą wygaśnięcie zobowiązania podatkowego.
Przepis art. 55 § 2 stosuje się odpowiednio.

Inne ( niż zapłata ) sposoby wygasania zobowiązań podatkowych

Pobór podatku przez płatnika lub inkasenta

powoduje wygaśnięcie zobowiązania podatkowego podatnika.

Zaliczenie napłaty na poczet zaległych lub bieżących zobowiązań podatkowych


art. 59, art. 76 ordynacji podatkowej


Zaniechanie poboru podatku


zaniechanie poboru podatnika oznacza, iż podatnicy nie są zobowiązani do wpłaty danego zobowązania podatkowego. Co więcej, jeżeli nastąpi zaniechanie poboru podatku, to organy nie są uprawnione do egzekwowania takiego podatku.

Zaniechanie poboru dokonywane jest przez Ministra Finansów w przypadkach uzasadnionych interesem publicznym lub ważnym interesem podatników, w drodze rozporządzenia. W rozporządzeniu tym Minister Finansów  jest zobowiązany określić rodzaj podatku, którego pobór będzie zanbiechany, okres, w którym następuje zaniechanie, a także grupy podatników, których zaniechanie dotyczy.

Zaniechanie poboru następuje z uwzględnieniem przepisów ustawy z 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących  pomocy publicznej.

Umorzenie zaległości podatkowych


na wniosek. Decyzję o umorzeniu podejmuje organ podatkowy.


Przedawnienie prawa do wymiaru


W przypadku zobowiązań powstających w drodze doręczenia podatnikowi decyzji ustalającej, zobowiązanie to nie powstaje, jeżeli decyzja doręczona zostanie podatnikowi po upływie 3 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy.



Jezeli podatnik nie złożył w terminie deklaracji podatkowej lub też wprawdzie deklarację złożył, czecz nie ujawnił w niej wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, termin przedawnienia wynosi 5 lat

Przedawnienie zobowiązań podatkowych


zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynąl termin płatności podatku.


Ogłoszenie upadłości przerywa bieg terminu przedawnienia.

Jeżeli zobowiązanie podatkowe zostało zabezpieczone hipoteką lub zastawem skarbowym, nie przedawnia się.

Nadpłata podatku


- nadpłata pozostaje z dniem złożenia:

- zeznania rocznego - dla podatników podatku dochodowego
- deklaracji podatku akcyzowego- dla podatników podatku akcyzowego
- deklaracji o wpłatach z zysku za rok obrotowy - dla jednoosobowych spółek Skarbu Państwa i przedsiębiorstw państwowych
- deklaracji kwartalnej dla podatku od towarów i usług

Podatnik określa wysokość nadpłaty, również wskazując orzeczenie Trybunału Konstytucyjnego.

Podatnik składa wniosek o stwierdzenie nadpłaty.. Złożenie wniosku wszczyna postępowanie zakończone wydaniem decyzji w sprawie. Jednocześnie z wnioskiem składa korektę deklaracji podatnik.

Terminy zwrotu nadpłaty jest uzależniony od sposobu jej powstania:
- 30 dni  od dnia wydania decyzji o zmianie, uchyleniu lub stwierdzeniu nieważności decyzji
- ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego
- określającej wysokość zobowiązania podatkowego
- o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta
- o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej lub spadkobiercy,
chyba, że w terminie 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu orzeczenia sądu administracyjnego zostanie wydana decyzja w tej samej sprawie.  W takim razie różnica w podatku ma być wypłacona w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji.

- 30 dni od dnia wydania decyzji stwierdzającej nadpłatę lub określającej wysokość nadpłaty

- 14 dni od dnia doręczenia organowi podatkowemu orzeczenia sądu administracyjnego wraz z jego uzasadnieniem, uchylającego decyzję organu podatkowego pierwszej instancji lub stwierdzającego jej nieważność, chyba że, w terminie 3 miesięcy od dnia uchylenia lub stwierdzenia nieważności przez organ podatkowy lub od dnia doręczenia organowi podatkowemu orzeczenia sądu administracyjnego wraz ze stwierdzeniem jego prawomocności, uchylającego decyzję lub stwierdzającego jej nieważność, zostanie wydana decyzja w tej samej sprawie. W takim przypadku nadpłata, którą stanowi różnica między podatkiem wpłaconym a podatkiem wynikającym z tej decyzji podlega zwrotowi w terminie 30 dni od dnia wydania nowej decyzji

- 30 dni od dnia złożenia wniosku jeżeli nadpłata powstała na skutek orzeczenia Trybubał u Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości

- 30 dni od dnia złożenia deklaracji kwartalnej podatku od towarów i usług

- 3 miesiące od dnia złożenia zeznania rocznego w podatku dochodowym zarówno od osób fizycznych jak i od osób prawnych , deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wypłatach z zysku za rok obrotowy

- 2 miesiące od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem ( deklaracją) lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania rocznego, deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wypłatach z zysku za rok obrotowy

- 3 miesiące od skorygowania przez podatnika deklaracji lub zeznania w toku czynności sprawdzających lub od dnia następnego po upływie terminu do wniesienia sprzeciwu ( 14 dni od doręczenia skorygowanej deklaracji ) jeżeli deklaracja została skorygowana przez organ podatkowy.

Za dzień zwrotu nadpłaty uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego organu podatkowego na podstawie polecenia przelewu, dzień złożenia przekazu pocztowego albo też dzień wypłacenia kwoty nadpłaty.

Nadpłata podlega oprocentowaniu od dnia wydania decyzji o zmianiu lub uchyleniu jeżeli:
- nadpłata nie została zwrócona w terminie 30 dni
- decyzja stwierdzająca nadpłatę nie została wydana w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty, chyba że do opóźnienia doszło nie z winy organu
- nadpłata nie zosała zwrócona w terminie 2 miesięcy od dnia złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty wraz ze skorygowanym zeznaniem, lecz nie wcześniej niż w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania rocznego, deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wypłatach z zysku za rok obrotowy, chyba że do opóźnienia w zwrocie nadpłaty przyczynił się podatnik
- od dnia powstania nadpłaty- jeżeli nadpłata nie została zwrócona w terminie 3 miesięcy od dnia złożenia zeznania rocznego, deklaracji podatku akcyzowego lub deklaracji o wypłatach z zysku za rok obrotowy lub od dnia skorygowania zeznania lub deklaracji w trybie czynności sprawdzających
- od dnia powstania nadpłaty, jeżeli nie zostanie ona zwrócona w terminie 30 dni od złożenia deklaracji kwartalnej podatku od towarów i usług lub od dnia skorygowania deklaracji w trybie czynności sprawdzających
- w przypadku złożenia wniosku o stwierdzenie nadpłaty w związku z orzeczeniem TK oprocentowanie przysługuje za okres:
- od dnia powstania nadpłaty do dnia jej zwrotu - pod warunkiem złożenia przez podatnika wniosku o zwrot nadpłaty w terminie 30 dni od dnia wejścia w życie orzeczenia TK lub publikacji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym UE lub od dnia w którym uchylono akt normatywny
- od dnia powstania nadpłaty do 30 dnia od dnia wejścia w życie orzeczenia TK lub publikacji sentencji orzeczenia ETS w Dzienniku Urzędowym UE lub od dnia w którym uchylono lub zmieniono w całości lub w części ten akt.

Prawo do złożenia wniosku o nadpłatę wygasa po upływie terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego.

ZABEZPIECZENIE WYKONYWANIA ZOBOWIĄZAŃ PODATKOWYCH

Zabezpieczenie może być dokonane przed terminem płatności podatku, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa,że nie zostanie ono wykonane.
Zabezpieczenie zobowiązania podatkowego może nastąpić nie tylko po doręczeniu podatnikowi decyzji podatkowej. Zabezpieczenie jest wydawane w drodze decyzji.

W sprawie przyjęcia i przedłużenia zabezpieczenia organ podatkowy wydaje postanowienie.
W przypadku postanowienia niekorzystnego dla strony, przysługuje jej zażalenie.

Wykonanie decyzji może nastąpić w formie:
- gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej
- poręczenia banku
- weksla z poręczeniem wekslowym banku
- czeku potwierdzonego przez krajowy bank wystawcy czeku
- zastawu rejestrowego na prawach z papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa lub Narodowy Bank Polski - według ich wartości nominalnej
- depozytu w gotówce
- uznania kwoty na rachunku depozytowym organu podatkowego
- pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową, do wyłącznego dysponowania środkami pieniężnymi zgromadzonymi na rachunku lokaty terminowej


Hipoteka przymusowa

Art. 34.
§ 1. Skarbowi Państwa i jednostce samorządu terytorialnego przysługuje hipoteka na wszystkich nieruchomościach podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, a także z tytułu zaległości podatkowych w podatkach stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości,
zwana dalej „hipoteką przymusową”.
§ 2. W zakresie zobowiązań podatkowych stanowiących dochód jednostki samorządu terytorialnego pobieranych przez urzędy skarbowe wniosek o wpis hipoteki przymusowej do sądu składa właściwy naczelnik urzędu skarbowego.
§ 3. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być:
1) część ułamkowa nieruchomości, jeżeli stanowi udział podatnika;
2) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej podatnika i
jego małżonka;
3) nieruchomość stanowiąca przedmiot współwłasności łącznej wspólników spółki cywilnej lub część ułamkowa nieruchomości stanowiąca udział wspólników spółki cywilnej – z tytułu zaległości podatkowych spółki.
§ 4. Przedmiotem hipoteki przymusowej może być także:
1) użytkowanie wieczyste wraz z budynkami i urządzeniami na użytkowanym gruncie stanowiącymi własność użytkownika wieczystego;
2) spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu;
3) wierzytelność zabezpieczona hipoteką;
4) statek morski lub statek morski w budowie wpisane do rejestru okrętowego.
§ 5. Do hipotek określonych w § 3 i 4 stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące hipoteki na nieruchomości.
§ 6. Przepisy § 2–5 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osób trzecich.

Art. 35.
§ 1. Hipoteka przymusowa powstaje przez dokonanie wpisu do księgi wieczystej, z zastrzeżeniem art. 38 § 2.
§ 2. Podstawą wpisu hipoteki przymusowej jest:
1) doręczona decyzja:
a) ustalająca wysokość zobowiązania podatkowego,
b) określająca wysokość zobowiązania podatkowego,
c) określająca wysokość odsetek za zwłokę,
d) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
e) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej,
f) o odpowiedzialności spadkobiercy,
g) określająca wysokość zwrotu podatku;
2) tytuł wykonawczy lub zarządzenie zabezpieczenia, jeżeli może być wystawione,
na podstawie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji
bez wydawania decyzji, o której mowa w pkt 1.
§ 3. Wpisu hipoteki przymusowej do księgi wieczystej dokonuje właściwy sąd rejonowy,
a w przypadku hipoteki morskiej przymusowej właściwa izba morska na
wniosek organu podatkowego.
Art. 36. (uchylony).
Art. 37. (uchylony).
Art. 38.
§ 1. Organy podatkowe mogą występować z wnioskiem o założenie księgi wieczystej dla nieruchomości podatnika, płatnika, inkasenta, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za zaległości podatkowe.
§ 2. Jeżeli przedmiot hipoteki przymusowej nie posiada księgi wieczystej, zabezpieczenie zobowiązań podatkowych dokonywane jest przez złożenie wniosku o wpis do zbioru dokumentów.

Art. 39.
§ 1. W toku postępowania podatkowego lub kontroli podatkowej, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa niewykonania zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wzywa stronę postępowania lub kontrolowanego do złożenia oświadczenia o:
1) nieruchomościach oraz prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem
hipoteki przymusowej;
2) rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego.
§ 2. Strona lub kontrolowany mogą odmówić złożenia oświadczenia.
§ 3. Oświadczenie składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania nie podlega niepodanie szacunkowej wartości rzeczy lub praw majątkowych albo podanie wartości nieodpowiadającej rzeczywistej wartości ujawnionych rzeczy lub praw.
§ 4. Organ podatkowy jest obowiązany uprzedzić osobę wezwaną o prawie odmowy złożenia tego oświadczenia oraz o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
§ 5. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w celu zapewnienia jednolitości
składanych oświadczeń określi, w drodze rozporządzenia, wzór formularza oświadczenia, o którym mowa w § 1, uwzględniając:
1) dane identyfikujące osobę składającą oświadczenie;
2) rodzaj, miejsce położenia i powierzchnię nieruchomości, rodzaj prawa majątkowego, które może być przedmiotem hipoteki przymusowej, miejsce położenia rzeczy, w stosunku do której przysługuje prawo majątkowe, numer księgi wieczystej lub zbioru dokumentów i oznaczenie sądu właściwego do
prowadzenia księgi wieczystej lub zbioru dokumentów, stan prawny nieruchomości wraz z ewentualnymi obciążeniami oraz szacunkową wartość nieruchomości lub praw;
3) rodzaj rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych, które mogą
być przedmiotem zastawu skarbowego, dane identyfikujące te rzeczy lub prawa, ich stan prawny wraz z ewentualnymi obciążeniami oraz szacunkową wartość rzeczy ruchomych lub praw.

Zgodnie z wyrokiem TK hipotece przymusowej nie przysługuje pierwszeństwo nad innymi hipotekami.


Zastaw skarbowy



Art. 41.
1. Skarbowi Państwa i jednostkom samorządu terytorialnego z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w art. 21 § 1 pkt 2, a także z tytułu zaległości podatkowych stanowiących ich dochód oraz odsetek za zwłokę od tych zaległości przysługuje zastaw skarbowy na wszystkich będących własnością podatnika oraz stanowiących współwłasność łączną podatnika i jego
małżonka rzeczach ruchomych oraz zbywalnych prawach majątkowych, jeżeli wartość poszczególnych rzeczy lub praw wynosi w dniu ustanowienia zastawu co najmniej 10 000 zł, z zastrzeżeniem § 2.
2. Zastawem skarbowym nie mogą być obciążone rzeczy lub prawa majątkowe niepodlegające egzekucji oraz mogące być przedmiotem hipoteki.
3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników
lub inkasentów, następców prawnych oraz osób trzecich odpowiadających za zaległości podatkowe.

Art. 42.
1. Zastaw skarbowy powstaje z dniem wpisu do rejestru zastawów skarbowych.
2. Zastaw skarbowy wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem skarbowym wpisanym później.
3. Zastaw skarbowy jest skuteczny wobec każdorazowego właściciela przedmiotu
zastawu i ma pierwszeństwo przed jego wierzycielami osobistymi, z zastrzeżeniem § 4.
4. W przypadku gdy rzecz ruchoma lub prawo majątkowe zostały obciążone zastawem ujawnionym w innym rejestrze prowadzonym na podstawie odrębnych ustaw, zastaw wpisany wcześniej ma pierwszeństwo przed zastawem wpisanym później.
5. Zastaw skarbowy wygasa:
1) z mocy prawa z dniem wygaśnięcia zobowiązania podatkowego albo
2) z dniem wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych, albo
3) z dniem egzekucyjnej sprzedaży przedmiotu zastawu.
6. O dokonaniu wpisu oraz wykreśleniu zastawu skarbowego naczelnik urzędu skarbowego zawiadamia podatnika, płatnika lub inkasenta, następcę prawnego lub osobę trzecią odpowiadającą za zaległości podatkowe, z zastrzeżeniem art. 42a § 2.
7. Zaspokojenie z przedmiotu zastawu skarbowego następuje w trybie przepisów o
postępowaniu egzekucyjnym w administracji.

Art. 42a.
1. Wykreślenie wpisu z rejestru zastawów skarbowych następuje, jeżeli rzecz lub prawo obciążone zastawem skarbowym w dniu jego ustanowienia nie stanowiły własności podatnika, płatnika, inkasenta, następcy prawnego lub osoby trzeciej odpowiadającej za zaległości podatkowe. Wniosek o wykreślenie wpisu składa się w terminie 7 dni od dnia, w którym osoba powołująca się na swoje prawo
własności powzięła wiadomość o ustanowieniu zastawu.
§ 2. W sprawie wykreślenia wpisu z rejestru zastawów skarbowych w przypadku
określonym w § 1 wydaje się decyzję.

Art. 43.
§ 1. Rejestry zastawów skarbowych prowadzone są przez naczelników urzędów skarbowych.
§ 2 . Centralny Rejestr Zastawów Skarbowych prowadzi minister właściwy do spraw finansów publicznych.

Art. 44.
§ 1. Wpis zastawu skarbowego do rejestru dokonywany jest na podstawie doręczonej decyzji:
1) ustalającej wysokość zobowiązania podatkowego;
2) określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
3) określającej wysokość odsetek za zwłokę;
4) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta;
5) o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej;
6) o odpowiedzialności spadkobiercy;
7) określającej wysokość zwrotu podatku.
§ 2. Dla zobowiązań podatkowych powstających w sposób przewidziany w art. 21 §
1 pkt 1 podstawę wpisu zastawu skarbowego stanowi również deklaracja, jeżeli
wykazane w niej zobowiązanie podatkowe nie zostało wykonane. Wpis zastawu
skarbowego nie może być dokonany wcześniej niż po upływie 14 dni od upływu
terminu płatności zobowiązania podatkowego.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do należności przypadających od płatników
lub inkasentów.

Art. 45.
Spisu rzeczy ruchomych oraz zbywalnych praw majątkowych, które mogą być przedmiotem zastawu skarbowego, dokonuje organ podatkowy.

Art. 45a. (uchylony).

Art. 46.
§ 1. Organ prowadzący rejestr, na wniosek zainteresowanego, wydaje wypis z rejestru zastawów skarbowych zawierający informacje o obciążeniu rzeczy lub prawa zastawem skarbowym oraz o wysokości zabezpieczonego zastawem skarbowym zobowiązania podatkowego lub zaległości podatkowej.
§ 2. Za wydanie wypisu, o którym mowa w § 1, pobiera się opłatę stanowiącą dochód budżetu państwa.
§ 2a. Wydanie wypisu, o którym mowa w § 1, nie narusza przepisów o tajemnicy skarbowej.
§ 3. Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:
1) wzór rejestrów, o których mowa w art. 43, sposób prowadzenia tych rejestrów, uwzględniając termin wpisu zastawu skarbowego do rejestru oraz termin przekazywania informacji z rejestrów do Centralnego Rejestru Zastawów Skarbowych;
2) wysokość opłaty, o której mowa w § 2, uwzględniając koszty związane z
wydaniem wypisu.

Centralny Rejestr Zastawów jest prowadzony przez Ministra Finansów.

Z wnioskiem o wydanie wypisu z rejestru skarbowego może wystąpić osoba, która chce kupić rzecz ruchomą.

NASTĘPSTWA PRAWNOPODATKOWE

zagadnienia wstępne

można podzielić na trzy części:
- łączenie się i przekształcanie osób prawnych i spółek
- komercjalizacja i prywatyzacja
- spadkobranie

Jeżeli podmiot przekształcany, dzielony lub łączony wykazał stratę podatkową, to strata ta nie może zostać pokryta z dochodu następcy prawnego tego podmiotu.

NIP nadany podatnikowi nie przechodzi na następcę prawnego, z wyjątkiem sytuacji gdy następstwo prawne związane jest z przekształceniem przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę Skarbu Państwa lub przedsiębiorstwa komunalnego w jednoosobową spółkę gminy, albo przekształceniem spółki cywilnej w spółkę handlową lub spółki handlowej w inną spółkę handlową.

zakres następstwa przy podziale osób prawnych

gdy majątek przejmowany w wyniku podziału stanowić będzie zorganizowaną część przedsiębiorstwa.



W przeciwnym razie będziemy mieli do czynienia z odpowiedzialnością osób trzecich.


Dzień podziału lub dzień wydzielenia jest dniem zaistnienia następstwa.

Komercjalizacja i prywatyzacja


z następstwem będziemy mieli do czynienia, tak jak poprzednio,  jeżeli to nie zostało wyłączone odrębnymi ustawami, o unikaniu podwójnego opodatkowania lub ratyfikowanymi umowami międzynarodowymi.


Komercjalizacja polega na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w spółkę.

Prywatyzacja polega na obejmowaniu akcji w podwyższonym kapitale zakładowym jednoosobowych spółek Skarbu Państwa powstałych w wyniku komercjalizacji na zasadach określonych ustawą przez:
- sprzedaż przedsiębiorstwa
- wniesienie przedsiębiorstwa do spółki
- oddanie przedsiębiorstwa do odpłatnego korzystania

Podmioty które przejeły majątek są zobowiązane do zapłaty zaległego podatku wraz z odsetkami do dnia wykreślenia przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych.

Prawa i obowiązki następców prawnych oraz podmiotów przekształconych

Art. 93.
§ 1. Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku łączenia się:
1) osób prawnych,
2) osobowych spółek handlowych,
3) osobowych i kapitałowych spółek handlowych
– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i
obowiązki każdej z łączących się osób lub spółek.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do osoby prawnej łączącej się przez przejęcie:
1) innej osoby prawnej (osób prawnych);
2) osobowej spółki handlowej (osobowych spółek handlowych).
§ 3. (uchylony).

Art. 93a.
§ 1. Osoba prawna zawiązana (powstała) w wyniku:
1) przekształcenia innej osoby prawnej,
2) przekształcenia spółki niemającej osobowości prawnej
– wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i
obowiązki przekształcanej osoby lub spółki.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do:
1) osobowej spółki handlowej zawiązanej (powstałej) w wyniku przekształcenia:
a) innej spółki niemającej osobowości prawnej,
b) spółki kapitałowej;
2) spółki niemającej osobowości prawnej, do której osoba fizyczna wniosła na pokrycie udziału wkład w postaci swojego przedsiębiorstwa.
§ 3. Bank utworzony przez wniesienie tytułem wkładu niepieniężnego wszystkich składników majątkowych oddziału instytucji kredytowej, stanowiących przedsiębiorstwo lub jego zorganizowaną część, wstępuje we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki instytucji kredytowej związane z działalnością tego oddziału.

Art. 93b.
Przepisy art. 93 i art. 93a stosuje się odpowiednio do łączenia się i przekształceń samorządowych zakładów budżetowych.

Art. 93c.
§ 1. Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału wstępują, z dniem podziału lub z dniem wydzielenia, we wszelkie przewidziane w przepisach prawa podatkowego prawa i obowiązki osoby prawnej dzielonej pozostające w związku z przydzielonymi im, w planie podziału, składnikami majątku.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli majątek przejmowany na skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby prawnej dzielonej, stanowi zorganizowaną część przedsiębiorstwa.

Art. 93d.
Przepisy art. 93–93c mają zastosowanie również do praw i obowiązków wynikających
z decyzji wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Art. 93e.
Przepisy art. 93–93d stosuje się w zakresie, w jakim odrębne ustawy, umowy o unikaniu
podwójnego opodatkowania oraz inne ratyfikowane umowy międzynarodowe, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, nie stanowią inaczej

Art. 94.
Przepisy art. 93 § 1, art. 93d i art. 93e, z zastrzeżeniem art. 95, stosuje się również do nabywców przedsiębiorstw państwowych oraz do spółek, które na podstawie przepisów o komercjalizacji i prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych6) nabyły lub przejęły te przedsiębiorstwa.

Art. 95.
§ 1. Odpowiedzialność nabywców lub spółek, o których mowa w art. 94, z tytułu:
1) odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych zlikwidowanego przedsiębiorstwa,
2) oprocentowania przypadających do zwrotu zaliczek naliczonego podatku od
towarów i usług
– ograniczona jest do odsetek (oprocentowania) naliczonych do dnia wykreślenia
przedsiębiorstwa z rejestru przedsiębiorstw państwowych7).
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do odpowiedzialności Skarbu Państwa lub
gminy, powiatu albo województwa z tytułu oprocentowania nadpłat oraz oprocentowania
zwrotu różnicy podatku od towarów i usług.

Art. 96.
Odsetki za zwłokę oraz oprocentowanie, o których mowa w art. 95, naliczane są
nadal:
1) po upływie 14 dni od dnia doręczenia spółce decyzji określającej wysokość
zobowiązania podatkowego lub wydania decyzji w sprawie zwrotu zaliczek
naliczonego podatku od towarów i usług;
2) począwszy od dnia otrzymania przez organ podatkowy wniosku o zwrot
nadpłaty lub o zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

SPADKOBRANIE


Art. 97.
§ 1. Spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.
§ 2. Jeżeli, na podstawie przepisów prawa podatkowego, spadkodawcy przysługiwały prawa o charakterze niemajątkowym, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, uprawnienia te przechodzą na spadkobierców pod warunkiem dalszego prowadzenia tej działalności na ich rachunek.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do praw i obowiązków z tytułu sprawowanej
przez spadkodawcę funkcji płatnika.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się również do praw i obowiązków wynikających z decyzji
wydanych na podstawie przepisów prawa podatkowego.

Art. 97a. (uchylony).

Art. 98.
§ 1. Do odpowiedzialności spadkobierców za zobowiązania podatkowe spadkodawcy stosuje się przepisy Kodeksu cywilnego o przyjęciu i odrzuceniu spadku oraz o odpowiedzialności za długi spadkowe.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności spadkobierców za:
1) zaległości podatkowe, w tym również za zaległości, o których mowa w art.
52 § 1;
2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy;
3) pobrane, a niewpłacone podatki z tytułu sprawowanej przez spadkodawcę
funkcji płatnika lub inkasenta;
4) niezwrócone przez spadkodawcę zaliczki na naliczony podatek od towarów i
usług oraz ich oprocentowanie;
5) opłatę prolongacyjną;
6) koszty postępowania podatkowego;
7) koszty upomnienia i koszty postępowania egzekucyjnego prowadzonego
wobec spadkodawcy powstałe do dnia otwarcia spadku.
§ 3. (uchylony).
ZAWIESZENIE TERMINÓW PRZEDAWNIENIA
Art. 99.
Bieg terminów przewidzianych w art. 68, 70, 71, 77 § 1 oraz art. 80 § 1 ulega zawieszeniu od dnia śmierci spadkodawcy do dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku, nie dłużej jednak niż do dnia, w którym upłynęły 2 lata od śmierci spadkodawcy.

DECYZJA O ODPOWIEDZIALNOŚCI SPADKOBIERCY
Art. 100.
§ 1. Organy podatkowe właściwe ze względu na ostatnie miejsce zamieszkania
spadkodawcy orzekają w odrębnych decyzjach o zakresie odpowiedzialności
poszczególnych spadkobierców lub określają wysokość nadpłaty albo zwrotu
podatku.
§ 2. W decyzji organ podatkowy określa wysokość znanych w dniu otwarcia spadku
zobowiązań spadkodawcy, o których mowa w art. 98 § 1 i 2, z zastrzeżeniem §
2a.
§ 2a. Wydając decyzję, organ podatkowy określa prawidłową wysokość zobowiązania
podatkowego, wysokość poniesionej straty uprawniającej spadkobierców do
skorzystania, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, z ulg podatkowych,
wysokość nadpłaty lub zwrotu podatku, jeżeli ich wysokość jest inna niż wykazana
w deklaracji złożonej przez spadkodawcę albo spadkodawca deklaracji nie
złożył.
§ 3. Termin płatności przez spadkobiercę zobowiązań, o których mowa w § 2, wynosi
14 dni od dnia doręczenia decyzji.

Art. 101.
§ 1. Odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych spadkodawcy oraz oprocentowanie niezwróconych zaliczek naliczonego podatku od towarów i usług naliczane są do dnia otwarcia spadku.
§ 2. Odsetki za zwłokę oraz oprocentowanie, o których mowa w § 1, naliczane są
nadal w przypadku niedotrzymania przez spadkobierców terminu określonego
w art. 100 § 3.
§ 3. (uchylony).

Art. 102.
§ 1. Przepisy art. 100 i 101 stosuje się, jeżeli:
1) w stosunku do spadkodawcy nie zostało wszczęte postępowanie podatkowe lub
2) postępowanie podatkowe, którego stroną był spadkodawca, zostało zakończone decyzją ostateczną.
§ 2. W razie śmierci strony w toku postępowania w sprawach dotyczących praw lub
obowiązków wymienionych w art. 97 w miejsce dotychczasowej strony wstępują
jej spadkobiercy.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do następców prawnych, o których mowa w
art. 93–93c i art. 94.

ZAWIADOMIENIE SPADKOBIERCÓW O POSTĘPOWANIACH Z UDZIAŁEM SPADKODAWCY
Art. 103.
§ 1. Organy podatkowe zawiadamiają spadkobierców o:
1) złożonych przez spadkodawcę odwołaniach od decyzji, zażaleniach na postanowienia
i skargach do sądu administracyjnego;
2) decyzjach wydanych na podstawie art. 67a § 1 pkt 1 lub 2, jeżeli nie upłynął
termin płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej lub termin
płatności rat;
3) decyzjach i postanowieniach, które zostały doręczone spadkodawcy, a w
dniu jego śmierci nie upłynął jeszcze termin do złożenia odwołania, zażalenia
lub skargi do sądu administracyjnego;
4) wszczętej kontroli podatkowej;
5) złożonych przez spadkodawcę wnioskach o wszczęcie postępowania;
6) postępowaniach wszczętych z urzędu wobec spadkodawcy.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 1 i 3, terminy do złożenia odwołania,
zażalenia lub skargi do sądu administracyjnego biegną ponownie od dnia
doręczenia zawiadomienia.

Art. 104.
§ 1. Jeżeli spadkodawca był podatnikiem podatku dochodowego od osób fizycznych,
organ podatkowy informuje spadkobierców, na podstawie posiadanych danych, o wysokości dochodu lub przychodu spadkodawcy oraz o wysokości wpłaconych zaliczek na podatek lub podatku, podając równocześnie przypadającą do zapłacenia kwotę podatku lub kwotę nadpłaty.
§ 2. Jeżeli spadkodawca poniósł wydatki uprawniające do ulg podatkowych, spadkobierca w terminie 30 dni od dnia otrzymania informacji, o której mowa w § 1, zawiadamia organ podatkowy o wysokości poniesionych wydatków.
§ 3. Po upływie terminu, o którym mowa w § 2, organ podatkowy doręcza spadkobiercom
decyzję ustalającą wysokość zobowiązania podatkowego lub stwierdzającą nadpłatę.
§ 4. (uchylony).

Art. 105.
§ 1. Oprocentowanie z tytułu przypadających na rzecz spadkodawcy nadpłat oraz zwrotów podatków naliczane jest do dnia otwarcia spadku.
§ 2. Przypadające na rzecz spadkodawcy nadpłaty oraz zwroty podatków, a także oprocentowanie z tych tytułów zwracane są poszczególnym spadkobiercom w proporcji określonej w ich zgodnym oświadczeniu woli, pod warunkiem złożenia w organie podatkowym:
1) prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku;
2) zgodnego oświadczenia woli wszystkich spadkobierców o podziale tych należności.
§ 3. W razie niezłożenia oświadczenia, o którym mowa w § 2 pkt 2, w terminie 30 dni od dnia złożenia prawomocnego postanowienia sądu o stwierdzeniu nabycia spadku kwoty należnych nadpłat i zwrotów podatku, a także kwoty oprocentowania z tych tytułów składane są do depozytu organu podatkowego. Nadpłata lub zwrot podatku są pomniejszane o koszty przechowywania w depozycie.
§ 4. Oprocentowanie naliczane jest nadal, jeżeli zwrot nadpłaty lub zwrot podatku nie został dokonany w terminie 15 dni od dnia złożenia oświadczenia, o którym mowa w § 2 pkt 2.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZAPISOBIERCY
Art. 106.
§ 1. Zapisobierca, który otrzymał należny mu zapis, ponosi odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe spadkodawcy.
§ 2. Zakres odpowiedzialności zapisobiercy ograniczony jest do wartości otrzymanego zapisu.
§ 3. Do odpowiedzialności zapisobiercy stosuje się odpowiednio art. 97 § 1 oraz art. 98–104.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ OSÓB TRZECICH ZA ZOBOWIĄZANIA PODATNIKA


Odpowiedzialność podatkowa osób trzecich

Art. 107.
§ 1. W przypadkach i w zakresie przewidzianych w niniejszym rozdziale za zaległości podatkowe podatnika odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem również osoby trzecie.
§ 1a. Osoby trzecie odpowiadają całym swoim majątkiem solidarnie z następcą
prawnym podatnika za przejęte przez niego zaległości podatkowe.
§ 2. Jeżeli dalsze przepisy nie stanowią inaczej, osoby trzecie odpowiadają również za:
1) podatki niepobrane oraz pobrane, a niewpłacone przez płatników lub inkasentów;
2) odsetki za zwłokę od zaległości podatkowych;
3) niezwrócone w terminie zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług oraz za oprocentowanie tych zaliczek;
4) koszty postępowania egzekucyjnego.

Art. 108.
§ 1. O odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej organ podatkowy orzeka w drodze decyzji.
§ 2. Postępowanie w sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej nie może
zostać wszczęte przed:
1) upływem terminu płatności ustalonego zobowiązania;
2) dniem doręczenia decyzji:
a) określającej wysokość zobowiązania podatkowego,
b) o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta,
c) w sprawie zwrotu zaliczki naliczonego podatku od towarów i usług,
d) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;
3) dniem wszczęcia postępowania egzekucyjnego – w przypadku, o którym
mowa w § 3.
§ 3. W razie wystawienia tytułu wykonawczego na podstawie deklaracji, na zasadach
przewidzianych w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
przed orzeczeniem o odpowiedzialności osoby trzeciej nie wymaga się
uprzedniego wydania decyzji określającej wysokość zobowiązania podatkowego
i decyzji, o której mowa w art. 53a.
§ 4. Egzekucja zobowiązania wynikającego z decyzji o odpowiedzialności podatkowej
osoby trzeciej może być wszczęta dopiero wówczas, gdy egzekucja z majątku
podatnika okazała się w całości lub w części bezskuteczna.

Art. 109.
§ 1. W sprawie odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej przepisy art. 29, art.
47 § 1, art. 51 § 1, art. 53 § 3, art. 55, art. 57, art. 59, art. 60 oraz art. 64–66 stosuje
się odpowiednio.
§ 2. W razie niedotrzymania terminu płatności osoba trzecia odpowiada również za naliczone po dniu wydania decyzji o jej odpowiedzialności podatkowej odsetki
za zwłokę od:
1) zaległości podatkowych;
2) należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;
3) niezwróconych w terminie zaliczek na naliczony podatek od towarów i
usług.

OPODATKOWANIE ROZWIEDZIONEGO MAŁŻONKA
Art. 110.
§ 1. Rozwiedziony małżonek podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie
z byłym małżonkiem za zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań podatkowych
powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej, jednakże tylko
do wysokości wartości przypadającego mu udziału w majątku wspólnym.
§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie obejmuje:
1) niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;
2) odsetek za zwłokę oraz kosztów egzekucyjnych powstałych po dniu uprawomocnienia
się orzeczenia o rozwodzie.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio w razie unieważnienia małżeństwa oraz
separacji.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKA RODZINY PODATNIKA
Art. 111.
§ 1. Członek rodziny podatnika odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem prowadzącym działalność gospodarczą za zaległości podatkowe wynikające z tej działalności i powstałe w okresie, w którym stale współdziałał z podatnikiem w jej wykonywaniu, osiągając korzyści z prowadzonej przez niego działalności.
§ 2. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, nie dotyczy osób, które w okresie stałego
współdziałania z podatnikiem były osobami, wobec których na podatniku ciążył obowiązek alimentacyjny – w zakresie wynikającym z obowiązku alimentacyjnego.
§ 3. Za członków rodziny podatnika uważa się zstępnych, wstępnych, rodzeństwo,
małżonków zstępnych, osobę pozostającą w stosunku przysposobienia oraz pozostającą
z podatnikiem w faktycznym pożyciu.
§ 4. Przepis § 1 stosuje się również do małżonków, którzy zawarli umowę o ograniczeniu lub wyłączeniu wspólności majątkowej, których wspólność majątkowa została zniesiona przez sąd, oraz małżonków pozostających w separacji.
§ 5. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1:
1) ograniczona jest do wysokości uzyskanych korzyści;
2) nie obejmuje niepobranych należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1, z
wyjątkiem należności, które nie zostały pobrane od osób wymienionych w §
3 i 4.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ NABYWCY PRZEDSIĘBIORSTWA PODATNIKA
Art. 112.
§ 1. Nabywca przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem za powstałe do dnia nabycia zaległości podatkowe związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, chyba że przy zachowaniu należytej staranności nie mógł wiedzieć o tych zaległościach.
§ 2. (uchylony).
§ 3. Zakres odpowiedzialności nabywcy jest ograniczony do wartości nabytego przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części.
§ 4. Zakres odpowiedzialności nabywcy nie obejmuje:
1) należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 1;
2) odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz oprocentowania, o którym
mowa w art. 107 § 2 pkt 3, powstałych po dniu nabycia.
§ 5. Przepisu § 4 nie stosuje się do nabywców będących małżonkami lub członkami rodziny podatnika, o których mowa w art. 111 § 3.
§ 6. Nabywca nie odpowiada za zaległości podatkowe, które nie zostały wykazane w zaświadczeniu, o którym mowa w art. 306g.
§ 7. Nabywca odpowiada również za zaległości podatkowe i inne należności zbywcy, wymienione w art. 107 § 2 pkt 2–4, z zastrzeżeniem § 4 pkt 2, powstałe po dniu wydania zaświadczenia, o którym mowa w art. 306g, a przed dniem nabycia przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części, jeżeli od dnia wydania zaświadczenia do dnia zbycia upłynęło więcej niż 30 dni.

Art. 112a.
Przepisu art. 112 nie stosuje się do nabycia w postępowaniu egzekucyjnym oraz upadłościowym.

Art. 112b.
Jednoosobowa spółka kapitałowa powstała w wyniku przekształcenia przedsiębiorcy będącego osobą fizyczną odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z tą osobą fizyczną za powstałe do dnia przekształcenia zaległości podatkowe przedsiębiorcy związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ FIRMUJĄCEGO
Art. 113.
Jeżeli podatnik, za zgodą innej osoby, w celu zatajenia prowadzenia działalności
gospodarczej lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się lub posługiwał
się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą tej osoby, osoba ta ponosi solidarną
odpowiedzialność z podatnikiem całym swoim majątkiem za zaległości podatkowe
powstałe podczas prowadzenia tej działalności.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ PODMIOTU WYDZIERŻAWIAJĄCEGO PODATNIKOWI RZECZY LUB PRAWA MAJĄTKOWE
Art. 114.
§ 1. Właściciel, samoistny posiadacz lub użytkownik wieczysty rzeczy lub prawa
majątkowego pozostający z użytkownikiem danej rzeczy lub prawa majątkowego
w związku, o którym mowa w § 2, odpowiada za zaległości podatkowe
użytkownika powstałe w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną
przez użytkownika, jeżeli dana rzecz lub prawo są związane z działalnością gospodarczą
lub służą do jej prowadzenia.
§ 2. Związek, o którym mowa w § 1, ma miejsce, gdy podczas trwania użytkowania
między:
1) właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem wieczystym
rzeczy lub prawa majątkowego a ich użytkownikiem lub
2) osobami pełniącymi funkcje zarządzające, nadzorcze albo kontrolne w podmiocie
będącym właścicielem, samoistnym posiadaczem lub użytkownikiem
wieczystym rzeczy lub prawa majątkowego a osobami pełniącymi takie
funkcje w podmiocie będącym ich użytkownikiem
– istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub majątkowym w
rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze stosunku
pracy.
§ 3. Odpowiedzialność, o której mowa w § 1, ograniczona jest do równowartości
rzeczy lub praw majątkowych będących przedmiotem użytkowania.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się odpowiednio do najmu, dzierżawy, leasingu lub innych
umów o podobnym charakterze.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ DZIERŻAWCY NIERUCHOMOŚCI PODATNIKA
Art. 114a.
§ 1. Dzierżawca lub użytkownik nieruchomości odpowiada całym swoim majątkiem
solidarnie z podatnikiem będącym właścicielem, użytkownikiem wieczystym
lub posiadaczem samoistnym nieruchomości za zaległości podatkowe z tytułu
zobowiązań podatkowych wynikających z opodatkowania nieruchomości, powstałych
podczas trwania dzierżawy lub użytkowania.
§ 1a. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli między dzierżawcą lub użytkownikiem a podatnikiem
istnieją powiązania o charakterze rodzinnym, kapitałowym lub mająt
kowym w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym albo wynikające ze
stosunku pracy.
§ 2. Zakres odpowiedzialności dzierżawcy lub użytkownika nieruchomości nie
obejmuje należności wymienionych w art. 107 § 2.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ WSPÓLNIKA SPÓLKI OSOBOWEJ
Art. 115.
§ 1. Wspólnik spółki cywilnej, jawnej, partnerskiej oraz komplementariusz spółki
komandytowej albo komandytowo-akcyjnej odpowiada całym swoim majątkiem
solidarnie ze spółką i z pozostałymi wspólnikami za zaległości podatkowe
spółki.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do odpowiedzialności byłego wspólnika za zaległości
podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał
w czasie, gdy był on wspólnikiem, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe
w czasie, gdy był on wspólnikiem. Za zobowiązania podatkowe powstałe,
na podstawie odrębnych przepisów, po rozwiązaniu spółki odpowiadają
osoby będące wspólnikami w momencie rozwiązania spółki.
§ 3. (uchylony).
§ 4. Orzeczenie o odpowiedzialności, o której mowa w § 1, za zaległości podatkowe
spółki z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych w sposób przewidziany w
art. 21 § 1 pkt 1 nie wymaga uprzedniego wydania decyzji, o których mowa w
art. 108 § 2 pkt 2. W tym przypadku określenie wysokości zobowiązań podatkowych
spółki, orzeczenie o odpowiedzialności płatnika (inkasenta), zwrocie
zaliczki na naliczony podatek od towarów i usług lub określenie wysokości należnych
odsetek za zwłokę następuje w decyzji, o której mowa w art. 108 § 1.
§ 5. Przepis § 4 stosuje się również w przypadku rozwiązania spółki.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ CZŁONKÓW ZARZĄDU SPÓŁEK Z OGRANICZONĄ ODPOWIEDZIALNOŚCIĄ I AKCYJNYCH

Art. 116.
§ 1. Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej
w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie
jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w
części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że:
a) we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub
wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie
układowe) albo
b) niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania
zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego)
nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości
podatkowych spółki w znacznej części.
§ 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu
zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich
obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w
czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.
§ 3. W przypadku gdy spółka z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji lub
spółka akcyjna w organizacji nie posiada zarządu, za zaległości podatkowe
spółki odpowiada jej pełnomocnik albo odpowiadają wspólnicy, jeżeli pełnomocnik
nie został powołany. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio.
§ 4. Przepisy § 1–3 stosuje się również do byłego członka zarządu oraz byłego pełnomocnika
lub wspólnika spółki w organizacji.

Art. 116a.
Za zaległości podatkowe innych osób prawnych niż wymienione w art. 116 odpowiadają
solidarnie całym swoim majątkiem członkowie organów zarządzających
tymi osobami. Przepisy art. 116 stosuje się odpowiednio.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ W PRZYPADKU PODZIAŁU OSOBY PRAWNEJ
Art. 117.
§ 1. Osoby prawne przejmujące lub osoby prawne powstałe w wyniku podziału
(osoby nowozawiązane) odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem za zaległości
podatkowe osoby prawnej dzielonej, jeżeli majątek przejmowany na
skutek podziału, a przy podziale przez wydzielenie – także majątek osoby
prawnej dzielonej, nie stanowi zorganizowanej części przedsiębiorstwa.
§ 2. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych
nowozawiązanych ograniczony jest do wartości aktywów netto nabytych, wynikających
z planu podziału.
§ 3. Zakres odpowiedzialności osób prawnych przejmujących lub osób prawnych
nowozawiązanych przy podziale przez wydzielenie ograniczony jest do zaległości
z tytułu zobowiązań podatkowych powstałych do dnia wydzielenia.
§ 4. Przepis art. 115 § 4 stosuje się odpowiednio do orzekania o odpowiedzialności
podatkowej za zaległości podatkowe osoby prawnej wykreślonej z właściwego
rejestru na skutek jej podziału.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ GWARANTA I PORĘCZYCIELA
Art. 117a.
§ 1. Gwarant lub poręczyciel, którego zabezpieczenie zostało przyjęte przez organ
podatkowy, odpowiada całym swoim majątkiem solidarnie z podatnikiem, płatnikiem,
inkasentem, ich następcą prawnym lub osobą trzecią, za zobowiązanie
wynikające z decyzji, która jest przedmiotem zabezpieczenia, wraz z odsetkami
za zwłokę, oraz kosztami postępowania egzekucyjnego powstałymi w związku
z wykonaniem tej decyzji – do wysokości kwoty gwarancji lub poręczenia i w
terminie wskazanym w gwarancji lub poręczeniu.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się do gwaranta lub poręczyciela, którego zabezpieczenie
zostało przyjęte przez organ podatkowy, w związku ze zwrotem podatku od towarów
i usług.

PRZEDAWNIENIE PRAWA DO WYDANIA DECYZJI
Art. 118.
§ 1. Nie można wydać decyzji o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej, jeżeli
od końca roku kalendarzowego, w którym powstała zaległość podatkowa,
upłynęło 5 lat.
§ 2. Przedawnienie zobowiązania wynikającego z decyzji, o której mowa w § 1, następuje
po upływie 3 lat od końca roku kalendarzowego, w którym została doręczona
decyzja o odpowiedzialności podatkowej osoby trzeciej. Przepisy art.
70 § 2 pkt 1, § 3 i 4 stosuje się odpowiednio, z tym że termin biegu przedawnienia
po jego przerwaniu wynosi 3 lata.
Art. 119.
§ 1. Kwota, o której mowa w art. 41 § 1, podlega w każdym roku podwyższeniu w
stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego
okresu poprzedniego roku, a jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną,
kwota nie ulega zmianie.
§ 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z Prezesem
Głównego Urzędu Statystycznego, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku
Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do dnia 15
sierpnia danego roku, kwotę, o której mowa w art. 41 § 1, w zaokrągleniu do
pełnych setek złotych, z pominięciem dziesiątek złotych.


PODATEK DOCHODOWY OD OSÓB FIZYCZNYCH



Opodatkowanie osób fizycznych jest uregulowane w dwóch ustawach:

- ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych
- ustawa o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych dochodów osiąganych przez osoby fizyczne
Zryczałtowane formy opodatkowania to:
- karta podatkowa
- ryczałt od przychodów ewidencjonowanych
- zryczałtowany podatek dochodowy od osób duchownych

Zgodnie z art. 3 u.z.p.d. przychodów opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z dochodami uregulowanymi w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych.

PODATNICY PODATKU DOCHODOWEGO OD OSÓB FIZYCZNYCH
- rok podatkowy dla osób fizycznych jest równy rokowi kalendarzowemu.

spółki osobowe nie mają statutu podatnika zarówno na gruncie u.p.d.o.f. jak i u.p.d.o.p. opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają tylko i wyłącznie ich wspólnicy.

NIEOGRANICZONY I OGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY

Podmioty podlegające nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu płacą podatek od wszystkich dochodów, podmioty podlegające ograniczonemu obowiązku podatkowemu płacą podatek od dochodów osiąganych na terytorium RP.

NIEOGRANICZONY OBOWIĄZEK PODATKOWY

Podstawowym kryterium obowiązku podatkowego jest miejsce zamieszkania.
Do przyjęcia miejsca zamieszkania niezbędne jest łącznie spełnienie dwóch przesłanek
- przebywania
- zamiar stałego pobytu ( orzeczenie SN II UR 4/83

zgodnie z art. 3 u.p.d.o.f
Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
uważa się osobę fizyczną, która:
1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych
lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub
2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku
podatkowym.

Należy jednak pamiętać, że zgodnie z dyspozycją art. 4a u.p.d.o.f. przepisy dotyczące nieograniczonego obowiązku opodatkowania stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego obowiązku opodatkowania, których stroną jest Polska.
Oznacza to, że ewentualne spory między państwami o rezydencję danej osoby rozstrzyga się, stosując reguły kolizyjne. Art. 4 ust. 2 Modelowej Konwencji OECD.

Uzyskanie certyfikatu rezydencji - czyli dokumentu poświadczającego miejsce zamieszkania podatnika dla celów podatkowych służy uprawdopodobnieniu miejsca zamieszkania podatnika.

Ograniczony obowiązek podatkowy

występuje wtedy gdy jest brak miejsca zamieszkania na terytorium Polski.

Przez inne dochody osiągane na terytorium Polski, zgodnie ze stanowiskiem Ministra Finansów ( pismo z 24 lipca 2001 r. ) należy rozumieć
- dochody uzyskane przez nierezydentów dzięki prowadzonej na terytorium Polski działalności gospodarczej, bez względu na formę prowadzenia tej działalności, w tym za pośrednictwem oddziału, przedstawicielstwa lub zależnego przedstawiciela oraz z działalności widowiskowej, rozrywkowej lub sportowej prowadzonej na terytorium RP,
- dochody ( tzw. należności licencyjne) uzyskane przez nierezydentów od polskich rezydentów z tytułu eksploatowania praw autorskich i pokrewnych, praw do rzeczy ( np. na podstawie umów najmu lub dzierżawy), dóbr niematerialnych w postaci know-how
-dochody uzyskane przez nierezydentów z tytułu odsetek od zainwestowanego w Polsce kapitału ( z tytułu udzielonych polskim podmiotom pożyczek, kredytów, w tym kredytu kupieckiego, zakupu obligacji, od lokat itd)
- dochody uzyskane przez nierezydentów z tytułu udziału w zysku polskiej osoby prawnej
- dochody uzyskane przez nierezydentów z tytułu eksploatacji zasobów naturalnych umiejscowionych na terytorium Polski lub w polskiej strefie ekonomicznej
- dochody uzyskane przez nierezydentów dzięki położonej na terytorium Polski nieruchomości ( np. z najmu, dzierżawy) w tym z budowy lub zbycia takiej nieruchomości
- dochody nierezydentów z tytułu opłat za przewóz ładunków lub osób przyjętych do przewozu w portach polskich (  w tym lotniczych)

Nie stanowi natomiast zdaniem Ministra Finansów - dochodów uzyskanych ze źródeł położonych na terytorium RP
- ze zbycia praw do źródeł dochodów ( np. zbycie udziałów, akcji, obligacji i innych papierów wartościowych wyemitowanych przez polskie podmioty, wierzytelności polskich podmiotów) gdyż zbycie takie stanowi odrębne od zbywanego źródło dochodów, które nie jest trwale związane z terytorium Polski; wyjątkiem jest sytuacja, gdy zbycie takie dokonywane jest na polskiej giełdzie ( bowiem w takim przypadku giełda i obrót na niej dokonywany stanowi samoistne źródło dochodów położone na terytorium Polski) lub gdy zbycie udziałów, akcji czy innych papierów wartościowych, prowadzi w praktyce do " przeniesienia praw" do nieruchomości ( np. gdy majątek spółki, której akcje są zbywalne, składa się głównie z nieruchomości)
- z obrotu towarami i usługami, będącymi przedmiotem działalności gospodarczej nierezydenta nieprowadzącego w tym zakresie działalności gospodarczej na terytorium Polski ( tj. niemającym stałej placówki, biura, oddziału, przedstawicielstwa, najętej powierzchni w celu prowadzenia działalności ).



art. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych

Osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy).
2b. Za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się w szczególności dochody (przychody) z:
1) pracy wykonywanej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
2) działalności wykonywanej osobiście na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na miejsce wypłaty wynagrodzenia;
3) działalności gospodarczej prowadzonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
4) położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości, w tym ze
sprzedaży takiej nieruchomości.

Lista ma charakter przykładowy, dlatego pismo Ministra Finansów z 24 lipca 2001 r. jest wiążące.


3. Od podatku dochodowego od dochodu uzyskanego ze źródeł przychodów położonych za granicą wolni są członkowie personelu przedstawicielstw dyplomatycznychi i urzędów konsularnych oraz inne osoby korzystające z przywilejów i
immunitetów dyplomatycznych lub konsularnych na podstawie umów lub powszechnie
uznanych zwyczajów międzynarodowych, jak również członkowie
ich rodzin pozostający z nimi we wspólnocie domowej, jeżeli nie są obywatelami
polskimi i nie mają stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.




UMOWY O UNIKANIU PODWÓJNEGO OPODATKOWANIA
zasady dotyczące nieograniczonego i ograniczonego obowiązku podatkowego nie eliminują sytuacji gdy dany dochód ma zostać opodatkowany zarówno w państwie rezydencji  podatnika, jak i w państwie źródła danego dochodu. W takiej sytuacji zwykle zastosowanie mają umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania. Polska zawarła ponad 80 takich umów, w których zdecydowana większość weszła w życie.

Umowy te mają na celu zapobiegać podwójnemu opodatkowaniu tego samego dochodu u tego samego podatnika.

Umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania mają pierwszeństwo przed regulacjami krajowymi.

OPODATKOWANIE MAŁOLETNICH


Art. 7.
1. Dochody małoletnich dzieci własnych i przysposobionych, z wyjątkiem dochodów z ich pracy, stypendiów oraz dochodów z przedmiotów oddanych im do swobodnego użytku, podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, dolicza się do dochodów rodziców, chyba że rodzicom nie przysługuje prawo pobierania pożytków ze źródeł przychodów dzieci.
2. Jeżeli małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu, dochody małoletnich
dzieci dolicza się po połowie do dochodu każdego z małżonków.
3. Przepis ust. 2 nie ma zastosowania do małżonków, w stosunku do których orzeczono
separację w rozumieniu odrębnych przepisów.


WSPÓLNE OPODATKOWANIE MAŁŻONKÓW
warunki korzystania ze wspólnego opodatkowania małżonków


Art. 6.
1. Małżonkowie podlegają odrębnemu opodatkowaniu od osiąganych przez nich dochodów.
SPOSÓB OBLICZANIA PODATKU
2.9) Małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26 i art. 26c; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków.
2a.9) Wniosek, o którym mowa w ust. 2, może być wyrażony przez jednego z małżonków.
Wyrażenie wniosku przez jednego z małżonków traktuje się na równi ze złożeniem przez niego oświadczenia o upoważnieniu go przez jego współmałżonka do złożenia wniosku o łączne opodatkowanie ich dochodów. Oświadczenie to składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
3. Zasada wyrażona w ust. 2 ma zastosowanie również, jeżeli jeden z małżonków w roku podatkowym nie uzyskał przychodów ze źródeł, z których dochód jest opodatkowany zgodnie z art. 27, lub osiągnął dochody w wysokości niepowodującej obowiązku uiszczenia podatku.
3a. Zasady i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 2 i 3, mają zastosowanie
również do:

1) małżonków, którzy mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej,
2) małżonków, z których jeden podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Rzeczypospolitej Polskiej a drugi ma miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego
Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji Szwajcarskiej
– jeżeli osiągnęli podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przychody w wysokości stanowiącej łącznie co najmniej 75 % całkowitego przychodu osiągniętego przez oboje małżonków w danym roku podatkowym i udokumentowali certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla
celów podatkowych; przepisy ust. 8–10 stosuje się odpowiednio.
4. Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą wzwiązku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich
lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
– podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej
ustawie.
4a. Zasada i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 4, mają zastosowanie
również do osób, o których mowa w art. 3 ust. 2a, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci, jeżeli łącznie spełniają następujące warunki:
1) mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita
Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej;

2) osiągnęły podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75 % całkowitego
przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym;
3) udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów
podatkowych.
4b. Do podatników, o których mowa w ust. 4a, przepisy ust. 8–10 stosuje się odpowiednio.
5. (uchylony).
6. (uchylony).
7. (uchylony).
8. Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji,
gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej
dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku
tonażowym.
9. Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.
10. Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.
11. Za całkowite przychody, o których mowa w ust. 3a i 4a, uważa się przychody osiągnięte ze źródeł określonych w art. 10 ust. 1, bez względu na miejsce położenia tych źródeł przychodów.
12. Przepisy ust. 3a i 4a stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego państwa, w którym osoba fizyczna ma miejsce zamieszkania dla celów
podatkowych.
13. Na żądanie organów podatkowych lub organów kontroli skarbowej podatnicy, o
których mowa w ust. 3a i 4a, są obowiązani udokumentować wysokość całkowitych
przychodów osiągniętych w danym roku podatkowym, przedstawiając zaświadczenie
wydane przez właściwy organ podatkowy innego niż Rzeczpospolita
Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub innego państwa należącego
do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo Konfederacji Szwajcarskiej,
w którym osoby te mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych lub
inny dokument potwierdzający wysokość całkowitych przychodów osiągniętych
w danym roku podatkowym.


Art. 6a.
1. Wniosek o łączne opodatkowanie dochodów małżonków, między którymi istniała w roku podatkowym wspólność majątkowa, może być także złożony przez podatnika, który:
1) zawarł związek małżeński przed rozpoczęciem roku podatkowego, a jego małżonek zmarł w trakcie roku podatkowego;
2) pozostawał w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, a jego małżonek
zmarł po upływie roku podatkowego przed złożeniem zeznania podatkowego.
2. Do podatników, którzy złożyli wniosek, o którym mowa w ust. 1:
1) stosuje się sposób opodatkowania określony w art. 6 ust. 2;
2) stosuje się przepisy art. 6 ust. 3, 3a i 8–13;
3) nie stosuje się przepisu art. 6 ust. 4.

NIŻSZE ZALICZKI NA PODATEK

Art. 32.
1. Zaliczki, o których mowa w art. 31, za miesiące od stycznia do grudnia, z zastrzeżeniem ust. 1a, wynoszą:
1) za miesiące od początku roku do miesiąca włącznie, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 18 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiące następujące po miesiącu, w którym dochód uzyskany od początku roku przekroczył kwotę, o której mowa w pkt 1–32 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
1a. Jeżeli podatnik złoży płatnikowi oświadczenie, że za dany rok zamierza opodatkować dochody łącznie z małżonkiem bądź na zasadach określonych w art. 6 ust. 4, a za rok podatkowy przewidywane, określone w oświadczeniu:
1) dochody podatnika nie przekroczą górnej granicy pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej – zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu i są dodatkowo
pomniejszane za każdy miesiąc o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale skali podatkowej;
2) dochody podatnika przekroczą górną granicę pierwszego przedziału skali, a odpowiednio małżonek lub dziecko nie uzyskują żadnych dochodów z wyjątkiem renty rodzinnej lub dochody małżonka mieszczą się w niższym przedziale skali, zaliczki za wszystkie miesiące roku podatkowego wynoszą 18 % dochodu uzyskanego w danym miesiącu.


1b. Płatnicy, którym podatnik złożył oświadczenie wymienione w ust. 1a, pobierają zaliczki według zasad określonych w ust. 1a pkt 1 i 2 począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym zostało złożone oświadczenie.
1c. W razie faktycznej zmiany stanu upoważniającego do obniżki zaliczek lub utraty możliwości do opodatkowania dochodów zgodnie z art. 6, podatnik jest zobowiązany poinformować o tym płatnika; w tym przypadku od miesiąca następującego po miesiącu, w którym podatnik przestał spełniać warunki do obniżki zaliczek, zaliczki są pobierane według zasad określonych w ust. 1.
1d. (uchylony).
2. Za dochód, o którym mowa w ust. 1 i 1a, uważa się uzyskane w ciągu miesiąca przychody w rozumieniu art. 12 oraz zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez płatnika, po odliczeniu kosztów uzyskania w wysokości określonej w art. 22 ust. 2 pkt 1 lub 3 oraz po odliczeniu potrąconych przez płatnika w danym miesiącu składek na ubezpieczenie społeczne, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b lub pkt 2a. Jeżeli świadczenia w naturze, świadczenia ponoszone za podatnika lub inne nieodpłatne świadczenia przysługują podatnikowi za okres dłuższy niż miesiąc, przy obliczaniu zaliczek za poszczególne
miesiące przyjmuje się ich wartość w wysokości przypadającej na jeden miesiąc. Jeżeli nie jest możliwe określenie, jaka część tych świadczeń przypada na jeden miesiąc, a doliczenie całej wartości w miesiącu ich uzyskania spowodowałoby niewspółmiernie wysoką zaliczkę w stosunku do wypłaty pieniężnej, zakład pracy, na wniosek podatnika, ograniczy pobór zaliczki za dany miesiąc i pobierze pozostałą część zaliczki w następnych miesiącach roku podatkowego.
3. Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 1, 1a i 2 zmniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, określonej w pierwszym przedziale obowiązującej skali podatkowej, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złoży zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru, w którym stwierdzi, że:
1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3;
4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.
3a. Oświadczenia, o którym mowa w ust. 3, nie składa się, jeżeli stan faktyczny wynikający z oświadczenia złożonego w latach poprzednich nie uległ zmianie.

3b. Zaliczkę obliczoną w sposób określony w ust. 3 zmniejsza się o kwotę składki na ubezpieczenie zdrowotne, o której mowa w art. 27b, pobranej w tym miesiącu przez zakład pracy ze środków podatnika.
4. Zakład pracy nie zmniejsza zaliczki w sposób określony w ust. 3, jeżeli podatnik powiadomił go o zmianach stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia.
5. Zakład pracy przy obliczaniu zaliczki stosuje koszty uzyskania przychodów określone w art. 22 ust. 2 pkt 3, jeżeli pracownik złoży oświadczenie o spełnieniu warunku określonego w tym przepisie; przepisy ust. 3a i 4 stosuje się odpowiednio.
6. Zakład pracy nie pobiera zaliczek na podatek dochodowy od dochodów uzyskanych
przez pracownika z pracy wykonywanej poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pod warunkiem że dochody te podlegają lub będą podlegać opodatkowaniu poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Na wniosek podatnika zakład pracy pobiera zaliczki na podatek dochodowy, stosownie do przepisów ust. 1–5,
z uwzględnieniem art. 27 ust. 9 i 9a.

przykład:
Anna Kowalska uzyskiwała w 2009 r. wynagrodzenie ze stosunku pracy w wysokości 11 000 brutto miesięcznie. Przy obliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek zgodnie z zasadami ogólnymi pracodawca powinien pobrać od niej za miesiące styczeń- sierpień zaliczkę w wysokości 18 % dochodu, zaś za pozostałe miesiące w wysokości 32 %. Anna Kowalska dopiero we wrześniu złożyła 2009 r. oświadczenie o zamiarze wspólnego opodatkowania z mężem wraz z informacją o przewidywanej wysokości wspólnych dochodów ( jej mąż nie uzyskuje w roku 2009 dochodów przekraczających pierwszy próg podatkowy). Tak więc pracodawca potrącał zaliczki w następującej wysokości : za miesiąc styczeń-sierpień 18 % za miesiąc wrzesień - 32 % , płatnicy pobierają pomniejszone zaliczki począwszy od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymali stosowne oświadczenie - czyli w tym wypadku od października oraz za miesiące październik-grudzień-ponownie 18 %.

OPODATKOWANIE OSÓB SAMOTNIE WYCHOWUJĄCYCH DZIECI
art. 6
....


4. Od dochodów rodzica lub opiekuna prawnego, podlegającego obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, będącego panną, kawalerem, wdową, wdowcem, rozwódką, rozwodnikiem albo osobą, w stosunku do której orzeczono separację w rozumieniu odrębnych przepisów, lub osobą pozostającą wzwiązku małżeńskim, jeżeli jej małżonek został pozbawiony praw rodzicielskich
lub odbywa karę pozbawienia wolności, jeżeli ten rodzic lub opiekun w roku podatkowym samotnie wychowuje dzieci:
1) małoletnie,
2) bez względu na ich wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymywały zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
3) do ukończenia 25 roku życia uczące się w szkołach, o których mowa w przepisach o systemie oświaty, przepisach o szkolnictwie wyższym lub w przepisach regulujących system oświatowy lub szkolnictwo wyższe obowiązujących w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie, jeżeli w roku podatkowym nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 27 lub art. 30b w łącznej wysokości przekraczającej kwotę stanowiącą iloraz kwoty zmniejszającej podatek oraz stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1, z wyjątkiem renty rodzinnej
– podatek może być określony, z zastrzeżeniem ust. 8, na wniosek wyrażony w rocznym zeznaniu podatkowym, w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy dochodów osoby samotnie wychowującej dzieci, z uwzględnieniem art. 7, z tym że do sumy tych dochodów nie wlicza się dochodów (przychodów) opodatkowanych w sposób zryczałtowany na zasadach określonych w tej
ustawie.
4a. Zasada i sposób opodatkowania, o których mowa w ust. 4, mają zastosowanie
również do osób, o których mowa w art. 3 ust. 2a, samotnie wychowujących w roku podatkowym dzieci, jeżeli łącznie spełniają następujące warunki:
1) mają miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w innym niż Rzeczpospolita
Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej;

2) osiągnęły podlegające opodatkowaniu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
przychody w wysokości stanowiącej co najmniej 75 % całkowitego
przychodu osiągniętego w danym roku podatkowym;
3) udokumentowały certyfikatem rezydencji miejsce zamieszkania dla celów
podatkowych.
4b. Do podatników, o których mowa w ust. 4a, przepisy ust. 8–10 stosuje się odpowiednio.
5. (uchylony).
6. (uchylony).
7. (uchylony).
8. Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania w sytuacji,
gdy chociażby do jednego z małżonków, osoby samotnie wychowującej
dzieci lub do jej dziecka mają zastosowanie przepisy art. 30c, ustawy o zryczałtowanym
podatku dochodowym lub ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku
tonażowym.
9. Zasada określona w ust. 8 nie dotyczy osób, o których mowa w art. 1 pkt 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym niekorzystających jednocześnie z opodatkowania przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub z działów specjalnych produkcji rolnej na zasadach określonych w art. 30c albo w ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym, albo w ustawie z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym.
10. Sposób opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 i 4, nie ma zastosowania do podatników, którzy wniosek, wyrażony w zeznaniu podatkowym, określony w ust. 2 i 4, złożą po terminie, o którym mowa w art. 45 ust. 1.


PRZEDMIOT DOCHODU

Dochód jako przedmiot opodatkowania

Definicję tego pojęcia zawiera art. 9


Art. 9.
1. Opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów,  od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
1a. Jeżeli podatnik uzyskuje dochody z więcej niż jednego źródła, przedmiotem opodatkowania w danym roku podatkowym jest, z zastrzeżeniem art. 29–30c, art. 30e oraz art. 44 ust. 7e i 7f, suma dochodów z wszystkich źródeł przychodów.
2. Dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24–25 nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
3. O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50 % kwoty tej straty.
3a. Przepis ust. 3 nie ma zastosowania do strat:
1) z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, oraz
2) ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.
4. Przepis ust. 3 ma zastosowanie do straty z działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli dochód z działów specjalnych produkcji rolnej przez okres następnych pięciu kolejnych lat podatkowych ustalany jest na podstawie ksiąg.


5. Przepis ust. 3 stosuje się odpowiednio, gdy w okresie, o którym mowa w tym przepisie, podatnik jest opodatkowany na zasadach określonych w rozdziale 2 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym. W tym przypadku obniża się przychód, o którym mowa w art. 6 ust. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym.
6. Przepis ust. 3 ma zastosowanie do strat z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną, papierów wartościowych, w tym z odpłatnego zbycia pożyczonych papierów wartościowych (sprzedaż krótka) i odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych oraz z realizacji praw z nich wynikających, oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w
postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część.



KATEGORIA DOCHODÓW ( PRZYCHODÓW ) NIEPODLEGAJĄCYCH OPODATKOWANIU


Podatkiem dochodowym od osób fizycznych nie są opodatkowane:

1) przychody wyłączone z opodatkowania
2) dochody zwolnione od tego podatku
3) dochody, od których na podstawie przepisów Ordynacji Podatkowej zaniechano poboru podatku

Przychody wyłączone z opodatkowania


Art. 2.
1. Przepisów ustawy nie stosuje się do:
1) przychodów z działalności rolniczej, z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej;
2) przychodów z gospodarki leśnej w rozumieniu ustawy o lasach oraz ustawy o przeznaczeniu gruntów rolnych do zalesienia;
3) przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn;
4) przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy;
5) przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich;
6) przychodów (dochodów) armatora opodatkowanych na zasadach wynikających
z ustawy z dnia 24 sierpnia 2006 r. o podatku tonażowym (Dz. U. Nr 183, poz. 1353 oraz z 2008 r. Nr 209, poz. 1316), z zastrzeżeniem art. 24a ust. 1a;
7) świadczeń na zaspokojenie potrzeb rodziny, o których mowa w art. 27 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, objętych wspólnością majątkową małżeńską.

2. Działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których

następuje ich biologiczny wzrost, wynoszą co najmniej:
1) miesiąc – w przypadku roślin,
2) 16 dni – w przypadku wysokointensywnego tuczu specjalizowanego gęsi lub
kaczek,
3) 6 tygodni – w przypadku pozostałego drobiu rzeźnego,
4) 2 miesiące – w przypadku pozostałych zwierząt
– licząc od dnia nabycia.
3. Działami specjalnymi produkcji rolnej są: uprawy w szklarniach i ogrzewanych tunelach foliowych, uprawy grzybów i ich grzybni, uprawy roślin „in vitro”, fermowa hodowla i chów drobiu rzeźnego i nieśnego, wylęgarnie drobiu, hodowla i chów zwierząt futerkowych i laboratoryjnych, hodowla dżdżownic, hodowla
entomofagów, hodowla jedwabników, prowadzenie pasiek oraz hodowla i chów innych zwierząt poza gospodarstwem rolnym.
3a. Nie stanowią działów specjalnych produkcji rolnej uprawy, hodowla i chów zwierząt w rozmiarach nieprzekraczających wielkości określonych w załączniku nr 2 do ustawy, zwanym „załącznikiem nr 2”.
4. Ilekroć w ustawie jest mowa o gospodarstwie rolnym, oznacza to gospodarstwo
rolne w rozumieniu przepisów ustawy o podatku rolnym.
5. (uchylony).

Przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy


sprzeczne z zasadami współżycia społecznego ( prostytucja I SA Gd/1011/99)
sprzeczne z bezwzględnie obowiązującymi przepisami ( handel narkotykami, przemyt, sutenerstwo, łapownictwo, handel organami )




W przypadku nieudowodnienia wyłączenia, fakt ten może skutkować uznaniem uzyskanego dochodu za pochodzący ze źródeł nieujawnionych i opodatkowaniem go stawką 75 %.

Przedmiot opodatkowania podatkiem od spadku i darowizn określa art. 1

1. Podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie
przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, zapisu windykacyjnego,
polecenia testamentowego;
2) darowizny, polecenia darczyńcy;
3) zasiedzenia;
4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez
spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.
2. Podatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na
podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek
uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego
otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek
jego śmierci.




DOCHODY ZWOLNIONE OD PODATKU


art. 21

Zwolnienia przedmiotowe
Art. 21.
1. Wolne od podatku dochodowego są:
1) (uchylony);
2) renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów
wojennych i wojskowych oraz ich rodzin;
3) otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

a) określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,

b) odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,

c) odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,

d) odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,

e) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,

f) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na
zasadach, o których mowa w art. 30c,

g) odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe;

3a) odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie przepisów o uznaniu za nieważne orzeczeń wydanych wobec osób represjonowanych za działalność na rzecz niepodległego bytu państwa polskiego;

3b) inne odszkodowania lub zadośćuczynienia otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub tej ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań lub zadośćuczynień:

a) otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,

b) dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono;

3c) odszkodowania w postaci renty otrzymane na podstawie przepisów prawa cywilnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, przez poszkodowanego, który utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej, albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły
widoki powodzenia na przyszłość;

3d) odszkodowania otrzymane na podstawie przepisów prawa geologicznego i górniczego;

4) kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych, z wyjątkiem:

a) odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą lub prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane zgodnie z art. 27 ust. 1 lub art. 30c,

b) dochodu, o którym mowa w art. 24 ust. 15;

5) (uchylony);

5a) kwoty zwracane przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych w związku z wygaśnięciem zezwolenia na utworzenie funduszu inwestycyjnego – w wysokości wpłat wniesionych do funduszu;

[6) wygrane w kasynach gry, wideoloteriach, grach na automatach, grach na automatach o niskich wygranych oraz grach w bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach i zakładach wzajemnych obowiązujących w państwie członkowskim
Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego
Obszaru Gospodarczego;]

<6) wygrane w kasynach gry oraz w grach bingo pieniężne i fantowe urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;>

6a) wygrane w grach liczbowych, loteriach pieniężnych, grze telebingo, zakładach wzajemnych, loteriach promocyjnych, loteriach audioteksowych i loteriach fantowych, jeżeli jednorazowa wartość tych wygranych nie przekracza 2 280 zł, urządzanych i prowadzonych przez uprawniony podmiot na podstawie
przepisów o grach hazardowych obowiązujących w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego;

7) odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe;

8) świadczenia rodzinne otrzymane na podstawie przepisów o świadczeniach rodzinnych, dodatki rodzinne i pielęgnacyjne, świadczenia pieniężne otrzymane w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów oraz zasiłki porodowe otrzymane na podstawie odrębnych przepisów;

9) jednorazowe zasiłki z tytułu urodzenia dziecka, wypłacane z funduszów związków zawodowych;

9a) zapomogi, inne niż wymienione w pkt 26, wypłacane z funduszy zakładowej lub międzyzakładowej organizacji związkowej pracownikom należącym do tej organizacji, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 638 zł;

10) wartość ubioru służbowego (umundurowania), jeżeli jego używanie należy do obowiązków pracownika, lub ekwiwalentu pieniężnego za ten ubiór;

10a) wartość otrzymanego ubioru reprezentacyjnego i sportowego członka polskiej reprezentacji olimpijskiej i paraolimpijskiej;

11) świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw;

11a) świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, wynikające z zasad bezpieczeństwa i higieny pracy, w tym ze względu na szczególne warunki i charakter pełnionej służby, przysługujące osobom pozostającym w stosunku służbowym, przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw;

11b) wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów
lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania
pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych;
12) (uchylony);
12a) (uchylony);

13) ekwiwalenty pieniężne za używane przez pracowników przy wykonywaniu
pracy narzędzia, materiały lub sprzęt, stanowiące ich własność;

14) kwoty otrzymywane przez pracowników z tytułu zwrotu kosztów przeniesienia służbowego oraz zasiłków na zagospodarowanie i osiedlenie w związku z przeniesieniem służbowym, do wysokości 200 % wynagrodzenia należnego za miesiąc, w którym nastąpiło przeniesienie;

15) świadczenia osób otrzymywane z tytułu odbywania lub pełnienia:

a) niezawodowej służby wojskowej lub jej form równorzędnych, z wyjątkiem okresowej służby wojskowej, nadterminowej zasadniczej służby wojskowej oraz służby przygotowawczej,
b) służby zastępczej
– przyznane na podstawie odrębnych przepisów;

16) diety i inne należności za czas:
a) podróży służbowej pracownika,
b) podróży osoby niebędącej pracownikiem
– do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13;

17) diety oraz kwoty stanowiące zwrot kosztów, otrzymywane przez osoby wykonujące czynności związane z pełnieniem obowiązków społecznych i obywatelskich – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 2 280 zł;

18) dodatek za rozłąkę przysługujący na podstawie odrębnych ustaw, przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw lub układów zbiorowych pracy, do wysokości diet za czas podróży służbowej na obszarze kraju, określonych w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju;

19) wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 – do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł;

20) część przychodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczego stosunku pracy, za każdy dzień pobytu za granicą, w którym podatnik pozostawał w stosunku służbowym,
stosunku pracy, pracy nakładczej oraz spółdzielczym stosunku pracy, w kwocie odpowiadającej 30 % diety, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 15;
20a) (uchylony);
21) (uchylony);
22) (uchylony);
23) (uchylony);
23a) część dochodów osób, o których mowa w art. 3 ust. 1, przebywających czasowo za granicą i uzyskujących dochody z tytułu:
a) stypendiów – w wysokości stanowiącej równowartość diety z tytułu podróży służbowych poza granicami kraju, określonej w przepisach w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących
pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej poza granicami kraju, za każdy dzień, w którym było otrzymywane stypendium,
b) ryczałtów na koszty utrzymania i zakwaterowania wypłacanych z budżetu państwa w związku ze skierowaniem do pracy dydaktycznej w szkołach i ośrodkach akademickich za granicą, przyznanych na podstawie odrębnych przepisów;
23b) zwrot kosztów poniesionych przez pracownika z tytułu używania pojazdów stanowiących własność pracownika, dla potrzeb zakładu pracy, w jazdach
lokalnych, jeżeli obowiązek ponoszenia tych kosztów przez zakład pracy
albo możliwość przyznania prawa do zwrotu tych kosztów wynika wprost z
przepisów innych ustaw – do wysokości miesięcznego ryczałtu pieniężnego
albo do wysokości nieprzekraczającej kwoty ustalonej przy zastosowaniu
stawek za 1 kilometr przebiegu pojazdu, określonych w odrębnych przepisach
wydanych przez właściwego ministra, jeżeli przebieg pojazdu, z wyłączeniem
wypłat ryczałtu pieniężnego, jest udokumentowany w ewidencji
przebiegu pojazdu prowadzonej przez pracownika; przepis art. 23 ust. 7 stosuje
się odpowiednio;

24) świadczenia, dodatki i inne kwoty oraz wartość nieodpłatnych świadczeń
lub świadczeń częściowo odpłatnych z tytułu szkolenia, o których mowa w
art. 31, art. 44 ust. 1, art. 80 ust. 1, art. 81, art. 83 ust. 1 i 4, art. 84 pkt 2 i 3,
art. 140 ust. 1 pkt 1 i art. 156 ust. 4 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o
wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (Dz. U. Nr 149, poz. 887)
oraz środki finansowe na utrzymanie lokalu mieszkalnego w budynku wielorodzinnym
lub domu jednorodzinnego, o których mowa w art. 83 ust. 2 i
art. 84 pkt 1 ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie
pieczy zastępczej w części przysługującej na umieszczone w rodzinie
zastępczej lub rodzinnym domu dziecka dzieci i osoby, które osiągnęły pełnoletność
przebywając w pieczy zastępczej;
25) ryczałt energetyczny dla kombatantów;
25a) dodatek kompensacyjny przyznany na podstawie ustawy z dnia 24 stycznia
1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji
wojennych i okresu powojennego (Dz. U. z 2002 r. Nr 42, poz. 371, z późn.
zm.13));
25b) świadczenia pieniężne wypłacane osobom uprawnionym na podstawie
ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących cywilnym niewidomym ofiarom działań wojennych
(Dz. U. Nr 249, poz. 1824);
26) zapomogi otrzymane w przypadku indywidualnych zdarzeń losowych, klęsk
żywiołowych, długotrwałej choroby lub śmierci – do wysokości nieprzekraczającej
w roku podatkowym kwoty 2 280 zł, z zastrzeżeniem pkt 40 i 79;
26a) świadczenia otrzymane z tytułu jednorazowej pomocy materialnej finansowanej
ze środków budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego
w związku z zaistniałym zdarzeniem losowym;
26b) kwoty stanowiące zwrot kosztów z tytułu opieki nad dzieckiem lub osobą
zależną, otrzymane na podstawie przepisów odrębnych ustaw lub przepisów
wykonawczych do tych ustaw, finansowane z budżetu państwa, budżetów
jednostek samorządu terytorialnego, Funduszu Pracy lub z budżetu Unii Europejskiej;
27) otrzymywane zgodnie z odrębnymi przepisami świadczenia na:
a) rehabilitację zawodową, społeczną i leczniczą osób niepełnosprawnych
ze środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych,
z zakładowych funduszy rehabilitacji osób niepełnosprawnych lub
zakładowych funduszy aktywności,
b) doraźną lub okresową pomoc pieniężną dla kombatantów oraz pozostałych
po nich członków rodzin ze środków, o których mowa w ustawie z
dnia 24 stycznia 1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących
ofiarami represji wojennych i okresu powojennego;
28) przychody uzyskane z tytułu sprzedaży całości lub części nieruchomości
wchodzących w skład gospodarstwa rolnego; zwolnienie nie dotyczy przy-

chodu uzyskanego ze sprzedaży gruntów, które w związku z tą sprzedażą
utraciły charakter rolny;
29) przychody uzyskane z tytułu odszkodowania wypłacanego stosownie do
przepisów o gospodarce nieruchomościami lub z tytułu odpłatnego zbycia
nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie oraz z tytułu sprzedaży
nieruchomości w związku z realizacją przez nabywcę prawa pierwokupu,
stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami; nie dotyczy
to przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu
pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania
wywłaszczeniowego bądź odpłatnym zbyciem nieruchomości za cenę
niższą o co najmniej 50 % od wysokości uzyskanego odszkodowania lub
ceny zbycia nieruchomości na cele uzasadniające jej wywłaszczenie lub w
związku z realizacją prawa pierwokupu;
29a) przychody uzyskane z tytułu:
a) odszkodowania wypłacanego stosownie do przepisów ustawy z dnia 11
sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy, remontów i rozbiórek
obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych w wyniku
działania żywiołu (Dz. U. Nr 84, poz. 906 oraz z 2010 r. Nr 149, poz.
996), w tym z tytułu wywłaszczenia nieruchomości; nie dotyczy to
przypadków, gdy właściciel nieruchomości, o której mowa w zdaniu
pierwszym, nabył jej własność w okresie 2 lat przed wszczęciem postępowania
wywłaszczeniowego za cenę niższą o co najmniej 50 % od wysokości
uzyskanego odszkodowania,
b) odpłatnego zbycia nieruchomości lub jej części na podstawie przepisów
ustawy z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach odbudowy,
remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych lub uszkodzonych
w wyniku działania żywiołu,
c) odstąpienia od obowiązku wniesienia dopłaty, o którym mowa w art.
13h ust. 4 ustawy z dnia z dnia 11 sierpnia 2001 r. o szczególnych zasadach
odbudowy, remontów i rozbiórek obiektów budowlanych zniszczonych
lub uszkodzonych w wyniku działania żywiołu;
30) przychody uzyskane z tytułu sprzedaży prawa wieczystego użytkowania
oraz nieruchomości nabytych stosownie do przepisów o gospodarce nieruchomościami
w zamian za mienie pozostawione za granicą;
30a) przychody uzyskane z tytułu:
a) realizacji prawa do rekompensaty na podstawie ustawy z dnia 8 lipca
2005 r. o realizacji prawa do rekompensaty z tytułu pozostawienia nieruchomości
poza obecnymi granicami Rzeczypospolitej Polskiej (Dz.
U. Nr 169, poz. 1418, z 2006 r. Nr 195, poz. 1437 oraz z 2008 r. Nr 197,
poz. 1223), przez osoby uprawnione na podstawie tej ustawy,
b) sprzedaży nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego, nabytych
w związku z realizacją prawa do rekompensaty, o której mowa w
lit. a, do wysokości odpowiadającej procentowemu udziałowi wartości
tej rekompensaty w cenie nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego
z dnia nabycia nieruchomości lub prawa użytkowania wieczystego;

31) (uchylony);
32) (uchylony);
32a) (uchylony);
32b) przychody z zamiany rzeczy lub praw, jeżeli z tytułu jednej umowy nie
przekraczają kwoty 2 280 zł;
33) (uchylony);
34) (uchylony);
35) (uchylony);
36) dochody z tytułu prowadzenia szkół w rozumieniu przepisów o systemie
oświaty, w części wydatkowanej na cele szkoły w roku podatkowym lub w
roku po nim następującym;
37) dochody z tytułu urządzania przez uprawniony podmiot mający siedzibę na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej loterii fantowych i gry bingo fantowe
na podstawie zezwolenia wydanego na mocy odrębnych przepisów, o ile zostały
przeznaczone na realizację określonych w zezwoleniu i regulaminie
gry celów społecznie użytecznych;
38) świadczenia otrzymywane przez emerytów lub rencistów w związku z łączącym
ich uprzednio z zakładem pracy stosunkiem służbowym, stosunkiem
pracy lub spółdzielczym stosunkiem pracy, w tym od związków zawodowych,
do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2
280 zł;
39) stypendia otrzymywane na podstawie przepisów o stopniach naukowych i
tytule naukowym oraz o stopniach i tytule w zakresie sztuki, stypendia doktoranckie
otrzymywane na podstawie przepisów – Prawo o szkolnictwie
wyższym oraz inne stypendia naukowe i za wyniki w nauce, których zasady
przyznawania zostały zatwierdzone przez ministra właściwego do spraw
szkolnictwa wyższego po zasięgnięciu opinii Rady Głównej Nauki i Szkolnictwa
Wyższego albo przez ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania;
40) świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów
doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia,
pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego
oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie
przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym;
40a) nagrody wypłacane przez Polski Komitet Olimpijski i Polski Komitet Paraolimpijski
za uzyskanie wyników na igrzyskach olimpijskich i paraolimpijskich;
40b) stypendia dla uczniów i studentów, których wysokość i zasady udzielania
zostały określone w uchwale organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego,
oraz stypendia dla uczniów i studentów przyznane przez organizacje,
o których mowa w art. 3 ust. 2 i 3 ustawy o działalności pożytku
publicznego, na podstawie regulaminów zatwierdzonych przez organy statutowe
udostępnianych do publicznej wiadomości za pomocą Internetu, środków
masowego przekazu lub wykładanych (wywieszanych) dla zainteresowanych
w pomieszczeniach ogólnie dostępnych – do wysokości nieprzekraczającej
w roku podatkowym kwoty 3 800 zł;

40c) zwrot kosztów przejazdu, o których mowa w art. 17 ust. 3 i 3a ustawy z
dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty (Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz.
2572, z późn. zm.14));
41) (uchylony);
42) dochody uzyskane z tytułu sprzedaży akcji narodowych funduszy inwestycyjnych,
utworzonych na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 1993 r. o narodowych
funduszach inwestycyjnych i ich prywatyzacji (Dz. U. Nr 44,
poz. 202, z późn. zm.15)) – w skali roku do łącznej wysokości połowy jednomiesięcznego
przeciętnego wynagrodzenia w gospodarce narodowej;
43) dochody uzyskane z tytułu wynajmu pokoi gościnnych, w budynkach
mieszkalnych położonych na terenach wiejskich w gospodarstwie rolnym,
osobom przebywającym na wypoczynku oraz dochody uzyskane z tytułu
wyżywienia tych osób, jeżeli liczba wynajmowanych pokoi nie przekracza
5;
44) przychody członków Ochotniczych Straży Pożarnych, uzyskane z tytułu
uczestnictwa w szkoleniach, akcjach ratowniczych i akcjach związanych z
likwidowaniem klęsk żywiołowych;
45) świadczenie pieniężne przyznane na podstawie ustawy z dnia 31 maja 1996
r. o świadczeniu pieniężnym przysługującym osobom deportowanym do
pracy przymusowej oraz osadzonym w obozach pracy przez III Rzeszę i
Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich (Dz. U. Nr 87, poz. 395, z
późn. zm.16));
46) dochody otrzymane przez podatnika, jeżeli:
a) pochodzą od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych
lub międzynarodowych instytucji finansowych ze środków bezzwrotnej
pomocy, w tym ze środków programów ramowych badań, rozwoju
technicznego i prezentacji Unii Europejskiej i z programów NATO,
przyznanych na podstawie jednostronnej deklaracji lub umów zawartych
z tymi państwami, organizacjami lub instytucjami przez Radę Ministrów,
właściwego ministra, agencje rządowe lub agencje wykonawcze,
w tym również w przypadkach gdy przekazanie tych środków jest
dokonywane za pośrednictwem podmiotu upoważnionego do rozdzielania
środków bezzwrotnej pomocy oraz
b) podatnik bezpośrednio realizuje cel programu finansowanego z bezzwrotnej
pomocy; zwolnienie nie ma zastosowania do dochodów osób

fizycznych, którym podatnik bezpośrednio realizujący cel programu
zleca – bez względu na rodzaj umowy – wykonanie określonych czynności
w związku z realizowanym przez niego programem;
46a) dochody uzyskane z instytucji Unii Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego,
do których mają zastosowanie przepisy rozporządzenia nr
260/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiającego warunki i procedurę stosowania
podatku na rzecz Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. WE L 056, z
4.03.1968 r., z późn. zm.);
46b) przychody posłów wybranych w Rzeczypospolitej Polskiej do Parlamentu
Europejskiego otrzymane na podstawie regulacji wewnętrznych Parlamentu
Europejskiego na pokrycie kosztów związanych z wykonywaniem przez
nich mandatu posła;
47) (uchylony);
47a) dotacje z budżetu państwa otrzymane na dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych
w ramach Specjalnego Przedakcesyjnego Programu na Rzecz
Rolnictwa i Rozwoju Obszarów Wiejskich (SAPARD);
47b) (uchylony);
47c) kwoty otrzymane od agencji rządowych lub agencji wykonawczych, jeżeli
agencje te otrzymały środki na ten cel z budżetu państwa;
47d) dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia lub świadczenia
częściowo odpłatne, otrzymane na cele związane z działalnością rolniczą z
budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, od agencji
rządowych, agencji wykonawczych lub ze środków pochodzących od rządów
państw obcych, organizacji międzynarodowych lub międzynarodowych
instytucji finansowych;
48) (uchylony);
49) kwoty wypłacone osobom wymienionym w art. 23 ust. 1 i 3 ustawy z dnia
22 czerwca 1995 r. o zakwaterowaniu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej
(Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 398, z późn. zm.17)) z tytułu odprawy
mieszkaniowej;
49a) ekwiwalent pieniężny w zamian za rezygnację z lokalu wypłacany na podstawie
przepisów o Biurze Ochrony Rządu;
50) przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w
spółdzielni, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni;
50a) wartość majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej w
części stanowiącej koszt nabycia lub objęcia udziałów (akcji) albo wkładów
w spółdzielni;
50b) przychody z tytułu przeniesienia własności składników majątku będących
przedmiotem wkładu niepieniężnego (aportu) wnoszonych do spółki niebędącej
osobą prawną, w tym wnoszonych do takiej spółki składników mająt-

ku otrzymanych przez podatnika w następstwie likwidacji spółki niebędącej
osobą prawną bądź wystąpienia z takiej spółki;
51) przychody otrzymane z tytułu zwrotu dopłat wniesionych uprzednio, zgodnie
z odrębnymi przepisami, do spółki mającej osobowość prawną – do wysokości
wniesionych dopłat;
52) odsetki i kwoty rekompensat otrzymanych na podstawie przepisów ustawy z
dnia 20 grudnia 1996 r. o zasadach realizacji przedpłat na samochody osobowe
(Dz. U. Nr 156, poz. 776);
53) wartość rekompensaty pieniężnej otrzymanej na podstawie przepisów o zrekompensowaniu
okresowego niepodwyższania płac w sferze budżetowej
oraz utraty niektórych wzrostów lub dodatków do emerytur i rent;
54) (uchylony);
55) (uchylony);
56) (uchylony);
57) (uchylony);
58) wypłaty:
a) transferowe środków zgromadzonych w ramach pracowniczego programu
emerytalnego do innego pracowniczego programu emerytalnego
lub na indywidualne konto emerytalne w rozumieniu przepisów o indywidualnych
kontach emerytalnych,
b) środków zgromadzonych w pracowniczym programie emerytalnym dokonane
na rzecz uczestnika lub osób uprawnionych do tych środków po
śmierci uczestnika,
c) środków zgromadzonych w grupowej formie ubezpieczenia na życie
związanej z funduszem inwestycyjnym lub w innej formie grupowego
gromadzenia środków na cele emerytalne dla pracowników – do pracowniczego
programu emerytalnego, zgodnie z przepisami o pracowniczych
programach emerytalnych
– zastrzeżeniem ust. 33;
58a) dochody z tytułu oszczędzania na indywidualnym koncie emerytalnym, w
rozumieniu przepisów o indywidualnych kontach emerytalnych, uzyskane w
związku z:
a) gromadzeniem i wypłatą środków przez oszczędzającego,
b) wypłatą środków dokonaną na rzecz osób uprawnionych do tych środków
po śmierci oszczędzającego,
c) wypłatą transferową
– z tym że zwolnienie nie ma zastosowania w przypadku, gdy oszczędzający
gromadził oszczędności na więcej niż jednym indywidualnym koncie emerytalnym,
chyba że przepisy te przewidują taką możliwość;
58b) wypłaty transferowe środków zgromadzonych przez oszczędzającego
na indywidualnym koncie zabezpieczenia emerytalnego:
a) pomiędzy instytucjami finansowymi prowadzącymi indywidualne konta
zabezpieczenia emerytalnego,
b) na indywidualne konto zabezpieczenia emerytalnego osoby uprawnionej,
po śmierci oszczędzającego,

c) w postępowaniu likwidacyjnym lub upadłościowym na indywidualne
konto zabezpieczenia emerytalnego oszczędzającego;
59) wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego
współmałżonka członka tego funduszu, przekazane na rachunek tego
współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym;
59a) zapomoga pieniężna, o której mowa w ustawie z dnia 20 maja 2005 r. o zapomodze
pieniężnej dla niektórych emerytów, rencistów i osób pobierających
świadczenie przedemerytalne albo zasiłek przedemerytalny w 2007 r.
(Dz. U. Nr 102, poz. 852, z 2006 r. Nr 104, poz. 708 i 711 oraz z 2007 r. Nr
35, poz. 219);
59b) kwoty składek zewidencjonowanych na subkoncie, o którym mowa
w art. 40a ustawy z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń
społecznych, członka otwartego funduszu emerytalnego przekazane na
rzecz byłego współmałżonka na subkonto, o którym mowa w art. 40e tej
ustawy;
60) (uchylony);
61) kwoty umorzonych pożyczek studenckich lub kredytów studenckich udzielonych
na podstawie przepisów o pożyczkach i kredytach studenckich;
62) (uchylony);
63) świadczenie pieniężne oraz ryczałt energetyczny przyznane na podstawie
ustawy z dnia 2 września 1994 r. o świadczeniu pieniężnym i uprawnieniach
przysługujących żołnierzom zastępczej służby wojskowej przymusowo zatrudnianym
w kopalniach węgla, kamieniołomach, zakładach wydobywania
rud uranu i batalionach budowlanych (Dz. U. z 2001 r. Nr 60, poz. 622, z
późn. zm. 18));
63a) dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 5a–5c, uzyskane z działalności
gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na
podstawie zezwolenia, o którym mowa w art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 20
października 1994 r. o specjalnych strefach ekonomicznych (Dz. U. z 2007
r. Nr 42, poz. 274, z 2008 r. Nr 118, poz. 746 oraz z 2009 r. Nr 18, poz. 97),
przy czym wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie niniejszego
zwolnienia nie może przekroczyć wielkości pomocy publicznej dla przedsiębiorcy,
dopuszczalnej dla obszarów kwalifikujących się do uzyskania
pomocy w największej wysokości, zgodnie z odrębnymi przepisami;
64) dodatki do rent rodzinnych dla sierot zupełnych, wypłacone na podstawie
odrębnych przepisów;
65) zasiłki chorobowe wypłacone na podstawie odrębnych przepisów o ubezpieczeniu
społecznym rolników oraz ubezpieczeniu społecznym członków rolniczych
spółdzielni produkcyjnych, spółdzielni kółek rolniczych oraz ich
rodzin, w części odpowiadającej udziałowi dochodu z tytułu działalności
rolniczej, z wyjątkiem polegającej na prowadzeniu działów specjalnych
produkcji rolnej, w dochodzie podzielnym spółdzielni;
66) (uchylony);

67) wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności
socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu
świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego
w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze
środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków
zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 380 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne
znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi;
67a) świadczenia otrzymane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych,
związane z pobytem dzieci osób uprawnionych do tych świadczeń w żłobkach
lub klubach dziecięcych;
68) wartość wygranych w konkursach i grach organizowanych i emitowanych
(ogłaszanych) przez środki masowego przekazu (prasa, radio i telewizja)
oraz konkursach z dziedziny nauki, kultury, sztuki, dziennikarstwa i sportu,
a także nagród związanych ze sprzedażą premiową – jeżeli jednorazowa
wartość tych wygranych lub nagród nie przekracza kwoty 760 zł; zwolnienie
od podatku nagród związanych ze sprzedażą premiową nie dotyczy nagród
otrzymanych przez podatnika w związku z prowadzoną przez niego
pozarolniczą działalnością gospodarczą, stanowiących przychód z tej działalności;
68a) wartość nieodpłatnych świadczeń, o których mowa w art. 20 ust. 1, otrzymanych
od świadczeniodawcy w związku z jego promocją lub reklamą – jeżeli
jednorazowa wartość tych świadczeń nie przekracza kwoty 200 zł;
zwolnienie nie ma zastosowania, jeżeli świadczenie jest dokonywane na
rzecz pracownika świadczeniodawcy lub osoby pozostającej ze świadczeniodawcą
w stosunku cywilnoprawnym;
69) (uchylony);
70) (uchylony);
71) dochody ze sprzedaży produktów roślinnych i zwierzęcych pochodzących z
własnej uprawy lub hodowli, niestanowiących działów specjalnych produkcji
rolnej, przerobionych sposobem przemysłowym, jeżeli przerób polega na
kiszeniu produktów roślinnych lub przetwórstwie mleka albo na uboju zwierząt
rzeźnych i obróbce poubojowej tych zwierząt, w tym również na rozbiorze,
podziale i klasyfikacji mięsa;
72) dochody ze sprzedaży surowców roślin zielarskich i ziół dziko rosnących leśnych,
jagód, owoców leśnych i grzybów leśnych (PKWiU ex 02.30.40.0) –
ze zbioru dokonywanego osobiście albo z udziałem członków najbliższej
rodziny;
73) kwoty jednorazowej pomocy finansowej wypłaconej ofiarom prześladowań
hitlerowskich przez Fundację Polsko-Niemieckie Pojednanie;
74) otrzymywane z zagranicy:
a) renty inwalidzkie z tytułu inwalidztwa wojennego,
b) kwoty zaopatrzenia przyznane ofiarom wojny oraz członkom ich rodzin,
c) renty wypadkowe osób, których inwalidztwo powstało w związku z
przymusowym pobytem na robotach w III Rzeszy Niemieckiej w latach
1939–1945,

– pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu instytucji zagranicznej
stwierdzającego charakter przyznanego świadczenia;
75) renty wypłacone osobom represjonowanym i członkom ich rodzin, przyznane
na zasadach określonych w przepisach o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin;
76) kwoty diet i kieszonkowego dla gości zagranicznych przybywających do
Polski w ramach programów i umów oraz wartość wyżywienia dla tłumaczy
(pilotów) towarzyszących tym gościom, z wyjątkiem ekwiwalentów za to
wyżywienie;
77) równoważniki pieniężne za brak kwatery, wypłacone: funkcjonariuszom Policji
i Służby Więziennej, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego i Agencji
Wywiadu, Straży Granicznej, Służby Celnej, Biura Ochrony Rządu oraz
strażakom Państwowej Straży Pożarnej – do wysokości nieprzekraczającej
kwoty 2 280 zł;
78) dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące
działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk,
w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym,
w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych
i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem
i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:
a) z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych
oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra
– niezależnie od ich wysokości,
b) z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 760 zł;
78a) (uchylony);
79) świadczenia z pomocy społecznej;
79a) wynagrodzenie za sprawowanie opieki przyznane przez sąd na podstawie
art. 162 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego;
80) przychody ze stosunku służbowego otrzymane w służbie kandydackiej przez
funkcjonariuszy Policji, Biura Ochrony Rządu, Straży Granicznej i Państwowej
Straży Pożarnej;
81) (uchylony);
82) uposażenia funkcjonariuszy Organizacji Narodów Zjednoczonych, organizacji
wyspecjalizowanych oraz innych międzynarodowych instytucji i organizacji,
których Rzeczpospolita Polska jest członkiem i których statuty
przewidują zwolnienie od podatku wypłacanych przez nie uposażeń, jeżeli
funkcjonariusze znajdują się w wykazie Ministerstwa Spraw Zagranicznych;
83) świadczenia przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie tych ustaw żołnierzom oraz pracownikom
wojska wykonującym zadania poza granicami państwa:
a) w składzie jednostki wojskowej użytej w celu udziału w konflikcie
zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa albo państw sojuszniczych,
misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom,

b) jako obserwator wojskowy lub osoba posiadająca status obserwatora
wojskowego w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i
sił wielonarodowych
– z wyjątkiem wynagrodzenia za pracę oraz uposażeń i innych należności
pieniężnych przysługujących z tytułu pełnienia służby;
83a) świadczenia przyznane na podstawie odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych
wydanych na podstawie tych ustaw policjantom, funkcjonariuszom
celnym i Straży Granicznej, pracownikom jednostek policyjnych lub
jednostek organizacyjnych Straży Granicznej wykonującym zadania poza
granicami państwa w składzie kontyngentu w celu udziału w:
a) misji pokojowej, w tym jako obserwator w misji pokojowej organizacji
międzynarodowych i sił wielonarodowych,
b) akcji zapobieżenia aktom terroryzmu lub ich skutkom,
c) organizowaniu i kontroli ruchu granicznego, organizowaniu ochrony
granicy państwowej lub zapewnieniu bezpieczeństwa w komunikacji
międzynarodowej
– z wyjątkiem wynagrodzenia za pracę oraz uposażeń i innych należności
pieniężnych przysługujących z tytułu pełnienia służby;
84) wartość świadczeń z tytułu uprawnień do ulgowych przejazdów środkami
publicznego transportu zbiorowego kolejowego i autobusowego, wynikających
z przepisów o uprawnieniach do ulgowych przejazdów środkami publicznego
transportu zbiorowego;
85) wartość świadczeń z tytułu realizacji uprawnień do ulgowych lub bezpłatnych
przejazdów środkami komunikacji miejskiej, przysługujących na podstawie
odrębnych przepisów;
86) (uchylony);
87) wartość świadczeń przysługujących na podstawie odrębnych przepisów dotyczących
emerytów i rencistów z tytułu abonamentowych opłat telewizyjnych
i radiowych;
88) (uchylony);
89) wartość świadczeń otrzymanych przez studentów od uczelni, na podstawie
odrębnych przepisów, w związku ze skierowaniem przez uczelnię na studenckie
praktyki zawodowe – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym
kwoty 2 280 zł;
90) wartość świadczeń przyznanych zgodnie z odrębnymi przepisami przez pracodawcę
na podnoszenie kwalifikacji zawodowych, z wyjątkiem wynagrodzeń
otrzymywanych za czas zwolnienia z całości lub części dnia pracy oraz
za czas urlopu szkoleniowego,
<90a) świadczenia, o których mowa w art. 19 ust. 2, art. 26–28 i art. 36
ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o weteranach działań poza granicami
państwa (Dz. U. Nr 205, poz. 1203);>
91) wypłacone, za pośrednictwem płatnika, przy emeryturach i rentach zagranicznych
podwyżki (zwiększenia) mające charakter dodatków rodzinnych,
pod warunkiem przedstawienia płatnikowi dokumentu stwierdzającego wysokość
podwyżki;

92) świadczenia otrzymane na podstawie odrębnych przepisów przez członków
rodzin zmarłych pracowników oraz zmarłych emerytów lub rencistów, do
wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2 280 zł;
93) dochody uzyskane z tytułu zakupu zakładowych budynków mieszkalnych
lub lokali mieszkalnych przez dotychczasowych najemców – w wysokości
odpowiadającej różnicy między ceną rynkową tych budynków lub lokali a
ceną zakupu;
94) wynagrodzenia otrzymywane przez członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych
z tytułu użytkowania przez spółdzielnie wniesionych wkładów
gruntowych;
95) odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów,
o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1;
96) (uchylony);
97) dodatki mieszkaniowe i ryczałty na zakup opału, przyznane na podstawie
odrębnych przepisów o dodatkach mieszkaniowych;
98) dodatek kombatancki oraz dodatek za tajne nauczanie przyznawane na podstawie
odrębnych przepisów;
98a) kwoty refundacji z tytułu opłaconej składki na obowiązkowe ubezpieczenie
odpowiedzialności cywilnej posiadaczy pojazdów samochodowych lub na
dobrowolne ubezpieczenie casco pojazdów samochodowych, przyznanych
na podstawie ustawy z dnia 29 maja 1974 r. o zaopatrzeniu inwalidów wojennych
i wojskowych oraz ich rodzin (Dz. U. z 2002 r. Nr 9, poz. 87, z
późn. zm.19));
98b) zwrot kwoty zniżki z tytułu opłacenia przez inwalidę wojennego i wojskowego
składki na obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej
lub składki na dobrowolne ubezpieczenie casco, otrzymanej od organu rentowego;
99) (uchylony);
100) emerytury lub renty otrzymane przez osoby, które utraciły wzrok w wyniku
działań wojennych w okresie wojny 1939–1945 lub eksplozji pozostałych
po tej wojnie niewypałów i niewybuchów, pod warunkiem posiadania przez
podatnika:
a) orzeczenia o uznaniu za inwalidę wzroku I lub II grupy, wydanego
przez właściwy organ,
b) dokumentacji leczniczej (szpitalnej) z okresu wypadku, potwierdzającej
wypadek, bądź poświadczonego notarialnie oświadczenia dwóch
świadków potwierdzających utratę wzroku w wyniku działań wojennych
w latach 1939–1945 lub eksplozji niewypałów i niewybuchów pozostałych
po tej wojnie,
19) Zmiany tekstu jednolitego wymienio

c) aktualnego zaświadczenia lekarskiego okulistycznego o urazowym
uszkodzeniu wzroku bądź aktualnego zaświadczenia z przeprowadzonej
obdukcji sądowo-lekarskiej, potwierdzającego utratę lub uszkodzenie
wzroku w wyniku zdarzeń, o których mowa w lit. b, lub
d) ważnej legitymacji Stowarzyszenia Niewidomych Cywilnych Ofiar
Wojny lub Związku Ociemniałych Żołnierzy RP;
101) przychody uzyskane przez krwiodawców ze sprzedaży pobranej od nich
krwi lub jej składników;
102) zwrot kosztów otrzymany przez bezrobotnego na podstawie ustawy z dnia
20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy z tytułu:
a) przejazdu do miejsca pracy,
b) przejazdu na badania lekarskie lub psychologiczne,
c) przejazdu do miejsca odbywania stażu, szkolenia, przygotowania zawodowego
dorosłych, zajęć z zakresu poradnictwa zawodowego lub pomocy
w aktywnym poszukiwaniu pracy,
d) przejazdu do miejsca wykonywania prac społecznie użytecznych,
e) zakwaterowania w miejscu pracy lub miejscu odbywania stażu, szkolenia
lub przygotowania zawodowego dorosłych,
f) przejazdu na egzamin;
103) (uchylony);
104) otrzymane przez posła lub senatora świadczenia pieniężne i wartość świadczeń
rzeczowych (w naturze) na podstawie art. 23 ust. 3, art. 43 ust. 1, art.
44 ust. 1 i 2 oraz art. 46 ustawy z dnia 9 maja 1996 r. o wykonywaniu mandatu
posła i senatora (Dz. U. z 2003 r. Nr 221, poz. 2199, z późn. zm.20));
105) dochód uzyskany ze zbycia akcji (udziałów) otrzymanych w drodze spadku
albo darowizny – w części odpowiadającej kwocie zapłaconego podatku od
spadków i darowizn;
106) odszkodowania otrzymane na podstawie rezolucji Rady Bezpieczeństwa Narodów
Zjednoczonych wypłacone osobom poszkodowanym na skutek działań
wojennych w Kuwejcie;
107) nagrody wypłacone na podstawie przepisów wydanych przez właściwego
ministra w sprawie organizowania zajęć rehabilitacyjnych w szpitalach psychiatrycznych
i nagradzania uczestników tych zajęć;
108) kwoty pomocy pieniężnej i wartość innych świadczeń finansowanych ze
środków budżetowych przyznawanych repatriantom oraz osobom, które
ubiegają się o status uchodźcy;
109) nominalna wartość udziałów (akcji) w spółce mającej osobowość prawną albo
wkładów w spółdzielni – objętych w zamian za wkład niepieniężny w
postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części;

110) wartość świadczeń przysługujących członkowi służby zagranicznej wykonującemu
obowiązki służbowe w placówce zagranicznej oraz wartość świadczeń
przysługujących pracownikom polskich jednostek budżetowych mających
siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, wynikających z
przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na ich
podstawie, z wyjątkiem wynagrodzeń za pracę, ekwiwalentu pieniężnego za
urlop wypoczynkowy, dodatku zagranicznego (należności zagranicznej)
oraz zasiłków chorobowych i macierzyńskich;
111) oprocentowanie otrzymane w związku ze zwrotem nadpłaconych zobowiązań
podatkowych i innych należności budżetowych, a także oprocentowanie
zwrotu różnicy podatku od towarów i usług, w rozumieniu odrębnych przepisów;
112) zwrot kosztów dojazdu pracownika do zakładu pracy, jeżeli obowiązek ponoszenia
tych kosztów przez zakład pracy wynika wprost z przepisów innych
ustaw;
113) wartość świadczeń otrzymanych przez wolontariuszy na podstawie ustawy o
działalności pożytku publicznego;
114) wartość otrzymanych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo
odpłatnych oraz wartość świadczeń rzeczowych (w naturze) finansowanych
lub współfinansowanych ze środków budżetu państwa, jednostek samorządu
terytorialnego, ze środków agencji rządowych, agencji wykonawczych lub
ze środków pochodzących od rządów państw obcych, organizacji międzynarodowych
lub międzynarodowych instytucji finansowych, w ramach rządowych
programów;
115) wygrane i nagrody otrzymane przez uczniów za udział w konkursach, turniejach
i olimpiadach organizowanych na podstawie przepisów o systemie
oświaty;
116) dopłaty bezpośrednie stosowane w ramach Wspólnej Polityki Rolnej Unii
Europejskiej, otrzymane na podstawie odrębnych przepisów;
116a) umorzone należności i wierzytelności przypadające agencjom płatniczym w
ramach Wspólnej Polityki Rolnej, a także należności z tytułu nienależnie
lub nadmiernie pobranych płatności w ramach systemów wsparcia bezpośredniego
oraz w ramach wspierania rozwoju obszarów wiejskich z udziałem
środków pochodzących z Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz
Rozwoju Obszarów Wiejskich, od ustalenia których odstąpiono;
117) wartość otrzymanych świadczeń od wolontariuszy, udzielanych na zasadach
określonych w ustawie o działalności pożytku publicznego;
118) wartość nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych oraz
wartość świadczeń rzeczowych, z tytułu:
a) studiów podyplomowych,
b) szkoleń i przygotowania zawodowego dorosłych,
c) egzaminów lub licencji,
d) badań lekarskich lub psychologicznych,
e) ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków
– otrzymanych na podstawie ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;

119) odsetki od papierów wartościowych emitowanych przez Skarb Państwa oraz
obligacji emitowanych przez jednostki samorządu terytorialnego, w części
odpowiadającej kwocie odsetek zapłaconych przy nabyciu tych papierów
wartościowych od emitenta;
120) odszkodowania wypłacone, na podstawie wyroków sądowych i zawartych
umów (ugód), posiadaczom gruntów wchodzących w skład gospodarstwa
rolnego, z tytułu:
a) ustanowienia służebności gruntowej,
b) rekultywacji gruntów,
c) szkód powstałych w uprawach rolnych i drzewostanie
– w wyniku prowadzenia na tych gruntach, przez podmioty uprawnione na podstawie
odrębnych przepisów, inwestycji dotyczących budowy infrastruktury
przesyłowej ropy naftowej i produktów rafinacji ropy naftowej oraz budowy
urządzeń infrastruktury technicznej, o których mowa w art. 143 ust. 2 ustawy
z dnia 21 sierpnia 1997 r. o gospodarce nieruchomościami (Dz. U. z
2004 r. Nr 261, poz. 2603, z późn. zm.21));
121) jednorazowe środki przyznane bezrobotnemu na podjęcie działalności, o
których mowa w art. 46 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
122) wkład własny podmiotu publicznego, o którym mowa w art. 2 pkt 5 ustawy
o partnerstwie publiczno-prywatnym, otrzymany przez partnera prywatnego
i przeznaczony na cele określone w umowie o partnerstwie publiczno-prywatnym,
z zastrzeżeniem ust. 19;
123) kwoty zwrotu otrzymane na podstawie ustawy z dnia 29 sierpnia 2005 r. o
zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem
mieszkaniowym (Dz. U. Nr 177, poz. 1468 oraz z 2007 r. Nr 23, poz.
138 i Nr 192, poz. 1382);
124) dopłaty do oprocentowania kredytów preferencyjnych stosowane na podstawie
ustawy z dnia 8 września 2006 r. o finansowym wsparciu rodzin
i innych osób w nabywaniu własnego mieszkania (Dz. U. Nr 183, poz.
1354, z późn. zm.22));
125) wartość świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, obliczona
zgodnie z art. 11 ust. 2–2b, otrzymanych od osób zaliczonych do I i II grupy
podatkowej w rozumieniu przepisów o podatku od spadków i darowizn, z
zastrzeżeniem ust. 20;
126) (uchylony);
127) alimenty:

a) na rzecz dzieci, które nie ukończyły 25 roku życia, oraz dzieci bez
względu na wiek, które zgodnie z odrębnymi przepisami otrzymują zasiłek
(dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
b) na rzecz innych osób niż wymienione w lit. a, otrzymane na podstawie
wyroku sądu lub ugody sądowej, do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie
700 zł;
128) świadczenia wypłacane bezrobotnym skierowanym do wykonywania prac
społecznie użytecznych;
129) dotacje, w rozumieniu przepisów o finansach publicznych, otrzymane z
budżetu państwa lub budżetów jednostek samorządu terytorialnego;
130) odsetki lub dyskonto od obligacji emitowanych przez Skarb Państwa i oferowanych
na rynkach zagranicznych oraz dochody z odpłatnego zbycia tych
obligacji uzyskane przez osoby fizyczne, o których mowa w art. 3 ust. 2a;
131) dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których
mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu
i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w
przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli
począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie dwóch lat
od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód
uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został
wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione
na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego
zbycia nieruchomości i praw majątkowych;
132) przyznane przez krajowe i zagraniczne organy władzy i ich urzędy, w tym
jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane, oraz krajowe,
zagraniczne i międzynarodowe organizacje (instytucje) i ich organy,
nagrody:
a) za wybitne osiągnięcia z dziedziny nauki, kultury i sztuki,
b) z tytułu działalności na rzecz praw człowieka
– w części przekazanej jako darowizna przez podatników, którzy otrzymali te
nagrody, na rzecz instytucji realizującej cele określone w art. 4 ustawy o
działalności pożytku publicznego, z zastrzeżeniem ust. 31;
133) premia termomodernizacyjna, premia remontowa i premia kompensacyjna
uzyskane na podstawie ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu termomodernizacji
i remontów (Dz. U. Nr 223, poz. 1459 oraz z 2009 r. Nr
157, poz. 1241);
134) świadczenia pieniężne otrzymane na podstawie ustawy z dnia 7 maja 2009
r. o zadośćuczynieniu rodzinom ofiar zbiorowych wystąpień wolnościowych
w latach 1956–1989 (Dz. U. Nr 91, poz. 741);
135) kwoty należności umorzonych na podstawie ustawy z dnia 19 czerwca
2009 r. o pomocy państwa w spłacie niektórych kredytów mieszkaniowych
udzielonych osobom, które utraciły pracę (Dz. U. Nr 115, poz. 964);
136) płatności na realizację projektów w ramach programów finansowanych z
udziałem środków europejskich, otrzymane z Banku Gospodarstwa Krajowego,
z wyłączeniem płatności otrzymanych przez wykonawców

137) środki finansowe otrzymane przez uczestnika projektu jako pomoc udzielona
w ramach programu finansowanego z udziałem środków europejskich,
o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych
(Dz. U. Nr 157, poz. 1240 oraz z 2010 r. Nr 28, poz. 146).





















1a. Do przychodów pracowników tymczasowych, w rozumieniu odrębnych przepisów,
otrzymanych od pracodawcy użytkownika ma zastosowanie ust. 1 pkt 11–
11b, 13 i 16.
2. (uchylony).
2a. (uchylony).
3. (uchylony).
4. (uchylony).
5. (uchylony).
5a. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 63a, przysługuje podatnikowi wyłącznie
z tytułu dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na
terenie strefy.
5b. W razie cofnięcia zezwolenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 63a, podatnik traci
prawo do zwolnienia i jest obowiązany do zapłaty podatku za cały okres korzystania
ze zwolnienia podatkowego.
5c. W razie wystąpienia okoliczności, o których mowa w ust. 5b, podatnik jest obowiązany
do zwiększenia podstawy opodatkowania o kwotę dochodu, w odniesieniu
do którego utracił prawo do zwolnienia, a w razie poniesienia straty do jej
zmniejszenia o tę kwotę – w rozliczeniu zaliczki za wybrany okres wpłaty zaliczek,
o którym mowa w art. 44, w którym utracił to prawo, a gdy utrata prawa
nastąpi w ostatnim okresie wpłaty zaliczek danego roku podatkowego – w zeznaniu
rocznym.
5d. (uchylony).
6. (uchylony).
7. Za wydatki, o których mowa w ust. 1 pkt 36, poniesione z tytułu prowadzenia
szkoły niepublicznej w rozumieniu przepisów o systemie oświaty, jeżeli nie zostały
zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, uważa się wydatki na:
1) zakup stanowiących środki trwałe pomocy dydaktycznych i innych urządzeń
niezbędnych do prowadzenia szkoły;
2) wydatki związane z organizowaniem wypoczynku wakacyjnego uczniów, w
części stanowiącej wynagrodzenie personelu wychowawczego i obsługi, jeżeli
nie zostało pokryte przez wpłaty rodziców.
8. (uchylony).
9. (uchylony).
10. (uchylony).
11. (uchylony).
12. (uchylony).
13. Przepis ust. 1 pkt 16 lit. b stosuje się, jeżeli otrzymane świadczenia nie zostały
zaliczone do kosztów uzyskania przychodów i zostały poniesione:
1) w celu osiągnięcia przychodów lub

2) w celu realizacji zadań organizacji i jednostek organizacyjnych działających
na podstawie przepisów odrębnych ustaw, lub
3) przez organy (urzędy) władzy lub administracji państwowej albo samorządowej
oraz jednostki organizacyjne im podległe lub przez nie nadzorowane,
lub
4) przez osoby pełniące funkcje obywatelskie, o których mowa w art. 13 pkt 5,
w związku z wykonywaniem tych funkcji.
14. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 19, ma zastosowanie do pracowników,
których miejsce zamieszkania jest położone poza miejscowością, w której znajduje
się zakład pracy, a podatnik nie korzysta z kosztów uzyskania przychodów
określonych w art. 22 ust. 2 pkt 3 i 4.
15. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 20, nie ma zastosowania do wynagrodzenia:
1) pracownika odbywającego podróż służbową poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej;
2) pracownika w związku z jego pobytem poza granicami Rzeczypospolitej
Polskiej w celu udziału w konflikcie zbrojnym lub dla wzmocnienia sił państwa
albo państw sojuszniczych, misji pokojowej, akcji zapobieżenia aktom
terroryzmu lub ich skutkom, a także w związku z pełnieniem funkcji obserwatora
w misjach pokojowych organizacji międzynarodowych i sił wielonarodowych,
o ile otrzymuje świadczenia zwolnione od podatku na podstawie
ust. 1 pkt 83 lub 83a;
3) uzyskiwanego przez członka służby zagranicznej.
16. (uchylony).
17. (uchylony).
18. (uchylony).
19. Zwolnieniu, o którym mowa w ust. 1 pkt 122, nie podlegają środki stanowiące
zwrot wydatków poniesionych na realizację zadania publicznego lub przedsięwzięcia
będącego przedmiotem umowy o partnerstwie publiczno-prywatnym
przez partnera prywatnego lub za jego pośrednictwem oraz środki przeznaczone
na nabycie udziałów lub akcji w spółce handlowej.
20. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 125, nie ma zastosowania do świadczeń
otrzymywanych na podstawie stosunku pracy, pracy nakładczej lub na podstawie
umów będących podstawą uzyskiwania przychodów zaliczonych do źródła,
o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2.
21. (uchylony).
22. (uchylony).
23. Zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 6 i 6a, w odniesieniu do wygranych
uzyskanych w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii
Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego,
stosuje się pod warunkiem istnienia podstawy prawnej wynikającej
z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innych ratyfikowanych
umów międzynarodowych, których stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania
przez organ podatkowy informacji podatkowych od organu podatkowego

państwa, na którego terytorium loterie, gry lub zakłady wzajemne są urządzane i
prowadzone.
24. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 46, nie ma zastosowania do otrzymanych
dochodów z tytułu realizacji projektu w ramach umowy o współpracy bliźniaczej
(umowy twinningowej), zawartej na podstawie prawa wspólnotowego,
zgodnie z którą instytucją wdrażającą jest instytucja polskiej administracji publicznej.
25. Za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa się:
1) wydatki poniesione na:
a) nabycie budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku,
lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału
w takim lokalu, a także na nabycie gruntu lub udziału w gruncie albo
prawa użytkowania wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie,
związanych z tym budynkiem lub lokalem,
b) nabycie spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego
lub udziału w takim prawie, prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udziału w takim prawie,
c) nabycie gruntu pod budowę budynku mieszkalnego lub udziału w takim
gruncie, prawa użytkowania wieczystego takiego gruntu lub udziału w
takim prawie, w tym również z rozpoczętą budową budynku mieszkalnego,
oraz nabycie innego gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania
wieczystego gruntu lub udziału w takim prawie, jeżeli w okresie,
o którym mowa w ust. 1 pkt 131, grunt ten zmieni przeznaczenie na
grunt pod budowę budynku mieszkalnego,
d) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub remont własnego budynku
mieszkalnego, jego części lub własnego lokalu mieszkalnego,
e) rozbudowę, nadbudowę, przebudowę lub adaptację na cele mieszkalne
własnego budynku niemieszkalnego, jego części, własnego lokalu niemieszkalnego
lub własnego pomieszczenia niemieszkalnego
– położonych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej;
2) wydatki poniesione na:
a) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego
przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego
zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c, na cele
określone w pkt 1,
b) spłatę kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu (pożyczki) zaciągniętego
przez podatnika przed dniem uzyskania przychodu z odpłatnego
zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c, na spłatę
kredytu (pożyczki), o którym mowa w lit. a,
c) spłatę każdego kolejnego kredytu (pożyczki) oraz odsetek od tego kredytu
(pożyczki) zaciągniętego przez podatnika przed dniem uzyskania
przychodu z odpłatnego zbycia, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8
lit. a–c, na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w lit. a lub b

– w banku lub w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, mających
siedzibę w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej, z zastrzeżeniem ust. 29 i 30;
3) wartość otrzymanego w ramach odpłatnego zbycia w drodze zamiany znajdującego
się w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej:
a) budynku mieszkalnego, jego części lub udziału w takim budynku, lokalu
mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość lub udziału w takim
lokalu, lub
b) spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego, prawa
do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej, lub udziału w
tych prawach, lub
c) gruntu lub udziału w gruncie, prawa użytkowania wieczystego gruntu
lub udziału w takim prawie przeznaczonych pod budowę budynku
mieszkalnego, w tym również gruntu lub udziału w gruncie albo prawa
wieczystego użytkowania gruntu lub udziału w takim prawie z rozpoczętą
budową budynku mieszkalnego, lub
d) gruntu, udziału w gruncie albo prawa użytkowania wieczystego gruntu
lub udziału w takim prawie, związanych z budynkiem lub lokalem wymienionym
w lit. a.
26. Przez własny budynek, lokal lub pomieszczenie, o których mowa w ust. 25 pkt 1
lit. d i e, rozumie się budynek, lokal lub pomieszczenie stanowiące własność lub
współwłasność podatnika lub do którego podatnikowi przysługuje spółdzielcze
własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni
mieszkaniowej lub udział w takich prawach.
27. W przypadku ponoszenia wydatków na cele mieszkaniowe w innym niż Rzeczpospolita
Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie
należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego albo w Konfederacji
Szwajcarskiej, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 131, stosuje się pod warunkiem
istnienia podstawy prawnej wynikającej z umowy o unikaniu podwójnego
opodatkowania lub innych ratyfikowanych umów międzynarodowych, których
stroną jest Rzeczpospolita Polska, do uzyskania przez organ podatkowy informacji
podatkowych od organu podatkowego państwa, na którego terytorium
podatnik ponosi wydatki na cele mieszkaniowe.
28. Za wydatki, o których mowa w ust. 25, nie uważa się wydatków poniesionych
na:
1) nabycie gruntu lub udziału w gruncie, prawa wieczystego użytkowania
gruntu lub udziału w takim prawie, budynku, jego części lub udziału w budynku,
lub
2) budowę, rozbudowę, nadbudowę, przebudowę, adaptację lub remont budynku
albo jego części
– przeznaczonych na cele rekreacyjne.
29. W przypadku gdy kredyt (pożyczka), o którym mowa w ust. 25 pkt 2 lit. a–c,
stanowi część kredytu (pożyczki) przeznaczonego na spłatę również innych niż

wymienione w tych przepisach zobowiązań kredytowych (pożyczkowych) podatnika,
za wydatki poniesione na cele, o których mowa w ust. 1 pkt 131, uważa
się wydatki przypadające na spłatę kredytu (pożyczki) określonego w ust. 25 pkt
2 lit a–c oraz zapłacone odsetki od tej części kredytu (pożyczki), która proporcjonalnie
przypada na spłatę kredytu (pożyczki), o których mowa w ust. 25 pkt 2
lit. a–c.
30. Przepis ust. 1 pkt 131 nie ma zastosowania do tej części wydatków, o których
mowa w ust. 25 pkt 2, które podatnik uwzględnił korzystając z ulg podatkowych,
w rozumieniu Ordynacji podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym
oraz do tej części wydatków, o których mowa w ust. 25 pkt 2, którymi
sfinansowane zostały wydatki określone w ust. 25 pkt 1, uwzględnione
przez podatnika korzystającego z ulg podatkowych, w rozumieniu Ordynacji
podatkowej, przy opodatkowaniu podatkiem dochodowym.
31. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 132, stosuje się, jeżeli:
1) wysokość nagrody przekazanej na rzecz instytucji realizującej cele, o których
mowa w art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego, jest udokumentowana
dowodem wpłaty na rachunek bankowy obdarowanej instytucji,
a w przypadku nagrody innej niż pieniężna – dokumentem, z którego wynika
wartość przekazanej nagrody, oraz oświadczeniem obdarowanej instytucji
o jej przyjęciu;
2) nagroda, o której mowa w pkt 1, została przekazana najpóźniej do dnia
upływu terminu dla złożenia zeznania podatkowego, o którym mowa w art.
45 ust. 1, składanego za rok podatkowy, w którym otrzymano nagrodę.
32. Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 136, nie ma zastosowania do przychodów
określonych w art. 12 ust. 1.
33. Przez pracownicze programy emerytalne rozumie się pracownicze programy
emerytalne utworzone i działające w oparciu o przepisy dotyczące pracowniczych
programów emerytalnych obowiązujące w państwach członkowskich Unii
Europejskiej lub w innych państwach należących do Europejskiego Obszaru Gospodarczego
albo w Konfederacji Szwajcarskiej.









Kontrola Podatnika


Możemy podzielić na kontrolę podatkową i kontrolę skarbową.


Kontrola podatkowa  jej zakres, sposób przeprowadzenia kontroli podatkowej oraz jej skutki regulują przepisy Ordynacji Podatkowej ( art. 281-292 o.p.).

Zakres kontroli pod względem podmiotowym może dotyczyć:
a) podatników
b) płatników
c) inkasentów
d) następców prawnych.

Kontrola płatników lub inkasentów dotyczy głównie kwestii proceduralnych. W przypadku niewypełnienia tych obowiązków lub wypełnienia ich w nieprawidłowy sposób, podmioty te mogą zostać również obciążone obowiązkiem świadczenia w miejsce podatnika, a to z kolei oznacza, że stają się podmiotami w materialnych stosunkach zobowiązaniowych.

Kto przeprowadza kontrolę


Kontrolę e niik urzędu skarbowego
a) naczelnik urzędu skarbowego
b) naczelnik urzędu celnego
c) wójt, burmistrz ( prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa

Kontroli podatkowej nie przeprowadza dyrektor izby skarbowej, dyrektor izby celnej, Minister Finansów co do zasady.

W drodze wyjątku Minister Finansów może przeprowadzić wyjątkowo kontrolę podatkową, celem  jest sprawdzenie stosowania uznanej przez niego metody ustalania ceny transakcyjnej między podmiotami powiązanymi. art. 281 par. 3 o.p.

Rozpoczęcie kontroli

Wyłącznie z urzędu. Kontrola jest prowadzona na podstawie imiennego upoważnienia udzielonego przez organy pierwszej instancji. Upoważnienie zawiera:
a) oznaczenie organu, datę i miejsce wystawienia
b) wskazanie podstawy prawnej
c) imię i nazwisko kontrolującego
d) numer legitymacji służbowej kontrolującego
e) oznaczenie kontrolowanego
f) określenie zakresu kontroli
g) datę rozpoczęcia i przewidywany termin zakończenia kontroli
h) podpis osoby udzielające upoważnienia, z podaniem zajmowanego stanowiska lub funkckji
i) pouczenie o prawach i obowiązkach kontrolowanego

Na upoważnienie jest formularz, którego wzór jest określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 4 marca 2009 r. w sprawie wzoru imiennego upoważeniania do przeprowadzenia kontroli podatkowej.
Formularz KON-W, upoważnienie, które nie spełnia wymagań nie może stanowić podstawy do przeprowadzenia kontroli. Organ podatkowy ma obowiązek doręczenia upoważnienia i okazania legitymacji służbowej.

Zawiadomienie o zamiarze wszczęcia kontroli

to jest zasada, zgodnie z ordynacją podatkową kontrola nie może być wszczęta nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia.
Wcześniejsza kontrola wymaga zgody kontrolowanego.
Późniejsza kontrola wymaga ponownego zawiadomienia.

Zawiadomienie zawiera:
a) oznaczenie organu
b) datę i miejsce wystawienia
c) oznaczenie kontrolowanego
d) wskazanie zakresu kontroli
e) pouczenie o prawie złożenia korekty deklaracji
f) podpis osoby upoważnionej do zawiadomienia

Wzór formularz ZAW-K określony w rozporządzeniu Ministra Finansów z 19 grudnia 2008 r. w sprawie wzoru zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej.

Zawiadomienie nie jest konieczne:
a) dotyczy zasadności zwrotu różnicy VAT
b) ma być wszczęte na żądanie organu prowadzącego postęp. przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe
c) opodatkowanie przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych
d) niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej
e) w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnego lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu.
f) zostaje wszczęta w trybie szczególnym tj. gdy okoliczności faktyczne uzasadniają niezwłoczne podjęcie kontroli
g) ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy, lub spisu z natury.
Powyższą zasadę stosuje się w razie konieczności rozszerzenia kontroli z uwagi na nieprawidłowości stwierdzone w wyniku dokonanych już czynności kontrolnych.

Zawiadomienie o zamiarze nie jest wymagane gdy kontrolowany:
a) jest prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestęstwa z ustawy o rachunkowości lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli, w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu
b) jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji
c) nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione.

Należy jednocześnie zaznaczyć, iż po wszczęciu kontroli organy podatkowe są zobowiązane do poinformowania kontrolowanego o przyczynie braku zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli.

Kontrola na legitymację


jest możliwa gdy niezwłoczne przeprowadzenie czynności kontrolnych jest niezbędne dla przeciwdziałania popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego lub zabezpieczenia dowodów jego popełnienia. W przypadku rozpoczęcia kontroli, 3 dni po kontroli należy kontrolowanemu dostarczyć upoważnienie. Po przekroczeniu terminu dowody zebrane podczas kontroli nie mogą być użyte w postępowaniu podatkowym.


Czynności kontrolne

Są dokonywane w obecności kontrolowanego. Kontrolowany może wyznaczyć upoważnionego zastępcę.

Miejsce prowadzenia kontroli w siedzibie kontrolowanego, innym miejscu przechowywania dokumentacji, miejscach związanych z działalnością gospodarczą.
Kontrola może być również przeprowadzona w siedzibie organu kontrolowanego, jeżeli może to usprawnić prowadzenie kontroli.
Czynności kontrolne mogą być przeprowadzane 8 h dziennie. Kontrola może być przedłużona, niż termin wskazany w upoważnieniu. Wtedy organ powinnien wskazać nowy termin. Gdy tego nie zrobi, nie ma podstawy do posługiwania sie zebranymi dowodami w tym czasie w postępowaniu podatkowym. Ponadto organ nie może przedłużyć terminu, który już upłynął. Nie mają tu zastosowania zasady dotyczące przywracania terminów.
Ustawa o swobodzie działalności gospodarczej przewiduje dodatkowe ograniczenia terminu prowadzenia kontroli. Zgodnie z art. 83 tej ustawy kontrola co do zasady nie może przekraczać:
a) 12 dni roboczych- w odniesieniu do mikroprzedsiębiorców
b) 18 dni roboczych- w odniesieniu do małych przedsiębiorców
c) 24 dni roboczych - w odniesieniu do średnich przedsiębiorców
d) 48 dni roboczych - w odniesieniu do pozostałych przedsiębiorców

Ograniczenia te nie mają zastosowania, gdy kontrola dotyczy:
a) zasadności dokonania zwrotu podatku VAT przed dokonaniem tego zwrotu
b) zasadności dokonania zwrotu podatku VAT na podstawie przepisów o zwrocie osobom fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym.
Nie dotyczą również przedsiębiorców objętych szczególnym nadzorem podatkowym, na podstawie ustawy z 24 lipca 1999 r. o Służbie Celnej.

Uprawnienia kontrolującego
 

wynika z upoważnienia, w szczególności są uprawnieni do:

a) wstępu na grunt oraz budynków, lokali oraz pomieszczeń kontrolowanego
b) wstępu do lokali mieszkalnych jeżeli jest to niezbędne do zweryfikowania zgodności stanu faktycznego z danymi w deklaracji oraz innych wydatków poniesionych na cele mieszkaniowe
c) żądanie okazania majątku podlegającego kontroli oraz jego oględzin
d) żądanie udostępnienia akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków
e) zbieranie innych materiałów niezbędnych w zakresie objętym kontrolą
f) zabezpieczania zebranych dowodów
g) legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, jeżeli jest to niezbędne dla potrzeb kontroli
h) żądanie przeprowadzenia spisu z natury
i) żądanie przeprowadzenia spisu z natury
j) przesłuchiwania świadków, kontrolowanego oraz osób upoważnionych do reprezentowania kontrolowanego
k) zasięgania opinii biegłego

Kontrolujący może żądać wydania za pokwitowaniem:
a) próbek towarów
b) akt, ksiąg i dokumentów związanych z przedmiotem kontroli

Żądanie wydania akt,dokumentów jest możliwe gdy
a) zachodzi uzasadnione podejrzenie, że są one nierzetelne
b) podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonanie czynności  kontrolnych związanych z badaniem  tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów.

Przeglądanie akt postępowania przygotowawczego i sądowego, akt spraw sądowych, a także dokumentów zawierających informacje stanowiace tajemnicę państwową, służbową lub zawodową oraz sporządzanie z nich odpisów i notatek następuje z zachowaniem właściwych przepisów.

W przypadku gdy zachodzi uzasadnione przypuszczenie, że kontrolowany nie ujawnił wszystkich źródeł przychodów, kontrolujący może zwrócić się o złożenie oświadczenia o stanie majątkowym na określony dzien.

Kontrolujący ma również prawo żądania udzielania wyjaśnień dotyczących przedmiotu kontroli.

Obowiązki kontrolowanego


kontrolowany, osoba upoważniona do reprezentowania kontrolowanego lub prowadzenia jego spraw, pracownik oraz osoba współdziałająca z kontrolowanym są obowiązani umożliwić wykonywanie czynności kontrolnych a w szczegółności:

a) umożliwić, nieodpłatnie, filmowanie, fotografowanie, dokonywanie nagrań dźwiękowych oraz utrwalanie stanu faktycznego za pomocą innych nośników informacji
b) przedstawić, na żądanie kontrolującego, tłumaczenie na język polski sporządzonej w języku obcym dokumentacji dotyczącej spraw będących przedmiotem kontroli.
c) udostępnianie gruntów, budynków i.t.d.
d) sporządzanie spisu z natury

Czynny udział kontrolowanego w czynnościch to jego dobrowolny wybór.

Oględziny i przeszukanie lokali
Kontrolujący ma prawo gdy,
a) zostały one wskazane jako miejsce wykonywania działalności gospodarczej lub jako siedziba kontrolowanego
b) jest to niezbędne dla ustalenia lub określenia wysokości zobowiązania podatkowego lub podstawy opodatkowania
c) jest to niezbędne do zweryfikowania faktu poniesienia wydatków na cele mieszkaniowe uprawniających do skorzystania z ulg podatkowych.

Oględziny dokonywane są za zgodą kontrolowanego. W przypadku braku zgody kontrolowanego na przeprowadzenie oględzin, ich przeprowadzenie wymaga zgody prokuratora rejonowego.
Przepisy kpk o przeszukaniu mające zastosowanie do Policji stosuje się również do kontrolującego. Z podjętych czynności sporządza się protokół. Wymaga on zatwierdzenia przez prokuratora.
W razie odmowy zatwierdzenia protokołu materiały i informacje zebrane w toku oględzin nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym.
W przypadku gdy przedmioty znajdują się w posiadaniu osób trzecich, są one zobowiązane je udostępnić.

Dowód z zeznań świadków i opinii biegłych

zawiadomić kontrolowanego należy co najmniej 3 dni wcześniej przed czynnością. W drodze wyjątku można odstąpić od zawiadomienia gdy sytuacja wymaga przeprowadzenia natychmiastowo dowodu a  kontrolowany jest nieobecny.

Pomoc policji, straży miejskiej, straży granicznej


szczegółowy zakres i formy pomocy został uregulowany w rozporządzeniu Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 1 kwietnia 2003 r. w sprawie udzielania przez organy Policji, Straży Granicznej, Straży Miejskich lub organy wojskowe pomocy lub asysty prawcownikowi organu podatkowego przy wykonywaniu czynności kontrolnych.

Kontrola krzyżowa 

badanie zgodności dokumentów u kontrolowanego i jego kontrahentów. Przebieg tych czynności dokumentuje się protokołem. Kontroli kontrahenta może dokonać inny organ skarbowy właściwy miejscowo.

Protokół kontroli
Stan faktyczny może być utrwalony za pomocą maszyn rejestrujących dźwięk i obraz.


Protokół powinien zawierać w szczególności;
a) wskazanie kontrolowanego
b) wskazanie osób kontrolujących
c) określenie przedmiotu i zakres kontroli
d) określenie miejca i czasu przeprowadzenia kontroli
e) opis dokonanych ustaleń faktycznych
f) dokumentację dotyczącą przeprowadzonych dowodów
g) ocenę prawną sprawy będącej przedmiotem kontroli
h) pouczenie o prawie złożenia zastrzeżeń lub wyjaśnień oraz prawie złożenia korekty deklaracji
i) pouczenie o obowiązku zawiadomienia organu podatkowego przez kontrolowanego o każdej zmianie swojego adresu dokonanej w ciągu 6 miesięcy od dnia zakończenia  kontroli podatkowej, jeżeli w toku ujawniono nieprawidłowości oraz o skutku niedochowania tego obowiązku.
Jako załącznik do protokołu załącza się czynności z przeprowadzonych dowodów z zeznań świadków, opinii biegłych lub z oględzin. Mogą być ustalenia dotyczące badania ksiąg i stwierdzenia ich nierzetelności bądź nieprawidłowości. Jeden egzemplarz dla kontrolowanego.

Zakończenie kontroli

Kontrolowany ma prawo wnieść zastrzeżenia lub wyjaśnienia do protokołu. Ma również prawo do złożenia korekty deklaracji.

Zastrzeżenia lub wyjaśnienia do protokołu kontroli


termin 14 dni od dnia jego doręczenia. Kontrolujący ma obowiązek rozpatrzyć zastrzeżenia i napisać, które zostały uwzględnione, a które nie zostały.


Prawo do złożenia korekty

W przypadku wszczęcia kontroli podatkowej uprawnienie kontrolowanego do skorygowania deklaracji ulega zawieszeniu na czas trwania kontroli.


Ponowne wszczęcie kontroli


co do zasady nie może być ponownie wszczęta.


Wyjątkiem od tej zasady są sytuacje:
a) w sprawie stwierdzenia nieważności, stwierdzenia wygaśnięcia, uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej lub wznowienia postępowania w sprawie zakończonej decyzją ostateczną
b) w związku z uchyleniem lub stwierdzeniem nieważności decyzji przez sąd administracyjny.

Wszczęcie postępowania podatkowego po kontroli


zgodnie z art. 165 b., zgodnie z którym w przypadku ujawnienia przez kontrolę podatkową nieprawidłowości i niezłożenia deklaracji w terminie 6 miesięcy od zakończenia kontroli, ma obowiązek wszczęcia postępowania podatkowego.


Porozumiewanie się z obcymi państwami w sprawie kontroli


Minister Finansów może zawierać z obcymi władzami porozumienia dwustronne lub wielostronne w zakresie koordynacji czasu wszczynania i zakresu przeprowadzonych kontroli. Takie porozumienia mogą przewidywać obecność przedstawicieli obcej władzy w toku czynności kontrolnych.


Wprowadzenie do ordynacji podatkowej regulacji w tym zakresie stanowi implementację postanowień dyrektywy Rady 2004/56/WE z dnia 21 kwietnia 2004 r. dotyczącą wzajemnej pomocy właściwych władz Państw Członkowskich w obszarze podatków bezpośrednich, niektórych podatków konsumpcyjnych i podatków od premii ubezpieczeniowych. Dyrektywa ta przewiduje możliwość równoczesnych kontroli przez organy podatkowe państw członkowskich UE.

Jako przykład współpracy pomiędzy Polską a państwami członkowskimi UE można wskazać konwencje odnoszące się do Antyli Niderlandzkich oraz Aruby w sprawie automatycznej wymiany informacji w zakresie dochodów z oszczędności w formie wypłacanych odstetek zawarte w 2004 r. pomiędzy Holandią i Polską.

Komentowany przepis nie wyklucza współpracy z organami państw innych niż państwa członkowskie UE. W szczegółności taka współpraca może być oparta na Konwencji z dnia 25 stycznia 1988 r. o wzajemnej pomocy administracyjnej w sprawach podatkowych. Konwencja wskazuje na trzy zakresy działań:
a) wymianę informacji w tym jednoczesną kontrolę podatkową i udział w takiej kontroli za granicą
b) pomoc w egzekucji
c) przekazywanie dokumentów

Dodatkowo podstawy są w umowach międzynarodowych zawieranych w sprawach unikania podwójnego opodatkowania.

Kontrola Skarbowa


Kontrola skarbowa stanowi odrębną instytucje kontroli państwowej. Jej ustawowym celem jest:

1)  ochrona interesów i praw majątkowych Skarbu Państwa
2) zapewnienie skuteczności i wykonywania zobowiązań podatkowych i innych należności stanowiących dochód budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych
3) badanie zgodności z prawem gospodarowania mieniem innych państwowych osób prawnych
4) przeciwdziałanie i zwalczanie naruszeń prawa obowiązującego w zakresie obrotu towarowego z zagranicą i obrotu towarami przywożonymi z zagranicy
5) zapobieganie i ujawnianie przestępstw określonych w art. 228-231 k.k. ( przestępstwa korupcyjne, płatna protekcja, nadużycie władzy publicznej ) wśród osób zatrudnionych lub pełniących służbę  w jednostkach organizacyjnych podlełych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Kontrola skarbowa jest realizowana w dwóch formach tj. w postępowaniu kontrolnym oraz w wywiadzie skarowym.

Zakres kontroli skarbowej

zgodnie z art. 4 ust. 1 i 2  ustawy o kontroli skarbowej ( dalej u.k.s.) podlegają następujące podmioty:
1) zobowiązani do świadczeń pieniężnych na rzecz Skarbu Państwa lub państwowych funduszy celowych
2) wydatkujący, przekazujący i otrzymujący środki publiczne oraz środki pochodzące z UE i międzynarodowych instytucji finansowych, podlegających zwrotowi
3) zobowiązani do wywiązywania się z warunków finansowania pomocy ze środków publicznych oraz środków pochodzących z UE i międzynarodowych instytucji finasowych, podlegających zwrotowi
4) władajacy i zarządzający mieniem państwowym,
5) jednostki wykorzystujące mienie przekazane przez Skarb Państwa w celu realizacji zadań publicznych oraz sprywatyzowane mienie Skarbu Państwa
6) beneficjenci poręczeń i gwarancji udzielonych przez Skarb Państwa oraz podmioty, za które Skarb Państwa poręczył i gwarantował
7) osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych, w tym urzędzie obsługującym ministra, zobowiązane do składania oświadczeń o stanie majątkowym
8) jednostki organizacyjne administracji celnej, podatkowej oraz kontroli skarbowej podległe ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych w tym urząd obsługujący ministra
9) płatnicy i inkasenci podatków i innych należności pieniężnych budżetu państwa lub państwowych funduszy celowych.

Zakres przedmiotowy kontroli skarbowej jest szerszy od zakresu kontroli podatkowej prowadzonej przez organy podatkowe pierwszej instancji, obejmuje również osoby trzecie w rozumieniu ordynacji podatkowej tj. m.in. rozwiedzionego małżonka podatnika, członków rodziny podatnika, firmantów, właścicieli, samoistnych posiadaczy oraz użytkowników wieczystych rzeczy lub praw majątkowych, członków zarządu osób prawnych.

Kontroli skarbowej nie podlegają jednostki organizacyjne podległe, podporządkowane przez ministra właściwego obrony narodowej oraz jednostki Policji, Państwowej Straży Pożarnej, Biurze Ochrony Rządu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Centralnym Biurze Antykorupcyjnym - w zakresie celowości i sposobu wykorzystania środków budżetowych oraz mienia państwowego na cele specjalne, określone w rozporządzeniu Rady Ministrów z 7 stycznia 2008 r. w sprawie celów specjalnych oraz trybu przeprowadzania kontroli wykorzystywania środków budżetowych i mienia państwowego na te cele.

Zakres przedmiotowy


zakres przedmiotowy kontroli skarbowej został określony bardzo szeroko art. 2, 2a i 3 u.k.s.

W praktyce największe wątpliwości budzą zagadnienia:
1) kontrola rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania i wpłacania podatków stanowiących budżet państwa ( m.in. podatek od towarów i usług, dochodowy od osób fizycznych, dochodowy od osób prawnych, akcyzowy od gier )
2) ujawnianie i kontrola niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarcej, a także dochodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przychodów
3) w ramach kontroli skarbowej prowadzonej w zakresie, o którym mowa w powyższych pkt. 1
i 2, badaniu podlega również rzetelność deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowość obliczania i wpłacania zobowiązań podatkowych stanowiących dochód jednostek samorządu terytorialnego ( podatek rolny, leśny, od nieruchomości, od spadków i darowizn)
4) kontrola źródeł pochodzenia majątku, w przypadku niezgłoszenia do opodatkowania działalności gospodarczej, a także dochodó nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach przchodów.


Kto przeprowadza kontrolę


Minister właściwy do spraw finansów publicznych, Inspektor Kontroli Skarbowej, dyrektorzy urzędów kontroli skarbowej.

Organ podlega wyłączeniu ( ordynacja podatkowa )

Na żądanie organu kontroli skarbowej wydawca i redaktor dziennika lub czasopisma są obowiązani do udzielania posiadanych informacji o nazwach i adresach przedsiębiorców lub nazwiskach i adresach osób fizycznych zamieszczających odpłatne ogłoszenia i reklamy w sprawach działalności gospodarczej.

Właściwość miejscowa


Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej może upoważnić inspektora zatrudnionego w urzędzie kontroli skarbowej do przeprowadzenia czynności kontrolnych poza obszarem terytorialnego zasięgu działania tego urzędu.


Środki przymusu bezpośredniego


Szczegółowe zasady dopuszczalności stosowania poszczególnych środków przymusu bezpośredniego reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z 25 czerwca 2002 r. w sprawie środków przymusu bezpośredniego stosowanych przez inspektorów i pracowników kontroli skarbowej.


Jeżeli środki przymusu bezpośredniego wymienione powyżej okazały się niewystarczające lub ich użycie ze względu na okoliczności danego zdarzenia nie jest możliwe, inspektor i pracownik kontroli skarbowej mają prawo do użycia broni palnej. Jednakże użycie broni palnej powinno nastąpić w sposóbu wyrządający najmniejsze szkody.
Szczegółowe zasady stosowania broni palnej reguluje rozporządzenie Ministra Finansów z 27 maja 2004 r.  w sprawie broni służbowej i umundurowania pracowników kontroli skarbowej.

Postępowanie kontrolne


Na skutek wyłączenia art. 54 o.p. sytuacja podatników kontrolowanych przez urząd kontroli skarbowej jest nieproporcjonalnie mniej korzystna niż sytuacja podatników kontrolowanych przez urząd skarbowy.


Wszczęcie postępowania kontrolnego / plan kontroli

Plan kontroli co do zasady sporządza dyrektor danego urzędu kontroli skarbowej. Czynności kontrolne prowadzone w zakresie nieobjętym planem kontroli są, co do zasady nieskuteczne.

 Co do zasady organ kontroli skarbowej ma obowiązek poinformować kontrolowanego o zamiarze wszczęcia postępowania kontrolnego co najmniej 7 dni przed planowaną datą

Kontrola podatkowa


Organ kontroli skarbowej nie zawiadamia kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej w ramach postępowania kontrolnego.


Kontrola podatkowa na legitymację


Jeżeli trzydniowy termin na doręczenie upoważnienia do przeprowadzenia kontroli nie zostanie dochowany

dokumenty z dokonanych czynności kontrolnych w ramach kontroli " na legitymację" nie stanowią dowodu w postępowaniu podatkowym.

W przypadku nieobecności osoby upoważnionej, pracownik kontrolowanego będzie traktowany jako pełnomocnik w rozumieniu art. 97 k.c. lub w obecności przywołanego świadka pracownika organu nie przeprowadzającego kontrolę.

Przebieg postępowania podatkowego


Przeprowadza się wg tych samych zasad co kontrolę podatkową.

Czynności kontrolne


Inspektorzy kontroli skarbowej posiadają status funkcjonariuszy publicznych i w związku z pełnieniem obowiązków służbowych objęci są ochroną wynikającą z Kodeksu Karnego. Nie mogą być zatrzymani bez zgody Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, chyba że zostaną zatrzymani na gorącym uczynku.


Za wykroczenia związane z bezpośrednim pełnieniem obowiązków służbowych odpowiadają tylko dyscyplinarnie.

Oświadczenia o stanie majątkowym


Podmiot uprawniony do odebrania oświadczenia o stanie majątowym od swego pracownika, jest obowiązany na żądanie organu kontroli skarbowej do przekazania w terminie 14 dni oświadczenia. Obowiązek ten dotyczy również oświadczeń przyjmowanych przez Sejm, Senat, sądy, jednoosobowe spółki Skarbu Państwa, instytucje publiczne.


Informacje bankowe


Banki są obowiązane do przekazywania informacji dotyczących podejrzanego w zakresie:

1) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków
2) posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, obrotów i stanów tych rachunków
3) zawartych umów kredytowych, umów pożyczek, umów depozytowych
4) nabytych akcji Skarbu Panstwa, obligacji Skarbu Państwa
5) obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi

Żądanie oznacza się klauzulą Tajemnica skarbowa a jego przekazanie następuje w trybie przewidzianym dla dokumentów zawierących informacje niejawne stanowiące tajemnicę służbową w rozumieniu przepisów o ochronie informacji niejawnych.

Banki i spółdzielcze kasy SKOK obowiązane są do sporządzania i przekazywania informacji mimistrowi właściwemu do spraw finansów publicznych comiesięcznych informacji o założonych i zlikwidowanych rachunkach bankowych związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej- uzyskane w ten sposób informacje są przekazywane dyrektorom urzędów kontroli skarbowej.

Tajemnica skarbowa

Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej może wyrazić zgodę na ujawnienie przez dyrektora urzędów kontroli skarbowej oraz kierowników komórek organizacyjnych wyodrębnionych do obsługi Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, określonych informacji stanowiących tajemnicę skarbową, wskazując jednocześnie sposób udostępnienia i wykorzystania ujawnianych informacji.
Wyrażenie zgody może nastąpić wyłącznie ze względu na ważny interes publiczny oraz gdy to konieczne dla osiągnięcia celów kontroli skarbowej lub jeżeli ujawnienie tych informacji urzeczywistni prawo obywatela do ich rzetelnego informowania o działaniu kontroli skarbowej i jawności życia publicznego. Wyrażenie zgody następuje w formie pisemnej, na uzasadniony wniosek dyrektora urzędu kontroli skarbowej lub kierownika komórki organizacyjnej obsługującej Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej.

W praktyce wygląda tak, że gdy przedsiębiorca kontrolowany wyraża zgodę na ujawnienie tajemnicy, w dodatku sprawa ma charakter historyczny, była rozpatrywana w Sądzie. To urzędnicy nie chcą ujawnić tajemnicy. Przyczyną tego jest chęć ochrony urzędników którzy popełnili błędy w toku postępowania.


Do przestrzegania tajemnicy są zobowiązani
1) inspektorzy i pracownicy kontroli skarbowej

2) osoby uprawnione do uczestniczenia w czynnościach kontrolnych na podstawie ratyfikowanych przez Polskę umów międzynarodowych oraz przedstawiciele organów UE
3) Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej oraz inspektorzy i pracownicy zatrudnieni
w urzędzie obsługującym ministra właściwego do sprawi finansów publicznych
4) osoby odbywające praktykę zawodową w urzędach kontroli skarbowej.

Osoby, których dotyczą informacje objęte tajemnica skarbową, nie są zobowiązane do jej przestrzegania.

Protokół kontroli 

Zgodnie z art. 290 o.p. kontrolujący są zobligowani do udokumentowania przebiegu kontroli w protokole.

W terminie 14 dni można wnieść zastrzeżenia do protokołu.

Jedynie kontrola podatkowa wszczęta w ramach postępowania kontrolnego, kończy się wraz z doręczeniem kontrolowanemu protokół kontroli - samo postępowanie kontrolne trwa nadal, aż do wydania przez organ kontroli skarbowej decyzji lub wyniku kontroli.

Prawo do korekty deklaracji


Uprawnienia do skorygowania deklaracji, o którym mowa w art. 81 o.p. ulega zawieszeniu na czas trwania postępowania kontrolnego w zakresie objętym tym postępowaniem a zatem złożenie korekty w takim przypadku nie wywołuje żadnych skutków prawnych.


Jeżeli organ kontroli skarbowej  w trakcie postępowania kontrolnego nie przeprowadzi kontroli podatkowej, to korekta deklaracji w zakresie objętym tym postępowaniem nie będzie w ogóle możliwa.

Czas trwania postępowania kontrolnego


Kwestia czasu trwania postępowania kontrolnego nie została uregulowana w ustawie o kontroli skarbowej,  z zatem odpowiednie zastosowanie znajdują postanowienia ordynacji podatkowej.


Co do zasady podczas kontroli u przedsiębiorców organy kontroli skarbowej nie są zobowiązane do przestrzegania limitów czasów określonych w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Zakończenie postępowania kontrolnego

Organ kontroli skarbowej w zależności od rodzaju ustaleń poczynionych podczas kontroli skarbowej, kończy postępowanie kontrolne:

1) decyzją, gdy ustalenia dotyczą:
a) podatków, których określanie lub ustalanie należy do właściwości naczelników urzędów skarbowych oraz podatku akcyzowego
b) opłat i nieopodatkowanych należności budżetu państwa, których określanie lub ustalanie należy do właściwości naczelników urzędów skarbowych
2) wynikiem kontroli, gdy ustalenia dotyczą nieprawidłowości
a) w zakresie kontroli celowości i zgodności z prawem gospodarowania środkami publicznymi oraz środkami pochodzącymi z UE i międzynarodowych instytucji finansów, podlegających zwrotowi lub
b) innych nieprawidłowości w szczególności w zakresie oświadczeń o stanie majątkowym
c) gdy nieprawidłowości nie stwierdzono albo
d) gdy ustalenia dotyczą należności przywozowych lub należności wywozowych oraz
e) gdy kontrolowany złożył korygującą deklarację obejmującą w całości stwierdzone nieprawidłowości
3) postanowieniem gdy w trakcie toczącego się postępowania kontrolnego zobowiązanie podatkowe uległo przedawnieniu.

Przed wydaniem decyzji organ kontroli skarbowej wyznacza termin 7 dniowy do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.

Pozbawienie strony do prawa wypowiedzenia się stanowi przesłankę uchylenia decyzji lub wyniku kontroli.

W przypadku gdy Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej upoważnia inspektora zatrudnionego w urzędzie kontroli skarbowej do przeprowadzenia cynności kontrolnych poza obszarem terytorialnego zasięgu działania tego urzędu. Decyzję doręcza się kontrolowanemu oraz właściwemu urzędowi skarbowemu, który staje się wierzycielem obowiązków wynikających z tej decyzji.

Korektora deklaracji po zakończeniu postępowania kontrolnego


Po zakończeniu postępowania kontrolnego kontrolowany podmiot zachowuje prawo do skorygowania deklaracji podatkowej jedynie w zakresie nieobjętym decyzją określającą wysokość zobowiązania podatkowego.


Postępowanie odwoławcze



Od decyzji kończącej postępowanie kontrolne przysługuje odwołanie do właściwego dyrektora izby skarbowe lub do właściwego dyrektora izby celnej, jeżeli decyzję wydał dyrektor urzędu kontroli skarbowej.

Jeżeli zaś decyzja kończąca postępowanie została wydana przez Generalny Inspektorat Kontroli Skarbowej  to kontrolowanemu nie służy odwołanie, lecz wniosek skierowany do tego organu o ponowne rozpatrzenie sprawy.

Do uchylenia, zmiany lub stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej dyrektora urzędu kontroli skarbowej lub Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej właściwy jest Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej. w sprawach o wznowienie postępowania zakończonego ostateczną decyzją Generalny Inspektorat Kontroli Skarbowej właściwy jest ten organ.

Tryb wnoszenia reguluje rozdział 15 ordynacji podatkowej.

Wywiad skarbowy


polega na uzyskiwaniu, gromadzeniu, przetwarzaniu, wykorzystywaniu informacji o dochodach, obrotach, rzeczach i prawach majątkowych podmiotów podlegających kontroli skarbowej.

Wywiad skarbowy może korzystać z danych o osobie oraz przetwarzać bez jej wiedzy i zgody osoby, której dane dotyczą, zgromadzonych m.in. w następujących bazach: Krajowym Centrum Informacji Kryminalnych, Krajowym Rejestrze Karnym, PESEL, ewidencji bezrobotnych, rejestr zastawów, rejestr zastawów skarbowych, centralnej ewidencji kierowców, centralnej ewidencji pojazdów.

Czynności operacyjno-rozpoznawcze


pracownicy mają prawo do obserwowania i rejestrowania przy użyciu środków technicznych obrazu zdarzeń w miejscach publicznych oraz dźwięku towarzyszącego tym zdarzeniom- wyłącznie w toku czynności podejmowanych w celu ustalenia sprawców oraz uzyskania i utrwalenia dowodów przestępstw skarbowych lub przestępstw:

- związanych z obrotem z zagranicą towarami i technologiami objętymi kontrolą międzynarodową, naruszających prawa ochrony dóbr kultury narodowej, narodowego zasobu archiwalnego i ochronę własności intelektualnej, polegających na wprowadzaniu na terytorium Polski i wyprowadzaniu z niego środków płatniczych pochodzących z przestępstw, a także ściganych na mocy umów i porozumień międzynarodowych.
- o których mowa w art.228-231 k.k. ( przestępstwa korupcyjne, płatna protekcja, nadużycie władzy publicznej ), popełnianych przez osoby zatrudnione lub pełniące służbę w jednostkach organizacyjnych podległych ministrowi właściwemu do spraw finansów publicznych.

Na sposób prowadzenia powyższych czynności przysługuje zażalenie w terminie 7 dni od dnia powzięcia wiadomości o ich stosowaniu do Prokuratura Generalnego.

Kontrola operacyjna


W ramach czynności operacyjno-rozpoznawczych, podejmowanych przez wywiad skarbowy w celu wykrycia, ustalenia sprawców oraz uzyskania i utrwalenia dowodów przestępstw skarbowych, przeciwko obrotowi gospodarczemu oraz przeciwko mieniu, jeżeli wartość przedmiotu czynu przekracza pięćdziesięciokrotną wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę ( w 2009 r. - 63 800 zł) oraz jeżeli inne środki okazały się bezskuteczne albo zachodzi wysokie prawdopodobieństwo, że będą nieskuteczne lub nieprzydatne, Sąd Okręgowy w Warszawie na pisemny wniosek Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, może, w drodze postanowienia, zarządzić kontrolę operacyjną.


Kontrola operacyjna jest prowadzona niejawnie i polega na:
1) kontrolowaniu treści korespondencji
2) kontrolowaniu zawartości przesyłek
3) stosowaniu środków technicznych umożliwiających uzyskiwanie w sposób niejawny informacji i dowodów oraz ich utrwalanie, a w szczegółności obrazu, treści rozmów telefonicznych i innych informacji przekazywanych przy pomocy sieci telekomunikacyjnych.

Kontrolę operacyjną zarząda się na okres nie dłuższy niż 3 miesiące, aczkolwiek ww. termin na pisemny wniosek Generalnego Inspektora Kontroli Skarbowej, złożony po uzyskaniu pisemnej zgody Prokuratora Generalnego, może zostać przez sąd przedłużony. Kontrola operacyjna powinna być zakończona niezwłocznie po ustaniu przyczyn jej zarządzenia, najpóźniej jednak z uływem okresu, na który została wprowadzona.

Osobie, w stosunku do której była stosowana kontrola operacyjna, nie udostępnia sę materiałów zgromadzonych ramach tej kontroli.

Przesyłka niejawnie nadzorowana


Inspektor Kontroli Skarbowej może zarządzić niejawne nadzorowanie wytwarzania, przemieszczania i przechowywania przedmiotów przestępstwa oraz obrotu nimi, jeżeli nie stworzy to zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzkiego oraz jeżeli inne środki okazały się bezskuteczne lub zachodzi wysokie prawdopodobieństwo że będą nieskuteczne lub nieprzydatne. O zarządzeniu Generalny Inspektor Kontroli Skarbowej zawiadamia niezwłocznie Prokuratora Generalnego, który może nakazać zaniechanie tych czynności w każdym czasie. Stosownie do zarządzenia organy i instytucje publiczne oraz przedsiębiorcy są obowiązani dopuścić do dalszego przewozu przesyłki zawierające przedmioty przestępstwa w stanie nienaruszonym lub po ich usunięciu albo zastąpieniu w całości lub w części.


POSTĘPOWANIE PODATKOWE


zasady ogólne postępowania podatkowego oraz zasady wynikające z  Konstytucji

- zasada niedziałania prawa wstecz
- zasada ochrony praw nabytych

Zasada praworządności


120 o.p. organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa.

zatem niedopuszczalne jest aby organ podatkowy jako podstawę prawną wydawanej decyzji czy też postanowienia powoływał się nie na przepis prawa tylko na okólniki, wytyczne, instrukcje.
Można opierać się na interpretacjach Ministra Finansów jednak należy pamiętać, że art. 217 Konstytucji  RP, reguluje, że nakładanie podatków, innych danin publicznych, określanie podmiotów, przedmiotów opodatkowania i stawek podatkowych, a także zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii podmiotów zwolnionych od podatków-następuje w drodze ustawy.

Trybunał Konstytucyjny wyrokiem z dnia 11 maja 2004 r. stwierdził że artykuł, który regulował iż, interpretacje Ministra Finansów wiążą organy podatkowe i organy kontroli skarbowej, został uznany za niezgodny z art. 78 oraz art. 93 ust. 2 zdanie drugie Konstytucji RP.

Zasada zaufania do organów podatkowych


jest określona w art. 121 o.p.  organy są zobowiązane do działania bezstronnego, wszystkie zaś wątpliwości powinny być rozstrzygane na korzyść podatnika.


Zasada udzielania informacji prawnej


postulat udzielania niezbędnych wyjaśnień prawnych. Organ podatkowy nie może przerzucać na podatnika następstw niekompetencji swoich pracowników, jednak podatnik aby uchronić się od odpowiedzialności musi wykazać błąd pracownika urzędu.


wyrok NSA z 23 stycznia 1998 r. pracownik który przyjmował deklaracje winien zwrócić uwagę na błąd. Taki stan rzeczy zobowiązuje do natychmiastowego wyjaśnienia rozbieżności.

Zasada prawdy materialnej


art. 122 o.p.organ podatkowy powinnien dokładnie przeprowadzić rzetelnie i pełnie postępowanie  dowodowe w celu ustalenia stanu faktycznego



Zasada czynnego udziału strony w każdym stadium postępowania


art. 123 o.p.

możliwość wypowiedzenia się przed wydaniem decyzji, możliwość żądania przez podatnika przeprowadzenia dowodów (art. 188 o.p.)
zarzut niemożliwości wypowiedzenia się strony będzie skuteczny gdy w aktach okaże się, że były nowe dowody z którymi podatnik nie mógł się zapoznać.

Zasada przekonywania


art. 124 o.p.- dotyczy to zwłaszcza uzasadniania decyzji. Chodzi tu nie tylko o decyzje nakładające na stronę obowiązki, ale też decyzje odmowne np. decyzja odmowy rozłożenia zaległości na raty. 21 par. 4 o.p.


Zasada szybkości i prostoty postępowania


Jeżeli nie ma potrzeby przeprowadzania dowodów sprawa powinna być rozpatrzona z dnia na dzień.

W sprawie nieskomplikowanej z postępowaniem dowodowym powinna być rozpatrzona w ciągu jednego miesiąca.
W sprawie spomplikowanej z postepowaniem dowodowym maksymalnie do 2 miesięcy od dnia wszczęcia postępowania. 139 par. 1 o.p.

W postępowaniu odwoławczym
odwołanie powinno być rozpatrzone maksymalnie w ciągu 2 miesięcy
gdy podatnik składa wniosek dowodowy i żąda przeprowadzenie rozprawy sprawa powinna być rozpatrzona maksymalnie w ciągu 3 miesięcy.

Organ podatkowy ma obowiązek zawiadomić stronę o przekroczeniu terminu. Bez rygoru.


Jedynym sposobem na przyśpieszenie pracy organu w przypadk wystąpienia przewlekłości postępowania jest
- ponaglenie skierowane do organu podatkowego wyższego stopnia
-ponaglenie skierowane do Ministra Finansów jeżeli sprawa nie została załatwiona przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej.

Jeżeli organ uzna za uzasadnione ponaglenie, to wyznacza dodatkowy termin, zarządza wyjaśnienie przyczyn i wskazuje osoby winne tego stanu rzeczy.

Zasada pisemności


art. 126 o.p. dotyczy wszystkich czynności postępowania, czynności ustne powinny być utrwalone w formie protokołu.

Zasada dwuinstancyjności


art. 127 o.p. 


Zasada trwałości decyzji ostatecznych


art. 128 o.p.


zasada ograniczonej jawności postępowania podatkowego


art. 129 o.p.


uczestnictwo w postępowaniu dowodowym oraz dostęp do akt sprawy tylko stronie.

Osoba trzecia nie ma takiego prawa, w wyjątkowych sytuacjach gdy jest upoważnienie, które wynika z konktetnego przepisu podatkowego może brać udział.



STRONA POSTĘPOWANIA PODATKOWEGO


art. 133 o.p. definicja strony

§ 1. Stroną w postępowaniu podatkowym jest podatnik, płatnik, inkasent lub ich następca prawny, a także osoby trzecie, o których mowa w art. 110–117a, które z uwagi na swój interes prawny żądają czynności organu podatkowego, do której czynność organu podatkowego się odnosi lub której interesu prawnego działanie organu podatkowego dotyczy.

§ 2. Stroną w postępowaniu podatkowym może być również osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej inna niż wymieniona w § 1, jeżeli zgodnie z przepisami prawa podatkowego przed powstaniem obowiązku podatkowego ciążą na niej szczególne obowiązki lub zamierza
skorzystać z uprawnień wynikających z tego prawa.

§ 2a. Stroną w postępowaniu podatkowym w sprawach dotyczących zwrotu podatku od towarów i usług może być wspólnik spółki wymienionej w art. 115 § 1, uprawniony na podstawie przepisów o podatku od towarów i usług do otrzymania zwrotu podatku.

§ 2b. Stroną w postępowaniu podatkowym w sprawie stwierdzenia nadpłaty w zakresie zobowiązań byłej spółki cywilnej może być osoba, która była wspólnikiem spółki cywilnej w chwili rozwiązania spółki.

§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 92 § 3, jedną stroną postępowania są małżonkowie
i każdy z nich jest uprawniony do działania w imieniu obojga.

Pełnomocnictwo procesowe


art. 136 o.p.  pełnomocnikiem może być osoba fizyczna posiadająca pełną zdolność do czynności prawnych

1a. Pełnomocnikiem strony w postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, może być także osoba, o której mowa w art. 79 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. – Prawo celne (Dz. U. Nr 68, poz. 622), zwanej dalej „Prawem
celnym”.
§ 2. Pełnomocnictwo powinno być udzielone na piśmie lub zgłoszone ustnie do protokółu.
§ 3. Pełnomocnik dołącza do akt oryginał lub urzędowo poświadczony odpis pełnomocnictwa.
Adwokat, radca prawny, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Organ podatkowy może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
§ 3a. W poszczególnych wynikających w toku postępowania kwestiach mniejszej wagi organ podatkowy może nie żądać pełnomocnictwa, jeżeli pełnomocnikiem jest małżonek strony, a nie ma wątpliwości co do istnienia i zakresu jego upoważnienia do występowania w imieniu strony.
§ 4. W zakresie nieuregulowanym w § 1–3a stosuje się przepisy prawa cywilnego.
Od małżonka nie jest wymagane pełnomocnictwo. Pełnomocnikiem może być kurator.

§ 1. Organ podatkowy występuje do sądu z wnioskiem o wyznaczenie kuratora dla osoby niezdolnej do czynności prawnych lub osoby nieobecnej, jeżeli kurator nie został już wyznaczony.
§ 2. W przypadku konieczności podjęcia czynności niecierpiących zwłoki organ podatkowy wyznacza dla osoby nieobecnej przedstawiciela, za jego zgodą, uprawnionego do działania do czasu wyznaczenia kuratora dla osoby nieobecnej przez sąd.
§ 3. Jeżeli osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej nie może prowadzić swoich spraw wskutek braku powołanych do tego organów, organ podatkowy składa do sądu wniosek o ustanowienie kuratora. Przedstawiciela można powołać, gdy jest potrzeba zabezpieczenia dowodów. Przedstawiciel funkcjonuje do czasu przydzielenia kuratora przez Sąd.

Wyłączenie pracownika organu podatkowego oraz organu podatkowego

Art. 130.

§ 1. Pracownik urzędu skarbowego, urzędu gminy (miasta), starostwa, urzędu marszałkowskiego,
izby skarbowej, funkcjonariusz celny lub pracownik urzędu celnego, izby celnej, urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych oraz członek samorządowego kolegium odwoławczego
podlegają wyłączeniu od udziału w postępowaniu w sprawach dotyczących zobowiązań
podatkowych oraz innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego,
w których:
1) są stroną;
2) pozostają ze stroną w takim stosunku prawnym, że rozstrzygnięcie sprawy
może mieć wpływ na ich prawa lub obowiązki;
3) stroną jest ich małżonek, rodzeństwo, wstępny, zstępny lub powinowaty
pierwszego stopnia;
4) stronami są osoby związane z nimi z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
5) byli świadkami lub biegłymi, byli lub są przedstawicielami podatnika albo
przedstawicielem podatnika jest jedna z osób wymienionych w pkt 3 i 4;
6) brali udział w wydaniu zaskarżonej decyzji;
7) zaistniały okoliczności, w związku z którymi wszczęto przeciw nim postępowanie
służbowe, dyscyplinarne lub karne;
8) stroną jest osoba pozostająca wobec nich w stosunku nadrzędności służbowej.
§ 2. Przyczyny wyłączenia od załatwienia sprawy trwają także po ustaniu małżeństwa,
przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 3. Bezpośredni przełożony pracownika lub funkcjonariusza celnego jest obowiązany na jego żądanie lub na żądanie strony albo z urzędu wyłączyć go od udziału w postępowaniu, jeżeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okoliczności niewymienionych w § 1, które mogą wywołać wątpliwości co do bezstronności
pracownika lub funkcjonariusza celnego.
§ 4. Jeżeli nastąpi wyłączenie pracownika lub funkcjonariusza, odpowiednio naczelnik
urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego, wójt, burmistrz (prezydent
miasta), starosta albo marszałek województwa, dyrektor izby skarbowej, dyrektor
izby celnej lub minister właściwy do spraw finansów publicznych wyznaczają
innego pracownika lub funkcjonariusza do prowadzenia sprawy.
§ 5. W przypadku wyłączenia członka samorządowego kolegium odwoławczego
jego prezes wyznacza osobę uprawnioną do zastąpienia osoby wyłączonej. Jeżeli
samorządowe kolegium odwoławcze na skutek wyłączenia jego członków
nie może załatwić sprawy z braku pełnego składu orzekającego, Prezes Rady
Ministrów, w drodze postanowienia, wyznacza do załatwienia sprawy inne samorządowe
kolegium odwoławcze.

par. 3 - jest możliwość na wniosek strony wyłączenie pracownika, następnie kierownik organu zatrudniającego pracownika np. naczelnik urzędu skarbowego  wyznacza innego pracownika do prowadzenia sprawy.


Art. 131.
§ 1. Naczelnik urzędu skarbowego podlega wyłączeniu od załatwiania spraw dotyczących
zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego, w przypadku gdy sprawa dotyczy:
1) naczelnika urzędu skarbowego albo jego zastępcy;
2) dyrektora izby skarbowej albo jego zastępcy;
3) małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych albo powinowatych pierwszego
stopnia osób wymienionych w pkt 1 albo 2;
4) osoby związanej stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli z osobą
wymienioną w pkt 1 albo 2.
§ 2. W przypadku wyłączenia naczelnika urzędu skarbowego z przyczyn określonych
w:
1) § 1 pkt 1, a także pkt 3 lub 4 w związku z pkt 1 – sprawę załatwia naczelnik
urzędu skarbowego wyznaczony przez właściwego dyrektora izby skarbowej;
2) § 1 pkt 2, a także pkt 3 lub 4 w związku z pkt 2 – sprawę załatwia naczelnik
urzędu skarbowego wyznaczony przez ministra właściwego do spraw finansów
publicznych.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w § 2 pkt 2, minister właściwy do spraw finansów
publicznych nie może wyznaczyć naczelnika urzędu skarbowego podlegającego
dyrektorowi izby skarbowej, której dyrektora lub jego zastępcy dotyczą
przesłanki wyłączenia.

Nie ma możliwości na wniosek strony wyłączenie organu podatkowego. Ustawodawca wskazuje zamkniętą liczbę przesłanek tego wyłączenia.


Art. 131a.
W sprawach wyłączenia naczelnika urzędu celnego art. 131 stosuje się odpowiednio,
z tym, że w przypadku, o którym mowa w art. 131 § 2 pkt 1, naczelnika urzędu celnego
wyznacza właściwy dyrektor izby celnej.

W sprawie wyznaczenia innego organu podatkowego, w przypadkach wymienionych
w art. 131 i 131a, wydaje się postanowienie.

Art. 132.
§ 1. Wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta, marszałek województwa, ich zastępcy oraz skarbnik jednostki samorządu terytorialnego podlegają wyłączeniu od załatwiania spraw dotyczących ich zobowiązań podatkowych lub innych spraw normowanych przepisami prawa podatkowego.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się również do spraw dotyczących:
1) małżonka, rodzeństwa, wstępnych, zstępnych albo powinowatych pierwszego
stopnia osób wymienionych w § 1;
2) osób związanych stosunkiem przysposobienia, opieki lub kurateli z osobami
wymienionymi w § 1.
§ 3. W przypadku wyłączenia organu, o którym mowa w § 1, samorządowe kolegium
odwoławcze wyznacza, w drodze postanowienia, organ właściwy do załatwienia
sprawy.




Wydanie decyzji bez zachowania reguł wyłączenia stanowi podstawę do wznowienia postępowania.

Doręczenia i wezwania


Art. 144.

Organ podatkowy doręcza pisma za pokwitowaniem przez pocztę, swoich pracowników lub przez osoby uprawnione na podstawie odrębnych przepisów. W przypadku gdy organem podatkowym jest wójt, burmistrz (prezydent miasta), pisma może doręczać sołtys za pokwitowaniem.

uprawnione na podstawie odrębnych przepisów ma miejsce np. w sytuacji, gdy na wniosek polskiego organu podatkowego, konsul RP doręcza pismo obywatelowi polskiemu przebywającemu za granicą. Podstawa prawna art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy z 13 lutego 1894 r. o funkcjach konsulów RP).

Art. 144a.
§ 1. Doręczenie pism, z wyjątkiem zaświadczeń, następuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej, jeżeli strona wnosi o zastosowanie takiego sposobu doręczania albo wyraża na to zgodę.
§ 2. (uchylony).

Przy tym doręczenie będzie skuteczne tylko wówczas gdy w terminie 2 dni od dnia wysłania pisma organ podatkowy otrzyma potwierdzenie doręczenia pisma. W przypadku niedotrzymania takiego potwierdzenia organ podatkowy będzie zobligowany doręczyć pismo przez pocztę, swoich pracowników lub przez uprawnione osoby.- patrz rozporządzenie.

Art. 145.
§ 1. Pisma doręcza się stronie, a gdy strona działa przez przedstawiciela – temu przedstawicielowi.
§ 2. Jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi.
§ 3. Strona, ustanawiając pełnomocników, wyznacza jednego z nich jako właściwego do doręczeń. W przypadku niewyznaczenia pełnomocnika właściwego do doręczeń organ podatkowy doręcza pismo jednemu z pełnomocników.

Art. 146.
§ 1. W toku postępowania strona oraz jej przedstawiciel lub pełnomocnik mają obowiązek zawiadomić organ podatkowy o zmianie swojego adresu, w tym adresu elektronicznego, jeżeli wniesiono o zastosowanie takiego sposobu doręczania albo wyrażono na to zgodę.
§ 2. W razie zaniedbania obowiązku określonego w § 1, pismo uznaje się za doręczone
pod dotychczasowym adresem, a organ podatkowy pozostawia pismo w aktach sprawy.

Art. 147.
§ 1. W razie wyjazdu za granicę na okres co najmniej 2 miesięcy, strona obowiązana
jest do ustanowienia pełnomocnika do spraw doręczeń.
§ 2. Obowiązek, o którym mowa w § 1, dotyczy również osób fizycznych będących nierezydentami w rozumieniu przepisów prawa dewizowego.
§ 3. Ustanowienie pełnomocnika do spraw doręczeń zgłaszane jest organowi podatkowemu właściwemu w sprawie.
§ 4. W razie niedopełnienia obowiązków przewidzianych w § 1–3 pismo uważa się za doręczone:
1) pod dotychczasowym adresem – w przypadku, o którym mowa w § 1;
2) pod adresem ostatniego czasowego pobytu – w przypadku, o którym mowa
w § 2.

nierezydent w rozumieniu prawa dewizowego- cudzoziemiec.

Art. 147a.
W postępowaniu przed organami celnymi, w sprawach dotyczących podatku od towarów
i usług oraz podatku akcyzowego z tytułu importu towarów, stosuje się przepisy art. 83 i art. 84 Prawa celnego.

Art. 148.
§ 1. Pisma doręcza się osobom fizycznym w ich mieszkaniu lub miejscu pracy.
§ 2. Pisma mogą być również doręczane:
1) w siedzibie organu podatkowego;
2) w miejscu pracy adresata – osobie upoważnionej przez pracodawcę do odbioru korespondencji.
3) (uchylony).
§ 3. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób określony w § 1 i 2, a także w
innych uzasadnionych przypadkach pisma doręcza się w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie.

miejsce pracy- adresatowi, który jest pracobiorcą, to znaczy jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę ( umowy zlecenia, umowy agencyjnej)- wchodzi w grę wyłącznie odbiór pisma osobiście przez adresata.
Innymi słowy, w tym przypadku pisma nie może odebrać osoba upoważniona do działania w imieniu pracodawcy.

Art. 149.
W przypadku nieobecności adresata w mieszkaniu pisma doręcza się za pokwitowaniem pełnoletniemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, gdy osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi. Zawiadomienie o doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy domu umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub na drzwiach mieszkania adresata lub w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata.

Art. 150.
§ 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wskazany w art. 148 § 1 lub
art. 149:
1) poczta przechowuje pismo przez okres 14 dni w swojej placówce pocztowej
– w przypadku doręczania pisma przez pocztę;
2) pismo składa się na okres 14 dni w urzędzie gminy (miasta) – w przypadku doręczania pisma przez pracownika organu podatkowego lub przez inną upoważnioną osobę.
§ 1a. Adresata zawiadamia się dwukrotnie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym
w § 1. Powtórne zawiadomienie następuje w razie niepodjęcia pisma w
terminie 7 dni.
§ 2. Zawiadomienie o pozostawaniu pisma w miejscu określonym w § 1 umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, na drzwiach mieszkania adresata, jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w widocznym miejscu przy wejściu na posesję adresata. W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym mowa w § 1, a pismo pozostawia się w aktach sprawy.

Art. 151.
Osobom prawnym oraz jednostkom organizacyjnym niemającym osobowości prawnej pisma doręcza się w lokalu ich siedziby lub w miejscu prowadzenia działalności
– osobie upoważnionej do odbioru korespondencji. Przepisy art. 146, art. 148 § 2 pkt 1 oraz art. 150 stosuje się odpowiednio.

Art. 151a.
Jeżeli podany przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej adres jej siedziby nie istnieje lub jest niezgodny z odpowiednim rejestrem i nie można ustalić miejsca prowadzenia działalności, pismo pozostawia się w aktach sprawy ze skutkiem doręczenia.

Art. 152.
§ 1. Odbierający pismo potwierdza doręczenie pisma własnoręcznym podpisem, ze wskazaniem daty doręczenia.
§ 2. Jeżeli odbierający pismo nie może potwierdzić doręczenia lub uchyla się od tego, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu.
§ 3. W przypadku doręczenia pisma za pomocą środków komunikacji elektronicznej,
doręczenie jest skuteczne, jeżeli w terminie 7 dni od dnia wysłania pisma organ podatkowy otrzyma w formie elektronicznej potwierdzenie doręczenia pisma. W razie nieotrzymania takiego potwierdzenia organ podatkowy doręcza pismo w sposób określony w art. 144.

Art. 152a.
§ 1. W celu doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego organ podatkowy przesyła na adres elektroniczny strony informację wskazującą adres elektroniczny, z którego adresat może pobrać pismo i pod którym powinien dokonać potwierdzenia doręczenia pisma, oraz zawierającą pouczenie dotyczące sposo
bu odbioru pisma, a w szczególności sposobu identyfikacji pod wskazanym adresem elektronicznym w systemie teleinformatycznym organu podatkowego oraz obowiązku podpisania urzędowego poświadczenia odbioru w sposób wskazany w przepisach ustawy z dnia 17 lutego 2005 r. o informatyzacji działalności
podmiotów realizujących zadania publiczne.
§ 2. Warunki techniczne i organizacyjne doręczania pism w formie dokumentu elektronicznego
określają przepisy ustawy, o której mowa w § 1.


Art. 153.
§ 1. Jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu w sposób określony w art. 144, pismo zwraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy. Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w § 1, uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.

Art. 154.
§ 1. Pisma skierowane do osób prawnych oraz jednostek organizacyjnych niemających osobowości prawnej, które nie mają organów, doręcza się kuratorowi wyznaczonemu przez sąd.
§ 2. Pisma skierowane do osób fizycznych nieznanych z miejsca pobytu, dla których sąd nie wyznaczył przedstawiciela, doręcza się przedstawicielowi wyznaczonemu na podstawie art. 138 § 2.
§ 3. Pisma kierowane do osób korzystających ze szczególnych uprawnień wynikających z immunitetu dyplomatycznego lub konsularnego doręcza się w sposób przewidziany w przepisach szczególnych, w umowach i przyjętych zwyczajach międzynarodowych.

Art. 154a.
§ 1. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może wystąpić do władzy Państwa Członkowskiego Unii Europejskiej właściwej w sprawach podatkowych, zwanej dalej „obcą władzą”, z wnioskiem o doręczenie pisma organu podatkowego.
§ 1a. Minister właściwy do spraw finansów publicznych może upoważnić podległy
mu organ podatkowy do występowania z wnioskiem, o którym mowa w § 1.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1, powinien zawierać dane niezbędne do identyfikacji
podmiotu, któremu ma być doręczone pismo, w szczególności nazwisko
lub nazwę (firmę) oraz adres.

Art. 154b.
Pisma pochodzące od obcej władzy doręcza organ podatkowy wskazany przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, stosując przepisy art. 144–154.

Art. 154c.
Przepisy art. 154a i 154b stosuje się do doręczania pism w zakresie spraw, o których mowa w art. 305b. Pisma obcych władz w sprawach niewymienionych w art. 305b są doręczane z zachowaniem zasady wzajemności.

Wezwania

Art. 155.
§ 1. Organ podatkowy może wezwać stronę lub inne osoby do złożenia wyjaśnień, zeznań lub dokonania określonej czynności osobiście, przez pełnomocnika lub na piśmie, jeżeli jest to niezbędne dla wyjaśnienia stanu faktycznego lub rozstrzygnięcia sprawy.
§ 2. Jeżeli osoba wezwana nie może stawić się z powodu choroby, kalectwa lub innej ważnej przyczyny, organ podatkowy może przyjąć wyjaśnienie lub zeznanie albo dokonać czynności w miejscu pobytu tej osoby.

Art. 156.
§ 1. Wezwany jest obowiązany do osobistego stawienia się tylko na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa.
§ 2. Jeżeli właściwym miejscowo do rozpatrzenia sprawy jest organ podatkowy mający siedzibę na obszarze województwa innego niż określone w § 1, osoba obowiązana do osobistego stawienia się może zastrzec, że chce stawić się przed organem właściwym do rozpatrzenia sprawy.
§ 3. W przypadku wszczęcia postępowania podatkowego z urzędu organ podatkowy w postanowieniu o wszczęciu postępowania poucza stronę o możliwości złożenia, w terminie 7 dni od dnia doręczenia postanowienia, zastrzeżenia, o którym mowa w § 2.

Art. 157.
§ 1. Jeżeli postępowanie podatkowe prowadzone jest przez organ podatkowy, którego siedziba nie znajduje się na obszarze województwa, w którym zamieszkuje lub przebywa osoba obowiązana do osobistego stawiennictwa, oraz jeżeli osoba ta nie złożyła zastrzeżenia, o którym mowa w art. 156 § 2, organ ten zwraca się do organu podatkowego właściwego ze względu na miejsce zamieszkania lub pobytu tej osoby o wezwanie jej w celu złożenia wyjaśnień lub zeznań albo dokonania innych czynności, związanych z prowadzonym postępowaniem.
§ 2. Zwracając się do innego organu podatkowego, organ prowadzący postępowanie określa okoliczności, które mają być przedmiotem wyjaśnień lub zeznań, albo czynności, jakie mają być dokonane.

Art. 158.
Przepisów art. 156 § 1 oraz art. 157 nie stosuje się w przypadkach, w których charakter sprawy lub czynności wymaga osobistego stawienia się przed organem podatkowym prowadzącym postępowanie.

Art. 159.
§ 1. W wezwaniu należy wskazać:
1) nazwę i adres organu podatkowego;
2) imię i nazwisko osoby wzywanej;
3) w jakiej sprawie i w jakim charakterze oraz w jakim celu osoba ta zostaje
wezwana;
4) czy osoba wezwana powinna stawić się osobiście lub przez pełnomocnika,
czy też może złożyć wyjaśnienie lub zeznanie na piśmie;
5) termin, do którego żądanie powinno być spełnione, albo dzień, godzinę i
miejsce zgłoszenia się osoby wzywanej lub jej pełnomocnika;
6) skutki prawne niezastosowania się do wezwania.
§ 1a. W przypadku wzywania strony na przesłuchanie w wezwaniu należy również
poinformować o prawie odmowy wyrażenia zgody na przesłuchanie i o związanej
z tym możliwości niestawienia się na wezwanie.
§ 2. Wezwanie powinno być podpisane przez pracownika organu podatkowego, z
podaniem imienia, nazwiska i stanowiska służbowego osoby podpisującej.

Art. 160.
§ 1. W sprawach uzasadnionych ważnym interesem adresata lub gdy stan sprawy tego wymaga, wezwania można dokonać telegraficznie lub telefonicznie albo przy użyciu innych środków łączności, z podaniem danych wymienionych w art. 159 § 1 i 1a.
§ 2. Wezwanie przekazane w sposób określony w § 1 powoduje skutki prawne tylko
wtedy, gdy nie ma wątpliwości, że dotarło do adresata we właściwej treści i w
odpowiednim terminie.


Dowody i postępowanie dowodowe


Dowody
Art. 180.

§ 1. Jako dowód należy dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
§ 2. Jeżeli przepis prawa nie wymaga urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego w drodze zaświadczenia, organ podatkowy odbiera od strony, na jej wniosek, oświadczenie złożone pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania; przepis art. 196 § 3 stosuje się odpowiednio.


Art. 181.
Dowodami w postępowaniu podatkowym mogą być w szczególności księgi podatkowe, deklaracje złożone przez stronę, zeznania świadków, opinie biegłych, materiały i informacje zebrane w wyniku oględzin, informacje podatkowe oraz inne dokumenty zgromadzone w toku czynności sprawdzających lub kontroli podatkowej, z zastrzeżeniem art. 284a § 3, art. 284b § 3 i art. 288 § 2, oraz materiały zgromadzone w toku postępowania karnego albo postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe.

Dla potrzeb postępowania podatkowego wykorzystuje się również dowody specjalne, które nie są wymienione wprost w cytowanym powyżej art. 180 o.p.. Mogą być to dowody wewnętrzne np. gdy podatnik przekazuje produkowane przez siebie lub zakupione u podmiotu trzeciego towary na potrzeby reprezentacji i reklamy.

Deklaracje


stanowi dowód w postępowaniu podatkowym


Księgi Podatkowe
stanowią ewidencję operacji gospodarczych, księgi przychodów i rozchodów, ewidencje i rejestry, do których prowadzenia do celów podatkowych są zobowiązani podatnicy.

Księga może być uznana za dowód gdy była prowadzona w sposób rzetelny i niewadliwy.
Art. 182.
§ 1. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania podatkowego wynika potrzeba uzupełnienia tych dowodów lub ich porównania z informacjami pochodzącymi z banku, bank jest obowiązany na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego do sporządzenia i przekazania
informacji dotyczących strony postępowania w zakresie:
1) posiadanych rachunków bankowych lub rachunków oszczędnościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;
2) posiadanych rachunków pieniężnych lub rachunków papierów wartościowych, liczby tych rachunków, a także obrotów i stanów tych rachunków;
3) zawartych umów kredytowych lub umów pożyczek pieniężnych, a także umów depozytowych;
4) nabytych za pośrednictwem banków akcji Skarbu Państwa lub obligacji
Skarbu Państwa, a także obrotu tymi papierami wartościowymi;
5) obrotu wydawanymi przez banki certyfikatami depozytowymi lub innymi papierami wartościowymi.

§ 2. Przepisy § 1 stosuje się odpowiednio do zakładów ubezpieczeń, funduszy inwestycyjnych, dobrowolnych funduszy emerytalnych i banków prowadzących działalność maklerską, w zakresie prowadzonych indywidualnych kont emerytalnych oraz indywidualnych kont zabezpieczenia emerytalnego, a także do domów maklerskich oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych.

§ 3. Towarzystwa funduszy inwestycyjnych na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego lub naczelnika urzędu celnego są obowiązane do sporządzania informacji o umorzonych jednostkach uczestnictwa. Przepis § 1 w części dotyczącej wystąpienia z żądaniem stosuje się odpowiednio.

§ 3a. Podmioty prowadzące rachunki zbiorcze w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz. U. z 2010 r. Nr 211, poz. 1384 oraz z 2011 r. Nr 106, poz. 622, Nr 131, poz. 763 i Nr 234, poz. 1391), na pisemne żądanie naczelnika urzędu skarbowego są obowiązane
do sporządzania informacji o wysokości dochodów (przychodów) przekazanych na rzecz podatników uprawnionych z papierów wartościowych zapisanych na takich rachunkach oraz o kwocie pobranego podatku. Przepis § 1 w części dotyczącej wystąpienia z żądaniem stosuje się odpowiednio.
§ 4. Żądanie udzielenia informacji, o którym mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia.
§ 3. Fakty powszechnie znane oraz fakty znane organowi podatkowemu z urzędu nie wymagają dowodu. Fakty znane organowi podatkowemu z urzędu należy zakomunikować stronie.

Art. 188.
Żądanie strony dotyczące przeprowadzenia dowodu należy uwzględnić, jeżeli przedmiotem dowodu są okoliczności mające znaczenie dla sprawy, chyba że okoliczności te stwierdzone są wystarczająco innym dowodem.

Art. 189.
§ 1. Organ podatkowy może wyznaczyć stronie termin do przedstawienia dowodu będącego w jej posiadaniu.
§ 2. Termin ustala się uwzględniając charakter dowodu i stan postępowania, przy czym nie może on być krótszy niż 3 dni.

Art. 190.
§ 1. Strona powinna być zawiadomiona o miejscu i terminie przeprowadzenia dowodu z zeznań świadków, opinii biegłych lub oględzin przynajmniej na 7 dni przed terminem.
§ 2. Strona ma prawo brać udział w przeprowadzaniu dowodu, może zadawać pytania świadkom i biegłym oraz składać wyjaśnienia.

Art. 191.
Organ podatkowy ocenia na podstawie całego zebranego materiału dowodowego,
czy dana okoliczność została udowodniona.

Art. 192.
Okoliczność faktyczna może być uznana za udowodnioną, jeżeli strona miała możliwość wypowiedzenia się co do przeprowadzonych dowodów.

Art. 193.
§ 1. Księgi podatkowe prowadzone rzetelnie i w sposób niewadliwy stanowią dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.
§ 2. Księgi podatkowe uważa się za rzetelne, jeżeli dokonywane w nich zapisy odzwierciedlają
stan rzeczywisty.
§ 3. Za niewadliwe uważa się księgi podatkowe prowadzone zgodnie z zasadami wynikającymi z odrębnych przepisów.
§ 4. Organ podatkowy nie uznaje za dowód w rozumieniu przepisu § 1 ksiąg podatkowych,
które są prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy.
§ 5. Organ podatkowy uznaje jednak za dowód księgi podatkowe, które prowadzone są w sposób wadliwy, jeżeli wady nie mają istotnego znaczenia dla sprawy.
§ 6. Jeżeli organ podatkowy stwierdzi, że księgi podatkowe są prowadzone nierzetelnie lub w sposób wadliwy, to w protokóle badania ksiąg określa, za jaki okres i w jakiej części nie uznaje ksiąg za dowód tego, co wynika z zawartych w nich zapisów.
§ 7. Odpis protokółu, o którym mowa w § 6, organ podatkowy doręcza stronie
§ 8. Strona, w terminie 14 dni od dnia doręczenia protokółu, może wnieść zastrzeżenia do zawartych w nim ustaleń, przedstawiając jednocześnie dowody, które umożliwią organowi podatkowemu prawidłowe określenie podstawy opodatkowania.

Art. 194.
§ 1. Dokumenty urzędowe sporządzone w formie określonej przepisami prawa przez
powołane do tego organy władzy publicznej stanowią dowód tego, co zostało w nich urzędowo stwierdzone.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do dokumentów urzędowych sporządzonych
przez inne jednostki, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów uprawnione są do ich wydawania.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 nie wyłączają możliwości przeprowadzenia dowodu przeciwko
dokumentom wymienionym w tych przepisach.

Art. 194a.
§ 1. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu lub jednostki, o których mowa w art. 194 § 1 i 2, wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ lub jednostkę odpis lub wyciąg z dokumentu. Organ podatkowy zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama uzyskać ich nie może. Gdy organ podatkowy uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić
o jego dostarczenie.
§ 2. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym
lub doradcą podatkowym.
§ 3. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym lub doradcą podatkowym ma charakter dokumentu urzędowego.
§ 4. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, organ podatkowy zażąda od
strony, składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 2, przedłożenia oryginału
tego dokumentu.

Art. 195.
Świadkami nie mogą być:
1) osoby niezdolne do postrzegania lub komunikowania swych spostrzeżeń;
2) osoby obowiązane do zachowania w tajemnicy informacji niejawnych na okoliczności objęte tajemnicą, jeżeli nie zostały, w trybie określonym obowiązującymi przepisami, zwolnione od obowiązku zachowania tej tajemnicy;
3) duchowni prawnie uznanych wyznań – co do faktów objętych tajemnicą spowiedzi.

Art. 196.
§ 1. Nikt nie ma prawa odmówić zeznań w charakterze świadka, z wyjątkiem małżonka
strony, wstępnych, zstępnych i rodzeństwa strony oraz powinowatych pierwszego stopnia, jak również osób pozostających ze stroną w stosunku przysposobienia, opieki lub kurateli. Prawo odmowy zeznań trwa także po ustaniu małżeństwa, przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 2. Świadek może odmówić odpowiedzi na pytania, gdy odpowiedź mogłaby narazić jego lub jego bliskich wymienionych w § 1 na odpowiedzialność karną, karną skarbową albo spowodować naruszenie obowiązku zachowania ustawowo chronionej tajemnicy zawodowej.
§ 3. Przed odebraniem zeznania organ podatkowy poucza świadka o prawie odmowy zeznań i odpowiedzi na pytania oraz uprzedza o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
§ 4. Minister właściwy do spraw finansów publicznych w porozumieniu z Ministrem Sprawiedliwości określi, w drodze rozporządzenia, sposób sporządzania oraz przechowywania protokołów zeznań obejmujących okoliczności, na które rozciąga się obowiązek ochrony informacji niejawnych lub dochowania tajemnicy zawodowej.

Art. 197.
§ 1. W przypadku gdy w sprawie wymagane są wiadomości specjalne, organ podatkowy może powołać na biegłego osobę dysponującą takimi wiadomościami, w celu wydania opinii.
§ 2. Powołanie na biegłego następuje z urzędu, jeżeli opinii biegłego wymagają przepisy prawa podatkowego.
§ 3. Do wyłączenia biegłego stosuje się odpowiednio przepisy art. 130 § 1 i 2. W pozostałym zakresie do biegłych stosuje się przepisy dotyczące przesłuchania świadków.

Art. 198.
§ 1. Organ podatkowy może w razie potrzeby przeprowadzić oględziny.
§ 2. Jeżeli przedmiot oględzin znajduje się u osób trzecich, osoby te są obowiązane,
na wezwanie organu podatkowego, do okazania tego przedmiotu.

Art. 199.
Organ podatkowy może przesłuchać stronę po wyrażeniu przez nią zgody. Do przesłuchania
strony stosuje się przepisy dotyczące świadka, z wyłączeniem przepisów o środkach przymusu.

Art. 199a.
§ 1. Organ podatkowy dokonując ustalenia treści czynności prawnej, uwzględnia zgodny zamiar stron i cel czynności, a nie tylko dosłowne brzmienie oświadczeń woli złożonych przez strony czynności.
§ 2. Jeżeli pod pozorem dokonania czynności prawnej dokonano innej czynności prawnej, skutki podatkowe wywodzi się z tej ukrytej czynności prawnej.
§ 3. Jeżeli z dowodów zgromadzonych w toku postępowania, w szczególności zeznań strony, chyba że strona odmawia składania zeznań, wynikają wątpliwości co do istnienia lub nieistnienia stosunku prawnego lub prawa, z którym związane są skutki podatkowe, organ podatkowy występuje do sądu powszechnego o ustalenie istnienia lub nieistnienia tego stosunku prawnego lub prawa.

Art. 200.
§ 1. Przed wydaniem decyzji organ podatkowy wyznacza stronie siedmiodniowy
termin do wypowiedzenia się w sprawie zebranego materiału dowodowego.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się:
1) w przypadkach przewidzianych w art. 123 § 2 oraz w art. 165 § 5;
2) w sprawach zabezpieczenia i zastawu skarbowego;
3) w przypadku przewidzianym w art. 165 § 7, jeżeli decyzja ma zostać wydana
wyłącznie na podstawie danych zawartych w złożonym zeznaniu.

Akty postępowania administracyjnego


Decyzje


Art. 207.
§ 1. Organ podatkowy orzeka w sprawie w drodze decyzji, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.
§ 2. Decyzja rozstrzyga sprawę co do jej istoty albo w inny sposób kończy postępowanie w danej instancji.

Są dwa rodzaje decyzji. Decyzja określająca i ustalająca. Ustalająca np. wymierzany co rok podatek od nieruchomości.

I szczególnego rodzaju to decyzja umorzeniowa, która może być wydana z urzędu ( przedawnienie) lub na wniosek:
- o umorzenie musi wystąpić strona, na której żądanie zostało wszczęte postępowanie
- nie mogą się temu sprzeciwić inne strony postępowania
- umorzenie nie może zagrażać interesowi publicznemu.


Art. 208.
§ 1. Gdy postępowanie z jakiejkolwiek przyczyny stało się bezprzedmiotowe, w szczególności w razie przedawnienia zobowiązania podatkowego, organ podatkowy wydaje decyzję o umorzeniu postępowania.
§ 2. Organ podatkowy może umorzyć postępowanie, jeżeli wystąpi o to strona, na której żądanie postępowanie zostało wszczęte, a nie sprzeciwiają się temu inne strony oraz nie zagraża to interesowi publicznemu.

Art. 209.
§ 1. Jeżeli przepis prawa uzależnia wydanie decyzji od zajęcia stanowiska przez inny organ, w tym wyrażenia opinii lub zgody albo wyrażenia stanowiska w innej formie, decyzję wydaje się po zajęciu stanowiska przez ten organ.
§ 2. Organ podatkowy załatwiający sprawę, zwracając się do innego organu o zajęcie stanowiska, zawiadamia o tym stronę.
§ 3. Organ, do którego zwrócono się o zajęcie stanowiska, obowiązany jest przedstawić je niezwłocznie, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia doręczenia wystąpienia o zajęcie stanowiska.
§ 4. Organ obowiązany do zajęcia stanowiska może w razie potrzeby przeprowadzić postępowanie wyjaśniające.
§ 5. Zajęcie stanowiska przez ten organ następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie, o ile odrębne przepisy nie stanowią inaczej.
§ 6. W przypadku braku stanowiska w terminie określonym w § 3 stosuje się odpowiednio przepisy art. 139–142.

Art. 210.
§ 1. Decyzja zawiera:
1) oznaczenie organu podatkowego;
2) datę jej wydania;
3) oznaczenie strony;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) uzasadnienie faktyczne i prawne;
7) pouczenie o trybie odwoławczym – jeżeli od decyzji służy odwołanie;
8) podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska
służbowego.
§ 2. Decyzja, w stosunku do której może zostać wniesione powództwo do sądu powszechnego
lub skarga do sądu administracyjnego, zawiera ponadto pouczenie
o możliwości wniesienia powództwa lub skargi.
§ 2a. Decyzja nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji zawiera również pouczenie o odpowiedzialności karnej za usunięcie, ukrycie, zbycie, darowanie, zniszczenie, rzeczywiste lub pozorne obciążenie albo uszkodzenie składników majątku strony, mające na celu udaremnienie egzekucji obowiązku wynikającego z tej decyzji.
§ 3. Przepisy prawa podatkowego mogą określać także inne składniki, które powinna zawierać decyzja.
§ 4. Uzasadnienie faktyczne decyzji zawiera w szczególności wskazanie faktów, które organ uznał za udowodnione, dowodów, którym dał wiarę, oraz przyczyn, dla których innym dowodom odmówił wiarygodności, uzasadnienie prawne zaś zawiera wyjaśnienie podstawy prawnej decyzji z przytoczeniem przepisów prawa.
§ 5. Można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony. Nie dotyczy to decyzji wydanej na skutek odwołania bądź na podstawie której przyznano ulgę w zapłacie podatku.

Jeżeli decyzja zawiera np. nieobowiązującą podstawę prawną to podatnik może podważyć decyzję wnosząc do organu wyższego stopnia wniosek o stwierdzenie nieważności decyzji w trybie 247 o.p.

Art. 211.
Decyzję doręcza się stronie na piśmie.

Art. 212.
Organ podatkowy, który wydał decyzję, jest nią związany od chwili jej doręczenia. Decyzje, o których mowa w art. 67d, wiążą organ podatkowy od chwili ich wydania.

Art. 213.
§ 1. Strona może w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji zażądać jej uzupełnienia
co do rozstrzygnięcia lub co do prawa odwołania, wniesienia w stosunku do decyzji powództwa do sądu powszechnego lub co do skargi do sądu administracyjnego albo sprostowania zamieszczonego w decyzji pouczenia w tych kwestiach.
§ 2. Organ podatkowy może z urzędu, w każdym czasie, uzupełnić albo sprostować decyzję w zakresie, o którym mowa w § 1.
§ 3. Uzupełnienie lub sprostowanie decyzji następuje w drodze decyzji.
§ 4. W przypadku wydania decyzji o uzupełnieniu lub sprostowaniu decyzji termin
do wniesienia odwołania lub skargi biegnie od dnia doręczenia tej decyzji.
§ 5. Odmowa uzupełnienia lub sprostowania decyzji następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie. Przepis § 4 stosuje się odpowiednio.

Art. 214.
Nie może szkodzić stronie błędne pouczenie w decyzji co do prawa odwołania, wniesienia powództwa do sądu powszechnego lub skargi do sądu administracyjnego albo brak takiego pouczenia.

Art. 215.
§ 1. Organ podatkowy może, z urzędu lub na żądanie strony, prostować w drodze postanowienia błędy rachunkowe oraz inne oczywiste omyłki w wydanej przez ten organ decyzji.
§ 2. Organ podatkowy, który wydał decyzję, na żądanie strony lub organu egzekucyjnego wyjaśnia w drodze postanowienia wątpliwości co do treści decyzji.
§ 3. Na postanowienie w sprawie sprostowania i wyjaśnienia służy zażalenie.

Postanowienia


Art. 216.
§ 1. W toku postępowania organ podatkowy wydaje postanowienia.
§ 2. Postanowienia dotyczą poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania podatkowego, lecz nie rozstrzygają o istocie sprawy, chyba że przepisy niniejszej ustawy stanowią inaczej.

Art. 217.
§ 1. Postanowienie zawiera:
1) oznaczenie organu podatkowego;
2) datę jego wydania;
3) oznaczenie strony albo innych osób biorących udział w postępowaniu;
4) powołanie podstawy prawnej;
5) rozstrzygnięcie;
6) pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub skarga do sądu
administracyjnego;
7) podpis osoby upoważnionej, z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska
służbowego.
§ 2. Postanowienie zawiera uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie zażalenie
lub skarga do sądu administracyjnego oraz gdy wydane zostało na skutek
zażalenia na postanowienie.

Art. 218.
Postanowienie, od którego służy zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego,
doręcza się na piśmie.

Art. 219.
Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy art. 208, 210 § 2a i § 3–5 oraz art. 211–215, a do postanowień, na które przysługuje zażalenie, oraz postanowień, o których mowa w art. 228 § 1, stosuje się również art. 240–249 oraz art. 252, z tym że zamiast decyzji, o których mowa w art. 243 § 3, art. 245 § 1 i art. 248 § 3, wydaje się postanowienie.

Środki zaskarżenia decyzji i postanowień


Odwołania

Art. 220.
§ 1. Od decyzji organu podatkowego wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji.
§ 2. Właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ podatkowy wyższego stopnia.

Art. 221.
W przypadku wydania decyzji w pierwszej instancji przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub przez samorządowe kolegium odwoławcze odwołanie od decyzji rozpatruje ten sam organ podatkowy, stosując odpowiednio przepisy o postępowaniu odwoławczym.

Art. 222.
Odwołanie od decyzji organu podatkowego powinno zawierać zarzuty przeciw decyzji,
określać istotę i zakres żądania będącego przedmiotem odwołania oraz wskazywać
dowody uzasadniające to żądanie.

Art. 223.
§ 1. Odwołanie wnosi się do właściwego organu odwoławczego za pośrednictwem organu podatkowego, który wydał decyzję.
§ 2. Odwołanie wnosi się w terminie 14 dni od dnia doręczenia:
1) decyzji stronie;
2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.

Art. 223a. (uchylony).

Art. 224–225. (uchylone).

Art. 226.
§ 1. Jeżeli organ podatkowy, który wydał decyzję, uzna, że odwołanie wniesione przez stronę zasługuje na uwzględnienie w całości, wyda nową decyzję, którą uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję.
§ 2. Od nowej decyzji służy stronie odwołanie.

Art. 227.
§ 1. Organ podatkowy, do którego wpłynęło odwołanie, przekazuje je wraz z aktami sprawy organowi odwoławczemu bez zbędnej zwłoki, jednak nie później niż w terminie 14 dni od dnia otrzymania odwołania, chyba że w tym terminie wyda decyzję na podstawie art. 226.
§ 2. Organ podatkowy, przekazując sprawę, jest obowiązany ustosunkować się do przedstawionych zarzutów i poinformować stronę o sposobie ustosunkowania się do nich.

Art. 228.
§ 1. Organ odwoławczy stwierdza w formie postanowienia:
1) niedopuszczalność odwołania;
2) uchybienie terminowi do wniesienia odwołania;
3) pozostawienie odwołania bez rozpatrzenia, jeżeli nie spełnia warunków wynikających
z art. 222.
§ 2. Postanowienia w sprawach wymienionych w § 1 są ostateczne.
Dodatkowe postępowanie dowodowe
Art. 229.
Organ odwoławczy może przeprowadzić, na żądanie strony lub z urzędu, dodatkowe
postępowanie w celu uzupełnienia dowodów i materiałów w sprawie albo zlecić
przeprowadzenie tego postępowania organowi, który wydał decyzję.
Wymiar uzupełniający
Art. 230.
§ 1. W przypadku gdy w toku postępowania odwoławczego organ rozpatrujący odwołanie stwierdzi, że zobowiązanie podatkowe zostało ustalone lub określone w wysokości niższej albo kwota zwrotu podatku została określona w wysokości wyższej, niż to wynika z przepisów prawa podatkowego, lub że określono stratę w wysokości wyższej od poniesionej, zwraca sprawę organowi pierwszej instancji w celu dokonania wymiaru uzupełniającego poprzez zmianę wydanej decyzji. Postanowienie o przekazaniu sprawy organ odwoławczy doręcza stronie.
§ 1a. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio, w przypadku gdy różnica między podatkiem naliczonym a należnym w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, obniżająca podatek należny za następne okresy rozliczeniowe, została określona w wysokości wyższej, niż to wynika z przepisów o podatku od towarów i usług.
§ 2. Nowa decyzja wydawana jest zgodnie ze stanem prawnym obowiązującym w
dniu powstania obowiązku podatkowego.
§ 3. Od nowej decyzji służy stronie odwołanie, które podlega rozpatrzeniu łącznie z odwołaniem wniesionym od zmienionej decyzji.
§ 4. Jeżeli strona nie złożyła odwołania od nowej decyzji, organ odwoławczy rozpatruje
odwołanie od decyzji, która uległa zmianie.

Art. 231. (uchylony).

Art. 232.
§ 1. Strona może cofnąć odwołanie przed wydaniem decyzji przez organ odwoławczy,
z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Organ odwoławczy odmawia uwzględnienia cofnięcia odwołania, jeżeli zachodzi
prawdopodobieństwo pozostawienia w mocy decyzji wydanej z naruszeniem
przepisów, które uzasadnia jej uchylenie lub zmianę.

Art. 233.
§ 1. Organ odwoławczy wydaje decyzję, w której:
1) utrzymuje w mocy decyzję organu pierwszej instancji albo
2) uchyla decyzję organu pierwszej instancji:
a) w całości lub w części – i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy
lub uchylając tę decyzję – umarza postępowanie w sprawie,
b) w całości i sprawę przekazuje do rozpatrzenia właściwemu organowi
pierwszej instancji, jeżeli decyzja ta została wydana z naruszeniem
przepisów o właściwości, albo
3) umarza postępowanie odwoławcze.
§ 2. Organ odwoławczy może uchylić w całości decyzję organu pierwszej instancji i
przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez ten organ, jeżeli rozstrzygnięcie
sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania dowodowego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę, organ odwoławczy wskazuje okoliczności faktyczne, które należy zbadać przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.
§ 3. Samorządowe kolegium odwoławcze uprawnione jest do wydania decyzji uchylającej i rozstrzygającej sprawę co do istoty jedynie w przypadku, gdy przepisy prawa nie pozostawiają sposobu jej rozstrzygnięcia uznaniu organu podatkowego pierwszej instancji. W pozostałych przypadkach samorządowe kolegium
odwoławcze uwzględniając odwołanie, ogranicza się do uchylenia zaskarżonej decyzji.

Zakaz pogarszania sytuacji prawnej strony


Art. 234.
Organ odwoławczy nie może wydać decyzji na niekorzyść strony odwołującej się, chyba że zaskarżona decyzja rażąco narusza prawo lub interes publiczny.

Art. 234a.
Organ odwoławczy zwraca akta sprawy organowi pierwszej instancji nie wcześniej
niż po upływie terminu do wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Art. 235.
W sprawach nieuregulowanych w art. 220–234 w postępowaniu przed organami odwoławczymi mają odpowiednie zastosowanie przepisy o postępowaniu przed organami pierwszej instancji.

Rozdział 16
Zażalenia

Art. 236.
§ 1. Na wydane w toku postępowania postanowienie służy zażalenie, gdy ustawa tak stanowi.
§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie 7 dni od dnia doręczenia:
1) postanowienia stronie;
2) zawiadomienia, o którym mowa w art. 103 § 1.

Art. 237.
Postanowienie, na które nie służy zażalenie, strona może zaskarżyć tylko w odwołaniu
od decyzji.

Art. 238. (uchylony).

Art. 239.
W sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale do zażaleń mają odpowiednie zastosowanie przepisy dotyczące odwołań.



wzór odwołania

Odwołanie od decyzji Urzędu Skarbowego w Kętrzynie z dnia 24 listopada 2003 r. doręczonej podatnikowi w dniu 26 listopada 2003 r.

na podstawie art. 220 oraz art. 222 ustawy z 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa ( Dz.U. Nr 137 poz. 926 z późn. zm.) dalej pod nazwą : Ordynacja - działając na podstawie pełnomocnictwa  ( w załączeniu ) udzielonego mi przez Zakłady Przemysłu Mleczarskiego "Best Food Sp. z o.o." dalej pod nazwą " podatnik", w związku z wydaniem w dniu 24 listopada 2003 r.  przez Urząd Skarbowy decyzji ( Nr US-7-234-109338) w sprawie zryczałtowanego podatku dochodowego w kwocie 74 509,00 zł od wynagrodzenia wypłaconego zagranicznemu kontrahentowi doręczonej podatnikowi w dniu 26 listopada 2003 r. wnoszę:
- na podstawie art. 233 par. 1 pkt. 2 lit. a ) Ordynacji o uchylenie  powyższej decyzji w całości i orzeczenie co do istoty sprawy.

Zaskarżonej decyzji zarzucam:
- bezpodstawne zastosowanie przez Urząd Skarbowy w Kętrzynie przepisów przewidujących obowiązek poboru zryczałtowanego podatku dochodowego przez podmioty wypłacające opłaty za przekazane na ich rzecz informacje związane z doświadczeniem w dziedzinie przemysłowej lub handlowej ( know-how) to jest przepisów art. 26 ust. 1 w związku z art.21, ust. 1 pkt 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych dalej pod nazwą ustawa o.p.d.o.p.
-obrazę przepisu art. 122 ordynacji poprzez naruszenie zasady prawdy obiektywnej, która obliguje organ podatkowy do podjęcia wszelkich niezbędnych działań zmierzających do wyjaśnienia w pełni stanu faktycznego sprawy
- naruszenie przepisu art. 187 oraz art. 210 par. 4 ordynacji poprzez dopuszczenie się przez Urząd Skarbowy nieprawidłowości w zakresie wszechstronnej oceny materiału dowodowego oraz niepodanie w uzasadnieniu faktycznym przedmiotowej decyzji powodów dla których podatkowy odmówił wiarygodności częsci dowodów w sprawie.

Wykonanie decyzji


Rozdział 16a

Wykonanie decyzji

Art. 239a.
Decyzja nieostateczna, nakładająca na stronę obowiązek podlegający wykonaniu w trybie przepisów o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, nie podlega wykonaniu, chyba że decyzji nadano rygor natychmiastowej wykonalności.

Art. 239b.
§ 1. Decyzji nieostatecznej może być nadany rygor natychmiastowej wykonalności, gdy:
1) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że wobec strony toczy się postępowanie egzekucyjne w zakresie innych należności pieniężnych lub
2) strona nie posiada majątku o wartości odpowiadającej wysokości zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę, na którym można ustanowić hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, które korzystałyby z pierwszeństwa zaspokojenia, lub
3) strona dokonuje czynności polegających na zbywaniu majątku znacznej wartości, lub
4) okres do upływu terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego jest
krótszy niż 3 miesiące.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się, jeżeli organ podatkowy uprawdopodobni, że zobowiązanie
wynikające z decyzji nie zostanie wykonane.
§ 3. Rygor natychmiastowej wykonalności decyzji nadawany jest przez organ podatkowy
pierwszej instancji w drodze postanowienia.
§ 4. Na postanowienie w sprawie nadania rygoru natychmiastowej wykonalności
służy zażalenie. Wniesienie zażalenia nie wstrzymuje wykonania decyzji.
§ 5. Nadanie rygoru natychmiastowej wykonalności nie skraca terminu płatności,
wynikającego z decyzji lub przepisu prawa.

Art. 239c.
Decyzja o zabezpieczeniu ma rygor natychmiastowej wykonalności z mocy prawa, chyba że przyjęto zabezpieczenie, o którym mowa w art. 33d § 2.

Art. 239d.
Nie nadaje się rygoru natychmiastowej wykonalności decyzji ustalającej lub określającej wysokość zobowiązania podatkowego, wysokość zwrotu podatku lub wysokość odsetek za zwłokę albo orzekającej o odpowiedzialności podatkowej płatnika lub inkasenta, osoby trzeciej albo spadkobiercy, w zakresie objętym wnioskiem, o którym mowa w art. 14m § 3.

Art. 239e.
Decyzja ostateczna podlega wykonaniu, chyba że wstrzymano jej wykonanie.



Art. 239f.
§ 1. Organ podatkowy pierwszej instancji wstrzymuje wykonanie decyzji ostatecznej w razie wniesienia skargi do sądu administracyjnego do momentu uprawomocnienia się orzeczenia sądu administracyjnego:
1) na wniosek – po przyjęciu zabezpieczenia wykonania zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę, o którym mowa w art. 33d § 2 – do wysokości zabezpieczenia i na czas jego trwania lub
2) z urzędu – po prawomocnym wpisie hipoteki przymusowej lub wpisie zastawu skarbowego korzystających z pierwszeństwa zaspokojenia, które zabezpieczają wykonanie zobowiązania wynikającego z decyzji wraz z odsetkami za zwłokę – do wysokości odpowiadającej wartości przedmiotu hipoteki
przymusowej lub zastawu skarbowego.
§ 2. Wniosek, o którym mowa w § 1 pkt 1, podlega załatwieniu bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 14 dni. Niezałatwienie wniosku w tym terminie powoduje wstrzymanie wykonania decyzji do czasu doręczenia postanowienia w sprawie przyjęcia zabezpieczenia, chyba że przyczyny niezałatwienia wniosku
w terminie zostały spowodowane przez stronę.
§ 3. W sprawach nieuregulowanych w § 1 przepisy art. 33d–33g stosuje się odpowiednio.
§ 4. W sprawie wstrzymania wykonania decyzji wydaje się postanowienie, na które
służy zażalenie.

Art. 239g.
Wstrzymanie wykonania decyzji nie pozbawia strony możliwości dobrowolnego wykonania decyzji.

Art. 239h.
Wstrzymanie wykonania decyzji nie ma wpływu na naliczanie odsetek za zwłokę.

Art. 239i.
Ustanowienie hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego nie stanowi wykonania decyzji.

Art. 239j.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wykonania postanowień.



Nadzwyczajne tryby postępowania


Wznowienie postępowania



Rozdział 17


Wznowienie postępowania
Art. 240.
§ 1. W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:
1) dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne,
okazały się fałszywe;
2) decyzja wydana została w wyniku przestępstwa;
3) decyzja wydana została przez pracownika lub organ podatkowy, który podlega
wyłączeniu stosownie do art. 130–132;
4) strona nie z własnej winy nie brała udziału w postępowaniu;
5) wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody
istniejące w dniu wydania decyzji nieznane organowi, który wydał
decyzję;
6) decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego
organu;
7) decyzja została wydana na podstawie innej decyzji lub orzeczenia sądu, które
zostały następnie uchylone lub zmienione w sposób mogący mieć wpływ
na treść wydanej decyzji;
8) została wydana na podstawie przepisu, o którego niezgodności z Konstytucją
Rzeczypospolitej Polskiej, ustawą lub ratyfikowaną umową międzynarodową
orzekł Trybunał Konstytucyjny;
9) ratyfikowana umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania lub inna ratyfikowana umowa międzynarodowa, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;
10) wynik zakończonej procedury wzajemnego porozumiewania lub procedury
arbitrażowej, prowadzonych na podstawie ratyfikowanej umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub innej ratyfikowanej umowy międzynarodowej, której stroną jest Rzeczpospolita Polska, ma wpływ na treść wydanej decyzji;
11) orzeczenie Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości ma wpływ na treść wydanej decyzji.
§ 2. Jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne w celu ochrony interesu publicznego, postępowanie z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 lub 2 może być wznowione również przed wydaniem przez sąd orzeczenia stwierdzającego sfałszowanie
dowodu lub popełnienie przestępstwa.

pkt 6 ) nie ma znaczenie czy zasięgnięcie opinii miało znaczenie na treść decyzji podatkowej czy nie miało.

§ 3. Z przyczyn określonych w § 1 pkt 1 i 2 można wznowić postępowanie także w przypadku, gdy postępowanie przed sądem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn, określonych w przepisach prawa.

Art. 241.
§ 1. Wznowienie postępowania następuje z urzędu lub na żądanie strony.
§ 2. Wznowienie postępowania z przyczyny wymienionej w art. 240 § 1: 1) pkt 4 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca od dnia powzięcia wiadomości o wydaniu decyzji;
2) pkt 8 lub 11 następuje tylko na żądanie strony wniesione w terminie miesiąca odpowiednio od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego lub publikacji sentencji orzeczenia Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej.
3) pkt 9 następuje tylko na żądanie strony.

Art. 242. (uchylony).

Art. 243.
§ 1. W razie dopuszczalności wznowienia postępowania organ podatkowy wydaje postanowienie o wznowieniu postępowania.
§ 1a. (uchylony).
§ 2. Postanowienie stanowi podstawę do przeprowadzenia przez właściwy organ postępowania co do przesłanek wznowienia oraz co do rozstrzygnięcia istoty sprawy.
§ 3. Odmowa wznowienia postępowania następuje w drodze decyzji.

Art. 244.
§ 1. Organem właściwym w sprawach wymienionych w art. 243 jest organ, który wydał w sprawie decyzję w ostatniej instancji.
§ 2. Jeżeli przyczyną wznowienia postępowania jest działanie organu wymienionego
w § 1, o wznowieniu postępowania rozstrzyga organ wyższego stopnia, który
równocześnie wyznacza organ właściwy w sprawach wymienionych w art. 243
§ 2.
§ 3. Przepis § 2 nie dotyczy przypadków, w których decyzja w ostatniej instancji
została wydana przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora
izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze.

Art. 245.
§ 1. Organ podatkowy po przeprowadzeniu postępowania określonego w art. 243 § 2 wydaje decyzję, w której:
1) uchyla w całości lub w części decyzję dotychczasową, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1, i w tym zakresie orzeka co do
istoty sprawy lub umarza postępowanie w sprawie;
2) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli nie stwierdzi istnienia przesłanek określonych w art. 240 § 1;
3) odmawia uchylenia decyzji dotychczasowej w całości lub w części, jeżeli stwierdzi istnienie przesłanek określonych w art. 240 § 1, lecz:
a) w wyniku uchylenia mogłaby zostać wydana wyłącznie decyzja rozstrzygająca istotę sprawy tak jak decyzja dotychczasowa, albo
b) wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68 lub art. 70.
§ 2. Odmawiając uchylenia decyzji w przypadkach wymienionych w § 1 pkt 3, organ
podatkowy w rozstrzygnięciu stwierdza istnienie przesłanek określonych w
art. 240 § 1 oraz wskazuje okoliczności uniemożliwiające uchylenie decyzji.

Art. 246.
§ 1. Organ podatkowy właściwy w sprawie wznowienia postępowania wstrzyma z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli okoliczności sprawy wskazują na prawdopodobieństwo uchylenia decyzji w wyniku wznowienia postępowania.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy stronie zażalenie, chyba że postanowienie zostało wydane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, dyrektora izby skarbowej, dyrektora izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze.

Nie można wznowić postępowania po upływie terminów przedawnienia w danej sprawie. Są to okresy przedawnienia: 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku ( art. 70 o.p.) albo 3 lat licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy- w przypadku tzw. decyzji wymiarowych organów podatkowych, które konkretyzują zobowiązanie podatkowe ( art. 68 o.p.).


Stwierdzenie nieważności decyzji



Art. 247.
§ 1. Organ podatkowy stwierdza nieważność decyzji ostatecznej, która:
1) została wydana z naruszeniem przepisów o właściwości;
2) została wydana bez podstawy prawnej;
3) została wydana z rażącym naruszeniem prawa;
4) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną;
5) została skierowana do osoby niebędącej stroną w sprawie;
6) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter
trwały;
7) zawiera wadę powodującą jej nieważność na mocy wyraźnie wskazanego
przepisu prawa;
8) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą.
§ 2. Organ podatkowy odmawia stwierdzenia nieważności decyzji, jeżeli wydanie nowej decyzji orzekającej co do istoty sprawy nie mogłoby nastąpić z uwagi na upływ terminów przewidzianych w art. 68 lub art. 70.
§ 3. Odmawiając stwierdzenia nieważności decyzji w przypadku wymienionym w § 2, organ podatkowy w rozstrzygnięciu stwierdza, że decyzja zawiera wady określone w § 1, oraz wskazuje okoliczności uniemożliwiające stwierdzenie nieważności decyzji.

Art. 248.
§ 1. Postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji wszczyna się z urzędu lub na żądanie strony.
§ 2. Właściwym w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji jest:
1) organ wyższego stopnia;
2) minister właściwy do spraw finansów publicznych, dyrektor izby skarbowej,
dyrektor izby celnej lub samorządowe kolegium odwoławcze, jeżeli decyzja
została wydana przez ten organ;
3) minister właściwy do spraw finansów publicznych, jeżeli decyzja została wydana przez dyrektora izby skarbowej lub dyrektora izby celnej, z tym że w tym przypadku postępowanie może być wszczęte wyłącznie z urzędu.
§ 3. Rozstrzygnięcie w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji następuje w drodze decyzji.

Art. 249.
§ 1. Organ podatkowy wydaje decyzję o odmowie wszczęcia postępowania w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji ostatecznej, jeżeli w szczególności:
1) żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od dnia doręczenia decyzji lub
2) sąd administracyjny oddalił skargę na tę decyzję, chyba że żądanie oparte
jest na przepisie art. 247 § 1 pkt 4.
§ 2. Okoliczności, o których mowa w § 1, uwzględnia się również w zakresie wszczęcia postępowania z urzędu.

Art. 250. (uchylony).

Art. 251. (uchylony).

Art. 252.
§ 1. Organ podatkowy, właściwy w sprawie stwierdzenia nieważności decyzji, wstrzymuje z urzędu lub na żądanie strony wykonanie decyzji, jeżeli zachodzi prawdopodobieństwo, że jest ona dotknięta jedną z wad wymienionych w art. 247 § 1.
§ 2. Na postanowienie w sprawie wstrzymania wykonania decyzji służy zażalenie.


Zmiana lub uchylenie decyzji ostatecznej


Art. 253.

§ 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nie nabyła prawa, może być uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes podatnika.
§ 2. (uchylony).
§ 3. Uprawnienie, o którym mowa w § 1, nie przysługuje samorządowemu kolegium odwoławczemu.
§ 4. W przypadkach wymienionych w § 1 właściwy organ wydaje decyzję w sprawie
uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.

Art. 253a.
§ 1. Decyzja ostateczna, na mocy której strona nabyła prawo, może być za jej zgodą uchylona lub zmieniona przez organ podatkowy, który ją wydał, jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji i przemawia za tym interes publiczny lub ważny interes strony.
§ 2. Przepisy art. 253 § 3 i 4 stosuje się odpowiednio.
§ 3. Organ nie może wydać decyzji na niekorzyść strony.

Art. 253b.
Przepisów art. 253 i art. 253a nie stosuje się do decyzji:
1) ustalającej albo określającej wysokość zobowiązania podatkowego;
2) o odpowiedzialności podatkowej płatników lub inkasentów;
3) o odpowiedzialności podatkowej osób trzecich;
4) określającej wysokość należnych odsetek za zwłokę;
5) o odpowiedzialności spadkobiercy;
6) określającej wysokość zwrotu podatku.

Art. 254.
§ 1. Decyzja ostateczna, ustalająca lub określająca wysokość zobowiązania podatkowego na dany okres, może być zmieniona przez organ podatkowy, który jąwydał, jeżeli po jej doręczeniu nastąpiła zmiana okoliczności faktycznych mających wpływ na ustalenie lub określenie wysokości zobowiązania, a skutki
wystąpienia tych okoliczności zostały uregulowane w przepisach prawa podatkowego obowiązujących w dniu wydania decyzji.
§ 2. Zmiana decyzji ostatecznej może dotyczyć tylko okresu, za który ustalono lub określono wysokość zobowiązania podatkowego.

Art. 255.
§ 1. Organ podatkowy pierwszej instancji uchyla decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonych czynności, a strona nie dopełniła ich w wyznaczonym terminie.
§ 2. Organ podatkowy uchyla decyzję w formie decyzji.

Art. 256.
§ 1. Organ podatkowy odmawia wszczęcia postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej, jeżeli żądanie zostało wniesione po upływie 5 lat od jej doręczenia.
§ 2. Termin określony w § 1 stosuje się również do wszczęcia z urzędu postępowania w sprawie uchylenia lub zmiany decyzji ostatecznej.
§ 3. Odmowa wszczęcia postępowania, o którym mowa w § 1, następuje w formie
decyzji.

Art. 257. (uchylony)

Wygaśnięcie decyzji ( wygasa z mocy prawa bez konieczności wydawania w tej sprawie decyzji)

Art. 258.
§ 1. Organ podatkowy, który wydał decyzję w pierwszej instancji, stwierdza jej wygaśnięcie,
jeżeli:
1) stała się bezprzedmiotowa;
2) została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku;
3) strona nie dopełniła przewidzianych w tej decyzji lub w przepisach prawa podatkowego warunków uprawniających do skorzystania z ulg;
4) strona nie dopełniła określonych w przepisach prawa podatkowego warunków
uprawniających do skorzystania z ryczałtowych form opodatkowania;
5) (uchylony).
§ 2. Organ podatkowy stwierdza wygaśnięcie decyzji w drodze decyzji.
§ 3. W przypadkach, o których mowa w § 1 pkt 3 i 4, decyzja stwierdzająca wygaśnięcie decyzji wywołuje skutki prawne od dnia doręczenia decyzji, której wygaśnięcie się stwierdza.

Art. 259.
§ 1. W razie niedotrzymania terminu płatności odroczonego podatku lub zaległości podatkowej bądź terminu płatności którejkolwiek z rat, na jakie został rozłożo


Art. 262a.
§ 1. Kwota, o której mowa w art. 262 § 1, podlega w każdym roku podwyższeniu w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi wzrostu cen towarów i usług konsumpcyjnych w pierwszych dwóch kwartałach danego roku w stosunku do analogicznego okresu poprzedniego roku, a jeżeli wskaźnik ten ma wartość ujemną, kwota nie ulega zmianie.
§ 2. Minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z Prezesem Głównego Urzędu Statystycznego, ogłasza, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski”, do dnia 15 sierpnia danego roku, kwotę, o której mowa w § 1, zaokrąglając ją do pełnych
setek złotych (z pominięciem dziesiątek złotych).

Art. 263.
§ 1. O nałożeniu kary porządkowej oraz o jej uchyleniu rozstrzyga organ podatkowy, przed którym toczy się postępowanie.
§ 2. Na postanowienie o odmowie uchylenia kary przysługuje zażalenie.
§ 3. Ukaranie karą porządkową nie wyklucza możliwości zastosowania wobec opornego
świadka lub biegłego środków przymusu przewidzianych w przepisach
szczególnych.
§ 4. Przepisy art. 68 § 1 i art. 70 stosuje się odpowiednio do kar porządkowych.


Kontrola sądowoadministracyjna decyzji podatkowych


Na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z 20 czerwca  2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego w imieniu Ministra Finansów interpretacje wydawane są przez Dyrektorów Izb Skarbowych w Bydgoszczy, Katowicach, Poznaniu i Warszawie.


Zgodnie z art. 14c par. 2 o.p. interpretacja indywidualna musi zawierać pouczenie o prawie wniesienia skargi do sądu administracyjnego.

Z drugiej strony, w przypadku gdy ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu do usunięcia naruszenia prawa. Strona ma na to 14 dni od dnia, w którym dowiedziała się lub mogła się dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności ( art. 52 par. 3 p.p.s.a). W praktyce przepis ten nakłada  na Ministra finansów, a w zasadzie na dyrektorów Izb Skarbowych ponowne rozpatrzenie sprawy.

Art. 3.
§ 1. Sądy administracyjne sprawują kontrolę działalności administracji publicznej i stosują środki określone w ustawie.
§ 2. Kontrola działalności administracji publicznej przez sądy administracyjne obejmuje orzekanie w sprawach skarg na:
1) decyzje administracyjne;
2) postanowienia wydane w postępowaniu administracyjnym, na które służy zażalenie albo kończące postępowanie, a także na postanowienia rozstrzygające sprawę co do istoty;
3) postanowienia wydane w postępowaniu egzekucyjnym i zabezpieczającym, na które służy zażalenie;
4) inne niż określone w pkt 1–3 akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów
prawa;
4a) pisemne interpretacje przepisów prawa podatkowego wydawane w indywidualnych
sprawach;
5) akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej;
6) akty organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków, inne niż określone w pkt 5, podejmowane w sprawach z zakresu administracji publicznej;
7) akty nadzoru nad działalnością organów jednostek samorządu terytorialnego;
8) bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania w przypadkach określonych w pkt 1–4a.

§ 3. Sądy administracyjne orzekają także w sprawach, w których przepisy ustaw szczególnych przewidują sądową kontrolę, i stosują środki określone w tych przepisach.

Naczelny Sąd Administracyjny co do zasady jest instancją odwoławczą. Są przypadki, gdy jest pierwszą instancją.

Art. 4.
Sądy administracyjne rozstrzygają spory o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i między samorządowymi kolegiami odwoławczymi, o ile odrębna ustawa nie stanowi inaczej, oraz spory kompetencyjne między organami tych jednostek a organami administracji rządowej.

Art. 15.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny:
1) rozpoznaje środki odwoławcze od orzeczeń wojewódzkich sądów administracyjnych,
stosownie do przepisów ustawy;
2) podejmuje uchwały mające na celu wyjaśnienie przepisów prawnych, których
stosowanie wywołało rozbieżności w orzecznictwie sądów administracyjnych;
3) podejmuje uchwały zawierające rozstrzygnięcie zagadnień prawnych budzących
poważne wątpliwości w konkretnej sprawie sądowoadministracyjnej;
4) rozstrzyga spory, o których mowa w art. 4;
5) rozpoznaje inne sprawy należące do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego
na mocy odrębnych ustaw.
§ 2. Do rozstrzygania sporów, o których mowa w art. 4, oraz do rozpoznawania innych
spraw należących do właściwości Naczelnego Sądu Administracyjnego na mocy odrębnych ustaw, stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed wojewódzkim sądem administracyjnym. Spory, o których mowa w art. 4, Naczelny Sąd Administracyjny rozstrzyga na wniosek postanowieniem przez wskazanie organu właściwego do rozpoznania sprawy.

Właściwość rzeczowa sądów administracyjnych

Na podstawie rozp. Prezydenta RP z 25 kwietnia 2003 r. w sprawie utworzenia wojewódzkich sądów administracyjnych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości (Dz. U. Nr 72  poz. 652) utworzono wojewódzkie sądy administracyjne oraz ustalono ich siedziby i właściwość miejscową.

Rozporządzeniem Prezydenta RP z 16 grudnia 2005 r. w sprawie utworzenia Wydziału Zamiejscowego w Radomiu WSA w Warszawie utworzono Wydział Zamiejscowy w Radomiu WSA w Warszawie.

Dodatkowo rozporządzeniem Prezydenta RP z 28 sierpnia 2008 r. w sprawie przekazania rozpoznania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych., Prezesa ZUS, Prezesa KRUS od 11 października 2008 r. postępowania ze skarg na interpretacje podatkowe zostały przekazane do WSA na obszarze którego strona skarżąca zamieszkuje lub ma siedzibę.

Skład Sądu i wyłączenie sędziego


Skład sądu


Art. 16.

§ 1. Sąd administracyjny orzeka w składzie trzech sędziów, z zastrzeżeniem § 2 i 3, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym orzeka w składzie jednego sędziego, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 3. Zarządzenia poza rozprawą wydaje przewodniczący.

Art. 17.
§ 1. Wyznaczanie składu orzekającego do rozpoznania sprawy na rozprawie lub na posiedzeniu niejawnym określają regulaminy wewnętrznego urzędowania sądów administracyjnych, wydane na podstawie odrębnej ustawy.
§ 2. Zmiana składu orzekającego może nastąpić jedynie z przyczyn losowych albo gdy sędzia nie może uczestniczyć w składzie orzekającym z powodu przeszkód prawnych.

Wyłączenie sędziego


Art. 18.
§ 1. Sędzia jest wyłączony z mocy samej ustawy w sprawach:
1) w których jest stroną lub pozostaje z jedną z nich w takim stosunku prawnym, że wynik sprawy oddziałuje na jego prawa lub obowiązki;
2) swojego małżonka, krewnych lub powinowatych w linii prostej, krewnych bocznych do czwartego stopnia i powinowatych bocznych do drugiego stopnia;
3) osób związanych z nim z tytułu przysposobienia, opieki lub kurateli;
4) w których był lub jest jeszcze pełnomocnikiem jednej ze stron;
5) w których świadczył usługi prawne na rzecz jednej ze stron lub jakiekolwiek
inne usługi związane ze sprawą;
6) w których brał udział w wydaniu zaskarżonego orzeczenia, jak też w sprawach o ważność aktu prawnego z jego udziałem sporządzonego lub przez niego rozpoznanego oraz w sprawach, w których występował jako prokurator;
6a) dotyczących skargi na decyzję albo postanowienie, jeżeli w prowadzonym
wcześniej postępowaniu w sprawie brał udział w wydaniu wyroku lub postanowienia
kończącego postępowanie w sprawie;
7) w których brał udział w rozstrzyganiu sprawy w organach administracji publicznej.
§ 2. Powody wyłączenia trwają także po ustaniu uzasadniającego je małżeństwa,
przysposobienia, opieki lub kurateli.
§ 3. Sędzia, który brał udział w wydaniu orzeczenia objętego skargą o wznowienie
postępowania, nie może orzekać co do tej skargi.
§ 4. (uchylony).

Art. 19.
Niezależnie od przyczyn wymienionych w art. 18, sąd wyłącza sędziego na jego żądanie lub na wniosek strony, jeżeli istnieje okoliczność tego rodzaju, że mogłaby wywołać uzasadnioną wątpliwość co do jego bezstronności w danej sprawie.

Art. 20.
§ 1. Wniosek o wyłączenie sędziego strona zgłasza na piśmie lub ustnie do protokołu posiedzenia w sądzie, w którym sprawa się toczy, uprawdopodabniając przyczyny wyłączenia.
§ 2. Strona, która przystąpiła do rozprawy, powinna uprawdopodobnić ponadto, że przyczyna wyłączenia dopiero później powstała lub stała się jej znana.
§ 3. Do czasu rozstrzygnięcia sprawy o wyłączenie sędzia może spełniać tylko czynności
nie cierpiące zwłoki.

Art. 21.
Sędzia powinien zawiadomić sąd o zachodzącej podstawie swojego wyłączenia i wstrzymać się od udziału w sprawie.

Art. 22.
§ 1. O wyłączeniu sędziego rozstrzyga sąd administracyjny, w którym sprawa się toczy.
§ 2. Postanowienie wydaje sąd w składzie trzech sędziów, na posiedzeniu niejawnym, po złożeniu wyjaśnienia przez sędziego, którego wniosek dotyczy.
§ 3. W razie gdy sąd administracyjny, o którym mowa w § 1, nie może podjąć postanowienia z powodu braku dostatecznej liczby sędziów, Naczelny Sąd Administracyjny wyznacza inny sąd do rozpoznania wniosku.

Art. 23.
(uchylony).

Art. 24.
§ 1. Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do wyłączenia protokolanta, referendarza sądowego, asesora sądowego oraz prokuratora.
§ 2. Wniosek o wyłączenie prokuratora przekazuje się odpowiedniemu prokuratorowi nadrzędnemu.

Strony


Strony i uczestnicy postępowania

Art. 32.
W postępowaniu w sprawie sądowoadministracyjnej stronami są skarżący oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi.

Art. 33.
§ 1. Osoba, która brała udział w postępowaniu administracyjnym, a nie wniosła skargi, jeżeli wynik postępowania sądowego dotyczy jej interesu prawnego, jest uczestnikiem tego postępowania na prawach strony.
§ 2. Udział w charakterze uczestnika może zgłosić również osoba, która nie brała udziału w postępowaniu administracyjnym, jeżeli wynik tego postępowania dotyczy jej interesu prawnego, a także organizacja społeczna, o której mowa w art. 25 § 4, w sprawach innych osób, jeżeli sprawa dotyczy zakresu jej statutowej działalności. Na postanowienie o odmowie dopuszczenia do udziału w sprawie przysługuje zażalenie.


Aby być stroną postępowania, dany podmiot musi mieć zdolność sądową.

Art. 25.
§ 1. Osoba fizyczna i osoba prawna ma zdolność występowania przed sądem administracyjnym
jako strona (zdolność sądowa).
§ 2. Zdolność sądową mają także państwowe i samorządowe jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej oraz organizacje społeczne nieposiadające osobowości prawnej.
§ 3. Zdolność sądową mają także inne jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości
prawnej, jeżeli przepisy prawa dopuszczają możliwość nałożenia na te jednostki obowiązków lub przyznania uprawnień lub skierowania do nich nakazów i zakazów, a także stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku wynikających z przepisów prawa.
§ 4. Zdolność sądową mają ponadto organizacje społeczne, choćby nieposiadały osobowości prawnej, w zakresie ich statutowej działalności w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób.

Osoba fizyczna niemająca zdolności do czynności prawnych może podejmować czynności  przez swojego przedstawiciela ustawowego.

Art. 27.
Osoba fizyczna niemająca zdolności do czynności w postępowaniu może je podejmować
tylko przez swojego przedstawiciela ustawowego.

Gdy strona nie ma zdolności procesowej, bądź przedstawiciela ustawowego to

Art. 30.
Dla strony niemającej zdolności procesowej, która nie ma przedstawiciela ustawowego, jak również dla strony niemającej organu powołanego do jej reprezentowania, sąd na wniosek strony przeciwnej ustanowi kuratora, jeżeli strona ta podejmuje przeciwko drugiej stronie czynność niecierpiącą zwłoki. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym.

Osoby prawne oraz jednostki organizacyjne mające zdolność sądową dokonują czynności w postępowaniu przez organy albo osoby uprawnione dz działania w ich imieniu (art. 28 par. 1 p.p.s.a.)

§ 2. Za Skarb Państwa podejmuje czynności w postępowaniu organ jednostki organizacyjnej, z której działalnością wiąże się postępowanie, lub organ jednostki nadrzędnej.

Art. 8.
§ 1. Prokurator oraz Rzecznik Praw Obywatelskich mogą wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu, a także wnieść skargę, skargę kasacyjną, zażalenie oraz skargę o wznowienie postępowania, jeżeli według ich oceny wymagają tego ochrona praworządności lub praw człowieka i obywatela. W takim przypadku przysługują im prawa strony.
§ 2. Rzecznik Praw Dziecka może wziąć udział w każdym toczącym się postępowaniu, a także wnieść skargę, skargę kasacyjną, zażalenie oraz skargę o wznowienie postępowania, jeżeli według jego oceny wymaga tego ochrona praw dziecka. W takim przypadku przysługują mu prawa strony.

Pełnomocnictwo


Pełnomocnicy

Art. 34.
Strony i ich organy lub przedstawiciele ustawowi mogą działać przed sądem osobiście lub przez pełnomocników.

Art. 35.
§ 1. Pełnomocnikiem strony może być adwokat lub radca prawny, a ponadto inny skarżący lub uczestnik postępowania, jak również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia, a także inne osoby, jeżeli przewidują to przepisy szczególne.
§ 2. Pełnomocnikiem osoby prawnej lub przedsiębiorcy, w tym nieposiadającego osobowości prawnej, może być również pracownik tej jednostki albo jej organu nadrzędnego. Dotyczy to również państwowych i samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej.
§ 3. Osoba prawna lub zarząd spółki partnerskiej świadczący na podstawie odrębnych przepisów pomoc prawną przedsiębiorcy, osobie prawnej lub innej jednostce organizacyjnej, mogą udzielić pełnomocnictwa procesowego – w imieniu podmiotu, któremu świadczą pomoc prawną – adwokatowi lub radcy prawnemu,
jeżeli zostały do tego upoważnione przez ten podmiot.

Art. 36.
Pełnomocnictwo może być:
1) ogólne – do prowadzenia spraw przed sądami administracyjnymi;
2) do prowadzenia poszczególnych spraw;
3) do niektórych tylko czynności w postępowaniu.

Art. 37.
§ 1. Pełnomocnik obowiązany jest przy pierwszej czynności procesowej dołączyć do akt sprawy pełnomocnictwo z podpisem mocodawcy lub wierzytelny odpis pełnomocnictwa.
Adwokat, radca prawny, rzecznik patentowy, a także doradca podatkowy mogą sami uwierzytelnić odpis udzielonego im pełnomocnictwa oraz odpisy innych dokumentów wykazujących ich umocowanie. Sąd może w razie wątpliwości zażądać urzędowego poświadczenia podpisu strony.
§ 2. W toku sprawy pełnomocnictwo może być udzielone ustnie na posiedzeniu sądu przez oświadczenie złożone przez stronę i wciągnięte do protokołu.
§ 3. (uchylony).

Art. 38.
Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pełnomocnictwo osoba przez nią upoważniona, z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.

Art. 39.
Pełnomocnictwo ogólne lub do prowadzenia poszczególnych spraw obejmuje z samego prawa umocowanie do:
1) wszystkich łączących się ze sprawą czynności w postępowaniu, nie wyłączając skargi o wznowienie postępowania i postępowania wywołanego jej wniesieniem;
2) udzielenia dalszego pełnomocnictwa na zasadach określonych w odrębnych
przepisach;
3) cofnięcia skargi w całości lub w części, jeżeli czynności te nie zostały wyłączone
w danym pełnomocnictwie;
4) odbioru kosztów postępowania

Art. 40.
Zakres, czas trwania i skutki umocowania szerszego niż pełnomocnictwo, o którym mowa w art. 36, ocenia się według treści pełnomocnictwa oraz przepisów prawa cywilnego.

Art. 41.
Mocodawca stawający jednocześnie z pełnomocnikiem może niezwłocznie prostować lub odwoływać oświadczenia pełnomocnika.

Art. 42.
§ 1. Wypowiedzenie pełnomocnictwa przez mocodawcę odnosi skutek prawny w stosunku do sądu od dnia zawiadomienia go o tym, w stosunku zaś do strony przeciwnej i innych uczestników – od dnia doręczenia im tego zawiadomienia przez sąd.
§ 2. Adwokat lub radca prawny, który wypowiedział pełnomocnictwo, obowiązany jest działać za stronę jeszcze przez dwa tygodnie, chyba że mocodawca zwolni go od tego obowiązku. Każdy inny pełnomocnik powinien, mimo wypowiedzenia, działać za mocodawcę przez ten sam czas, jeżeli jest to konieczne do
uchronienia mocodawcy od niekorzystnych skutków prawnych.

Art. 43.
W razie śmierci strony albo utraty przez nią zdolności sądowej pełnomocnictwo wygasa. Jednakże pełnomocnik procesowy działa aż do czasu zawieszenia postępowania.

Art. 44.
§ 1. Sąd może dopuścić tymczasowo do podjęcia naglącej czynności osobę niemogącą przedstawić pełnomocnictwa.
§ 2. Sąd wyznaczy równocześnie termin, w ciągu którego osoba działająca bez pełnomocnictwa
powinna je złożyć albo przedstawić zatwierdzenie swojej czynności przez stronę. Jeżeli termin upłynął bezskutecznie, sąd pominie czynności procesowe tej osoby.



Postępowanie przed wojewódzkimi sądami administracyjnymi


Stadium rozpoznania


A) pisma w postępowaniu sądowym

definicja- brak definicji, wyróżniay wnioski i oświadczenia stron.

np. wniosek o wymierzenie organowi grzywny
Art. 55.
§ 1. W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd
na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości
określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu
niejawnym.

np. żądać rozpoznanie sprawy na podstawie nadesłanego odpisu skargi
§ 2. Jeżeli organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.


Oświadczenie jest wyrazem poglądów, wiedzy co do okoliczności faktycznych i prawnych sprawy.
Co do zasady pisma składa sie bezpośrednio do sądu.

Wyjątek
Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność jest przedmiotem skargi.

art. 46
1. Każde pismo strony powinno zawierać:
1) oznaczenie sądu, do którego jest skierowane, imię i nazwisko lub nazwę stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników;
2) oznaczenie rodzaju pisma;
3) osnowę wniosku lub oświadczenia;
4) podpis strony albo jej przedstawiciela ustawowego lub pełnomocnika;
5) wymienienie załączników.
2. Gdy pismo strony jest pierwszym pismem w sprawie, powinno ponadto zawierać
oznaczenie miejsca zamieszkania, a w razie jego braku – adresu do doręczeń, lub siedziby stron, ich przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz przedmiotu sprawy, pisma zaś dalsze – sygnaturę akt.
3. Do pisma należy dołączyć pełnomocnictwo, jeżeli pismo wnosi pełnomocnik, który przedtem nie złożył pełnomocnictwa.
4. Za stronę, która nie może się podpisać, podpisuje pismo osoba przez nią upoważniona,
z wymienieniem przyczyny, dla której strona sama się nie podpisała.

Przy oznaczaniu sądu, nie jest wymagane wskazanie konkretnego wydziału orzeczniczego.

Oznaczeniu rodzaju pisma nie wywołuje negatywnych konsekwencji dla strony, pod warunkiem, że z treści pisma można określić jego  rodzaj.

Podpis nie musi być czytelny, ale nie może być odtworzony mechanicznie np. przez kserowanie, faksymile.


Art. 47.
1. Do pisma strony należy dołączyć jego odpisy i odpisy załączników dla doręczenia ich stronom, a ponadto, jeżeli w sądzie nie złożono załączników w oryginale, po jednym odpisie każdego załącznika do akt sądowych.
2. Odpisami w rozumieniu ust. 1 mogą być także uwierzytelnione fotokopie bądź
uwierzytelnione wydruki poczty elektronicznej.

Art. 48.
1. Strona powołująca się w piśmie na dokument obowiązana jest na żądanie sądu złożyć oryginał dokumentu w sądzie jeszcze przed rozprawą.
2. Jeżeli dokument znajduje się w aktach organu, o którym mowa w art. 76 § 1 i 2 ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego (Dz. U.z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z późn. zm.2)) oraz w art. 194 § 1 i 2 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz.
60, z późn. zm.3)), wystarczy przedstawić urzędowo poświadczony przez ten organ odpis lub wyciąg z dokumentu. Sąd zażąda udzielenia odpisu lub wyciągu, jeżeli strona sama uzyskać ich nie może. Gdy sąd uzna za konieczne przejrzenie oryginału dokumentu, może wystąpić o jego dostarczenie.
§ 3. Zamiast oryginału dokumentu strona może złożyć odpis dokumentu, jeżeli jego zgodność z oryginałem została poświadczona przez notariusza albo przez występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym.
§ 4. Zawarte w odpisie dokumentu poświadczenie zgodności z oryginałem przez
występującego w sprawie pełnomocnika strony będącego adwokatem, radcą
prawnym, rzecznikiem patentowym lub doradcą podatkowym ma charakter dokumentu
urzędowego.
§ 5. Jeżeli jest to uzasadnione okolicznościami sprawy, sąd, na wniosek strony albo z
urzędu, zażąda od strony składającej odpis dokumentu, o którym mowa w § 3,
przedłożenia oryginału tego dokumentu.

Art. 49.
§ 1. Jeżeli pismo strony nie może otrzymać prawidłowego biegu wskutek niezachowania warunków formalnych, przewodniczący wzywa stronę o jego uzupełnienie lub poprawienie w terminie siedmiu dni pod rygorem pozostawienia pisma bez rozpoznania, chyba że ustawa stanowi inaczej.
§ 2. Jeżeli strona nie uzupełniła lub nie poprawiła pisma w terminie, przewodniczący zarządza pozostawienie pisma bez rozpoznania. Na zarządzenie przysługuje zażalenie.
§ 3. Pismo poprawione lub uzupełnione w terminie wywołuje skutki od dnia jego
wniesienia.



Skarga



Art. 50.
§ 1. Uprawnionym do wniesienia skargi jest każdy, kto ma w tym interes prawny, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich, Rzecznik Praw Dziecka oraz organizacja społeczna w zakresie jej statutowej działalności, w sprawach dotyczących interesów prawnych innych osób, jeżeli brała udział w postępowaniu administracyjnym.
§ 2. Uprawnionym do wniesienia skargi jest również inny podmiot, któremu ustawy przyznają prawo do wniesienia skargi.


Art. 51

Kilku uprawnionych do wniesienia skargi może w jednej sprawie występować w roli skarżących, jeżeli ich skargi dotyczą tej samej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności albo bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania.


Art. 52.
§ 1. Skargę można wnieść po wyczerpaniu środków zaskarżenia, jeżeli służyły one skarżącemu w postępowaniu przed organem właściwym w sprawie, chyba że skargę wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
§ 2. Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy, przewidziany w ustawie.
§ 3. Jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi, skargę na akty lub czynności, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, można wnieść po uprzednim wezwaniu na piśmie właściwego organu – w terminie czternastu dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się
dowiedzieć o wydaniu aktu lub podjęciu innej czynności – do usunięcia naruszenia prawa.
§ 4. W przypadku innych aktów, jeżeli ustawa nie przewiduje środków zaskarżenia w sprawie będącej przedmiotem skargi i nie stanowi inaczej, należy również przed wniesieniem skargi do sądu wezwać na piśmie właściwy organ do usunięcia naruszenia prawa. Termin, o którym mowa w § 3, nie ma zastosowania.


Art. 53.
§ 1. Skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie.
§ 2. W przypadkach, o których mowa w art. 52 § 3 i 4, skargę wnosi się w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia wezwania o usunięcie naruszenia
prawa.
§ 3. Prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka mogą wnieść skargę w terminie sześciu miesięcy od dnia doręczenia stronie rozstrzygnięcia w sprawie indywidualnej, a w pozostałych przypadkach w terminie sześciu miesięcy oStrony od dnia wejścia w życie aktu lub podjęcia innej czynności uzasadniającej wniesienie skargi. Termin ten nie ma zastosowania do wnoszenia skarg na akty prawa miejscowego organów jednostek samorządu terytorialnego i terenowych organów administracji rządowej.


Art. 54.
§ 1. Skargę do sądu administracyjnego wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi.
§ 2. Organ, o którym mowa w § 1, przekazuje skargę sądowi wraz z aktami sprawy i odpowiedzią na skargę w terminie trzydziestu dni od dnia jej wniesienia.
§ 3. Organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania zaskarżono, może w zakresie swojej właściwości uwzględnić skargę w całości do dnia rozpoczęcia rozprawy. Uwzględniając skargę, organ stwierdza jednocześnie, czy działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania
miały miejsce bez podstawy prawnej albo z rażącym naruszeniem prawa.


Art. 55.
§ 1. W razie niezastosowania się do obowiązków, o których mowa w art. 54 § 2, sąd na wniosek skarżącego może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Jeżeli organ nie przekazał sądowi skargi mimo wymierzenia grzywny, sąd może na żądanie skarżącego rozpoznać sprawę na podstawie nadesłanego odpisu skargi, gdy stan faktyczny i prawny przedstawiony w skardze nie budzi uzasadnionych wątpliwości.
§ 3. O rażących przypadkach naruszenia obowiązków, o których mowa w § 2 lub w art. 54 § 2, skład orzekający lub prezes sądu zawiadamia organy właściwe do rozpatrywania petycji, skarg i wniosków.


Art. 56.
W razie wniesienia skargi do sądu po wszczęciu postępowania administracyjnego w celu zmiany, uchylenia, stwierdzenia nieważności aktu lub wznowienia postępowania, postępowanie sądowe podlega zawieszeniu.


Art. 57.
§ 1. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom pisma w postępowaniu sądowym, a ponadto zawierać:
1) wskazanie zaskarżonej decyzji, postanowienia, innego aktu lub czynności;
2. oznaczenie organu, którego działania, bezczynności lub przewlekłego prowadzenia postępowania skarga dotyczy;
3) określenie naruszenia prawa lub interesu prawnego.
§ 2. W przypadku, o którym mowa w art. 51, skargi mogą być wniesione w jednym piśmie.
§ 3. Jeżeli w jednym piśmie zaskarżono więcej niż jeden akt lub czynność albo bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania, przewodniczący zarządza rozdzielenie tych skarg.


Art. 58.
§ 1. Sąd odrzuca skargę :
1) jeżeli sprawa nie należy do właściwości sądu administracyjnego;
2) wniesioną po upływie terminu do jej wniesienia;
3) gdy nie uzupełniono w wyznaczonym terminie braków formalnych skargi;
4) jeżeli sprawa objęta skargą pomiędzy tymi samymi stronami jest w toku lub została już prawomocnie osądzona;
5) jeżeli jedna ze stron nie ma zdolności sądowej albo jeżeli skarżący nie ma zdolności procesowej, a nie działa za niego przedstawiciel ustawowy albo jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną skarżącą zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
6) jeżeli z innych przyczyn wniesienie skargi jest niedopuszczalne.
§ 2. Z powodu braku zdolności sądowej jednej ze stron albo zdolności procesowej skarżącego i niedziałania przedstawiciela ustawowego lub braku w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej skarżącym, uniemożliwiającego jego działanie, sąd odrzuci skargę dopiero wówczas, gdy brak nie zostanie uzupełniony.
§ 3. Sąd odrzuca skargę postanowieniem. Odrzucenie skargi może nastąpić na posiedzeniu niejawnym.
§ 4. Sąd nie może odrzucić skargi z powodu, o którym mowa w § 1 pkt 1, jeżeli w tej sprawie sąd powszechny uznał się za niewłaściwy.


Art. 59.
§ 1. Jeżeli do rozpoznania sprawy właściwy jest inny sąd administracyjny, sąd, który stwierdzi swą niewłaściwość, przekaże sprawę właściwemu sądowi administracyjnemu. Postanowienie sądu może zapaść na posiedzeniu niejawnym

§ 2. Sąd, któremu sprawa została przekazana, jest związany postanowieniem o przekazanie sprawy. Nie dotyczy to przekazania sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.
§ 3. Czynności dokonane w sądzie niewłaściwym pozostają w mocy.


Art. 60.
Skarżący może cofnąć skargę. Cofnięcie skargi wiąże sąd. Jednakże sąd uzna cofnięcie skargi za niedopuszczalne, jeżeli zmierza ono do obejścia prawa lub spowodowałoby utrzymanie w mocy aktu lub czynności dotkniętych wadą nieważności.


Art. 61.
§ 1. Wniesienie skargi nie wstrzymuje wykonania aktu lub czynności.
§ 2. W razie wniesienia skargi:
1) na decyzję lub postanowienie – organ, który wydał decyzję lub postanowienie może wstrzymać, z urzędu lub na wniosek skarżącego, ich wykonanie w całości lub w części, chyba że zachodzą przesłanki od których w postępowaniu administracyjnym uzależnione jest nadanie decyzji lub postanowieniu rygoru natychmiastowej wykonalności albo, gdy ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania;
2) na inne akty lub czynności z zakresu administracji publicznej dotyczące uprawnień lub obowiązków wynikających z przepisów prawa – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie aktu lub czynności w całości lub w części;
3) na uchwały organów jednostek samorządu terytorialnego i ich związków oraz na akty terenowych organów administracji rządowej – właściwy organ może, z urzędu lub na wniosek skarżącego, wstrzymać wykonanie uchwały lub aktu w całości lub w części, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie.
§ 3. Po przekazaniu sądowi skargi sąd może na wniosek skarżącego wydać postanowienie o wstrzymaniu wykonania w całości lub w części aktu lub czynności, o których mowa w § 1, jeżeli zachodzi niebezpieczeństwo wyrządzenia znacznej szkody lub spowodowania trudnych do odwrócenia skutków, z wyjątkiem przepisów prawa miejscowego, które weszły w życie, chyba że ustawa szczególna wyłącza wstrzymanie ich wykonania. Odmowa wstrzymania wykonania aktu lub czynności przez organ nie pozbawia skarżącego złożenia wniosku do sądu. Dotyczy to także aktów wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach tej samej sprawy.
§ 4. Postanowienia w sprawie wstrzymania aktu lub czynności wydane, na podstawie
§ 2 i 3, sąd może zmienić lub uchylić w każdym czasie w razie zmiany okoliczności.
§ 5. Postanowienia, o których mowa w § 3 i 4, sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.
§ 6. Wstrzymanie wykonania aktu lub czynności upada w razie wydania przez sąd
orzeczenia kończącego postępowanie w pierwszej instancji.


Art. 62.
Przewodniczący wydziału lub wyznaczony sędzia:

1) zarządza skompletowanie akt niezbędnych do rozpoznania sprawy, a w razie
potrzeby także innych dowodów;
2) wskazuje skład sędziowski orzekający w sprawie, wyznaczony w sposób, o którym mowa w art. 17;
3) wyznacza termin posiedzenia niejawnego lub rozprawy, w którym sprawa ma być rozpoznana.

Wniosek o wszczęcie postępowania

np. ustanowienie kuratora dla strony nie mającej organu do jej reprezentowania.

doręczenia
Art. 77.
§ 1. Odbierający pismo potwierdza odbiór i jego datę własnoręcznym podpisem. Jeżeli
tego nie może lub nie chce uczynić, doręczający sam oznacza datę doręczenia
oraz przyczyny braku podpisu.
§ 2. Doręczający stwierdza na potwierdzeniu odbioru sposób doręczenia, a na doręczonym
piśmie zaznacza dzień doręczenia i opatruje to stwierdzenie swoim
podpisem.

odbiorca

Art. 67.
§ 1. Jeżeli stroną jest osoba fizyczna, doręczenia dokonuje się jej osobiście, a gdy nie ma ona zdolności procesowej – jej przedstawicielowi ustawowemu.
§ 2. Pisma w postępowaniu sądowym lub orzeczenia dla osoby prawnej, jak również dla jednostki organizacyjnej nieposiadającej osobowości prawnej, doręcza się organowi uprawnionemu do reprezentowania ich przed sądem lub do rąk pracownika upoważnionego do odbioru pism.
§ 3. Pisma w postępowaniu sądowym dla przedsiębiorców i wspólników spółek handlowych, wpisanych do rejestru sądowego na podstawie odrębnych przepisów, doręcza się na adres podany w rejestrze, chyba że strona wskazała inny adres dla doręczeń.
§ 4. W razie niemożności doręczenia w sposób określony w § 3, stosuje się odpowiednio art. 70 § 2.
§ 5. Jeżeli ustanowiono pełnomocnika lub osobę upoważnioną do odbioru pism w postępowaniu sądowym, doręczenia należy dokonać tym osobom.

Skutki uchybień osób upoważnionych do odbioru pism obciążają adresata. Profesjonalnym pełnomocnikom wykonującym zawód w ramach prowadzonych przez siebie kancelarii należy doręczać pisma sądowe, tak jak osobom fizycznym.

Doręczenie w dni wolne od pracy i w nocy


Tylko w wypadkach wyjątkowych można pisma doręczać w dni wolne od pracy i w nocy. Za porę nocną uważa się od 21 do 7.


Soboty nie są dniami, które można uznać za ustawowo wolne od pracy.

Miejsce doręczenia


Art. 69.
Doręczenia dokonuje się w mieszkaniu, w miejscu pracy lub tam, gdzie się adresata zastanie.


Doręczenie w miejscu pracy musi nastąpić do rąk własnych strony. Pokwitowanie odbioru pisma przez zakład pracy nie wywołuje skutku doręczenia.


Obowiązek informowania sądu o zmianie adresu

O każdej zmianie miejsca zamieszkania należy zawiadomić Sąd. Zaniedbanie tego obowiązku skutkuje pozostawieniem pisma w aktach sprawy ze sktutkiem doręczenia, chyba że nowy adres jest znany Sądowi.

Doręczenie zastępcze


Art. 72.
§ 1. Jeżeli doręczający nie zastanie adresata w mieszkaniu, może doręczyć pismo dorosłemu domownikowi, a gdyby go nie było – administracji domu lub dozorcy, jeżeli osoby te nie mają sprzecznych interesów w sprawie i podjęły się oddania mu pisma.


Doręczenie zastępcze nie jest dopuszczalne w miejscu pracy ani tam, gdzie adresata się zastanie.

Fikcja prawna doręczenia


Art. 73.
§ 1. W razie niemożności doręczenia pisma w sposób przewidziany w art. 65–72, pismo składa się na okres czternastu dni w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy, dokonując jednocześnie zawiadomienia określonego w § 2.
§ 2. Zawiadomienie o złożeniu pisma wraz z informacją o możliwości jego odbioru w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy w terminie siedmiu dni od dnia pozostawienia zawiadomienia, umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej, a gdy to nie jest możliwe, na drzwiach mieszkania adresata lub w miejscu
wskazanym jako adres do doręczeń, na drzwiach biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe.
§ 3. W przypadku niepodjęcia pisma w terminie, o którym mowa w § 2, pozostawia się powtórne zawiadomienie o możliwości odbioru pisma w terminie nie dłuższym niż czternaście dni od dnia pierwszego zawiadomienia o złożeniu pisma w placówce pocztowej albo w urzędzie gminy.
§ 4. Doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia okresu, o którym
mowa w § 1.




Odmowa przyjęcia pisma



uznaje się, że pismo zostało doręczone w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata.


Kurator dla doręczeń


O ustanowieniu kuratora przewodniczący ogłasza publicznie w budynku sądowym i urzędzie właściwej gminy, a gdy uzna to za stosowne, również w prasie. Ma to na celu zwiększenie szans na ustalenie miejsca pobytu strony postępowania.


Terminy



Art. 82.

Bieg terminu wyznaczonego przez sąd lub przewodniczącego (termin sądowy) rozpoczyna się od ogłoszenia w tym przedmiocie postanowienia lub zarządzenia, a gdy ustawa przewiduje doręczenie z urzędu – od jego doręczenia.

Definicja terminów sądowych.
Pod pojęciem sądu należy rozumieć sąd orzekający w danej sprawie. Za przewodniczącego należy uznać przewodniczącego wydziału lub przewodniczącego posiedzenia.

Ustawa przewiduje wyłącznie terminy liczone w dniach.

Art. 83.
§ 1. Terminy oblicza się według przepisów prawa cywilnego, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. Jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy.
§ 3. Oddanie pisma w polskim urzędzie pocztowym lub w polskim urzędzie konsularnym jest równoznaczne z wniesieniem go do sądu.
§ 4. To samo dotyczy złożenia pisma przez żołnierza w dowództwie jednostki wojskowej albo przez osobę pozbawioną wolności w administracji zakładu karnego oraz przez członka załogi polskiego statku morskiego u kapitana statku.

Dla zachowania terminu pismo musi być złożone w jakimkolwiek wydziale.

W sytuacji gdy pismo jest nadawane za granicą o zachowaniu terminu decyduje moment przekazania pisma  polskiemu urzędowi pocztowemu lub polskiemu urzędowi konsularnemu.

Upoważniony do przedłużenia lub skrócenia terminu sądowego jest nie tylko przewodniczący, ale także sąd.
Przedłużenie terminu może nastąpić tylko z ważnej przyczyny.


Art. 84.
Przewodniczący może z ważnej przyczyny przedłużyć termin sądowy z urzędu lub na wniosek strony zgłoszony przed upływem terminu, a także skrócić termin sądowy na wniosek strony.


Rozdział 6
Uchybienie i przywrócenie terminu



Art. 85.
Czynność w postępowaniu sądowym podjęta przez stronę po upływie terminu jest
bezskuteczna.

Dotyczą tylko terminów procesowych. Nie dotyczą terminów materialnych, które mogą być zawarte w przepisach proceduralnych. Przykładem takiego terminu jest pięcioletni termin, z upływem którego nie można żądać wznowienia postępowania administracyjnego.


Art. 86.
§ 1. Jeżeli strona nie dokonała w terminie czynności w postępowaniu sądowym bez
swojej winy, sąd na jej wniosek postanowi przywrócenie terminu. Postanowienie
o przywróceniu terminu albo odmowie jego przywrócenia może być wydane
na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Przywrócenie terminu nie jest dopuszczalne, jeżeli uchybienie terminu nie powoduje
dla strony ujemnych skutków w zakresie postępowania sądowego.
§ 3. Na postanowienie o przywróceniu terminu albo o odmowie jego przywrócenia
przysługuje zażalenie.

okoliczności mogące uprawdopodobniać brak winy:
mylne pouczenie o środkach zaskarżenia, odebranie w miejscu pracy pisma przez stronę, a przez osobę upoważnioną przez zakład pracy, nieoddanie przesyłki adresatowi przez pełnomocnika, brak znajomości procedury sądowej przez stronę co do trybu i skutków złożenia ponownego wniosku o zwolnienie od wpisu sądowego, obalenie domniemania doręczenia adresatowi pisma, nagła choroba która nie pozwoliła na wyręczenie się inną osobą, nieprawidłowe doręczenie pisma sądowego.

Posiedzenie sądowe

Art. 90.
§ 1. Jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, posiedzenia sądowe są jawne, a sąd orzekający rozpoznaje sprawy na rozprawie.
§ 2. Sąd może skierować sprawę na posiedzenie jawne i wyznaczyć rozprawę także wówczas, gdy sprawa podlega rozpoznaniu na posiedzeniu niejawnym.

Art. 91.
§ 1. Posiedzenia sądowe wyznacza przewodniczący z urzędu, ilekroć wymaga tego stan sprawy.
§ 2. O posiedzeniach jawnych zawiadamia się strony na piśmie lub przez ogłoszenie podczas posiedzenia. Stronie nieobecnej na posiedzeniu jawnym należy zawsze doręczyć zawiadomienie na następne posiedzenie. Zawiadomienie powinno być doręczone co najmniej na siedem dni przed posiedzeniem. W przypadkach pilnych termin ten może być skrócony do trzech dni.
§ 3. Sąd może w celu dokładniejszego wyjaśnienia sprawy zarządzić stawienie się stron lub jednej z nich osobiście albo przez pełnomocnika.

Art. 92.
§ 1. Postępowanie przed sądem toczy się z udziałem prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka, jeżeli wnieśli skargę albo gdy zgłosili swój udział w postępowaniu przed sądem.
§ 2. Nieobecność prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich lub Rzecznika Praw Dziecka na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy przez sąd.

Art. 93.
W zawiadomieniu o posiedzeniu oznacza się:
1) imię, nazwisko albo nazwę i siedzibę zawiadamianego oraz adres zawiadamianego;
2) sąd oraz miejsce i czas posiedzenia;
3) skarżącego oraz przedmiot sprawy;
4) cel posiedzenia;
5) skutki niestawiennictwa.

Niewłaściwe wypełnienie zawiadomienia może uniemożliwić przeprowadzenie rozprawy, a w niektórych sytuacjach może stanowić o naruszeniu przepisów postępowania.


Art. 94.
Posiedzenia sądowe odbywają się w budynku sądowym, a poza tym budynkiem tylko wówczas, z zachowaniem wymagań dotyczących bezpieczeństwa, gdy czynności sądowe muszą być wykonane w innym miejscu albo gdy odbycie posiedzenia poza budynkiem sądowym ułatwia przeprowadzenie sprawy lub przyczynia się znacznie do zaoszczędzenia kosztów.


Art. 95.
Na posiedzenia jawne wstęp na salę sądową mają – poza stronami i osobami wezwanymi
– tylko osoby pełnoletnie. Na posiedzenia niejawne mają wstęp tylko osoby wezwane.

Art. 96.
§ 1. Sąd z urzędu zarządza odbycie całego posiedzenia lub części przy drzwiach zamkniętych, jeżeli publiczne rozpoznanie sprawy zagraża moralności, bezpieczeństwu państwa lub porządkowi publicznemu, a także gdy mogą być ujawnione okoliczności stanowiące informacje niejawne.
§ 2. Sąd na wniosek strony zarządza odbycie posiedzenia przy drzwiach zamkniętych, jeżeli wymaga tego ochrona życia prywatnego strony lub inny ważny interes prywatny. Postępowanie dotyczące tego wniosku odbywa się przy drzwiach zamkniętych. Postanowienie w tym przedmiocie sąd ogłasza publicznie.

Art. 97.
§ 1. Podczas posiedzenia odbywającego się przy drzwiach zamkniętych mogą być obecni na sali: strony, ich przedstawiciele ustawowi i pełnomocnicy, prokurator oraz osoby zaufania po dwie z każdej strony.
§ 2. Ogłoszenie orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie odbywa się publicznie.

Art. 98.
§ 1. Przewodniczący otwiera, prowadzi i zamyka posiedzenia, udziela głosu, zadaje pytania, upoważnia do zadawania pytań i ogłasza orzeczenia.
§ 2. Przewodniczący może odebrać głos, gdy przemawiający go nadużywa, jak również
uchylić pytanie, jeżeli uzna je za niewłaściwe lub zbyteczne.

Art. 99.
Sąd nawet na zgodny wniosek stron może odroczyć posiedzenie tylko z ważnej przyczyny.

Art. 100.
§ 1. Z przebiegu posiedzenia jawnego protokolant pod kierunkiem przewodniczącego spisuje protokół.
§ 2. Z posiedzenia niejawnego sporządza się notatkę urzędową, jeżeli nie wydano orzeczenia.

Wystarczy, jeżeli protokół zawiera istotne wnioski i twierdzenia, a nie musi odzwierciedlać wszystkich oświadczeń i twierdzeń stron w ich dosłownym i szczegółowym brzmieniu.

Art. 101.
§ 1. Protokół powinien zawierać:
1) oznaczenie sądu, miejsca i daty posiedzenia, imiona i nazwiska sędziów,
protokolanta, prokuratora, stron, jak również obecnych na posiedzeniu
przedstawicieli ustawowych i pełnomocników oraz oznaczenie sprawy i
wzmiankę co do jawności;
2) przebieg posiedzenia, w szczególności wnioski i twierdzenia stron, wymienienie
zarządzeń i orzeczeń wydanych na posiedzeniu oraz stwierdzenie,
czy zostały ogłoszone; jeżeli sporządzenie odrębnej sentencji orzeczenia nie jest wymagane, wystarcza zamieszczenie w protokole treści samego rozstrzygnięcia; zamiast podania wniosków i twierdzeń można w protokole powołać się na pisma przygotowawcze;
3) czynności stron mające znaczenie dla rozstrzygnięcia sprawy.
§ 2. Protokół podpisują przewodniczący i protokolant.

Utrwalenie przebiegu posiedzenia za pomocą aparatury dźwiękowej nie zwalnia z obowiązku sporządzenia protokołu.

Art. 102.
Przebieg czynności protokołowanych może być ponadto utrwalony za pomocą aparatury dźwiękowej, o czym należy przed uruchomieniem aparatury uprzedzić wszystkie osoby uczestniczące w czynności.

Art. 103.
Strony mogą żądać sprostowania lub uzupełnienia protokołu na następnym posiedzeniu, nie później jednak niż w terminie trzydziestu dni od dnia posiedzenia, z którego sporządzono protokół. Od zarządzenia przewodniczącego strony mogą odwołać się do sądu w terminie siedmiu dni od doręczenia im zarządzenia.

Są to terminy procesowe, zatem istnieje możliwość ich przywrócenia.

Art. 104.
W toku posiedzenia wnioski, oświadczenia, uzupełnienia i sprostowania wniosków i oświadczeń można zamieścić w załączniku do protokołu. Gdy stronę zastępuje adwokat lub radca prawny, przewodniczący może zażądać złożenia takiego załącznika w wyznaczonym terminie.

Art. 105.
Strony mogą w toku posiedzenia, a jeżeli nie były obecne, na najbliższym posiedzeniu, zwrócić uwagę sądu na uchybienia przepisom postępowania, wnosząc o wpisanie zastrzeżenia do protokołu. Stronie, która zastrzeżenia nie zgłosiła, nie przysługuje prawo powoływania się na takie uchybienia w dalszym toku postępowania, chyba że chodzi o przepisy postępowania, których naruszenie sąd powinien wziąć pod rozwagę z urzędu, albo gdy strona uprawdopodobni, iż nie zgłosiła zastrzeżeń bez swojej
winy.

Art. 106.
§ 1. Po wywołaniu sprawy rozprawa rozpoczyna się od sprawozdania sędziego, który zwięźle przedstawia na podstawie akt stan sprawy ze szczególnym uwzględnieniem zarzutów skargi.
§ 2. Po złożeniu sprawozdania, strony – najpierw skarżący, a potem organ – zgłaszają ustnie swoje żądania i wnioski oraz składają wyjaśnienia. Strony mogą ponadto wskazywać podstawy prawne i faktyczne swych żądań i wniosków. Przewodniczący udziela głosu pozostałym stronom według ustalonej przez siebie
kolejności.
§ 3. Sąd może z urzędu lub na wniosek stron przeprowadzić dowody uzupełniające z dokumentów, jeżeli jest to niezbędne do wyjaśnienia istotnych wątpliwości i nie spowoduje nadmiernego przedłużenia postępowania w sprawie.
§ 4. Fakty powszechnie znane sąd bierze pod uwagę nawet bez powołania się na nie przez strony.
§ 5. Do postępowania dowodowego, o którym mowa w § 3, stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania cywilnego.

Należy przyjąć, że brak wywołania bądź niewłaściwe wywołanie moze stanowić przyczynę nieważności postępowania, gdy strona została pozbawiona możliwości obrony swoich praw.

Sąd bada legalność rozstrzygnięcia organów podatkowych
Opinia prawnopodatkowan nie może być potraktowana jako dowód.

Art. 107.
Nieobecność stron lub ich pełnomocników na rozprawie nie wstrzymuje rozpoznania sprawy.

Art. 108.
W razie nieobecności strony lub jej pełnomocnika na rozprawie, przewodniczący lub wyznaczony przez niego sędzia sprawozdawca przedstawia ich wnioski, twierdzenia i dowody znajdujące się w aktach sprawy.

Art. 109.
Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd stwierdzi nieprawidłowość zawiadomienia którejkolwiek ze stron albo jeżeli nieobecność strony lub jej pełnomocnika jest wywołana nadzwyczajnym wydarzeniem lub inną znaną sądowi przeszkodą, której nie można przezwyciężyć, chyba że strona lub jej pełnomocnik wnieśli o rozpoznanie sprawy w ich nieobecności.

Art. 110.
Rozprawa ulega odroczeniu, jeżeli sąd postanowi zawiadomić o toczącym się postępowaniu sądowym osoby, które dotychczas nie brały udziału w sprawie w charakterze stron.

Art. 111.
§ 1. Sąd zarządza połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli mogły być objęte jedną skargą.
§ 2. Sąd może zarządzić połączenie kilku oddzielnych spraw toczących się przed nim w celu ich łącznego rozpoznania lub także rozstrzygnięcia, jeżeli pozostają one ze sobą w związku.

Art. 112.
W razie uchylania się organu od zastosowania się do postanowienia sądu podjętego w toku postępowania i w związku z rozpoznaniem sprawy, sąd może orzec o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6. Przepisy art. 55 § 1 i 3 stosuje się.

Art. 113.
§ 1. Przewodniczący zamyka rozprawę, gdy sąd uzna sprawę za dostatecznie wyjaśnioną.
§ 2. Można zamknąć rozprawę również w przypadku, gdy ma być przeprowadzony jeszcze uzupełniający dowód z dokumentów znanych stronom, a przeprowadzenie rozprawy co do tego dowodu sąd uzna za zbyteczne.

Art. 114.
Od orzeczeń przewodniczącego wydanych w toku rozprawy strony mogą odwołać się, do czasu zamknięcia rozprawy, do sądu orzekającego.

Postępowanie mediacyjne i uproszczone


Rozdział 8
Postępowanie mediacyjne i uproszczone

Art. 115.
§ 1. Na wniosek skarżącego lub organu, złożony przed wyznaczeniem rozprawy, może być przeprowadzone postępowanie mediacyjne, którego celem jest wyjaśnienie i rozważenie okoliczności faktycznych i prawnych sprawy oraz przyjęcie przez strony ustaleń co do sposobu jej załatwienia w granicach obowiązującego
prawa.
§ 2. Postępowanie mediacyjne może być prowadzone mimo braku wniosku stron o przeprowadzenie takiego postępowania.

Art. 116.
§ 1. Postępowanie mediacyjne prowadzi sędzia lub referendarz sądowy wyznaczony przez przewodniczącego wydziału.
§ 2. Posiedzenie mediacyjne odbywa się z udziałem stron.
§ 3. Z przebiegu posiedzenia mediacyjnego spisuje się protokół, w którym zamieszcza się stanowiska stron, a w szczególności dokonane przez strony ustalenia co do sposobu załatwienia sprawy. Protokół podpisuje prowadzący postępowanie mediacyjne oraz strony.

Art. 117.
§ 1. Na podstawie ustaleń dokonanych w postępowaniu mediacyjnym, organ uchyla lub zmienia zaskarżony akt albo wykonuje lub podejmuje inną czynność stosownie do okoliczności sprawy w zakresie swojej właściwości i kompetencji.
§ 2. Jeżeli strony nie dokonają ustaleń co do sposobu załatwienia sprawy podlega ona rozpoznaniu przez sąd.

Art. 118.
§ 1. Na akt wydany na podstawie ustaleń, o których mowa w art. 117 § 1, można wnieść skargę do wojewódzkiego sądu administracyjnego w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia aktu albo wykonania lub podjęcia czynności. Skargę sąd rozpoznaje łącznie ze skargą wniesioną w sprawie na akt lub czynność, w
której przeprowadzono postępowanie mediacyjne.
§ 2. Jeżeli skarga na akt lub czynność wydane lub podjęte na podstawie ustaleń, o których mowa w art. 117 § 1, nie zostanie wniesiona albo skarga ta zostanie oddalona, sąd umarza postępowanie w sprawie, w której przeprowadzono postępowanie mediacyjne.

Art. 119.
Sprawa może być rozpoznana w trybie uproszczonym, jeżeli:
1) decyzja lub postanowienie są dotknięte wadą nieważności, o której mowa w art. 156 § 1 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach albo wydane zostały z naruszeniem prawa dającym podstawę do wznowienia postępowania;
2) strona zgłosi wniosek o skierowanie sprawy do rozpoznania w trybie uproszczonym, a żadna z pozostałych stron w terminie czternastu dni od zawiadomienia o złożeniu wniosku nie zażąda przeprowadzenia rozprawy.


Art. 120.
W trybie uproszczonym sąd rozpoznaje sprawy na posiedzeniu niejawnym w składzie jednego sędziego.

Art. 121.
Sprawa może być również rozpoznana w trybie uproszczonym w przypadku, o którym mowa w art. 55 § 2.

Art. 122.
Sąd rozpoznający sprawę w trybie uproszczonym może przekazać sprawę do rozpoznania na rozprawie.

Zawieszenie i podjęcie postępowania


Art. 123.
Postępowanie ulega zawieszeniu z mocy prawa w razie zaprzestania czynności przez sąd wskutek siły wyższej.

Art. 124.
§ 1. Sąd zawiesza postępowanie z urzędu:
1) w razie śmierci strony lub jej przedstawiciela ustawowego, utraty przez nich zdolności procesowej, utraty przez stronę zdolności sądowej lub utraty przez przedstawiciela ustawowego charakteru takiego przedstawiciela, z zastrzeżeniem § 3;
2) jeżeli w składzie organów jednostki organizacyjnej będącej stroną zachodzą braki uniemożliwiające jej działanie;
3) jeżeli strona lub jej przedstawiciel ustawowy znajduje się w miejscowości pozbawionej wskutek nadzwyczajnych wydarzeń komunikacji z siedzibą sądu;
4) jeżeli w stosunku do strony zostało wszczęte postępowanie upadłościowe, a sprawa dotyczy przedmiotu wchodzącego w skład masy upadłości;
5) w razie przedstawienia przez sąd w tym postępowaniu pytania prawnego Trybunałowi Konstytucyjnemu albo Trybunałowi Sprawiedliwości Unii Europejskiej;
6) w przypadku, o którym mowa w art. 56.
§ 2. W przypadkach wymienionych w § 1 pkt 1 i 4, zawieszenie ma skutek od dnia zdarzeń, które je spowodowały. Zdarzenia te nie wstrzymują jednak wydania orzeczenia, jeżeli nastąpiły po zamknięciu rozprawy.
§ 3. Nie zawiesza się postępowania w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego.

Art. 125.
§ 1. Sąd może zawiesić postępowanie z urzędu:
1) jeżeli rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego toczącego się postępowania administracyjnego, sądowoadministracyjnego, sądowego lub przed Trybunałem Konstytucyjnym;
2) jeżeli ujawni się czyn, którego ustalenie w drodze karnej lub dyscyplinarnej mogłoby wywrzeć wpływ na rozstrzygnięcie sprawy sądowoadministracyjnej;
3) jeżeli na skutek braku lub wskazania złego adresu skarżącego lub niewykonania przez skarżącego innych zarządzeń nie można nadać sprawie dalszego biegu;
4) w razie śmierci pełnomocnika, chyba że strona działa przed sądem osobiście. § 2. Jeżeli postępowanie karne lub administracyjne nie jest jeszcze rozpoczęte, a jego rozpoczęcie zależy od wniosku strony, sąd wyznaczy termin do wszczęcia postępowania, w innych przypadkach może zwrócić się do właściwego organu.

Art. 126.
Sąd może również zawiesić postępowanie na zgodny wniosek stron.

Art. 127.
§ 1. W przypadku zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron lub niemożności nadania sprawie dalszego biegu, zawieszenie wstrzymuje tylko bieg terminów sądowych, które biegną dalej dopiero od dnia podjęcia postępowania.
§ 2. We wszystkich innych przypadkach zawieszenia żadne terminy nie biegną i zaczynają biec dopiero od początku od dnia podjęcia postępowania. Terminy sądowe należy w miarę potrzeby wyznaczyć na nowo.
§ 3. Podczas zawieszenia sąd nie podejmuje żadnych czynności z wyjątkiem tych, które mają na celu podjęcie postępowania albo wstrzymania wykonania aktu lub czynności. Czynności podejmowane przez strony, a nie dotyczące tych przedmiotów, wywołują skutki dopiero od dnia podjęcia postępowania.

Art. 128.
§ 1. Sąd postanowi podjąć postępowanie z urzędu, gdy ustanie przyczyna zawieszenia, w szczególności:
1) w razie śmierci strony – od dnia zgłoszenia się lub wskazania następców prawnych zmarłego albo od dnia ustanowienia we właściwej drodze kuratora spadku;
2) w razie utraty zdolności sądowej – od dnia ustalenia ogólnego następcy prawnego;
3) w razie braku przedstawiciela ustawowego – od dnia jego ustanowienia;
4) gdy rozstrzygnięcie sprawy zależy od wyniku innego postępowania – od dnia uprawomocnienia się orzeczenia kończącego to postępowanie; sąd może jednak i przedtem, stosownie do okoliczności, podjąć dalsze postępowanie.
§ 2. Jeżeli w ciągu roku od daty postanowienia o zawieszeniu postępowania nie zgłoszą się lub nie zostaną wskazani następcy prawni zmarłej strony, sąd może z urzędu zwrócić się do sądu spadku o ustanowienie kuratora spadku, chyba że kurator taki już wcześniej został ustanowiony.

\
Art. 129.
W razie zawieszenia postępowania na zgodny wniosek stron sąd postanowi podjąć postępowanie na wniosek którejkolwiek z nich, nie wcześniej niż po upływie trzech miesięcy od zawieszenia postępowania.

Art. 130.
§ 1. Sąd umarza postępowanie zawieszone na zgodny wniosek stron, jak również z przyczyn wskazanych w art. 125 § 1 pkt 3, jeżeli wniosek o podjęcie postępowania nie został zgłoszony w ciągu trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu. Ponadto sąd umorzy postępowanie w razie stwierdzenia braku następcy prawnego strony, która utraciła zdolność sądową, a w każdym razie po upływie trzech lat od daty postanowienia o zawieszeniu z tej przyczyny.
§ 2. Umorzenie zawieszonego postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym powoduje uprawomocnienie się orzeczenia wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Art. 131.
Postanowienie w przedmiocie zawieszenia, podjęcia i umorzenia postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym.



Stadium orzekania


orzeczenia sądowe


Art. 132.
Sąd rozstrzyga sprawę wyrokiem.

Art. 133.
§ 1. Sąd wydaje wyrok po zamknięciu rozprawy na podstawie akt sprawy, chyba że organ nie wykonał obowiązku, o którym mowa w art. 54 § 2. Wyrok może być wydany na posiedzeniu niejawnym w postępowaniu uproszczonym albo jeżeli ustawa tak stanowi.
§ 2. Sąd może zamkniętą rozprawę otworzyć na nowo.
§ 3. Rozprawa powinna być otwarta na nowo, jeżeli istotne okoliczności ujawniły się
dopiero po jej zamknięciu.

Art. 134.
§ 1. Sąd rozstrzyga w granicach danej sprawy nie będąc jednak związany zarzutami i wnioskami skargi oraz powołaną podstawą prawną.
§ 2. Sąd nie może wydać orzeczenia na niekorzyść skarżącego, chyba że stwierdzi naruszenie prawa skutkujące stwierdzeniem nieważności zaskarżonego aktu lub czynności.

Art. 135.
Sąd stosuje przewidziane ustawą środki w celu usunięcia naruszenia prawa w stosunku do aktów lub czynności wydanych lub podjętych we wszystkich postępowaniach prowadzonych w granicach sprawy, której dotyczy skarga, jeżeli jest to niezbędne dla końcowego jej załatwienia.

Art. 136.
Wyrok może być wydany jedynie przez sędziów, przed którymi odbyła się rozprawa poprzedzająca bezpośrednio wydanie wyroku.

Art. 137.
§ 1. Sąd wydaje wyrok po niejawnej naradzie sędziów. Przebieg narady i głosowanie nad orzeczeniem jest tajne a zwolnienie od zachowania w tym względzie tajemnicy, z zastrzeżeniem § 3, nie jest dopuszczalne. Narada obejmuje dyskusję, głosowanie nad mającym zapaść orzeczeniem i zasadniczymi powodami rozstrzygnięcia oraz spisanie sentencji wyroku.
§ 2. Przewodniczący zbiera głosy sędziów, poczynając od najmłodszego stażem na stanowisku sędziego sądu administracyjnego, sam zaś głosuje ostatni. Sprawozdawca, jeżeli jest wyznaczony, głosuje pierwszy. Wyrok zapada większością głosów. Sędzia, który przy głosowaniu nie zgodził się z większością, może
przy podpisywaniu sentencji zgłosić zdanie odrębne i obowiązany jest uzasadnić je na piśmie przed podpisaniem uzasadnienia. Zdanie odrębne może dotyczyć także samego uzasadnienia.
§ 3. Zgłoszenie zdania odrębnego podaje się do wiadomości, a jeżeli członek składu orzekającego, który zgłosił zdanie odrębne wyraził na to zgodę, także jego nazwisko.
§ 4. Sentencję wyroku podpisuje cały skład sądu.

Art. 138.
Sentencja wyroku powinna zawierać: oznaczenie sądu, imiona i nazwiska sędziów, protokolanta oraz prokuratora, jeżeli brał udział w sprawie, datę i miejsce rozpoznania sprawy i wydania wyroku, imię i nazwisko lub nazwę skarżącego, przedmiot zaskarżenia oraz rozstrzygnięcie sądu.

Art. 139.
§ 1. Ogłoszenie wyroku powinno nastąpić na posiedzeniu, na którym zamknięto rozprawę. Jednakże w sprawie zawiłej sąd może odroczyć ogłoszenie wyroku na czas do czternastu dni. W postanowieniu o odroczeniu sąd powinien wyznaczyć termin ogłoszenia wyroku i ogłosić go niezwłocznie po zamknięciu rozprawy. Termin ten może być przedłużony tylko raz i co najwyżej o siedem dni.
§ 2. Ogłoszenie wyroku następuje na posiedzeniu jawnym. Nieobecność stron nie wstrzymuje ogłoszenia. Jeżeli ogłoszenie było odroczone, może go dokonać jednoosobowo przewodniczący lub jeden z sędziów składu orzekającego.
§ 3. Ogłoszenia wyroku dokonuje się przez odczytanie sentencji. W czasie ogłaszania wyroku wszyscy obecni, z wyjątkiem sądu, stoją. Po ogłoszeniu sentencji przewodniczący lub sędzia sprawozdawca podaje ustnie zasadnicze powody rozstrzygnięcia, może jednak tego zaniechać, jeżeli sprawa była rozpoznawana
przy drzwiach zamkniętych.
§ 4. Odpis sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym doręcza się stronom, jeżeli uzasadnienia wyroku nie sporządza się z urzędu

Art. 140.
§ 1. Stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego, obecnej przy ogłoszeniu wyroku, przewodniczący udzieli wskazówek co do sposobu i terminów wniesienia środka odwoławczego.
§ 2. Stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego, która na skutek pozbawienia
wolności była nieobecna przy ogłoszeniu wyroku, sąd z urzędu w ciągu
tygodnia od ogłoszenia wyroku doręcza odpis jego sentencji z pouczeniem o terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia.
§ 3 Jeżeli sąd doręcza odpis sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym
stronie działającej bez adwokata lub radcy prawnego, poucza ją o terminie i
sposobie wniesienia środka odwoławczego.

Art. 141.
§ 1. Uzasadnienie wyroku sporządza się z urzędu w terminie czternastu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo podpisania sentencji wyroku wydanego na posiedzeniu niejawnym, z zastrzeżeniem § 2.
§ 2. W sprawach, w których skargę oddalono, uzasadnienie wyroku sporządza się na wniosek strony zgłoszony w terminie siedmiu dni od dnia ogłoszenia wyroku albo doręczenia odpisu sentencji wyroku. Uzasadnienie wyroku sporządza się w terminie czternastu dni od dnia zgłoszenia wniosku.
§ 3. Odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku następuje postanowieniem wydanym
na posiedzeniu niejawnym.
§ 4. Uzasadnienie wyroku powinno zawierać zwięzłe przedstawienie stanu sprawy, zarzutów podniesionych w skardze, stanowisk pozostałych stron, podstawę prawną rozstrzygnięcia oraz jej wyjaśnienie. Jeżeli w wyniku uwzględnienia skargi sprawa ma być ponownie rozpatrzona przez organ administracji, uzasadnienie
powinno ponadto zawierać wskazania co do dalszego postępowania.

Art. 142.
§ 1. Odpis wyroku z uzasadnieniem sporządzonym z urzędu doręcza się każdej stronie.
§ 2. Jeżeli uzasadnienie wyroku zostało sporządzone na wniosek strony, odpis wyroku z uzasadnieniem doręcza się tylko tej stronie, która złożyła wniosek.

Art. 143.
Uzasadnienie wyroku podpisują sędziowie, którzy brali udział w jego wydaniu. Jeżeli którykolwiek z sędziów nie może podpisać uzasadnienia, przewodniczący lub inny sędzia składu orzekającego zaznacza na wyroku przyczynę braku podpisu.

Art. 144.
Sąd jest związany wydanym wyrokiem od chwili jego ogłoszenia, a jeżeli wyrok został wydany na posiedzeniu niejawnym – od podpisania sentencji wyroku.

Art. 145.
§ 1. Sąd uwzględniając skargę na decyzję lub postanowienie:
1) uchyla decyzję lub postanowienie w całości albo w części, jeżeli stwierdzi:
a) naruszenie prawa materialnego, które miało wpływ na wynik sprawy,
b) naruszenie prawa dające podstawę do wznowienia postępowania administracyjnego,
c) inne naruszenie przepisów postępowania, jeżeli mogło ono mieć istotny
wpływ na wynik sprawy;
2) stwierdza nieważność decyzji lub postanowienia w całości lub w części, jeżeli zachodzą przyczyny określone w art. 156 Kodeksu postępowania administracyjnego lub w innych przepisach;
3) stwierdza wydanie decyzji lub postanowienia z naruszeniem prawa, jeżeli zachodzą przyczyny określone w Kodeksie postępowania administracyjnego lub w innych przepisach.
§ 2. W sprawach skarg na decyzje i postanowienia wydane w innym postępowaniu, niż uregulowane w Kodeksie postępowania administracyjnego i w przepisach o postępowaniu egzekucyjnym w administracji, przepisy § 1 stosuje się z uwzględnieniem przepisów regulujących postępowanie, w którym wydano zaskarżoną decyzję lub postanowienie.

Art. 146.
§ 1. Sąd, uwzględniając skargę na akt lub czynność, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 4 i 4a, uchyla ten akt lub interpretację albo stwierdza bezskuteczność czynności.
§ 2. W sprawach, o których mowa w § 1, sąd może w wyroku uznać uprawnienie lub obowiązek wynikające z przepisów prawa.

Art. 147.
§ 1. Sąd uwzględniając skargę na uchwałę lub akt, o których mowa w art. 3 § 2 pkt 5 i 6, stwierdza nieważność tej uchwały lub aktu w całości lub w części albo stwierdza, że zostały wydane z naruszeniem prawa, jeżeli przepis szczególny wyłącza stwierdzenie ich nieważności.
§ 2. Rozstrzygnięcia w sprawach indywidualnych, wydane na podstawie uchwały lub aktu, o których mowa w § 1, podlegają wzruszeniu w trybie określonym w postępowaniu administracyjnym albo w postępowaniu szczególnym.

Art. 148.
Sąd uwzględniając skargę jednostki samorządu terytorialnego na akt nadzoru uchyla ten akt.

Art. 149.
<§ 1.> Sąd, uwzględniając skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organy w sprawach określonych w art. 3 § 2 pkt 1–4a, zobowiązuje organ do wydania w określonym terminie aktu lub interpretacji lub dokonania czynności lub stwierdzenia albo uznania uprawnienia lub obowiązku
wynikających z przepisów prawa. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania miały miejsce z rażącym naruszeniem prawa.
<§ 2. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec z urzędu albo na wniosek strony o wymierzeniu organowi grzywny w wysokości określonej w art. 154 § 6.>

Art. 150.
W sprawach skarg na akty i czynności niewymienione w art. 145–148 sąd uwzględniając skargę uchyla lub stwierdza bezskuteczność aktu lub czynności.

Art. 151.
W razie nieuwzględnienia skargi sąd skargę oddala.

Art. 152.
W razie uwzględnienia skargi sąd w wyroku określa, czy i w jakim zakresie zaskarżony akt lub czynność nie mogą być wykonane. Rozstrzygnięcie to traci moc z chwilą uprawomocnienia się wyroku.

Art. 153.
Ocena prawna i wskazania co do dalszego postępowania wyrażone w orzeczeniu sądu wiążą w sprawie ten sąd oraz organ, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania było przedmiotem zaskarżenia.

Art. 154.
§ 1. W razie niewykonania wyroku uwzględniającego skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania oraz w razie bezczynności organu lub przewlekłego prowadzenia postępowania po wyroku uchylającym lub stwierdzającym nieważność aktu lub czynności strona, po uprzednim pisemnym wezwaniu
właściwego organu do wykonania wyroku lub załatwienia sprawy, może wnieść skargę w tym przedmiocie, żądając wymierzenia temu organowi grzywny.
§ 2. Sąd, w przypadku, o którym mowa w § 1, może ponadto orzec o istnieniu lub nieistnieniu uprawnienia lub obowiązku, jeżeli pozwala na to charakter sprawy oraz niebudzące uzasadnionych wątpliwości okoliczności jej stanu faktycznego i prawnego. Jednocześnie sąd stwierdza, czy bezczynność organu lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ miały miejsce z rażącym naruszeniem
prawa.
§ 3. Wykonanie wyroku lub załatwienie sprawy po wniesieniu skargi, o której mowa w § 1, nie stanowi podstawy do umorzenia postępowania lub oddalenia skargi.
§ 4. Osobie, która poniosła szkodę wskutek niewykonania orzeczenia sądu, służy roszczenie o odszkodowanie na zasadach określonych w Kodeksie cywilnym.
§ 5. Odszkodowanie, o którym mowa w § 4, przysługuje od organu, który nie wykonał orzeczenia sądu. Jeżeli organ w terminie trzech miesięcy od dnia złożenia wniosku o odszkodowanie nie wypłacił odszkodowania uprawniony podmiot może wnieść powództwo do sądu powszechnego.
§ 6. Grzywnę, o której mowa w § 1, wymierza się do wysokości dziesięciokrotnego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w roku poprzednim, ogłaszanego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego na podstawie odrębnych przepisów.

Art. 155.
§ 1. W razie stwierdzenia w toku rozpoznawania sprawy istotnych naruszeń prawa lub okoliczności mających wpływ na ich powstanie, skład orzekający sądu może, w formie postanowienia, poinformować właściwe organy lub ich organy zwierzchnie o tych uchybieniach.
§ 2. Organ, który otrzymał postanowienie, obowiązany jest je rozpatrzyć i powiadomić w terminie trzydziestu dni sąd o zajętym stanowisku.

Art. 156.
§ 1. Sąd może z urzędu sprostować w wyroku niedokładności, błędy pisarskie albo rachunkowe lub inne oczywiste omyłki.
§ 2. Sprostowanie sąd może postanowić na posiedzeniu niejawnym. O sprostowaniu umieszcza się wzmiankę na oryginale wyroku, a na żądanie stron także na udzielonych im odpisach. Dalsze odpisy powinny być zredagowane w brzmieniu uwzględniającym postanowienie o sprostowaniu.
§ 3. Jeżeli sprawa toczy się przed Naczelnym Sądem Administracyjnym, Sąd ten może z urzędu sprostować wyrok pierwszej instancji.

Art. 157.
§ 1. Strona może w ciągu czternastu dni od doręczenia wyroku z urzędu – a gdy wyroku nie doręcza się stronie od dnia ogłoszenia – zgłosić wniosek o uzupełnienie wyroku, jeżeli sąd nie orzekł o całości skargi albo nie zamieścił w wyroku dodatkowego orzeczenia, które według przepisów ustawy powinien był zamieścić z urzędu.
§ 2. Wniosek o uzupełnienie wyroku co do zwrotu kosztów sąd może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym.
§ 3. Orzeczenie uzupełniające wyrok zapada w formie wyroku, chyba że uzupełnienie dotyczy wyłącznie kosztów.

Art. 158.
Sąd, który wydał wyrok, rozstrzyga postanowieniem wątpliwości co do jego treści.
Postanowienie w tym przedmiocie sąd może wydać na posiedzeniu niejawnym.

Art. 159.
Wniosek o sprostowanie, uzupełnienie lub wykładnię wyroku nie ma wpływu na bieg terminu do wniesienia środka zaskarżenia.

Art. 160.
Jeżeli ustawa niniejsza nie przewiduje wydania wyroku, sąd wydaje orzeczenie w formie postanowienia.

Art. 161.
§ 1. Sąd wydaje postanowienie o umorzeniu postępowania, jeżeli:
1) skarżący skutecznie cofnął skargę;
2) w razie śmierci strony, jeżeli przedmiot postępowania odnosi się wyłącznie do praw i obowiązków ściśle związanych z osobą zmarłego, chyba że udział w sprawie zgłasza osoba, której interesu prawnego dotyczy wynik tego postępowania;
3) gdy postępowanie z innych przyczyn stało się bezprzedmiotowe.
§ 2. Postanowienie o umorzeniu postępowania może zapaść na posiedzeniu niejawnym.

Art. 162.
Rozstrzygnięcia zawarte w postanowieniach niekończących postępowania w sprawie, wydanych na posiedzeniach jawnych, wpisuje się do protokołu bez spisywania odrębnej sentencji, jeżeli nie przysługuje na nie zażalenie.

Art. 163.
§ 1. Postanowienia ogłoszone na rozprawie sąd uzasadnia, gdy podlegają one zaskarżeniu i doręcza stronom.
§ 2. Postanowienia wydane na posiedzeniu niejawnym sąd doręcza z urzędu stronom. Gdy stronie przysługuje środek zaskarżenia, postanowienie należy doręczyć z uzasadnieniem. Doręczając postanowienie należy pouczyć stronę występującą w sprawie bez adwokata lub radcy prawnego o dopuszczalności, terminie i sposobie wniesienia środka zaskarżenia.
§ 3. Uzasadnienie, o którym mowa w § 1 i 2, należy sporządzić w terminie siedmiu dni od dnia wydania postanowienia
.
Art. 164.
Postanowienie wydane na posiedzeniu niejawnym wiąże od chwili, w której zostało podpisane wraz z uzasadnieniem; jeżeli sąd postanowienia nie uzasadnia, od chwili podpisania sentencji.

Art. 165.
Postanowienia niekończące postępowania w sprawie mogą być uchylane i zmieniane wskutek zmiany okoliczności sprawy, chociażby były zaskarżone, a nawet prawomocne.

Art. 166.
Do postanowień stosuje się odpowiednio przepisy o wyrokach, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej.

Art. 167.
Przepisy niniejszego rozdziału stosuje się odpowiednio do zarządzeń przewodniczącego.

Prawomocność orzeczeń

Art. 168.
§ 1. Orzeczenie sądu staje się prawomocne, jeżeli nie przysługuje co do niego środek odwoławczy.
§ 2. Mimo niedopuszczalności odrębnego zaskarżenia nie stają się prawomocne postanowienia
podlegające rozpoznaniu przez Naczelny Sąd Administracyjny, gdy Sąd ten rozpoznaje sprawę, w której je wydano.
§ 3. Jeżeli zaskarżono tylko część orzeczenia, staje się ono prawomocne w części pozostałej z upływem terminu do zaskarżenia, chyba że Naczelny Sąd Administracyjny może z urzędu rozpoznać sprawę także w tej części.

Art. 169.
Prawomocność orzeczenia stwierdza na wniosek strony oraz w przypadku, o którym mowa w art. 286 § 1, wojewódzki sąd administracyjny na posiedzeniu niejawnym, a dopóki akta sprawy znajdują się w Naczelnym Sądzie Administracyjnym – ten Sąd.

Art. 170.
Orzeczenie prawomocne wiąże nie tylko strony i sąd, który je wydał, lecz również inne sądy i inne organy państwowe, a w przypadkach w ustawie przewidzianych także inne osoby.

Art. 171.
Wyrok prawomocny ma powagę rzeczy osądzonej tylko co do tego, co w związku ze skargą stanowiło przedmiot rozstrzygnięcia.

Art. 172.
Naczelny Sąd Administracyjny unieważnia prawomocne orzeczenie sądu administracyjnego wydane w sprawie, która ze względu na osobę lub przedmiot nie podlegała orzecznictwu sądu administracyjnego w chwili orzekania i odrzuca skargę, jeżeli orzeczenie to nie może być wzruszone w trybie przewidzianym w ustawie. Sąd orzeka na wniosek Prezesa Naczelnego Sądu Administracyjnego. Do rozpoznania wniosku
stosuje się odpowiednio przepisy o rozpoznaniu skargi kasacyjnej.



POSTĘPOWANIE PRZEZ NACZELNYM SĄDEM ADMINISTRACYJNYM


Skarga kasacyjna

Art. 173.
§ 1. Od wydanego przez wojewódzki sąd administracyjny wyroku lub postanowienia kończącego postępowanie w sprawie przysługuje skarga kasacyjna do Naczelnego Sądu Administracyjnego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.
§ 2. Skargę kasacyjną może wnieść strona, prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka po doręczeniu im odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

Art. 174.
Skargę kasacyjną można oprzeć na następujących podstawach:
1) naruszeniu prawa materialnego przez błędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie;
2) naruszeniu przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy.

Art. 175.
§ 1. Skarga kasacyjna powinna być sporządzona przez adwokata lub radcę prawnego,
z zastrzeżeniem § 2 i 3.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli skargę kasacyjną sporządza sędzia, prokurator, notariusz, radca Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa albo profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych, będący stroną, jej przedstawicielem lub pełnomocnikiem albo jeżeli skargę kasacyjną wnosi prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich lub Rzecznik Praw Dziecka.
§ 3. Skarga kasacyjna może być sporządzona przez:
1) doradcę podatkowego – w sprawach obowiązków podatkowych i celnych
oraz w sprawach egzekucji administracyjnej związanej z tymi obowiązkami;
2) rzecznika patentowego – w sprawach własności przemysłowej.

Art. 176.
Skarga kasacyjna powinna czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu sądowym oraz zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości, czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, wniosek o uchylenie lub zmianę orzeczenia z oznaczeniem zakresu żądanego uchylenia lub zmiany.

Art. 177.
§ 1. Skargę kasacyjną wnosi się do sądu, który wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie, w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia stronie odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.
§ 2. Termin do wniesienia skargi kasacyjnej dla stron wiąże również prokuratora, Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka. Jeżeli jednak orzeczenia nie doręcza się stronie prokurator, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka mogą w terminie trzydziestu dni od dnia wydania orzeczenia wystąpić o sporządzenie uzasadnienia orzeczenia i wnieść skargę kasacyjną w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpisu orzeczenia z uzasadnieniem.

Art. 178.
Wojewódzki sąd administracyjny odrzuci na posiedzeniu niejawnym skargę kasacyjną wniesioną po upływie terminu lub z innych przyczyn niedopuszczalną, jak również skargę kasacyjną, której braków strona nie uzupełniła w wyznaczonym terminie.

Art. 179.
Strona, która nie wniosła skargi kasacyjnej, może wnieść do wojewódzkiego sądu administracyjnego odpowiedź na skargę kasacyjną w terminie czternastu dni od doręczenia jej skargi kasacyjnej. Po upływie terminu na wniesienie odpowiedzi lub po zarządzeniu doręczenia odpowiedzi wnoszącemu skargę kasacyjną, wojewódzki sąd administracyjny niezwłocznie przedstawi skargę kasacyjną wraz z odpowiedzią i
aktami sprawy Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu.

Art. 180.
Naczelny Sąd Administracyjny na posiedzeniu niejawnym odrzuci skargę kasacyjną, jeżeli ulegała ona odrzuceniu przez wojewódzki sąd administracyjny, albo zwróci ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków.

Art. 181.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje skargę kasacyjną na rozprawie w składzie trzech sędziów, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Art. 182.
§ 1. Skargę kasacyjną od postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego kończącego postępowanie w sprawie Naczelny Sąd Administracyjny może rozpoznać na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Naczelny Sąd Administracyjny może również na posiedzeniu niejawnym rozpoznać skargę kasacyjną, jeżeli jest ona oparta wyłącznie na podstawie art. 174 pkt 2, a strona, która wniosła skargę kasacyjną, zrzekła się rozprawy, zaś pozostałe strony, w terminie czternastu dni od doręczenia skargi kasacyjnej, nie zażądały przeprowadzenia rozprawy.
§ 3. Na posiedzeniu niejawnym Naczelny Sąd Administracyjny orzeka w składzie jednego sędziego.

Art. 183.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje sprawę w granicach skargi kasacyjnej, bierze jednak z urzędu pod rozwagę nieważność postępowania. Strony mogą przytaczać nowe uzasadnienie podstaw kasacyjnych.
§ 2. Nieważność postępowania zachodzi:
1) jeżeli droga sądowa była niedopuszczalna;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej, organu powołanego
do jej reprezentowania lub przedstawiciela ustawowego, albo gdy pełnomocnik
strony nie był należycie umocowany;
3) jeżeli w tej samej sprawie toczy się postępowanie wcześniej wszczęte przed
sądem administracyjnym albo jeżeli sprawa taka została już prawomocnie
osądzona;
4) jeżeli skład sądu orzekającego był sprzeczny z przepisami prawa albo jeżeli w rozpoznaniu sprawy brał udział sędzia wyłączony z mocy ustawy;
5) jeżeli strona została pozbawiona możności obrony swych praw;
6) jeżeli wojewódzki sąd administracyjny orzekł w sprawie, w której jest właściwy
Naczelny Sąd Administracyjny.

Art. 184.
Naczelny Sąd Administracyjny oddala skargę kasacyjną, jeżeli nie ma usprawiedliwionych podstaw albo jeżeli zaskarżone orzeczenie mimo błędnego uzasadnienia odpowiada prawu.

Art. 185.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej uchyla zaskarżone orzeczenie w całości lub w części i przekazuje sprawę do ponowne go rozpoznania sądowi, który wydał orzeczenie, a gdyby sąd ten nie mógł rozpoznać jej w innym składzie innemu sądowi.
§ 2. W razie przekazania sprawy do ponownego rozpoznania, sąd rozpoznaje ją w innym składzie.

Art. 186.
Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznając skargę kasacyjną uchyla wyrok także w części niezaskarżonej, jeżeli zachodzi nieważność postępowania.

Art. 187.
§ 1. Jeżeli przy rozpoznawaniu skargi kasacyjnej wyłoni się zagadnienie prawne budzące poważne wątpliwości, Naczelny Sąd Administracyjny może odroczyć rozpoznanie sprawy i przedstawić to zagadnienie do rozstrzygnięcia składowi siedmiu sędziów tego Sądu.
§ 2. Uchwała składu siedmiu sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego jest w danej sprawie wiążąca.
§ 3. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów może przejąć sprawę
do rozpoznania.

Art. 188.4)
Jeżeli nie ma naruszeń przepisów postępowania, które mogły mieć istotny wpływ na wynik sprawy, a zachodzi jedynie naruszenie prawa materialnego, Naczelny Sąd Administracyjny może uchylić zaskarżone orzeczenie i rozpoznać skargę. W tym przypadku Sąd orzeka na podstawie stanu faktycznego przyjętego w zaskarżonym wyroku.

Art. 189.
Jeżeli skarga ulegała odrzuceniu albo istniały podstawy do umorzenia postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym, Naczelny Sąd Administracyjny postanowieniem uchyla wydane w sprawie orzeczenie oraz odrzuca skargę lub umarza postępowanie.

Art. 190.
Sąd, któremu sprawa została przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny.

Art. 191.
Naczelny Sąd Administracyjny, na wniosek strony, rozpoznaje również te postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego, które nie podlegały zaskarżeniu w drodze zażalenia, a miały wpływ na rozstrzygnięcie sprawy.

Art. 192.
Z wyjątkiem przypadków określonych w art. 123–125, postępowanie przed Naczelnym Sądem Administracyjnym ulega zawieszeniu jedynie na zgodny wniosek stron.

Art. 193.
Jeżeli nie ma szczególnych przepisów postępowania przed Naczelnym Sądem Administracyjnym,
do postępowania tego stosuje się odpowiednio przepisy postępowania przed wojewódzkim sądem administracyjnym, z tym że Naczelny Sąd Administracyjny uzasadnia z urzędu wyroki i postanowienia w terminie trzydziestu dni.

Rozdział 2
Zażalenie
Art. 194.
§ 1. Zażalenie do Naczelnego Sądu Administracyjnego przysługuje na postanowienia wojewódzkiego sądu administracyjnego w przypadkach przewidzianych w ustawie a ponadto na postanowienia, których przedmiotem jest:
1) przekazanie sprawy innemu sądowi administracyjnemu;
2) wstrzymanie lub odmowa wstrzymania wykonania decyzji, postanowienia,
innego aktu lub czynności, o których mowa w art. 61;
3) zawieszenie postępowania i odmowa podjęcia zawieszonego postępowania;
4) odmowa sporządzenia uzasadnienia wyroku;
5) sprostowanie lub wykładnia orzeczenia albo ich odmowa;
6) oddalenie wniosku o wyłączenie sędziego;
7) odrzucenie skargi kasacyjnej;
8) odrzucenie zażalenia;
9) zwrot kosztów postępowania, jeżeli strona nie wnosi skargi kasacyjnej;
10) ukaranie grzywną.
§ 2. Zażalenie wnosi się w terminie siedmiu dni od doręczenia postanowienia.
§ 3. Zażalenie powinno czynić zadość wymaganiom przepisanym dla pisma w postępowaniu
sądowym oraz zawierać wskazanie zaskarżonego postanowienia i
wniosek o jego zmianę lub uchylenie, jak również zwięzłe uzasadnienie zażalenia.
§ 4. Zażalenie, którego przedmiotem jest odrzucenie skargi kasacyjnej, powinno być
sporządzone przez adwokata lub radcę prawnego. Przepis art. 175 § 2 i 3 stosuje
się odpowiednio.

Art. 195.
§ 1. Akta sprawy wraz z zażaleniem wojewódzki sąd administracyjny przedstawia Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu po doręczeniu zażalenia pozostałym stronom. Odpowiedź na zażalenie może być wniesiona wprost do Naczelnego Sądu Administracyjnego w terminie siedmiu dni od doręczenia zażalenia.
§ 2. Jeżeli zażalenie zarzuca nieważność postępowania lub jest oczywiście uzasadnione,
wojewódzki sąd administracyjny, który wydał zaskarżone postanowienie,
może na posiedzeniu niejawnym, nie przesyłając akt Naczelnemu Sądowi Administracyjnemu, uchylić zaskarżone postanowienie i w miarę potrzeby sprawę rozpoznać na nowo. Od ponownie wydanego postanowienia przysługują środki odwoławcze na zasadach ogólnych.

Art. 196.
Wojewódzki sąd administracyjny może wstrzymać wykonanie zaskarżonego postanowienia do czasu rozstrzygnięcia zażalenia. Postanowienie takie może zapaść na
posiedzeniu niejawnym.

Art. 197.
§ 1. Naczelny Sąd Administracyjny rozpoznaje zażalenie na posiedzeniu niejawnym.
§ 2. Do postępowania toczącego się na skutek zażalenia stosuje się odpowiednio
przepisy o skardze kasacyjnej.

Art. 198.
Przepisy niniejszego działu stosuje się odpowiednio do zażaleń na zarządzenia przewodniczącego,
jeżeli ustawa przewiduje wniesienie zażalenia.





NADZWYCZAJNY TRYB POSTĘPOWANIA


Wznowienie postępowania
Art. 270.
W przypadkach przewidzianych w dziale niniejszym można żądać wznowienia postępowania,
które zostało zakończone prawomocnym orzeczeniem.

Art. 271.
Można żądać wznowienia postępowania z powodu nieważności:
1) jeżeli w składzie sądu uczestniczyła osoba nieuprawniona albo jeżeli orzekał
sędzia wyłączony z mocy ustawy, a strona przed uprawomocnieniem się
orzeczenia nie mogła domagać się wyłączenia;
2) jeżeli strona nie miała zdolności sądowej lub procesowej albo nie była należycie reprezentowana lub jeżeli wskutek naruszenia przepisów prawa była pozbawiona możności działania; nie można jednak żądać wznowienia, jeżeli przed uprawomocnieniem się orzeczenia niemożność działania ustała lub
brak reprezentacji był podniesiony w drodze zarzutu albo strona potwierdziła
dokonane czynności procesowe.

Art. 272.
§ 1. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego zostało wydane orzeczenie.
§ 2. W sytuacji określonej w § 1 skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzech miesięcy od dnia wejścia w życie orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego. Jeżeli w chwili wydania orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego orzeczenie sądowe nie było jeszcze prawomocne na skutek wniesienia środka
odwoławczego, który został następnie odrzucony, termin biegnie od dnia doręczenia postanowienia o odrzuceniu.
§ 3. Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy potrzeba taka wynika z rozstrzygnięcia organu międzynarodowego działającego na podstawie umowy międzynarodowej ratyfikowanej przez Rzeczpospolitą Polską.
Przepis § 2 stosuje się odpowiednio, z tym że termin do wniesienia skargi o wznowienie postępowania biegnie od dnia doręczenia stronie lub jej pełnomocnikowi rozstrzygnięcia organu międzynarodowego.

Art. 273.
§ 1. Można żądać wznowienia na tej podstawie, że:
1) orzeczenie zostało oparte na dokumencie podrobionym lub przerobionym
albo na skazującym wyroku karnym, następnie uchylonym;
2) orzeczenie zostało uzyskane za pomocą przestępstwa.
§ 2. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia takich okoliczności faktycznych lub środków dowodowych, które mogłyby mieć wpływ na wynik sprawy, a z których strona nie mogła skorzystać w poprzednim postępowaniu.
§ 3. Można żądać wznowienia w razie późniejszego wykrycia prawomocnego orzeczenia dotyczącego tej samej sprawy. W tym przypadku przedmiotem rozpoznania przez sąd jest nie tylko zaskarżone orzeczenie, lecz są również z urzędu inne prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy.

Art. 274.
Z powodu przestępstwa można żądać wznowienia jedynie wówczas, gdy czyn został ustalony prawomocnym wyrokiem skazującym, chyba że postępowanie karne nie może być wszczęte lub że zostało umorzone z innych przyczyn niż brak dowodów.

Art. 275.
Do wznowienia postępowania z przyczyn nieważności właściwy jest sąd, który wydał zaskarżone orzeczenie, a jeżeli zaskarżono orzeczenia sądów obu instancji, właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny. Do wznowienia postępowania na innej podstawie właściwy jest sąd, który ostatnio orzekał w sprawie.

Art. 276.
Do postępowania ze skargi o wznowienie postępowania stosuje się odpowiednio przepisy o postępowaniu przed sądem pierwszej instancji, jeżeli przepisy poniższe nie stanowią inaczej. Jednakże, gdy do wznowienia postępowania właściwy jest Naczelny Sąd Administracyjny, stosuje się odpowiednio art. 175.

Art. 277.
Skargę o wznowienie postępowania wnosi się w terminie trzymiesięcznym. Termin ten liczy się od dnia, w którym strona dowiedziała się o podstawie wznowienia, a gdy podstawą jest pozbawienie możności działania lub brak należytej reprezentacji – od dnia, w którym o orzeczeniu dowiedziała się strona, jej organ lub jej przedstawiciel ustawowy.

Art. 278.
Po upływie lat pięciu od uprawomocnienia się orzeczenia nie można żądać wznowienia, z wyjątkiem przypadku, gdy strona była pozbawiona możności działania lub nie była należycie reprezentowana.

Art. 279.
Skarga o wznowienie postępowania powinna ponadto zawierać oznaczenie zaskarżonego orzeczenia, podstawę wznowienia i jej uzasadnienie, okoliczności stwierdzające zachowanie terminu do wniesienia skargi oraz żądanie o uchylenie lub zmianę zaskarżonego orzeczenia.
\
Art. 280.
§ 1. Sąd bada na posiedzeniu niejawnym, czy skarga jest wniesiona w terminie i czy opiera się na ustawowej podstawie wznowienia. W braku jednego z tych wymagań sąd wniosek odrzuci, w przeciwnym razie wyznaczy rozprawę.
§ 2. Na żądanie sądu zgłaszający skargę o wznowienie postępowania obowiązany jest uprawdopodobnić okoliczności stwierdzające zachowanie terminu lub dopuszczalność wznowienia.

Art. 281.
Na rozprawie sąd rozstrzyga przede wszystkim o dopuszczalności wznowienia i odrzuca wniosek, jeżeli brak ustawowej podstawy wznowienia albo termin do wniesienia skargi nie został zachowany. Sąd może jednak po rozważeniu stanu sprawy połączyć badanie dopuszczalności wznowienia z rozpoznaniem sprawy.

Art. 282.
§ 1. Sąd rozpoznaje sprawę na nowo w granicach, jakie zakreśla podstawa wznowienia.
§ 2. Po ponownym rozpoznaniu sprawy sąd stosownie do okoliczności oddala skargę o wznowienie postępowania albo uwzględniając ją zmienia zaskarżone orzeczenie albo je uchyla i skargę odrzuca lub postępowanie umarza.
§ 3. W przypadku, o którym mowa w art. 273 § 3, sąd uchyla jedno z orzeczeń dotyczących
tej samej sprawy, utrzymując w mocy inne prawomocne orzeczenie, albo uchyla wszystkie prawomocne orzeczenia dotyczące tej samej sprawy i orzeka co do istoty sprawy albo przekazuje sprawę właściwemu wojewódzkiemu sądowi administracyjnemu do rozpoznania i rozstrzygnięcia o tej sprawie.

Art. 283.
Sędzia, którego udziału lub zachowania się w poprzednim postępowaniu dotyczy skarga, wyłączony jest od orzekania w postępowaniu ze skargi o wznowienie postępowania.

Art. 284.
Wniesienie skargi o wznowienie postępowania nie tamuje wykonania zaskarżonego orzeczenia. W razie uprawdopodobnienia, że zgłaszającemu wniosek grozi niepowetowana szkoda, sąd może wstrzymać wykonanie orzeczenia. Postanowienie może być wydane na posiedzeniu niejawnym. Na postanowienie przysługuje zażalenie.
1) oznaczenie orzeczenia, od którego jest wniesiona, ze wskazaniem, czy jest
ono zaskarżone w całości lub w części;
2) przytoczenie jej podstaw oraz ich uzasadnienie;
3) wskazanie przepisu prawa, z którym zaskarżone orzeczenie jest niezgodne;
4) uprawdopodobnienie wyrządzenia szkody, spowodowanej przez wydanie
orzeczenia, którego skarga dotyczy;
5) wykazanie, że wzruszenie zaskarżonego orzeczenia w drodze innych środków prawnych nie było i nie jest możliwe, a ponadto – gdy skargę wniesiono stosując art. 285a § 2 – że występuje wyjątkowy przypadek uzasadniający wniesienie skargi;
6) wniosek o stwierdzenie niezgodności orzeczenia z prawem.
§ 2. Skarga powinna czynić zadość wymaganiom przewidzianym dla pisma strony.
Do skargi – oprócz jej odpisów dla doręczenia ich stronom i uczestnikom postępowania
– dołącza się dwa odpisy przeznaczone do akt Naczelnego Sądu
Administracyjnego.

Art. 285.
Niedopuszczalne jest dalsze wznowienie postępowania zakończonego prawomocnym orzeczeniem wydanym na skutek skargi o wznowienie postępowania.



ODPOWIEDZIALNOŚĆ KARNA SKARBOWA ZA PRZESTĘPSTWA I WYKROCZENIA PODATKOWE



Pojęcie odpowiedzialności karnej skarbowej


odpowiedzialność karno skarbowa to odpowiedzialność za czyny zabronione przez prawo karne skarbowe.

Aktualny zakres przedmiotowy częsci materialnej prawa karnego skarbowego przewiduje przestępstwa i wykroczenia w następujących sferach:
a) przeciwko obowiązkom podatkowym i rozliczeniom z zakresu dotacji lub subwencji
b) przeciwko obowiązkom celnym oraz zasadom obrotu z zagranicą towarami i usługami
c) przeciwko obrotowi dewizowemu
d) przeciwko organizacji gier losowych, zakładów wzajemnych, gier na automatach i gier na automatach o niskich wygranych

Przestępstwo skarbowe a wykroczenie skarbowe


Przestępstwem skarbowym jest taki czyn zabroniony przez k.k.s. za który kodeks ten przewiduje karę grzywny w stawkach dziennych lub karę ograniczenia wolności albo karę pozbawienia wolności.


Wykroczeniem skarbowym jest czyn za który grozi grzywna określona kwotowo. Za wykroczenie grozi na gruncie kks zawsze jedna kara i zawsze w takich samych granicach. Jest nią grzywna w rozmiarze od 1/10 do 20-krotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia, z tym że wysokość w trybie nakazowym i mandatowym wygląda inaczej.

Minimalne wynagrodzenie jest ustalane na podstawie ustawy z 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu. Co roku jest obwieszczane w Dzienniku Urzędowym przez Prezesa Rady Ministrów.

Kryterium ktorym wyodrębnia się czyn czy to jest przestępstwo skarbowe czy wykroczenie skarbowe jest stopień szkodliwości społecznej.

Przy ocenie szkodliwości społecznej bierze się pod uwagę rodzaj naruszonego lub zagrożonego dobra, wagę naruszonego obowiązku finansowego, wysokość uszczuplonej należności publiczności prawnej, a także zamiar lub motywację sprawcy i rodzaj naruszonej reguły ostrożności.

Ocenia sie jaka była wartość przedmiotu czynu czy został przekroczony ustawowy próg ?
Ustawowy próg to pięciokrotność minimalnego wynagrodzenia.

Czy czyn należał do wypadków mniejszej wagi ?
jeżeli nie przekracza ustawowego progu przy uszczupleniu należności publiczno-prawnych
przy innych czynach nie moze przekroczyć 200 minimalnego wynagrodzenia.
sposób i okoliczności jego popełnienia - które nie wskazują rażącego lekceważenia porządku finansowo-prawnego.
formalizm naruszenia- uchybienia formalne

Warunki odpowiedzialności karnej skarbowej

Odpowiedzialność karną skarbową ponosi się gdy czyn:
1) jest bezprawny w czasie jego popełnienia
2) jego szkodliwość społeczna jest in concreto wyższa niż znikoma
3) jest on zawiniony
4) został popełniony przez osobę, która ukończyła lat 17

Bezprawność czynu

z art. 1 par. 1 k.k.s. wynika przy tym jeszcze wymóg tzw. ustawowej dookreśloności znamion czynu to znaczy, że znamiona winny być określone przez ustawę.

Na gruncie kks kontratypy nie funkcjonują, a odpowiedzialność tę w sferze eliminowania bezprawności wyłącza jedynie eksperyment ( wyłącznie ekonomiczny i techiczny ) i to tylko przy przestępstwach skarbowych.

Jeżeli w dacie orzekania obowiązuje ustawa inna niż w czasie popełnienia czynu stosuje się ustawę nową z tym że jeżeli jest względniejsza dla sprawcy.

Ustawa poprzednio obowiązująca jest nie tylko ustawa obowiązująca w czasie popełnienia czynu ale też ustawa wcześniej obowiązująca przed ustawą obowiązującą w czasie orzekania.

Przez ustawę nową rozumieć tu należy nie tylko nowy inny przepis k.k.s. ale także nowy i inny przepis ustawy finansowej.

Społeczna szkodliwość czynu


Na gruncie k.k.s. uznanie, że dany czyn jest szkodliwy w stopniu znikomym powoduje, iż nie jest on przestępstwem, mimo że wypełnia znamiona przestępstwa skarbowego, i nie jest też wykroczeniem, choćby wypełniał znamiona wykroczenia skarbowego.

Wina


winy nie można domniemywać z samego faktu wypełnienia przez sprawcę znamion czynu. Należy ją udowodnić. W art. 4 k.k.s. przyjęto, że zarówno przestępstwo i wykroczenie może być popełnione umyślnie. Nieumyślnie może być popełnione gdy ustawa tak stanowi.


Umyślność to zachowanie w zamiarze popełnienia czynu ( zamiar bezpośredni) lub bez takiego zamiaru, ale że się godził na to ( zamiar ewentualny).
Nieumyślność, jest wtedy, że sprawca nie miał zamiaru popełnienia czynu.

Wyłączenie winy

niepoczytalność, błąd co do okoliczności stanowiącej znamię czynu lub co do bezprawności bądź karalności, a także nieosiągnięcia przez sprawcę 17 roku życia w chwili czynu.


Odpowiedzialność nieletniego za czyny skarbowe


Nieletniość wyklucza odpowiedzialność skarbową. Można pociągnąć do odpowiedzialności przedstawiciela ustawowego. Pamiętać należy, że w razie popełnienia czynu ciągłego, wystarczy, że jeden z czynów będzie popełniony po ukończeniu 17 r.ż  aby podlegać odpowiedzialności skarbowej.


W razie popełnienia przestępstwa skarbowego, które świadczyć może o demoralizacji nieletniego można wchodzić w postępowanie wobec nieletnich. Sąd wtedy może zastosować środki wychowawcze, zaś środek poprawczy przy wysokim stopniu demoralizacji. Jeżeli w chwili orzekania sprawca ukończył 18 lat, i Sąd uzna, że środek poprawczy jest niewystarczający może orzec karę.

Odpowiedzialność za formy stadialne i zjawiskowe czynu skarbowego


Formy stadialne:

- zamiar - nie jest karalny

- przygotowanie - nie jest karalne, wyjątek art. 67 par. 2 k.k.s.  uzyskiwanie lub przyspasabianie środków w celu popełnienia przestępstwa polegającego na uzyskaniu lub przysposobieniu  środków w celu popełnienia przestępstwa skarbowego podrobienia lub przerobienia znaku akcyzy lub upoważnienia do odbioru banderol, przy czym przy wypadku mniejszej wagi jest to wykroczenie skarbowe.

- usiłowanie - nie jest przewidziana karalność usiłowania wykroczenia skarbowego, przy przestępstwach skarbowych zagrożonych karą pozbawienia wolności poniżej 1 roku lub karą łagodniejszą jest karalne gdy ustawa tak stanowi. Wtedy można wymierzyć karę maksymalnie do 2/3 górnej granicy zagrożenia.
 Przy dobrowolnym odstąpieniu sąd moze nadzwyczajnie złagodzić karę.

- dokonanie - jest karalne

Formy zjawiskowe

sprawstwo ( współsprawstwo)
pomocnictwo
podżeganie ( w tym prowokatorstwo)

Sprawstwo i współsprawstwo

Dla zaistnienia współsprawstwa należy ustalić czy zaistniało porozumienie między nimi. Porozumienie może nastąpić w każdej formie, nawet w sposób dorozumiany, byle wykazano świadomość każdego z działających. Każdy ze współsprawców odpowiada w zakresie swojego zamiaru lub nieumyślności i nie ponosi odpowiedzialności za eksces innego ze współdziałających.

Kodeks przewiduje sprawstwo kierownicze i polecające.

Sprawstwo kierownicze- gdy sprawca kieruje wykonaniem czynu zabronionego przez inną osobą, zaś sprawcą polecającym ten, kto wykorzystuje uzależnienie innej osoby od siebie, poleca jej wykonanie takiego czynu. W obu przypadkach sprawca nie realizuje znamion czynu.
Stosunek zależności może mieć charakter formalny ( pracowniczy) lub faktyczny ( rodzice dzieci).

Odpowiada jak sprawca ( art. 9 par. 3 k.k.s.) także ten, kto na podstawie przepisu prawa, decyzji właściwego organu ( sądu, władz samorządowych, zarządu osoby prawnej), umowy albo faktycznego wykonywania, zajmuje się sprawami gospodarczymi, a w szczególności finansowymi osoby fizycznej, prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną.
Sprawami gospodarczymi są usługi księgowe, podatkowe.

W orzecznictwie SN przyjmuje się, że prezes zarządu spółki, jako kierujący pracami tego zarządu, który to zarząd z kolei prowadzi sprawy spółki, odpowiada jak płatnik podatku od wynagrodzeń zatrudnionych w spółce osób,  chyba że obowiązki w tym zakresie wyraźnie powierzono innemu członkowi zarządu. Wskazuje się, ze samo powierzenie obowiązków w zakresie rozliczeń podatkowych fachowemu podmiotowi nie znosi odpowiedzialności samego podatnika, ale pod warunkiem wykazania, że miał on świadomość możliwości wadliwych rozliczeń i co najmniej godził się na rozliczanie niezgodne z przepisami.

Prowadzenie ksiąg rachunkowych przez doradcę podatkowego  wyczerpuje znamiona zajmowania się cudzymi sprawami finansowymi, chyba że wykonuje on czynności typowo buchalteryjne.

Pomocnictwo i podżeganie

stosuje się tylko do przestępstw skarbowych.  Przy wykroczeniach się stosuje, gdy jest to wyraźnie zapisane w ustawie.

Pomocnik swoim zachowaniem ułatwia popełnienie czynu, w szczególności dostarczając narzędzi, środka przewozowego ( pomocnictwo fizyczne) udzielając rady lub informacji ( pomocnictwo psychiczne) a także gdy przez swoje zaniechanie ułatwia innej osobie jego popełnienie. Pomocnictwo jest zawsze umyślne, może zostać popełnione w zamiarze ewentualnym. Sąd wymierza karę za pomocnictwo w granicach zagrożenia przewidzianego za sprawstwo. Jeżeli czyn tylko usiłowano dokonać, to pomocnik odpowiada jak za usiłowanie. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary. Nie podlega karze, gdy dobrowolnie zapobiegł, a jeżeli starał się on mu zapobiec, lecz nie zapobiegł, sąd moze stosować nadzwyczajne złagodzenie kary.

Podżeganie jest tylko możliwe w zamiarze bezpośrednim. Podżeganie jest oddziaływaniem na psychikę sprawcy. Samo nakłanianie może mieć dowolną postać. Może być to prośba, wprowadzenie w błąd czy polecenie, może być odziaływanie na sferę intelektualną i emocjonalną.  Zasady odpowiedzialności są takie same jak za pomocnictwo.

Prowokator ma na celu skierowania postępowania karno skarbowego na sprawcę. Odpowiedzialność za prowokację wyłącza jednak instytucja zakupu kontrolowanego. znana w przepisach ustaw Policji, o ABW, CBA i Straży Granicznej. Prowokator odpowiada jak za podżeganie, z tym, że nie stosuje się doń regulacji łagodzących. Odpowiada jak sprawca. Nie może skorzystać z instytucji czynnego żalu.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA CZYN CIĄGŁY I CIĄG PRZESTĘPSTW ORAZ W RAZIE ZBIEGU PRZEPISÓW USTAWY

Czyn ciągły to wielość zachowań sprawcy uznaje się za jednorazową realizację znamion danego czynu zabronionego.

Istotą czynu ciągłego jest realizacja tego samego zamiaru lub wykorzystanie tej samej sposobności. Wykonywanie na raty raz powziętego zamiaru, ewentualnie podejmowanie kolejnego zamiaru, ale z wykorzystywaniem takiej samej sposobności.

Drugi warunek to działanie w krótkich odstępach czasu. Przyjmuje się to okres kilku miesięcy.
Działania muszą godzić zawsze w to samo dobro chronione.

Ciąg przestępstw skarbowych- to sytuacja gdy sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw skarbowych a odstępy czasu między nimi nie są dłuższe niż rok. Nieodnosi się do wykroczeń skarbowych. Jest to okoliczność, która powoduje nadzwyczajne obostrzenie kary ( 37 k.k.s) i orzeka się wówczas karę wg reguł określonych w 38 k.k.s.

Odpowiedzialność w razie zbiegu przepisów ustawy

czyn wyczerpuje znamiona dwóch lub więcej przepisów. Istotą jest jednak to że zachowanie sprawcy jest jedno. Zbieg przepisów może być pozorny lub realny.

Zbieg pozorny następuje jeżeli przez reguły interpretacyjne da się ustalić, że tak naprawdę naruszono tylko jeden przepis. Do reguł stosuje się zasadę konsumpcji, subsydiarności, specjalności.

Zasada subsydiarności wyrażona w art. 84 par. 2 k.k.s.

Zasada specjalności wyrażona w art. 54 par. 1 k.k.s

Zasada konsumcji to np. dokonanie pochłania usiłowanie popełnienia czynu.

Przy zbiegu pozornym sprawca jest skazany za jedno przestępstwo przy zbiegu realnym dochodzi do kumulacji zbiegu przepisów. Karę wymierza się w oparciu o najsurowszy przepis, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych w oparciu o pozostałe naruszone normy, nawet gdy przepis najsurowszy ich nie przewiduje, a jeżeli naruszone przepisy przewidują takie samo zagrożenie, ukaranie następuje na podstawie tego który najpełniej go charakteryzuje.


Kodeks karny skarbowy przewiduje zbieg z przepisami innej ustawy karnej ( art. 8 ).

Realny zbieg będzie np. art. 77 par 1-3 k.k. oraz art. 284 par. 1 lub 3 k.k. w sytuacji gdy płatnik lub inkasent podatku od wynagrodzeń potrąciwszy go nie wpłaci pobranych kwot w terminie organowi podatkowemu i przywłaszczy je sobie, gdyby zaś przywłaszczona kwota nie przekraczała 250 zł dojdzie do zbiegu art. 77 par. 3 k.k.s. z art. 119 par. 1 k.w.
W takiej sytuacji sprawca odpowiada odrębnie za dany czyn jako skarbowy i odrębnie za to zachowanie oceniane od strony innej ustawy, z tym, że wykonaniu podlega najsurowsza z kar, co nie stoi orzeczeniu odrębnie środków karnych, gdyby orzeczono zakazy tego samego rodzaju stosuje się przepisy o karze łącznej. Jeżeli obok najsurowszej kary orzeczono grzywnę, podlega ona wykonaniu, a gdy orzeczono kilka grzywie, wykonuje się tylko grzywnę najsurowszą.

PRZEDAWNIENIE KARALNOŚCI PRZESTĘPSTWA SKARBOWEGO I WYKROCZENIA SKARBOWEGO

Przedawnienie karalności przestępstwa
1) 5- gdy czyn stanowi przestępstwo zagrożone karą grzywny, karą ograniczenia wolności lub karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat

2) 10- gdy czyn stanowi przestępstwo zagrożone karą pozbawienia wolności przekraczającą 3 lata

Jeżeli w tych okresach wszczęto postępowanie ( przedstawiono zarzuty)  to w pkt. 1 okres wydłuża się o 5 lat, zaś w pkt. 2 o 10 lat liczonych od zakończenia pierwszych głównych okresów.

Jeżeli czyn ma charakter skutkowy- bieg przedawnienia zaczyna się od okresu od którego skutek nastąpił.

Jeżeli czyn polegał na uszczupleniu lub narażeniu  należności publicznoprawnej bieg przedawnienia rozpoczyna się nie od czasu popełnienia czynu lecz do końca roku kalendarzowego w którym upłynął okres płatności.

W razie uchylenia prawomocnego orzeczenia np. w trybie kasacji czy wznowienia postępowania przedawnienie biegnie od daty wydania orzeczenia z tym, że odżycie terminu jest możliwe tylko wtedy gdy samo uchylenie orzeczenia nastąpiło przed upływem przedawnienia.

Wykroczenia skarbowe przedawniają się w ciągu roku od czasu popełnienia czynu, a gdyby w tym czasie wszczęto postępowanie przeciwko sprawcy, wydłuża się o 2 lata od zakończenia pierwszego z okresów.

Przedawnienie uniemożliwia wszczęcie postępowania jednak nie stoi na przeszkodzie zastosowania w decyzji kończącej ów proces przepadku przedmiotów tytułem tzw. środka zabezpieczającego.

SYSTEM ŚRODKÓW RELACJI KARNEJ W PRAWIE KARNYM SKARBOWYM

A) kara pozbawienia wolności może być orzeczona jedynie w dwóch sytuacjach
gdy ustawa tak stanowi w konkretnym przepisie
gdy czyn zagrożony grzywną został popełniony w warunkach obostrzenia kary
W pierwszej sytuacji orzeka się w granicach wskazanych w przepisie, w drugiej sytuacji zgodnie z regułami art. 38 k.k.s. W art. 27 k.k.s. kara pozbawienia wolności trwa najkrócej 5 dni najdłużej 5 lat. Jeżeli ustawodawca w przepisie ogranicza sie do stwierdzenia, ze sprawca podlega karze pozbawienia wolności, to należy rozumieć, że przestępstwo jest zagrożone karą do 5 lat.

Przy nadzwyczajnym obostrzeniu obok kary grzywny jest możliwe orzeczenie kary pozbawienia wolności do 6 miesięcy, jeżeli zagrożenie grzywną nie przekracza 360 stawek, a do roku jeżeli przewyższa.
Jezeli czyn już jest zagrożony karą pozbawienia wolności, to w przypadku go popełnienia w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia, to można ją orzec nie niżej niż miesiąc do górnej granicy zagrożenia zwiększonej o połowę.

W warunkach szczególnego nadzwyczajnego popełnienia czynu karę można orzec od 3 miesięcy do podwójnej wysokości zagrożenia przewidzianego w naruszonym przepisie.Orzeka się tylko do przestępstw.

Przy łączeniu kar pozbawienia wolności można orzec łączną do 15 lat.

B) kara ograniczenia wolności

od miesiąca do 12 miesięcy

skazany nie może zmieniać miejsca pobytu, musi składać wyjaśnienia i wykonywać pracę wskazaną przez sąd. Praca kontrolowana w wymiarze 20 h-40 h miesięcznie, wobec osoby zatrudnionej można orzec potrącenie jej 10-25 %

Karę ograniczenia wolności można orzec zawsze wobec sprawców przestępstw zagrożonych karą pozbawienia wolności, o ile zachodzą warunki przewidziane ( 26 k.k.s) sprawca uprzednio nie był skazany na karę pozbawienia wolności przekraczającą 6 miesiecy oraz 36 k.k.s. w ramach nadzwyczajnego złagodzenia kary.

C) kara grzywny w stawkach dziennych

najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa - 720 przy nadzwyczajnym obostrzeniu lub przy łączeniu kar może osiągnąć 1080 stawek.

Jeżeli sąd orzeka w trybie nakazowym stawka nie może przekroczyć 200 stawek dziennych.

Liczba powinna odpowiadać społecznemu niebezpieczeństwu czynu.
Wysokość określa się na podstawie dochodów, jego warunków rodzinnych i osobistych oraz stosunków majątkowych i możliwości zarobkowych. Jedna stawka nie może być niższa niż 1/30 minimalnego wynagrodzenia a nie wyższa niż 400 krotności tej ostatniej wielkości.

Bierze się pod uwagę wysokość mininalnego wynagrodzenia z daty czynu a nie z daty orzekania.

Sąd orzeka, że skazuje oskarżonego na grzywnę w wysokości X stawek dziennych po X złotych.

Z uwagi na możliwość orzeczenia grzywny  o znacznych rozmiarach przyjmuje się istnienie odpowiedzialności posiłkowej.

D) grzywna kwotowa za wykroczenia skarbowe

od 1/10 minimalnego wynagrodzenia do 20 krotności. W trybie nakazowym nie może przekroczyć 10 krotności a przy mandacie nie może przekroczyć dwukrotności minimalnego wynagrodzenia.

W razie ukarania za dwa lub więcej wykroczeń sąd orzeka do górnej granicy zwiększonej o połowę a wiec do 30 krotności. Sąd skazuje za każde wykroczenie i wymierza karę łączną.

ŚRODKI KARNE W PRAWIE KARNYM SKARBOWYM

Przy przestępstwach skarbowych uznaje za środki karne
a) dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
b) przepadek przedmiotów lub ściągnięcie ich równowartości pieniężnej
c) przepadek korzyści majątkowej lub ściągnięcie jej równowartości pieniężnej
d) zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej lub wykonywania zawodu albo zajmowania stanowiska
e) podanie wyroku do publicznej wiadomości
f) pozbawienie praw publicznych
g) środki związane z poddaniem sprawcy próbie


a) sprawca sam występuje do organu skarbowego z prośbą o poddanie się karze i ustala z nim wysokość kary na którą następnie wyrazić musi sąd. Dotyczy czynów zagrożonych wyłącznie grzywną. Może dotyczyć czynów, za które grozi przepadek przedmiotów, przeto wyklucza je także zgłoszenie interwencji do przedmiotów przepadku, chyba że będzie ona wycofana przez interwenienta.

Należy tę instytucję odróżnić od dobrowolnego poddanie się karze.

Zgłaszając wniosek sprawca powinien:
- uiścić uszczuploną należność publicznoprawną, gdy czyn polega na jej uszczupleniu
- wpłacić zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania; wynoszą one 1/10 minimalnego wynagrodzenia  (  z daty postępowania )
- uiścić tytułem grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej 1/3 minimalnego wynagrodzenia gdy sprawa dotyczy przestępstwa, lub 1/10 minimalnego wynagrodzenia gdy sprawa dotyczy wykroczenia.
- wyrazić zgodę na przepadek przedmiotów

B) obejmuje przedmioty:
- pochodzące z przestępstwa
- służące bądź przeznaczone do jego popełnienia
- połączone z przedmiotem przestępstwa i opakowania takich przedmiotów
- tzw. rzeczy zakazane
Przepadek można orzec gdy kodeks to przewiduje.
Przepadek obligatoryjny przy przestępstwach przeciw obowiązkowi podatkowemu to:
- uchylanie się od podatku
- firmanctwo
- wydawanie wyrobów akcyzowych w stosunku do których zakończono procedurę zawieszenia poboru akcyzy,  bez uprzedniego oznaczania znakami akcyzy lub oznaczone nieprawidłowo)
- wydawanie wyrobów akcyzowych przeznaczonych do dostawy wewnątrzwspólnotowej lub na import albo na umieszczanie ich dla sprzedaży w wolnych obszarach celnych lub składach wolnocłowych bez uprzedniego powiadomienia organu nadzoru podatkowego
-umyślne paserstwo wyrobami akcyzowymi
- nieprawidłowe oznaczanie wyrobów akcyzowych
- podrabianie i przerabianie znaków akcyzy oraz pozyskiwanie środków ku temu
- niedopełnienie obowiązku oznaczania wyrobów akcyzowych znakami legalizacyjnymi i przedstawienie spisu zaistniałych w obrocie wyrobów akcyzowych nieoznaczonych lub wadliwie oznaczonych znakami akcyzy
- podjęcie działalności w sferze akcyzowej bez urzędowego sprawdzenia i podawanie w niej nieprawdziwych danych
- nielegalne produkowanie i magazynowanie wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym
-  przekazywanie znaków akcyzy osobie nieuprawnionej oraz nabywanie i posiadanie takich znaków przez podmioty nieuprawnione
- nierozliczanie się ze zużycia znaków akcyzy
- zmiana celu lub przeznaczenie wyrobu akcyzowego zwolnionego od oznaczania
- zmiana przeznaczenia w użyciu wyrobu akcyzowego

Osoba trzecia roszcząca sobie prawo do przedmiotów ulegających przepadkowi może zgłosić interwencję.

C) przepadek korzyści


Korzyść majątkową jest korzyść dla siebie, zarówno jak dla kogo innego.
Stanowią ją rzeczy ruchome i nieruchomości, pieniądze polskie, obce, papiery wartościowe, wierzytelności, prawa majątkowe.

W razie skazania za przestępstwo skarbowe, z którego sprawca odniósł korzyść dużej wartości ( powyżej 500-krotności minimalnego wynagrodzenia) uznaje się, że mienie, które objął on we władanie w czasie czynu, jak i po nim, do wydania wyroku jest korzyścią z tego przestępstwa, chyba że będzie przedstawiony dowód przeciwny.

Przeciw tym domniemaniom, można wytoczyć powództwo o jego obalenie przeciw Skarbowi Panstwa, co powoduje zawieszenie egzekucji.

D) nadużycia oznacza działania umyślne, natomiast przy okazaniu nieprzydatności wystarcza zachowanie nieumyślne, wskazujące brak należytej staranności przy pełnieniu funkcji lub wykonywaniu zawodu.

zakaz prowadzenia działalności gospodarczej-
- za czyn popełniony w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary
- za enumeratywne wskazane przestępstwa skarbowe, choćby nie popełniono ich w tych warunkach

Orzeka sie go w latach na okres od roku do 5 lat.

E) przy orzeczeniu uznajacym winę, może nastąpić zawsze gdy sąd uzna taki środek za  wskazany.

F) Pozbawienie praw publicznych wolno wedle k.k.s. orzec jedynie przy skazaniu w warunkach nadzwyczajnego obostrzenia kary i to pod warunkiem wymierzenia tu sprawcy kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy niż 3 lata.

Zakaz orzeka sie od roku do lat 5.

ŚRODKI KARNE ZA WYKROCZENIA SKARBOWE

- dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
- przepadek przedmiotów
- ściągnięcie równowartości tego przepadku gdy przedmiot podlegający przepadkow ze względów faktycznych lub prawnych ( np. skuteczna interwencja) nie może być przejęty w posiadanie.

W odniesieniu do wykroczeń przeciwko obowiązkom podatkowym - obecnie obligatoryjny - przepadek za czyny z :
- uchylenie się od podatku
- oszustwo w postępowaniu podatkowym
- drobne umyślne paserstwo akcyzowe
- nieprawidłowe oznaczanie wyrobów akcyzowych
- fałszowanie znaków akcyzy i przysposabianie środków ku temu
- niedopełnienie obowiązku oznaczania wyrobów akcyzowych znakami legalizacyjnymi
- nielegalne dysponowanie lub posiadanie znaków akcyzy
- zmiana przeznaczenia wyrobu akcyzowego w jego przeznaczeniu


PRZEDAWNIENIE WYKONANIA KAR I ŚRODKÓW. ZATARCIE SKAZANIA.

w przypdaku wykroczeń skarbowych przedawnienie wykonania zarówno kary grzywny jak i środków karnych następuje z upływem 3 lat od uprawomocnienia się orzeczenia.

skazanie też ulega po upływie określonego czasu zatarciu tzn. uznaje się je za niebyłe. Orzeczenie kary lub środka karnego ulega zatarciu z upływem 2 lat od jego wykonania, darowania lub przedawnienia wykonania a gdyby to było ukaranie w drodze mandatu karnego - z upływem roku od uiszczenia lub ściągnięcia grzywny.

ŚRODKI ZABEZPIECZAJĄCE.

to środki reakcji karnej, po które sięga się w sytuacji, gdy wobec sprawcy nie można ze względów prawnych  stosować kar i środków karnych np. z uwagi na jego niepoczytalność, śmierć, znikomą szkodliwość czynu eliminującą odpowiedzialność karną itd.  Chodzi zaś o to, aby badź to odseparować go od społeczeństwa, czyli zabezpieczyć je przed sprawcą, badź to pozbawić go narzędzi i owoców przestępstwa.

Przy przestępstwach skarbowych środkami zabezpieczającymi są:
a) umieszczenie sprawcy w zakładzie zamkniętym lub zakładzie psychiatrycznym bądź zakładzie leczenia odwykowego albo w zakładzie karnym, w którym  stosuje się środki lecznicze, lub skierowanie go do placówki leczniczo-rehabilitacyjnej,
b) przepadek przedmiotów
c) zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Przy wykroczeniach skarbowych jest tylko przepadek przedmiotów.

Przepadek przedmiotów można orzec jeżeli jest on przewidziany za dany czyn skarbowy, a sprawca przestępstwa lub przestępstwa skarbowego:

a) popełnił czyn w stanie niepoczytalności
b) czyn sprawcy charakteryzuje znikomy stopień szkodliwości społecznej i przez to nie jest przestępstwem skarbowym
c) nie ukończył  jeszcze 18 lat i zastosowano doń zamiast kar środki wychowawcze według ustawy o postępowaniu z nieletnimi a także
d) gdy umorzono warunkowo postępowanie o przestępstwo skarbowe
e) gdy zachodzi okolicznośc  wyłączająca ukaranie sprawcy, np. jego śmierć lub przedawnienie karalności czynu

Wykonanie środków zabezpieczających za przestępstwa skarbowe przedawnia się z upływem 10 lat,  a za wykroczenia z upływem 3 lat od uprawomocnienia się orzeczenia.

Nadzwyczajne obostrzenie kary

dotyczy wyłącznie kary za przestępstwa ( art. 37 i 38 )

Art. 37.
§ 1. Sąd stosuje nadzwyczajne obostrzenie kary, jeżeli sprawca:
1) popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe, powodując uszczuplenie należności publicznoprawnej dużej wartości albo popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe, a wartość przedmiotu czynu zabronionego jest duża;
2) uczynił sobie z popełniania przestępstw skarbowych stałe źródło dochodu;
3) recydywa karna skarbowa popełnia dwa albo więcej przestępstw skarbowych, zanim zapadł pierwszy wyrok, chociażby nieprawomocny, co do któregokolwiek z nich i każdy z tych czynów wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego określonego w tym samym przepisie, a odstępy czasu pomiędzy nimi nie są długie;
4) ciąg przestępstw skazany za umyślne przestępstwo skarbowe na karę pozbawienia wolności lub karę ograniczenia wolności albo karę grzywny, w ciągu 5 lat po odbyciu co najmniej 6 miesięcy kary pozbawienia wolności lub 6 miesięcy kary ograniczenia wolności albo po uiszczeniu grzywny wynoszącej co najmniej 120 stawek dziennych popełnia umyślnie przestępstwo skarbowe tego samego rodzaju;
5) popełnia przestępstwo skarbowe, działając w zorganizowanej grupie albo w związku mającym na celu popełnienie przestępstwa skarbowego;
6) popełnia przestępstwo skarbowe, używając przemocy lub grożąc natychmiastowym jej użyciem albo działając wspólnie z inną osobą, która używa przemocy lub grozi natychmiastowym jej użyciem;
7) przez nadużycie stosunku zależności lub wykorzystanie krytycznego położenia
doprowadza inną osobę do popełnienia czynu zabronionego jako przestępstwo skarbowe.
§ 2. Przepisów § 1 pkt 1 i 3 nie stosuje się, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a wymagalna należność została w całości uiszczona przed zamknięciem przewodu sądowego w pierwszej instancji.
§ 3. Przepisu § 1 pkt 5 nie stosuje się, jeżeli sprawca odstąpił od udziału w zorganizowanej grupie lub związku i ujawniając przed organem ścigania istotne okoliczności zamierzonego przestępstwa skarbowego, zapobiegł jego popełnieniu.
§ 4. W wypadkach określonych w § 1 pkt 3 sąd orzeka tylko jeden raz karę za wszystkie zbiegające się przestępstwa skarbowe na podstawie przepisu, którego znamiona każde z nich wyczerpuje, w granicach określonych w art. 38 § 1 lub 2.


Art. 38.
§ 1. Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności:
1) do 6 miesięcy albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny do 360 stawek dziennych, co nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za to przestępstwo;
2) do roku albo karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone tylko karą grzywny przekraczającą 360 stawek dziennych, co nie wyłącza wymierzenia także kary grzywny grożącej za to przestępstwo;
3) przewidzianą za przypisane przestępstwo skarbowe w wysokości nie niższej niż 1 miesiąc do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę, co nie wyłącza wymierzenia z takim samym obostrzeniem także kary grzywny grożącej za to przestępstwo obok kary pozbawienia wolności.
§ 2. Stosując nadzwyczajne obostrzenie kary, sąd wymierza karę pozbawienia wolności
w wysokości nie niższej niż 3 miesiące do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego podwójnie, co nie wyłącza wymierzenia w wysokości do górnej granicy ustawowego zagrożenia zwiększonego o połowę także kary grzywny grożącej za to przestępstwo, jeżeli sprawca popełnia ten czyn
zabroniony określony w:
1) art. 54 § 1, art. 55 § 1, art. 56 § 1, art. 63 § 1–5, art. 65 § 1, art. 67 § 1, art.
69a § 1, art. 70 § 1, 2 i 4, art. 73a § 1, art. 76 § 1, art. 77 § 1, art. 78 § 1, art.
86 § 1 i 2, art. 87 § 1 i 2, art. 90 § 1, art. 91 § 1 oraz art. 92 § 1, a kwota uszczuplonej należności publicznoprawnej lub wartość przedmiotu czynu zabronionego jest wielka;
2) (uchylony).
§ 3. W wypadku określonym w § 1 pkt 1 lub 2 stosuje się odpowiednio przepis art. 26 § 2, a w wypadku określonym w § 2 stosuje się odpowiednio przepis art. 37 § 2 lub 3.

 Kodeks za też nadzwyczajne szczegółne obostrzenie kary określone w art. 38 par. 2 przestępstwa są wymienione enumeratywnie a wartość przedmiotu takiego przestępstwa jest wielka czyli przekracza 1000 krotność minimalnego wynagrodzenia.


NADZWYCZAJNE ZŁAGODZENIE KARY I ODSTĄPIENIE OD JEJ ORZEKANIA

dotyczy tylko przestępstw skarbowych. Stosuje się je jedynie w wypadkach skazanych w ustawie.


Instytucja ta wchodzi w rachubę przy usiłowaniu nieudolnym,  przy dobrowolnych staraniach zapobiegających skutkowi, wobec podżegacza i pomocnika, oraz wobec młodocianego ( do 21 r.z.) i zwłaszcza gdy czynił starania o naprawienie szkody lub zapobieżenie skutkowi.


Obligatoryjne
przy małym świadku koronnym ( ( 36 par. 3 k.k.s.)

Fakultatywność:
a) wobec sprawcy przestępstwa skarbowego, działającego w nieusprawiedliwionym błędzie co do karalności czynu lub istnienia okoliczności wyłączającej bezprawność
b) wobec płatnika, który nie odprowadził podatku w terminie, jeżeli przed wszczęciem postępowania w sprawie o to przestępstwo wpłaci on do organu podatkowego w całości pobrany podatek ( 77 par. 4)
c) wobec sprawcy z ograniczoną poczytalnością ( art. 11 par. 2 )


Art. 36.§ 1. Stosując nadzwyczajne złagodzenie kary, sąd może:
1) wymierzyć karę ograniczenia wolności, jeżeli przestępstwo skarbowe jest zagrożone karą pozbawienia wolności; przepis art. 26 § 2 stosuje się;
2) odstąpić od wymierzenia kary i orzec środek karny wymieniony w art. 22 § 2 pkt 2–6;
3) odstąpić od wymierzenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe; przepis art. 19 § 3 zdanie drugie stosuje się.
§ 2. Jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej i przed wydaniem wyroku wymagalna należność została w całości uiszczona, nadzwyczajne złagodzenie kary może polegać na orzeczeniu tylko kary grzywny w wysokości nieprzekraczającej połowy górnej
granicy ustawowego zagrożenia przewidzianego za przypisane przestępstwo skarbowe, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środków karnych wymienionych w art. 22 § 2 pkt 2–6, przewidzianych za to przestępstwo.
§ 3. Sąd stosuje nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet może warunkowo zawiesić jej wykonanie w stosunku do sprawcy współdziałającego z inną osobą lub osobami w popełnieniu przestępstwa skarbowego, jeżeli ujawnił przed organem postępowania przygotowawczego wszystkie istotne informacje dotyczące
tych osób oraz okoliczności jego popełnienia.
§ 4. Przepisu § 3 nie stosuje się, jeżeli sprawca:
1) wezwany do złożenia wyjaśnień lub zeznań, nie potwierdził w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe ujawnionych przez siebie informacji;
2) kierował wykonaniem ujawnionego przestępstwa skarbowego;
3) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego przestępstwa skarbowego;
4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.
§ 5. Warunkowego zawieszenia wykonania kary, o którym mowa w § 3, nie stosuje się także do sprawcy określonego w art. 37 § 1 pkt 2 i 5.


Odstąpienie od wymierzenia kary

dotyczy przestępstw i wykroczeń.
Art. 19.
§ 1. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, co nie stoi na przeszkodzie orzeczeniu środka karnego wymienionego w art. 22 § 2 pkt 2–6 lub w art. 47 § 2 pkt 2 i 3, jeżeli zachodzą warunki jego orzeczenia i cele kary zostaną przez ten środek spełnione, w szczególności w wypadkach przewidzianych w kodeksie, a ponadto:
1) za przestępstwa skarbowe – zagrożone karą pozbawienia wolności nieprzekraczającą 3 lat lub karą łagodniejszą, gdy stopień społecznej szkodliwości popełnionego czynu nie jest znaczny; przepisu nie stosuje się do sprawcy przestępstwa skarbowego popełnionego w warunkach określonych w art. 37 § 1 lub w art. 38 § 2, z zastrzeżeniem art. 37 § 2 i 3 oraz art. 38 § 3;
2) za wykroczenia skarbowe – w wypadkach zasługujących na szczególne uwzględnienie, biorąc pod uwagę charakter i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego, właściwości i warunki osobiste sprawcy oraz jego zachowanie się po popełnieniu tego wykroczenia.
§ 2. Jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym
nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, sąd może odstąpić od wymierzenia kary lub środka karnego wymienionego w art. 22 § 2 pkt 2–6 lub w art. 47 § 2 pkt 2 i 3 tylko wtedy, gdy ta wymagalna należność została w całości uiszczona przed wydaniem wyroku.
§ 3. Odstępując od wymierzenia kary, sąd może również odstąpić od orzeczenia środka karnego, chociażby jego orzeczenie było obowiązkowe; przepisu nie stosuje się, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4.
§ 4. W postępowaniu w stosunku do nieobecnych orzeczenie co do kary, środka karnego lub innego środka można ograniczyć do przepadku przedmiotów.

Szczególne instytucje prawa karnego skarbowego rzutujące na odpowiedzialność karną

czynny żal

dotyczy przestępstwa i wykroczenia.

Art. 16.
§ 1. Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty,
natomiast w razie niemożności ich złożenia – uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt4.

§ 3. Jeżeli złożone przedmioty podlegające przepadkowi mogą ulec szybkiemu zniszczeniu lub zepsuciu, ich przechowywanie byłoby połączone z niewspółmiernymi kosztami lub nadmiernymi trudnościami albo powodowałoby znaczne obniżenie ich wartości, organ postępowania przygotowawczego nakłada
na sprawcę obowiązek uiszczenia ich równowartości pieniężnej, chyba że przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4.

§ 4. Zawiadomienie powinno być złożone na piśmie albo przekazane ustnie do protokołu.

§ 5. Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:
1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn
zabroniony.

§ 6. Przepisu § 1 nie stosuje się wobec sprawcy, który:
1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia, o którym mowa w § 1, dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony.

                                                       Art. 16a.

Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, kto złożył  prawnie skuteczną, w rozumieniu przepisów ustawy – Ordynacja podatkowa lub ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej ( z 2004 r. Nr 8, poz. 65, z późn. zm.1)), korektę deklaracji podatkowej wraz z uzasadnieniem przyczyny korekty i w całości uiścił, niezwłocznie lub w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ,
należność publicznoprawną uszczuploną lub narażoną na uszczuplenie.


ODPOWIEDZIALNOŚĆ POSIŁKOWA


dotyczy tylko przestępstw.


jest to odpowiedzialność majątkowa osoby trzeciej za grzywnę wymierzoną sprawcy oraz za uiszczenie przez sprawcę orzeczonej równowartości przedmiotów przepadku

Art. 24.
§ 1. Za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego czyni się w całości albo w części odpowiedzialną posiłkowo osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, jeżeli sprawcą czynu zabronionego jest zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca,
pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a zastępowany podmiot odniósł albo mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego jakąkolwiek korzyść majątkową.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do ściągnięcia równowartości pieniężnej
przepadku przedmiotów.
§ 3. W razie nałożenia odpowiedzialności posiłkowej przy wymiarze kary grzywny
stosuje się odpowiednio art. 23 § 3.
§ 4. Jeżeli odpowiedzialność, o której mowa w § 1 i 2, nałożono na kilka podmiotów
odpowiedzialnych posiłkowo, odpowiadają oni solidarnie, chyba że ze
względu na okoliczności sprawy sąd określi zakres odpowiedzialności każdego
z nich stosownie do osiągniętej korzyści majątkowej.
§ 5. Niezależnie od nałożenia odpowiedzialności posiłkowej sąd zobowiązuje
podmiot, który uzyskał korzyść majątkową, do jej zwrotu w całości albo
w części na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; nie
dotyczy to korzyści majątkowej podlegającej zwrotowi na rzecz innego uprawnionego
podmiotu.

Art. 25.
§ 1. Odpowiedzialności posiłkowej nie stosuje się wobec państwowych jednostek
budżetowych, o których mowa w przepisach o finansach publicznych.
§ 2. Odpowiedzialność posiłkowa nie obciąża spadku.
§ 3. Odpowiedzialność posiłkowa nie wygasa:
1) w razie śmierci sprawcy skazanego po uprawomocnieniu się orzeczenia;
2) jeżeli kary grzywny lub środka karnego ściągnięcia równowartości pieniężnej
przepadku przedmiotów nie wykonano z powodu nieobecności skazanego
w kraju.

Art. 184.
§ 1. Podmiot odpowiedzialny posiłkowo uiszcza wymierzoną karę grzywny, jeżeli skazany nie zapłaci jej w terminie i zostanie stwierdzone, że nie można jej ściągnąć w drodze egzekucji.
§ 2. Jeżeli wymierzona kara grzywny została uiszczona lub ściągnięta od skazanego
w drodze egzekucji tylko w części, odpowiedzialność posiłkową zmniejsza się
w sposób odpowiadający stosunkowi kwoty zapłaconej do wysokości orzeczonej
kary.
§ 3. Jeżeli wymierzona kara grzywny została uiszczona lub ściągnięta od podmiotu
odpowiedzialnego posiłkowo tylko w części, przepisy art. 45 § 1, 2 i 4 oraz art.
46 Kodeksu karnego wykonawczego stosuje się odpowiednio.
§ 4. W stosunku do podmiotu odpowiedzialnego posiłkowo nie stosuje się wykonania
pracy społecznie użytecznej ani zastępczej kary pozbawienia wolności.
§ 5. Postępowania wykonawczego nie umarza się w razie śmierci sprawcy skazanego
za przestępstwo skarbowe po uprawomocnieniu się orzeczenia o nałożeniu
odpowiedzialności posiłkowej.
§ 6. Przepisy § 1, 2 i 5 stosuje się odpowiednio do środka karnego ściągnięcia równowartości
pieniężnej przepadku przedmiotów.


Pociągnięcie do odpowiedzialności wydaje się w formie postanowienia.


Art. 124.
§ 1. Pociągnięcie podmiotu do odpowiedzialności posiłkowej następuje w formie postanowienia.
§ 2. Postanowienie, o którym mowa w § 1, wydaje w postępowaniu przygotowawczym
organ prowadzący to postępowanie, a po wniesieniu aktu oskarżenia – sąd.
§ 3. Postanowienie zawiera wskazanie oskarżonego, zarzucanego mu przestępstwa
skarbowego, kwalifikacji prawnej, podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej oraz podstaw pociągnięcia podmiotu do odpowiedzialności
posiłkowej.
§ 4. Zmiana lub uzupełnienie postanowienia, o którym mowa w § 1, następuje
w formie postanowienia. W razie braku podstaw do pociągnięcia podmiotu do
odpowiedzialności posiłkowej zmiana ta może polegać także na uchyleniu wydanego
poprzednio postanowienia.
§ 5. Po wniesieniu aktu oskarżenia prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie także
wtedy, gdy zachodzi potrzeba rozważenia kwestii pociągnięcia do odpowiedzialności
posiłkowej.


Art. 125.
§ 1. Do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej oraz jego pełnomocnika
stosuje się odpowiednio dotyczące podejrzanego, oskarżonego i
obrońcy przepisy: art. 72, 74 § 1, art. 75–79, 81, 84–86, 157 § 1 i 2, art. 174–
176, 300, 301, 315 § 1, art. 316, 321, 323 § 2, art. 334 § 2, art. 337, 338 § 1,
art. 343 § 5, art. 353 § 2, art. 386, 389 i 390, 391 § 2, 431 § 2 i 3, art. 434–435,
440, 443, 453 § 3, art. 454 § 1, art. 455, 475, 480, 482 § 1, art. 524 § 3, art. 540
§ 2 i 3, art. 542 § 2, art. 545 § 1, art. 547 § 3, art. 548, 624 § 1, art. 627, 630,
632–633 oraz art. 636 § 1 Kodeksu postępowania karnego.
§ 2. Do osób najbliższych podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej
będącego osobą fizyczną stosuje się odpowiednio art. 182, 185 i 186 Kodeksu
postępowania karnego.
§ 3. Od chwili wydania postanowienia, o którym mowa w art. 124 § 1, podmiot pociągnięty
do odpowiedzialności posiłkowej może być w tym charakterze wezwany
do udziału w czynnościach procesowych.
§ 4. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej nie może być przesłuchany
w charakterze świadka, także w wypadku, gdy jest interwenientem lub
podmiotem obowiązanym do zwrotu korzyści majątkowej, o którym mowa w
art. 24 § 5.
§ 5. Do podmiotu, który uzyskał korzyść majątkową, przepisy art. 333 § 4, 370 § 1,
art. 416, art. 422 § 1 i art. 444 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio,
z tym że przez wyrażenie „prokurator” należy rozumieć także „finansowy
organ postępowania przygotowawczego”.

Od odpowiedzialności posiłkowej odróżnić należy odrębną odpowiedzialność prawną typu karnego podmiotów zbiorowych za czyny zabronione jest uregulowana u ustawie z 28 października 2003 r. o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary.


Podmiotami ustawy są osoby prawne tj. spółki, spółdzielnie, fundacje i jednostki organizacyjne z wyłączeniem Skarbu Państwa.

Podmiot zbiorowy ponosi odpowiedzialność za osobę fizyczną działającą w jego imieniu.

INTERWENCJA

intytucja ta wiąże się z założeniem, że przepadek przedmiotów obejmuje na gruncie k.k.s. także przedmioty niebędące własnością sprawcy.

art. 53 par. 40
Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej jest to osoba fizyczna,
osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej,
którą organ prowadzący postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe
wezwał do udziału w tym charakterze.

119 par. 1 k.k.s.

Art. 119.
§ 1. Interwenient roszczący sobie prawo do przedmiotów podlegających przepadkowi może dochodzić swych roszczeń w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
§ 2. W razie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów, co do których podmiot określony w § 1 nie zgłosił interwencji we właściwym czasie z przyczyn od siebie niezależnych, odpowiedzialność Skarbu Państwa ocenia się według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
§ 3. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wygasa, jeżeli powództwa nie wytoczono w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia, w którym powód dowiedział się o prawomocnym orzeczeniu przepadku przedmiotów, nie później jednak niż przed upływem 10 lat od daty uprawomocnienia się tego orzeczenia.

Interwencję zgłasza się na piśmie lub ustnie do protokołu do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego w I instancji tj. do odczytania aktu oskarżenia.

Art. 126.
§ 1. Interwencja może być zgłoszona do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego w pierwszej instancji.
§ 2. Jeżeli interwenient w zgłoszeniu nie podał miejsca swego zamieszkania, pobytu lub siedziby lub podał co do tego nieprawdziwe dane, zgłoszenie jest bezskuteczne.

Art. 127.
§ 1. Interwencję zgłasza się pisemnie albo ustnie do protokołu.
§ 2. Jeżeli na podstawie danych zebranych w toku postępowania zostanie ustalony podmiot spełniający warunki do zgłoszenia interwencji, należy go niezwłocznie zawiadomić o przysługującym uprawnieniu, chyba że nie można ustalić jego miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby.
§ 3. Jeżeli w toku postępowania zatrzymano przedmiot lub dokonano zajęcia albo zabezpieczenia, należy o tym niezwłocznie zawiadomić interwenienta.
§ 4. Odpis wniosku, o którym mowa w art. 323 § 3 Kodeksu postępowania karnego,
doręcza się niezwłocznie interwenientowi.


Interwenient jest stroną postępowania karnego skarbowego.


Jeżeli interwenient nie wystąpił z przyczyn niezależnych w procesie karnym to może wytoczyć Skarbowi Państwa proces cywilny z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia. Winien to uczynić w terminie 3 miesięcy od dowiedzenia się o prawomocnie orzeczonym przepadku, ale nie później niż przed upływem 2 lat od uprawomocnienia orzeczenia. Po tym terminie prawo wygasa.


Art. 156.
§ 1. Prokurator, a także finansowy organ postępowania przygotowawczego może umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za zarzucane mu przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli okoliczności popełnienia czynu zabronionego nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte.
§ 2. Wniosek może dotyczyć:
1) w sprawie o przestępstwo skarbowe – wymierzenia oskarżonemu kary z zastosowaniem nadzwyczajnego jej złagodzenia, orzeczenia środka karnego określonego w art. 22 § 2 pkt 2–6, odstąpienia od ich wymierzenia lub warunkowego zawieszenia wykonania kary; przepisu nie stosuje się do sprawcy
przestępstwa skarbowego popełnionego w warunkach określonych w art.
37 § 1 lub w art. 38 § 2, z zastrzeżeniem art. 37 § 2 i 3 albo art. 38 § 3;
2) w sprawie o wykroczenie skarbowe – wymierzenia oskarżonemu kary grzywny nieprzekraczającej dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia albo orzeczenia środka karnego określonego w art. 47 § 2 pkt 2 lub 3 albo z odstąpieniem od ich wymierzenia.
§ 3. Przepisy art. 335 § 2 i 3, art. 339 § 1 pkt 3 i art. 343 § 4–7 Kodeksu postępowania
karnego stosuje się odpowiednio; jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym
lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej,
a nie została ona w całości uiszczona, sąd uzależnia uwzględnienie
wniosku od uiszczenia tej wymagalnej należności w całości w wyznaczonym
terminie.
§ 4. Nie można uwzględnić wniosku o orzeczenie przepadku przedmiotów, jeżeli
interwenient temu się sprzeciwi na piśmie albo ustnie do protokołu.

Art. 161.
§ 1. Jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a nie została ona w całości uiszczona, sąd uzależnia uwzględnienie wniosku oskarżonego, o którym mowa w art. 387 § 1 Kodeksu postępowania karnego, od uiszczenia tej wymagalnej należności w całości w wyznaczonym terminie.
§ 2. Jeżeli w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe zgłoszono interwencję, sąd nie może przychylić się do wniosku, o którym mowa w art. 387 § 1 Kodeksu postępowania karnego, dotyczącego orzeczenia przepadku przedmiotów, gdy interwenient temu się sprzeciwi na piśmie albo ustnie do protokołu.
§ 3. Wniosek oskarżonego, o którym mowa w art. 387 § 1 Kodeksu postępowania karnego, złożony przed rozprawą, sąd może rozpoznać na posiedzeniu. Sąd, uwzględniając wniosek, skazuje oskarżonego wyrokiem.
§ 4. O terminie posiedzenia zawiadamia się strony, przesyłając im odpis wniosku.
§ 5. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela publicznego, podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej lub interwenienta na rozprawę bądź posiedzenie nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku, jeżeli pozostałe warunki określone w art. 387 Kodeksu postępowania karnego i w § 1 są spełnione.

ODPOWIEDZIALNOŚĆ ZA ZWROT KORZYŚCI UZYSKANYCH Z CUDZEGO CZYNU SKARBOWEGO

Art. 24.
§ 1. Za karę grzywny wymierzoną sprawcy przestępstwa skarbowego czyni się w całości albo w części odpowiedzialną posiłkowo osobę fizyczną, osobę prawną albo jednostkę organizacyjną niemającą osobowości prawnej, której odrębne przepisy przyznają zdolność prawną, jeżeli sprawcą czynu zabronionego jest zastępca tego podmiotu prowadzący jego sprawy jako pełnomocnik, zarządca,
pracownik lub działający w jakimkolwiek innym charakterze, a zastępowany
podmiot odniósł albo mógł odnieść z popełnionego przestępstwa skarbowego
jakąkolwiek korzyść majątkową.

§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do ściągnięcia równowartości pieniężnej
przepadku przedmiotów.

§ 3. W razie nałożenia odpowiedzialności posiłkowej przy wymiarze kary grzywny
stosuje się odpowiednio art. 23 § 3.

§ 4. Jeżeli odpowiedzialność, o której mowa w § 1 i 2, nałożono na kilka podmiotów odpowiedzialnych posiłkowo, odpowiadają oni solidarnie, chyba że ze względu na okoliczności sprawy sąd określi zakres odpowiedzialności każdego z nich stosownie do osiągniętej korzyści majątkowej.

§ 5. Niezależnie od nałożenia odpowiedzialności posiłkowej sąd zobowiązuje podmiot, który uzyskał korzyść majątkową, do jej zwrotu w całości albo w części na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego; nie dotyczy to korzyści majątkowej podlegającej zwrotowi na rzecz innego uprawnionego podmiotu.


Art. 155.§ 1. W ciągu 14 dni od daty zamknięcia dochodzenia finansowy organ postępowania
przygotowawczego sporządza akt oskarżenia i wnosi do właściwego sądu
oraz popiera go przed tym sądem albo wydaje postanowienie o umorzeniu, o
zawieszeniu postępowania przygotowawczego albo o uzupełnieniu dochodzenia.
O wniesieniu aktu oskarżenia w sprawie o przestępstwo skarbowe finansowy
organ postępowania przygotowawczego zawiadamia niezwłocznie prokuratora
przez doręczenie odpisu tego aktu.
§ 2. W sprawie o przestępstwo skarbowe podlegające rozpoznaniu w postępowaniu
zwyczajnym finansowy organ postępowania przygotowawczego w ciągu 14
dni od zakończenia śledztwa sporządza akt oskarżenia i przesyła go wraz z aktami
prokuratorowi, przekazując jednocześnie dowody rzeczowe. Akt oskarżenia
zatwierdza i wnosi do sądu prokurator. W akcie oskarżenia należy także
wskazać finansowy organ postępowania przygotowawczego, któremu przysługują
uprawnienia oskarżyciela publicznego. Organ ten zawiadamia się niezwłocznie
o wniesieniu aktu oskarżenia przez doręczenie jego odpisu.
§ 3. Jeżeli podejrzany jest tymczasowo aresztowany, terminy określone w § 1 i 2
wynoszą 7 dni.
§ 4. W sprawie, w której wobec podejrzanego stosowane jest tymczasowe aresztowanie,
akt oskarżenia należy wnieść nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas
określonego terminu stosowania tego środka.
§ 5. Do aktu oskarżenia można dołączyć wniosek o nałożenie odpowiedzialności
posiłkowej, a także wniosek o zobowiązanie podmiotu określonego w art. 24 §
5 do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
uzyskanej korzyści majątkowej.



Jest to quasi strona postępowania sądowego.


Art. 113.
§ 1. W postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszego kodeksu nie stanowią inaczej.
§ 2. Nie stosuje się przepisów:
1) Kodeksu postępowania karnego dotyczących pokrzywdzonego i mediacji;
2) art. 325f Kodeksu postępowania karnego.
§ 3. W postępowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe nie stosuje się przepisów:
1) Kodeksu postępowania karnego dotyczących środków zapobiegawczych,
poszukiwania oskarżonego i listu gończego;
2) art. 18 § 1, art. 325c, 400, 562 § 2 i art. 589a–589f, art. 590–607zc, art.
611g–611s oraz art. 615 Kodeksu postępowania karnego.

Art. 416 k.p.k.
§ 1. W razie skazania oskarżonego sąd, uwzględniając wniosek prokuratora, zobowiązuje
w wyroku podmiot, który uzyskał korzyść majątkową w warunkach określonych w art. 52 Kodeksu karnego, do jej zwrotu w całości lub w części na rzecz Skarbu Państwa. Uniewinniając oskarżonego albo skazując go za przestępstwo, które takiej korzyści nie przyniosło, lub umarzając postępowanie
– sąd pozostawia wniosek prokuratora bez rozpoznania.
§ 2. Przed zakończeniem przewodu sądowego sąd przesłuchuje w charakterze świadka podmiot określony w art. 52 Kodeksu karnego. Jeżeli podmiotem tym nie jest osoba fizyczna, przesłuchuje się organ uprawniony do działania w jego imieniu.
§ 3. Osoba, o której mowa w § 2, może odmówić zeznań.
§ 4. Przepisy art. 72, 75, 87 i 89 stosuje się odpowiednio.



PRZESTĘPSTWA SKARBOWE I WYKROCZENIA PRZECIW OBOWIĄZKOM PODATKOWYM


UCHYLANIE SIĘ OD PODATKU
Art. 54.
§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi
przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji,
przez co naraża podatek na uszczuplenie,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.


FIRMANCTWO
Art. 55.
§ 1. Podatnik, który w celu zatajenia prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek lub rzeczywistych rozmiarów tej działalności, posługuje się imieniem i nazwiskiem, nazwą lub firmą innego podmiotu i przez to naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

OSZUSTWO PODATKOWE
Art. 56.
§ 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi
lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienian wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia
przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu
lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia.

NIETERMINOWE SKŁADANIE DEKLARACJI LUB PŁACENIE PODATKU
Art. 57.
§ 1. Podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 2. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania
w sprawie o wykroczenie skarbowe określone w § 1 wpłacono w całości
należny podatek na rzecz właściwego organu.

Art. 58. (uchylony).

Art. 59. (uchylony).

NIEPROWADZENIE LUB NIEPRZECHOWYWANIE KSIĄG
Art. 60.
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania działalności
lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przedstawicielstwo
lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru rachunkowemu
lub innemu uprawnionemu podmiotowi – w miejscu określonym
w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierownika
jednostki,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten podatnik lub płatnik, który nie zawiadamia
w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę podatkowego,
lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imieniu
i na jego rzecz.
§ 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–3
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

NIERZETELNE LUB WADLIWE PROWADZENIE KSIĄG
Art. 61.
§ 1. Kto nierzetelnie prowadzi księgę,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten, kto wadliwie prowadzi księgę.

WYSTAWIANIE I PRZECHOWYWANIE FAKTUR I RACHUNKÓW
Art. 62.
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie
świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania,
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
§ 2. Kto fakturę lub rachunek, określone w § 1, wystawia w sposób nierzetelny albo
takim dokumentem posługuje się,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 3. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje
wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku, bądź dowodu zakupu
towarów.
§ 4. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona
sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy
rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży.
§ 5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–4
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 58. (uchylony).
Art. 59. (uchylony).
Art. 60.
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie prowadzi księgi,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. Kto wbrew obowiązkowi nie przechowuje księgi w miejscu wykonywania dzia-
łalności lub w miejscu wskazanym przez podatnika jako jego siedziba, przed-
stawicielstwo lub oddział, a jeżeli prowadzenie księgi zostało zlecone biuru ra-
chunkowemu lub innemu uprawnionemu podmiotowi – w miejscu określonym
w umowie z biurem rachunkowym lub w miejscu wskazanym przez kierowni-
ka jednostki,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten podatnik lub płatnik, który nie zawia-
damia w terminie właściwego organu o prowadzeniu księgi przez doradcę po-
datkowego, lub inny podmiot upoważniony do prowadzenia ksiąg w jego imie-
niu i na jego rzecz.
§ 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–3
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Art. 61.
§ 1. Kto nierzetelnie prowadzi księgę,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 3. Karze określonej w § 2 podlega także ten, kto wadliwie prowadzi księgę.
Art. 62.
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie wystawia faktury lub rachunku za wykonanie
świadczenia, wystawia je w sposób wadliwy albo odmawia ich wydania,
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
§ 2. Kto fakturę lub rachunek, określone w § 1, wystawia w sposób nierzetelny albo
takim dokumentem posługuje się,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 3. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew obowiązkowi nie prze-
chowuje wystawionej lub otrzymanej faktury lub rachunku, bądź dowodu za-
kupu towarów.
§ 4. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto wbrew przepisom ustawy dokona
sprzedaży z pominięciem kasy rejestrującej albo nie wyda dokumentu z kasy
rejestrującej, stwierdzającego dokonanie sprzedaży.
§ 5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–4
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

NIELEGALNY OBRÓT WYROBAMI AKCYZOWYMI
Art. 63.
§ 1. Kto wbrew przepisom ustawy wydaje wyroby akcyzowe, w stosunku do których zakończono procedurę zawieszenia poboru akcyzy, bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto wbrew przepisom ustawy sprowadza na terytorium kraju wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.
§ 3. Tej samej karze podlega, kto produkując poza składem podatkowym wyroby
akcyzowe, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 1, 2, 4 lub 5 ustawy z dnia 6
grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym wydaje z magazynu wyrobów gotowych lub sprzedaje wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.
§ 4. Tej samej karze podlega, kto wyprowadza ze składu podatkowego na podstawie
zezwolenia na wyprowadzanie jako podatnik wyrobów akcyzowych z cudzego
składu podatkowego poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, wyroby akcyzowe bez ich uprzedniego oznaczenia znakami akcyzy.
§ 5. Karze określonej w § 1 podlega także, kto dopuszcza się czynu zabronionego określonego w § 1–4 w stosunku do wyrobów akcyzowych, które oznaczono nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi lub nieważnymi.
§ 6. Jeżeli należny podatek akcyzowy jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego
określonego w § 1–5 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 7. Jeżeli należny podatek akcyzowy nie przekracza ustawowego progu, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1–5 podlega karze grzywny za wykroczenie
skarbowe.

Art. 64.
§ 1. Kto bez pisemnego powiadomienia w terminie właściwego organu wyprowadza ze składu podatkowego wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do dokonania ich dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto produkując poza składem podatkowym wina gronowe
uzyskane z winogron pochodzących z upraw własnych, o których mowa w art. 47 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, bez pisemnego powiadomienia w terminie właściwego organu wydaje te wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do dokonania
ich dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu.
§ 3. Tej samej karze podlega, kto produkując poza składem podatkowym alkohol etylowy, o którym mowa w art. 47 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, w gorzelni prawnie i ekonomicznie niezależnej od wszelkich innych gorzelni oraz niedziałającej na podstawie licencji uzyskanej
od innego podmiotu, bez pisemnego powiadomienia w terminie właściwego
organu wydaje te wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem
do dokonania ich dostawy wewnątrzwspólnotowej lub eksportu,
§ 4. Tej samej karze podlega, kto produkując poza składem podatkowym wyroby
akcyzowe z wykorzystaniem wyłącznie wyrobów akcyzowych, od których akcyza
została zapłacona w wysokości równej lub wyższej od kwoty akcyzy
przypadającej do zapłaty od wyprodukowanych wyrobów akcyzowych, bez pisemnego
powiadomienia w terminie właściwego organu wydaje te wyroby akcyzowe
nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do dokonania dostawy
wewnątrzwspólnotowej lub na eksport.
§ 5. Tej samej karze podlega, kto produkując poza składem podatkowym wyroby
akcyzowe, od których została zapłacona przedpłata akcyzy, bez pisemnego
powiadomienia w terminie właściwego organu wydaje te wyroby akcyzowe
nieoznaczone znakami akcyzy z przeznaczeniem do dokonania dostawy wewnątrzwspólnotowej
lub na eksport.
§ 6. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto bez pisemnego powiadomienia w
terminie właściwego organu umieszcza w składzie wolnocłowym i wolnym
obszarze celnym wyroby akcyzowe nieoznaczone znakami akcyzy, przeznaczone
do sprzedaży w jednostkach handlowych tam usytuowanych.
§ 7. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–
6 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 65.
§ 1. Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi wyroby akcyzowe stanowiące przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63, art. 64 lub art. 73 lub pomaga w ich zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Kto nabywa, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi wyroby akcyzowe,
o których na podstawie towarzyszących okoliczności powinien i może przypuszczać,
że stanowią one przedmiot czynu zabronionego określonego w art. 63, art. 64 lub art. 73, lub pomaga w ich zbyciu albo te wyroby akcyzowe przyjmuje lub pomaga w ich ukryciu,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 4. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 lub 2
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

NARUSZENIA W ZAKRESIE OZNACZANIA WYROBÓW AKCYZOWYCH ZNAKAMI AKCYZY
Art. 66.
§1. Kto wyroby akcyzowe oznacza nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi lub nieważnymi,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

NARUSZENIA W ZAKRESIE ZNAKÓW AKCYZY I ROZLICZEŃ TYCH ZNAKÓW
Art. 67.
§ 1. Kto podrabia albo przerabia znak akcyzy albo upoważnienie do odbioru banderol,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Kto w celu popełnienia przestępstwa skarbowego określonego w § 1 uzyskuje
lub przysposabia środki, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 3. Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe określone w § 2 sprawca, który
odstąpił od jego dokonania, w szczególności zniszczył uzyskane lub przysposobione środki lub zapobiegł skorzystaniu z nich w przyszłości.
§ 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
lub 2 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 68.
§ 1. Kto nie dopełnia obowiązku sporządzenia spisu i przedstawienia go do potwierdzenia właściwemu organowi w przypadku wystąpienia w obrocie poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyrobów akcyzowych nieoznaczonych, oznaczonych nieprawidłowo lub nieodpowiednimi znakami akcyzy, w szczególności znakami uszkodzonymi, zniszczonymi, podrobionymi, przerobionymi
lub nieważnymi, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto nie dopełnia obowiązku oznaczenia wyrobów akcyzowych
legalizacyjnymi znakami akcyzy.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
lub 2 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 69.
§ 1. Kto bez przeprowadzenia urzędowego sprawdzenia podejmuje czynności bezpośrednio
związane z produkcją, importem lub obrotem wyrobami akcyzowymi, a także z ich oznaczaniem znakami akcyzy, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Kto podaje nieprawdziwe dane o rodzaju, ilości lub jakości wyprodukowanych
wyrobów akcyzowych, podlega karze grzywny do 360 stawek dziennych.
§ 3. Kto wbrew przepisom usuwa wyroby akcyzowe z miejsca produkcji, przerobu, zużycia, przechowywania lub podczas przewozu, podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 4. Usiłowanie przestępstwa skarbowego określonego w § 2 lub 3 jest karalne.

Art. 69a.
§ 1. Kto wbrew przepisom ustawy, naruszając warunki zastosowania procedury zawieszenia
poboru akcyzy, produkuje, magazynuje lub przeładowuje wyroby akcyzowe poza składem podatkowym,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 70.
§ 1. Kto wbrew przepisom ustawy zbywa lub w inny sposób przekazuje znaki akcyzy
osobie nieuprawnionej,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto w celu użycia lub wprowadzenia w obieg nabywa
lub w inny sposób przyjmuje znaki akcyzy od osoby nieuprawnionej lub usuwa
je z wyrobu akcyzowego w celu ponownego ich użycia lub wprowadzenia w
obieg.
§ 3. Usiłowanie przestępstwa skarbowego określonego w § 1 lub 2 jest karalne.
§ 4. Karze określonej w § 1 podlega także ten, kto, nie będąc do tego uprawnionym,
posiada, przechowuje, przewozi, przesyła lub przenosi znaki akcyzy.
§ 5. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1, 2
i 4 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 71.
Kto przez rażące naruszenie przepisów dotyczących przewozu lub przechowywania znaków akcyzy naraża je na bezpośrednie niebezpieczeństwo kradzieży, zniszczenia,
uszkodzenia lub zgubienia,
podlega karze grzywny do 480 stawek dziennych.

Art. 72.
Kto wbrew obowiązkowi nie rozlicza się w terminie z właściwym organem ze stanu zużycia znaków akcyzy, w szczególności nie zwraca znaków niewykorzystanych, uszkodzonych, zniszczonych lub nieważnych,
podlega karze grzywny do 360 stawek dziennych.

Art. 73.
§ 1. Kto, w użyciu wyrobu akcyzowego, zmienia cel, przeznaczenie lub nie zachowuje innego warunku, od którego ustawa uzależnia zwolnienie wyrobu akcyzowego z obowiązku oznaczania znakami akcyzy,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli niepobrany podatek akcyzowy nie przekracza ustawowego progu, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 73a.
§ 1. Kto w użyciu wyrobu akcyzowego zmienia jego przeznaczenie, w szczególności używa oleju opałowego jako oleju napędowego, przez co naraża podatek akcyzowy na uszczuplenie,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota narażonego na uszczuplenie podatku akcyzowego jest małej wartości,
sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota narażonego na uszczuplenie podatku akcyzowego nie przekracza
ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 74. (uchylony).

Art. 75.
Importer, podmiot dokonujący nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz przedstawiciel
podatkowy, który nie dopełnia obowiązku uzyskania od podmiotu mającego siedzibę
poza terytorium kraju rozliczenia z przekazanych mu znaków akcyzy,
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.

WYŁUDZANIE ZWROTU PODATKU
Art. 76.
§ 1. Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w błąd właściwy organ narażając na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej, w szczególności podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, podatku akcyzowym, zwrot nadpłaty lub jej zaliczenie na poczet zaległości podatkowej
lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 76a.
§ 1. Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie
rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w błąd właściwy organ narażając na
nienależny zwrot wydatków, o których mowa w przepisach o zwrocie osobom
fizycznym niektórych wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot wydatków, o których mowa w § 1,
jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota narażonego na uszczuplenie podatku akcyzowego jest małej wartości,
sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota narażonego na uszczuplenie podatku akcyzowego nie przekracza
ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

CZYNY PŁATNIKA I INKASENTA PODATKU
Art. 77.
§ 1. Płatnik lub inkasent, który pobranego podatku nie wpłaca w terminie na rzecz
właściwego organu, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 3, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota niewpłaconego podatku jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego
określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota niewpłaconego podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 4. Sąd może zastosować nadzwyczajne złagodzenie kary, a nawet odstąpić od
wymierzenia kary lub środka karnego, jeżeli przed wszczęciem postępowania
w sprawie o przestępstwo skarbowe określone w § 1 lub 2 wpłacono w całości
pobrany podatek na rzecz właściwego organu.
§ 5. Sąd może odstąpić od wymierzenia kary, jeżeli przed wszczęciem postępowania
w sprawie o wykroczenie skarbowe określone w § 3 wpłacono w całości
pobrany podatek na rzecz właściwego organu.

Art. 78.
§ 1. Płatnik, który nie pobiera podatku albo pobiera go w kwocie niższej od należnej,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia
wolności do lat 2, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota niepobranego podatku jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego
określonego w § 1
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota niepobranego podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca
czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 79.
§ 1. Płatnik lub inkasent, który nie wyznacza w wymaganym terminie osoby, do
której obowiązków należy obliczanie i pobieranie podatków oraz terminowe
wpłacanie organowi podatkowemu pobranych kwot, lub nie zgłasza właściwemu
miejscowo organowi podatkowemu wymaganych danych takiej osoby,
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 2. Tej samej karze podlega płatnik, który nie składa w terminie deklaracji.

Art. 80.
§ 1. Kto wbrew obowiązkowi nie składa w terminie właściwemu organowi wymaganej
informacji podatkowej, podlega karze grzywny do 120 stawek dziennych.
§ 2. Płatnik, podmiot, o którym mowa w art. 41 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku
dochodowym od osób fizycznych, niepełniący funkcji płatnika lub pośredni
odbiorca, który wbrew obowiązkowi nie składa w terminie podatnikowi
lub właściwemu organowi wymaganej informacji podatkowej lub informacji, o
których mowa w art. 42 ust. 2 pkt 2 lub art. 42c ust. 1 powołanej ustawy,
podlega karze grzywny do 180 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli informację określoną w § 1 lub 2 złożono nieprawdziwą, sprawca
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 4. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1–3
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 80a.
§ 1. Kto w informacji podsumowującej podaje nieprawdę lub zataja prawdę,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. Kto, wbrew obowiązkowi, nie składa w terminie właściwemu organowi informacji
podsumowującej,
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 81.
§ 1. Podatnik lub płatnik, który wbrew obowiązkowi:
1) nie dokonuje w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacji objętych
nim danych albo też podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym
lub niepełne,
2) dokonuje zgłoszenia więcej niż jeden raz,
3) nie podaje numeru identyfikacji podatkowej lub podaje numer nieprawdziwy,
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 2. (uchylony).

Art. 82.
§ 1. Kto naraża finanse publiczne na uszczuplenie poprzez nienależną wypłatę, pobranie
lub niezgodne z przeznaczeniem wykorzystanie dotacji lub subwencji,
podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych.
§ 2. Jeżeli wypłata lub pobranie nienależnej, nadmiernej lub wykorzystanej niezgodnie
z przeznaczeniem dotacji lub subwencji nie przekracza ustawowego
progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 3. (uchylony).

UDAREMNIANIE LUB UTRUDNIANIE KONTROLI PODATKOWEJ
Art. 83.
§ 1. Kto osobie uprawnionej do przeprowadzenia czynności sprawdzających, kontroli
podatkowej, kontroli skarbowej lub czynności kontrolnych w zakresie
szczególnego nadzoru podatkowego udaremnia lub utrudnia wykonanie czynności
służbowej, w szczególności kto wbrew żądaniu tej osoby nie okazuje
księgi lub innego dokumentu dotyczącego prowadzonej działalności gospodar
czej lub księgę lub inny dokument niszczy, uszkadza, czyni bezużytecznymi,
ukrywa lub usuwa,
podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 2. W wypadku mniejszej wagi, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Art. 84.
§ 1. Kto, nie dopełniając obowiązku nadzoru nad przestrzeganiem reguł obowiązujących
w działalności danego przedsiębiorcy lub innej jednostki organizacyjnej,
dopuszcza, chociażby nieumyślnie, do popełnienia czynu zabronionego
określonego w tym rozdziale,
podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli czyn sprawcy wyczerpuje znamiona innego
przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego określonego w tym
rozdziale albo jeżeli niedopełnienie obowiązku nadzoru należy do ich znamion.

NARUSZENIE PRZEPISÓW O NIP


Czyny te ujęte w ustawie z 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników jako czyny pospolite- obecnie penalizowane są jako wykroczenia skarbowe.


Karalne jest tu:
1) zachowanie podatnika lub płatnika, który
a) nie dokonuje w terminie zgłoszenia podatkowego albo aktualizacji danych
b) dokonuje zgłoszenia więcej niż raz
c) nie podaje NIP lub podaje numer nieprawdziwy
2)  podatnika, który wbrew obowiązkowi nie składa płatnikowi dostarczonego przez niego formularza identyfikacyjnego


POSTĘPOWANIE KARNE W SPRAWACH O PRZESTĘPSTWA SKARBOWE I WYKROCZENIA SKARBOWE


P r z e p i s y w s t ę p n e
Rozdział 11
Przepisy ogólne

Art. 113.
§ 1. W postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio przepisy Kodeksu postępowania karnego, jeżeli przepisy niniejszego kodeksu nie stanowią inaczej.
§ 2. Nie stosuje się przepisów:
1) Kodeksu postępowania karnego dotyczących pokrzywdzonego i mediacji;
2) art. 325f Kodeksu postępowania karnego.
§ 3. W postępowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe nie stosuje się przepisów:
1) Kodeksu postępowania karnego dotyczących środków zapobiegawczych, poszukiwania oskarżonego i listu gończego;
2) art. 18 § 1, art. 325c, 400, 562 § 2 i art. 589a–589f, art. 590–607zc, art.
611g–611s oraz art. 615 Kodeksu postępowania karnego.

Art. 114.
§ 1. Przepisy kodeksu mają ponadto na celu takie ukształtowanie postępowania w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe, aby osiągnięte zostały cele tego postępowania w zakresie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innego uprawnionego podmiotu, spowodowanego takim czynem zabronionym.
§ 2. Organ prowadzący postępowanie jest obowiązany także pouczyć sprawcę o przysługujących mu uprawnieniach w razie wyrównania uszczerbku finansowego Skarbu Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub innego uprawnionego podmiotu.

Art. 114a.
Postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe może być także zawieszone, jeżeli jego prowadzenie jest w istotny sposób utrudnione ze względu na toczące się postępowanie przed organami kontroli skarbowej, organami podatkowymi, organami celnymi lub sądami administracyjnymi. Zawieszone postępowanie podejmuje się, jeżeli ustąpiły przyczyny uzasadniające jego zawieszenie.

Art. 115.
§ 1. W sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe orzekają sądy
powszechne albo sądy wojskowe.
§ 1a. Sądy wojskowe orzekają w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe osób, o których mowa w art. 53 § 36:
1) popełnione podczas lub w związku z pełnieniem obowiązków służbowych,
w obrębie obiektu wojskowego lub wyznaczonego miejsca przebywania, na
szkodę wojska lub z naruszeniem obowiązku wynikającego ze służby wojskowej;
2) popełnione za granicą, podczas użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami państwa, w rozumieniu ustawy z dnia 17
grudnia 1998 r. o zasadach użycia lub pobytu Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej
Polskiej poza granicami państwa ( Nr 162, poz. 1117 oraz z 2004 r. Nr
210, poz. 2135).
§ 2. Sąd rejonowy orzeka w pierwszej instancji, z wyjątkiem spraw przekazanych
ustawą do właściwości innego sądu.
§ 3. W sprawach podlegających orzecznictwu sądów wojskowych w pierwszej instancji
orzeka:
1) wojskowy sąd garnizonowy;
2) wojskowy sąd okręgowy, gdy chodzi o przestępstwa skarbowe popełnione
przez żołnierzy, o których mowa w art. 654 § 1 pkt 1 Kodeksu postępowania
karnego.

Art. 116.
§ 1. Orzecznictwu wojskowego sądu garnizonowego podlegają także sprawy o wykroczenia
skarbowe popełnione przez osoby, o których mowa w art. 53 § 36, w zakresie wynikającym z art. 115 § 1a, co nie wyklucza odpowiedzialności dyscyplinarnej. W wypadku popełnienia wykroczenia skarbowego podlegającego właściwości sądów wojskowych właściwy dowódca zawiadamia niezwłocznie
prokuratora wojskowego albo wojskowy sąd garnizonowy o wynikach postępowania
dyscyplinarnego i zastosowanych karach dyscyplinarnych. Sprawy o wykroczenia skarbowe nie przestają podlegać orzecznictwu wojskowego sądu garnizonowego mimo zwolnienia żołnierza z czynnej służby wojskowej.
§ 2. Przepis § 1 nie wyłącza w stosunku do żołnierzy w czynnej służbie wojskowej postępowania mandatowego na zasadach i w trybie określonych w niniejszym kodeksie, z tym że w razie odmowy przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenia w terminie kary grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego – właściwy do rozpoznania sprawy jest wojskowy sąd garnizonowy.
§ 3. O popełnieniu przez żołnierza w czynnej służbie wojskowej wykroczenia skarbowego podlegającego właściwości sądów wojskowych zawiadamia się prokuratora wojskowego. Dotyczy to również wypadku przewidzianego w § 2, ale tylko w razie odmowy przyjęcia mandatu karnego lub nieuiszczenia w terminie
kary grzywny nałożonej w drodze mandatu karnego.
§ 4. Wojskowy sąd garnizonowy może odmówić wszczęcia postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe, a wszczęte umorzyć i sprawę przekazać właściwemu dowódcy z wnioskiem o wymierzenie kary przewidzianej w wojskowych przepisach dyscyplinarnych, jeżeli uzna to za wystarczającą reakcję na
wykroczenie skarbowe. Przed wniesieniem aktu oskarżenia uprawnienie to
przysługuje prokuratorowi wojskowemu; zażalenie na postanowienie prokuratora
rozpoznaje wojskowy sąd garnizonowy.
§ 5. Jeżeli przepisy § 1–4 nie stanowią inaczej, postępowanie w sprawach o wykroczenia
skarbowe podlegające właściwości sądów wojskowych odbywa się według
przepisów niniejszego kodeksu, mających zastosowanie w sprawach karnych
podlegających orzecznictwu sądów wojskowych, które stosuje się odpowiednio;
w szczególności w sprawach o wykroczenia skarbowe stosuje się odpowiednio
przepisy Kodeksu postępowania karnego o postępowaniu uproszczonym,
z wyjątkiem art. 325b–325d oraz 483.

Art. 116a.
Jeżeli rozpoznanie sprawy w sądzie miejscowo właściwym nie jest możliwe w czasie zapewniającym uniknięcie przedawnienia karalności przestępstwa skarbowego w terminie określonym w art. 44 § 1 lub 2 albo wykroczenia skarbowego w terminie określonym w art. 51 § 1, uwzględniając wniosek sądu właściwego, sąd okręgowy może przekazać taką sprawę do rozpoznania innemu sądowi równorzędnemu.

ZASADA PROWADZENIA SPRAW W TRYBIE UPROSZCZONYM
Art. 117.
§ 1. Orzekanie w sprawach o wykroczenia skarbowe następuje wyłącznie w postępowaniu:
1) w przedmiocie udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności;
2) nakazowym;
3) uproszczonym;
4) w stosunku do nieobecnych.
§ 2. Orzekanie w sprawach o przestępstwa skarbowe następuje także w postępowaniu zwyczajnym, jeżeli prowadzone było śledztwo.
§ 3. W wypadkach wskazanych w kodeksie i na zasadach w nim określonych upoważniony
organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel może nakładać za wykroczenia skarbowe karę grzywny w drodze mandatu karnego.

Art. 118.
§ 1. Organami postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe
i wykroczenia skarbowe są:
1) urząd skarbowy;
2) inspektor kontroli skarbowej;
3) urząd celny;
4) Straż Graniczna;
5) Policja;
6) Żandarmeria Wojskowa.
§ 2. Organem postępowania przygotowawczego w sprawach o przestępstwa skarbowe
jest także Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego oraz Centralne Biuro
Antykorupcyjne.
§ 3. Czynności procesowe organów, o których mowa w § 1 pkt 1, 3–6 i § 2, wykonują
upoważnieni przedstawiciele tych organów.
§ 4. W granicach koniecznych do zabezpieczenia śladów i dowodów przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, niezbędnych czynności procesowych w sprawach, o których mowa w art. 133 § 1 pkt 1, mogą dokonywać także upoważnieni przez urząd celny funkcjonariusze celni pełniący służbę w
izbie celnej. Po dokonaniu tych czynności przekazuje się sprawę urzędowi celnemu
do dalszego prowadzenia, chyba że za wykroczenie skarbowe nałożono
karę grzywny w drodze mandatu karnego, a nie zachodzi potrzeba złożenia do
sądu wniosku o orzeczenie przepadku przedmiotów tytułem środka zabezpieczającego.

Art. 118a.
§ 1. W razie potrzeby dokonania czynności procesowej poza siedzibą organu prowadzącego
postępowanie przygotowawcze można zwrócić się do innego organu postępowania przygotowawczego o udzielenie pomocy prawnej.
§ 2. We wniosku o udzielenie pomocy prawnej należy określić czynności, jakie mają być dokonane, oraz wskazać okoliczności wymagające wyjaśnienia. Do wniosku powinny być dołączone niezbędne odpisy akt sprawy. Akta lub odpowiednią ich część przesyła się tylko w razie istotnej potrzeby.
§ 3. Organ postępowania przygotowawczego wezwany do udzielenia pomocy
prawnej powinien niezwłocznie dokonać czynności tak, aby nie zachodziła konieczność ich powtarzania lub uzupełnienia, a także z własnej inicjatywy wykonać inne niezbędne czynności.
§ 4. Jeżeli zleconych czynności nie można wykonać w ciągu 30 dni, należy niezwłocznie zawiadomić organ wzywający do udzielenia pomocy prawnej o przyczynie zwłoki, z podaniem terminu wykonania czynności.

Art. 119.
§ 1. Interwenient roszczący sobie prawo do przedmiotów podlegających przepadkowi może dochodzić swych roszczeń w postępowaniu w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe.
§ 2. W razie prawomocnego orzeczenia przepadku przedmiotów, co do których
podmiot określony w § 1 nie zgłosił interwencji we właściwym czasie z przyczyn
od siebie niezależnych, odpowiedzialność Skarbu Państwa ocenia się według przepisów o bezpodstawnym wzbogaceniu.
§ 3. Roszczenie z tytułu bezpodstawnego wzbogacenia wygasa, jeżeli powództwa
nie wytoczono w terminie 3 miesięcy, licząc od dnia, w którym powód dowiedział
się o prawomocnym orzeczeniu przepadku przedmiotów, nie później jednak
niż przed upływem 10 lat od daty uprawomocnienia się tego orzeczenia.

Rozdział 12

Strony i ich procesowi przedstawiciele

Art. 120.
§ 1. W postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe stronami są: oskarżyciel publiczny, oskarżony, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej oraz interwenient.
§ 2. W postępowaniu w sprawach o wykroczenia skarbowe stronami są: oskarżyciel
publiczny, oskarżony oraz interwenient.
§ 3. Interwenientowi w toku całego postępowania przysługują uprawnienia w granicach interwencji.

Art. 121.
§ 1. Oprócz prokuratora, oskarżycielem publicznym przed sądem jest organ, który
wnosi i popiera akt oskarżenia.
§ 2. Organy postępowania przygotowawczego określone w art. 133 § 1 i art. 134 § 1 pkt 1 i 2 mają w sprawach o wykroczenia skarbowe uprawnienia do sporządzania i wnoszenia aktu oskarżenia oraz do popierania go przed sądem, a także do występowania w toku całego postępowania, nie wyłączając czynności po uprawomocnieniu się orzeczenia.
§ 3. Oskarżycielem publicznym w postępowaniu w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe przed wojskowym sądem garnizonowym lub w sprawach o przestępstwa skarbowe przed wojskowym sądem okręgowym jest wyłącznie prokurator wojskowy.

Art. 122.
§ 1. W sprawach, w których finansowy organ postępowania przygotowawczego jest uprawniony do prowadzenia takiego postępowania, a następnie do wniesienia i popierania aktu oskarżenia przed sądem:
1) przez wyrażenie „prokurator” w art. 18 § 2, art. 19 § 1 zdanie pierwsze i § 2,
art. 20 § 1, art. 23, 46, art. 71 § 2, art. 87 § 3, art. 93 § 3, art. 100 § 2, art.
135, 158, art. 160 § 4, art. 192 § 2, art. 215, art. 218 § 1 zdanie pierwsze,
art. 231 § 1, art. 281, art. 282 § 1 pkt 1, art. 288 § 1, art. 290 § 1, art. 298 §
1, art. 299 § 3, art. 308 § 1, art. 317 § 2, art. 323 § 1 i 3, art. 324 § 1 i 2, art.
325e § 2 zdanie drugie, art. 327 § 1 i 3, art. 330 § 1, art. 331 § 1, art. 333 §
2, art. 336 § 1 i 3, art. 339 § 1 pkt 1, § 3 pkt 4 i § 5, art. 340 § 2, art. 341 § 1
i 2, art. 343 § 5, art. 345 § 1 i 2, art. 354, art. 359 pkt 1, art. 380, art. 387 § 2,
art. 441 § 4, art. 448, art. 450 § 1, art. 461 § 1, art. 505, art. 526 § 2, art. 527
§ 1, art. 530 § 4 i 5, art. 545 § 2, art. 550 § 2, art. 570, art. 571 § 2, art. 611fs
oraz w art. 618 § 1 pkt 2 Kodeksu postępowania karnego rozumie się także
„finansowy organ postępowania przygotowawczego”;
2) przez wyrażenie „prokurator” w art. 15 § 1, art. 48 § 1, art. 156 § 5, art. 179 § 3, art. 325, art. 325e § 2 zdanie pierwsze, § 3 i § 4 zdanie drugie, art. 326 § 1–3 oraz w art. 327 § 2 i 3 Kodeksu postępowania karnego rozumie się także „organ nadrzędny nad finansowym organem postępowania przygotowawczego”,
z tym że z tytułu sprawowanego nadzoru organ nadrzędny nie może przejąć sprawy do swego prowadzenia;
3) przez wyrażenie „Prokurator Generalny” w art. 328 Kodeksu postępowania karnego rozumie się także „ministra właściwego do spraw finansów publicznych”, gdy potrzeba uchylenia prawomocnego postanowienia zachodzi w sprawie o wykroczenie skarbowe.
§ 2. Finansowy organ postępowania przygotowawczego może wystąpić z wnioskiem
do prokuratora o podjęcie czynności, o których mowa w art. 73 § 2 i 3, art. 180 § 1, art. 202 § 1, art. 203 § 2, art. 214 § 1 i 8, art. 218 § 1 zdanie drugie, art. 220 § 1, art. 226 zdanie drugie, art. 237 § 1 i 2, art. 247 § 1, art. 250 § 2–4, art. 263 § 2, art. 270 § 1 oraz w art. 293 § 1 Kodeksu postępowania karnego.
Jeżeli w wypadku, o którym mowa w art. 202 § 1 Kodeksu postępowania karnego, prokurator powołuje biegłych lekarzy psychiatrów, a także w wypadku, o którym mowa w art. 250 § 2 Kodeksu postępowania karnego, prokurator występuje do sądu o zastosowanie tymczasowego aresztowania, z
mocy prawa obejmuje postępowanie przygotowawcze nadzorem.
§ 3. Przepisów § 1 i 2 nie stosuje się w razie przejęcia sprawy przez prokuratora
do swego prowadzenia.

Art. 122a.
§ 1. W sprawach o wykroczenia skarbowe oskarżony może korzystać z pomocy jednego
obrońcy.
§ 2. Obrońcą w sprawie o wykroczenie skarbowe może być także radca prawny.

Art. 123.
§ 1. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej i interwenient mogą ustanowić pełnomocnika. Pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny.
§ 2. Za podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej i interwenienta, którzy nie są osobami fizycznymi, czynności procesowych może dokonać także organ uprawniony do działania w ich imieniu.
§ 3. W sprawach o wykroczenia skarbowe interwenient może mieć tylko jednego pełnomocnika.

Art. 124.
§ 1. Pociągnięcie podmiotu do odpowiedzialności posiłkowej następuje w formie
postanowienia.
§ 2. Postanowienie, o którym mowa w § 1, wydaje w postępowaniu przygotowawczym
organ prowadzący to postępowanie, a po wniesieniu aktu oskarżenia –
sąd.
§ 3. Postanowienie zawiera wskazanie oskarżonego, zarzucanego mu przestępstwa
skarbowego, kwalifikacji prawnej, podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej oraz podstaw pociągnięcia podmiotu do odpowiedzialności
posiłkowej.
§ 4. Zmiana lub uzupełnienie postanowienia, o którym mowa w § 1, następuje
w formie postanowienia. W razie braku podstaw do pociągnięcia podmiotu do
odpowiedzialności posiłkowej zmiana ta może polegać także na uchyleniu wydanego
poprzednio postanowienia.
§ 5. Po wniesieniu aktu oskarżenia prezes sądu kieruje sprawę na posiedzenie także
wtedy, gdy zachodzi potrzeba rozważenia kwestii pociągnięcia do odpowiedzialności
posiłkowej.

Art. 125.
§ 1. Do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej oraz jego pełnomocnika
stosuje się odpowiednio dotyczące podejrzanego, oskarżonego i
obrońcy przepisy: art. 72, 74 § 1, art. 75–79, 81, 84–86, 157 § 1 i 2, art. 174–
176, 300, 301, 315 § 1, art. 316, 321, 323 § 2, art. 334 § 2, art. 337, 338 § 1,
art. 343 § 5, art. 353 § 2, art. 386, 389 i 390, 391 § 2, 431 § 2 i 3, art. 434–435,
440, 443, 453 § 3, art. 454 § 1, art. 455, 475, 480, 482 § 1, art. 524 § 3, art. 540
§ 2 i 3, art. 542 § 2, art. 545 § 1, art. 547 § 3, art. 548, 624 § 1, art. 627, 630,
632–633 oraz art. 636 § 1 Kodeksu postępowania karnego.
§ 2. Do osób najbliższych podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej
będącego osobą fizyczną stosuje się odpowiednio art. 182, 185 i 186 Kodeksu
postępowania karnego.
§ 3. Od chwili wydania postanowienia, o którym mowa w art. 124 § 1, podmiot pociągnięty
do odpowiedzialności posiłkowej może być w tym charakterze wezwany
do udziału w czynnościach procesowych.
§ 4. Podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej nie może być przesłuchany
w charakterze świadka, także w wypadku, gdy jest interwenientem lub
podmiotem obowiązanym do zwrotu korzyści majątkowej, o którym mowa w
art. 24 § 5.
§ 5. Do podmiotu, który uzyskał korzyść majątkową, przepisy art. 333 § 4, 370 § 1,
art. 416, art. 422 § 1 i art. 444 Kodeksu postępowania karnego stosuje się odpowiednio,
z tym że przez wyrażenie „prokurator” należy rozumieć także „finansowy
organ postępowania przygotowawczego”.

Art. 126.
§ 1. Interwencja może być zgłoszona do chwili rozpoczęcia przewodu sądowego w
pierwszej instancji.
§ 2. Jeżeli interwenient w zgłoszeniu nie podał miejsca swego zamieszkania, pobytu lub siedziby lub podał co do tego nieprawdziwe dane, zgłoszenie jest bezskuteczne.

Art. 127.
§ 1. Interwencję zgłasza się pisemnie albo ustnie do protokołu.
§ 2. Jeżeli na podstawie danych zebranych w toku postępowania zostanie ustalony
podmiot spełniający warunki do zgłoszenia interwencji, należy go niezwłocznie
zawiadomić o przysługującym uprawnieniu, chyba że nie można ustalić jego
miejsca zamieszkania, pobytu lub siedziby.
§ 3. Jeżeli w toku postępowania zatrzymano przedmiot lub dokonano zajęcia albo
zabezpieczenia, należy o tym niezwłocznie zawiadomić interwenienta.
§ 4. Odpis wniosku, o którym mowa w art. 323 § 3 Kodeksu postępowania karnego,
doręcza się niezwłocznie interwenientowi.

Art. 128.
§ 1. Do interwenienta oraz jego pełnomocnika stosuje się odpowiednio przepisy art.
232 § 3, art. 305 § 4, art. 315 § 1, art. 316 § 1, art. 318, 321, 323 § 2, art. 334 §
2, art. 338 § 1, art. 343 § 5, art. 475, 482 § 1 zdanie pierwsze, art. 540 § 2, art.
549 oraz 550 § 2 Kodeksu postępowania karnego.
§ 2. Interwenient może być przesłuchany w charakterze świadka.
§ 3. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo na rozprawie prawidłowo zawiadomionego
o terminie interwenienta lub jego pełnomocnika nie jest przeszkodą do jej
przeprowadzenia i wydania orzeczenia.
§ 4. (uchylony).
§ 5. W razie nieuwzględnienia interwencji koszty wynikłe z jej zgłoszenia ponosi
interwenient.

Rozdział 13

Zabezpieczenie majątkowe

Art. 129.
W wypadkach niecierpiących zwłoki organ postępowania przygotowawczego może żądać od podmiotów wymienionych w art. 218 § 1 Kodeksu postępowania karnego zatrzymania przesyłki, co do której istnieje podejrzenie, że zawiera przedmioty przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Zatrzymanie to trwa aż do czasu uzyskania zatwierdzenia przez prokuratora – nie dłużej jednak niż 7 dni.

Art. 130.
Przedmiot, co do którego powstaje wątpliwość, komu należy go wydać, można złożyć do depozytu także we właściwym miejscowo finansowym organie postępowania przygotowawczego.

Art. 131.
§ 1. W razie popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego zabezpieczyć można także środek karny przepadku przedmiotów lub ściągnięcia ich równowartości pieniężnej oraz uiszczenie należności publicznoprawnej uszczuplonej czynem zabronionym.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do zabezpieczenia grożącego środka karnego przepadku korzyści majątkowej i ściągnięcia jej równowartości pieniężnej.
§ 3. Karę grzywny i środek karny ściągnięcia równowartości pieniężnej przepadku
przedmiotów można zabezpieczyć także na mieniu podmiotu pociągniętego do
odpowiedzialności posiłkowej.
§ 4. Do zabezpieczenia grożącego środka karnego przepadku korzyści majątkowej i ściągnięcia jej równowartości pieniężnej oraz przepadku przedmiotów i ściągnięcia ich równowartości pieniężnej stosuje się odpowiednio przepis art. 292
§ 2 Kodeksu postępowania karnego.

Art. 132.
Zabezpieczenie majątkowe, o którym mowa w art. 131, upada, gdy nie zostaną prawomocnie orzeczone: przepadek przedmiotów lub ściągnięcie ich równowartości pieniężnej, środek karny przepadku korzyści majątkowej lub ściągnięcia jej równowartości pieniężnej. Zabezpieczenie należności publicznoprawnej upada, jeżeli w ciągu 3 miesięcy od daty uprawomocnienia się orzeczenia kończącego postępowanie
w sprawie nie zostanie wszczęta egzekucja dla ściągnięcia tych należności.

Art. 132a.
W wypadkach określonych w art. 131 można także dokonać tymczasowego zajęcia mienia ruchomego osoby podejrzanej, jeżeli zachodzi obawa usunięcia tego mienia.

Rozdział 14
Właściwość organów postępowania przygotowawczego

Art. 133.
§ 1. Postępowanie przygotowawcze prowadzą:
1) urząd celny – w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
określone w art. 63–75, art. 85–96 § 1, art. 106h i art. 107–111 § 1 oraz w
sprawach ujawnionych w zakresie swojego działania przez urzędy celne z
art. 106e, 106f i 106k, a także w sprawach w zakresie swojego działania z
art. 54, 56, art. 57 § 1, art. 60, 61, 76, 80, 83 oraz art. 84 § 1;
2) urząd skarbowy – w sprawach o pozostałe przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe;
3) inspektor kontroli skarbowej – w sprawach ujawnionych w zakresie działania
kontroli skarbowej.
§ 2. Organy, o których mowa w § 1, mogą wszcząć postępowanie przygotowawcze
w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe nienależące do
ich właściwości; po zabezpieczeniu dowodów przekazują sprawę do dalszego
prowadzenia właściwemu organowi.

Art. 134.
§ 1. Postępowanie przygotowawcze prowadzą także:
1) Straż Graniczna – w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
określone w art. 63–71, 85–96 § 1, art. 106e i 106f oraz art. 106h,
ujawnione w zakresie swego działania przez Straż Graniczną;
2) Policja – w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia skarbowe
ujawnione w zakresie swego działania przez Policję;
3) Agencja Bezpieczeństwa Wewnętrznego – w sprawach o przestępstwa skarbowe
ujawnione w zakresie swego działania przez ten organ;
4) Żandarmeria Wojskowa – w sprawach o przestępstwa skarbowe i wykroczenia
skarbowe popełnione przez osoby określone w art. 53 § 36, w zakresie
podlegającym właściwości sądów wojskowych;
5) Centralne Biuro Antykorupcyjne – w sprawach o przestępstwa skarbowe
ujawnione w zakresie swojej właściwości.
§ 2. Organy określone w § 1 pkt 1–3 zawiadamiają niezwłocznie o prowadzeniu postępowania
przygotowawczego właściwe finansowe organy postępowania
przygotowawczego przez przesłanie odpisu postanowienia o jego wszczęciu,
chyba że ograniczą swoje czynności do zabezpieczenia śladów i dowodów
przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego oraz przekazania sprawy
do dalszego prowadzenia tym organom.
§ 3. Organ określony w § 1 pkt 4 o wszczęciu postępowania przygotowawczego
zawiadamia niezwłocznie właściwego prokuratora wojskowego.
§ 4. W razie zgłoszenia przez sprawcę czynu zabronionego wniosku o zezwolenie
na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności i po otrzymaniu przez niego pisemnego
pouczenia o warunkach dopuszczalności tego środka karnego, przekazanie
sprawy właściwemu finansowemu organowi postępowania przygotowawczego
jest obowiązkowe.
§ 5. Przepisy § 1, 2 i 4 stosuje się odpowiednio w wypadku, gdy organ określony w
§ 1 pkt 1–3 jest właściwy do prowadzenia postępowania przygotowawczego w
sprawie o czyn zabroniony jako przestępstwo lub wykroczenie określone
w przepisach karnych innej ustawy, który wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa
skarbowego lub wykroczenia skarbowego.

Art. 134a.
Prokurator prowadzi postępowanie przygotowawcze, jeżeli przepis ustawy tak stanowi.

Art. 135.
§ 1. W wypadku gdy sprawcy zarzucono kilka przestępstw skarbowych albo wykroczeń
skarbowych, względnie gdy zachodzi zbieg przepisów określony w art. 7 § 1, a sprawy należą do właściwości różnych organów postępowania przygotowawczego, właściwy jest organ, który pierwszy wszczął postępowanie.
§ 2. Jeżeli sprawcy zarzucono przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe, a
sprawy należą do właściwości różnych finansowych organów postępowania przygotowawczego, właściwy jest organ, który wszczął postępowanie w sprawie o przestępstwo skarbowe.
§ 3. Jeżeli sprawa o przestępstwo skarbowe i wykroczenie skarbowe należy do właściwości
finansowych i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego,
postępowanie prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego,
chyba że postępowanie przygotowawcze prowadzi Żandarmeria Wojskowa. Spór o właściwość między finansowymi i niefinansowymi organami postępowania przygotowawczego rozstrzyga prokurator właściwy ze względu na siedzibę organu niefinansowego.
§ 4. Spór o właściwość między finansowymi organami postępowania przygotowawczego
rozstrzyga organ nadrzędny nad tymi organami. Jeżeli spór toczy się między finansowymi organami postępowania przygotowawczego niemającymi wspólnego organu nadrzędnego, rozstrzyga go minister właściwy do spraw finansów publicznych.
§ 5. W czasie trwania sporu o właściwość każdy z organów postępowania przygotowawczego
dokonuje czynności niecierpiących zwłoki.

DZIAŁ II
Pociągnięcie do odpowiedzialności za zgodą sprawcy


Rozdział 15
Postępowanie mandatowe


Art. 136.
§ 1. Postępowanie mandatowe prowadzi finansowy organ postępowania przygotowawczego
lub jego upoważniony przedstawiciel albo osoba, o której mowa w art. 118 § 4, a także niefinansowy organ postępowania przygotowawczego, gdy przepis szczególny tak stanowi; postępowaniu temu nie stoi na przeszkodzie uprzednie wszczęcie postępowania przygotowawczego.
§ 2. Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia, szczegółowe zasady i sposób
wydawania funkcjonariuszom finansowych organów postępowania przygotowawczego
i niefinansowych organów postępowania przygotowawczego upoważnienia do nakładania kary grzywny w drodze mandatu karnego za wykroczenia skarbowe, szczegółowe zasady jej nakładania i sposób uiszczania, sposób ewidencjonowania grzywien nałożonych w drodze mandatu karnego, organy właściwe w sprawach rozliczania formularzy mandatu karnego oraz wzory formularzy mandatu karnego, mając na względzie potrzebę szybkiej reakcji na fakt popełnienia wykroczenia skarbowego oraz potrzebę ujednolicenia
zasad nakładania przez funkcjonariuszy uprawnionych organów kary grzywny w drodze mandatu karnego, a także pouczenia osób karanych o ich prawach i obowiązkach.

Art. 137.
§ 1. W postępowaniu mandatowym, jeżeli kodeks nie stanowi inaczej, karę grzywny w drodze mandatu karnego nałożyć można jedynie, gdy osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości, a nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej niż ta, która jest określona
w art. 48 § 2.
§ 2. Postępowania mandatowego nie stosuje się, jeżeli:
1) w związku z wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności
publicznoprawnej, chyba że do chwili przyjęcia mandatu karnego wymagalna
należność została w całości uiszczona;
2) zachodzi zbieg przepisów określony w art. 7 § 1, a ten sam czyn sprawcy
wykroczenia skarbowego wyczerpuje zarazem znamiona przestępstwa skarbowego;
4) za wykroczenie skarbowe należałoby orzec przepadek przedmiotów.
§ 3. Warunkiem nałożenia kary grzywny w drodze mandatu karnego jest wyrażenie przez sprawcę wykroczenia skarbowego zgody na przyjęcie mandatu; zgodę tę
odnotowuje się na dokumencie mandatu karnego.
§ 4. Upoważniony organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel,
wymierzając karę grzywny w drodze mandatu karnego, obowiązany jest określić
wykroczenie skarbowe zarzucane sprawcy oraz pouczyć go o warunkach
dopuszczalności postępowania mandatowego, a zwłaszcza o skutkach prawnych
braku zgody, o której mowa w § 3.

Art. 138.
§ 1. W postępowaniu mandatowym można nałożyć karę grzywny w drodze mandatu karnego:
1) wydanego ukaranemu po uiszczeniu kary grzywny bezpośrednio upoważnionemu
podmiotowi, który ją nałożył;
2) kredytowanego, wydawanego za potwierdzeniem odbioru ukaranemu.
§ 2. Mandatem karnym, o którym mowa w § 1 pkt 1, może być nałożona kara
grzywny jedynie na osobę czasowo tylko przebywającą na terytorium Rzeczypospolitej
Polskiej lub niemającą stałego miejsca zamieszkania lub stałego
miejsca pobytu.
§ 3. Przepis § 2 stosuje się odpowiednio do osób stale przebywających na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, które czasowo opuszczają to terytorium.
§ 4. Mandat karny, o którym mowa w § 1 pkt 1, staje się prawomocny z chwilą
uiszczenia kary grzywny upoważnionemu podmiotowi, który ją nałożył, zaś
mandat karny kredytowany – z chwilą pokwitowania jego odbioru przez ukaranego.
§ 5. Mandat karny kredytowany powinien zawierać pouczenie o obowiązku uiszczenia
nałożonej kary grzywny w terminie 7 dni od daty przyjęcia mandatu
oraz o skutkach jej nieuiszczenia w tym terminie.
§ 6. uchylony.

Art. 139.
§ 1. W razie braku zgody, o której mowa w art. 137 § 3, sprawa podlega rozpoznaniu
na zasadach ogólnych.
§ 2. W sytuacji, o której mowa w § 1, a zwłaszcza gdy sprawca wykroczenia skarbowego
przebywa stale za granicą albo gdy nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju, organ postępowania przygotowawczego lub jego przedstawiciel może dokonać tymczasowego zajęcia mienia ruchomego sprawcy, w szczególności przedmiotów zagrożonych przepadkiem.

Art. 140.
§ 1. Prawomocny mandat karny podlega niezwłocznie uchyleniu, jeżeli karę grzywny nałożono za czyn niebędący czynem zabronionym jako wykroczenie skarbowe.
Uchylenie następuje na wniosek ukaranego złożony w terminie zawitym 7 dni od daty przyjęcia mandatu lub z urzędu.
§ 2. Uprawniony do uchylenia prawomocnego mandatu karnego jest sąd właściwy do rozpoznania sprawy, na którego obszarze działania została nałożona kara grzywny. W przedmiocie uchylenia mandatu karnego sąd orzeka na posiedzeniu. W posiedzeniu ma prawo uczestniczyć ukarany, organ, który lub którego
funkcjonariusz nałożył karę grzywny w drodze mandatu karnego, albo przedstawiciel
tego organu oraz ujawniony interwenient. Przed wydaniem postanowienia sąd może zarządzić stosowne czynności w celu sprawdzenia podstaw do uchylenia mandatu karnego.
§ 3. Uchylając mandat karny, nakazuje się podmiotowi, na rachunek którego pobrano
grzywnę, niezwłoczny zwrot uiszczonej kwoty, chyba że czyn zarzucany
sprawcy wyczerpuje znamiona przestępstwa skarbowego, przestępstwa lub
wykroczenia; w takim wypadku uiszczoną kwotę zatrzymuje się do zakończenia
postępowania jako zabezpieczenie majątkowe grożących mu kar, środków
karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania.
§ 4. W razie uchylenia mandatu karnego sprawa podlega rozpoznaniu na zasadach
ogólnych.

Art. 141.
Nadzór nad postępowaniem mandatowym sprawuje minister właściwy do spraw finansów publicznych, a w sprawach, o których mowa w art. 134 § 1, odpowiednio – minister właściwy do spraw wewnętrznych albo Minister Obrony Narodowej.

Rozdział 16
Zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności


Oddział 1
Przebieg negocjacji


Art. 142.
§ 1. W postępowaniu prowadzonym przez finansowy organ postępowania przygotowawczego,
zanim wniesiono akt oskarżenia, sprawca przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego może zgłosić wniosek o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.
§ 2. Przed pierwszym przesłuchaniem finansowy organ postępowania przygotowawczego
jest obowiązany pouczyć sprawcę także o prawie złożenia takiego
wniosku.
§ 3. Jeżeli sprawcą jest osoba w wieku po ukończeniu lat 17, lecz przed ukończeniem
lat 18, wniosek, o którym mowa w § 1, może w jego imieniu zgłosić
przedstawiciel ustawowy.
§ 4. Wniosek sprawcy, o którym mowa w § 1, może być złożony na piśmie albo
ustnie do protokołu. Do wniosku dołącza się dowody wykonania czynności
wymienionych w art. 143 § 1–3.
§ 5. Do sprawcy, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio przepisy o podejrzanym,
jeżeli przepisy niniejszego rozdziału nie stanowią inaczej.

Art. 143.
§ 1. Składając wniosek, o którym mowa w art. 142 § 1, należy łącznie uiścić:
1) należność publicznoprawną, jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym
lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności, chyba
że do chwili zgłoszenia wniosku ta wymagalna należność została w całości
uiszczona;
2) tytułem kary grzywny kwotę odpowiadającą co najmniej jednej trzeciej minimalnego wynagrodzenia, a za wykroczenie skarbowe – kwotę odpowiadającą co najmniej jednej dziesiątej tego wynagrodzenia;
3) co najmniej zryczałtowaną równowartość kosztów postępowania.
§ 2. Jeżeli za czyn zabroniony, o który toczy się postępowanie, przewidziane jest
obowiązkowe orzeczenie przepadku przedmiotów, sprawca składając wniosek,
o którym mowa w art. 142 § 1, jest obowiązany wyrazić zgodę na ich przepadek,
a w razie niemożności złożenia tych przedmiotów – uiścić ich równowartość
pieniężną.
§ 3. Jeżeli orzeczenie przepadku przedmiotów nie jest obowiązkowe, sprawca może
ograniczyć wyrażenie zgody na przepadek, a w razie niemożności złożenia
tych przedmiotów – uiścić równowartość pieniężną tylko niektórych przedmiotów
zagrożonych przepadkiem albo złożyć wniosek o całkowite zaniechanie
orzeczenia przepadku przedmiotów lub uiszczenia ich równowartości pieniężnej.
§ 4. Uiszczenie przez sprawcę równowartości pieniężnej przedmiotów zagrożonych
przepadkiem nie dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4.
§ 5. Przepisy art. 16 § 3 i art. 31 § 3 pkt 2 stosuje się odpowiednio.
§ 6. Minister Sprawiedliwości w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw
finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia, wysokość zryczałtowanych
kosztów postępowania związanych ze zgłoszeniem wniosku o zezwolenie
na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności w wysokości nie wyższej
niż jedna dziesiąta minimalnego wynagrodzenia, mając na uwadze w szczególności
przeciętne wydatki finansowego organu postępowania przygotowawczego,
poniesione w związku z jego rozpoznaniem.

Art. 143a.
§ 1. Jeżeli wniosek, o którym mowa w art. 142 § 1, nie odpowiada wymaganiom formalnym, a brak jest tego rodzaju, że wniosek nie może otrzymać biegu, wzywa się osobę, od której wniosek pochodzi, do usunięcia braku w terminie 7 dni.
§ 2. W razie uzupełnienia braku w terminie, wniosek wywołuje skutki od dnia jego wniesienia. W razie nieuzupełnienia braku w terminie, wniosek uznaje się za
bezskuteczny, o czym należy pouczyć przy doręczeniu wezwania.

Art. 144.
§ 1. Cofnięcie wniosku, o którym mowa w art. 142 § 1, nie jest możliwe przed upływem 1 miesiąca od jego złożenia, a także po wniesieniu do sądu przez finansowy organ postępowania przygotowawczego wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności.
§ 2. Ponowne złożenie wniosku jest niedopuszczalne.
§ 3. W razie cofnięcia wniosku uiszczone przez sprawcę kwoty zatrzymuje się do
zakończenia postępowania jako zabezpieczenie grożących mu kar, środków
karnych lub innych środków oraz kosztów postępowania.

Art. 145.
§ 1. W razie wystąpienia przez sprawcę o zezwolenie na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności finansowy organ postępowania przygotowawczego może zamiast aktu oskarżenia wnieść niezwłocznie do sądu wniosek o udzielenie takiego zezwolenia.
§ 2. Wniosek finansowego organu postępowania przygotowawczego powinien zawierać:
1) imię i nazwisko sprawcy oraz inne dane określające jego tożsamość;
2) dokładne określenie czynu zarzucanego sprawcy ze wskazaniem czasu,
miejsca, sposobu i okoliczności jego popełnienia, a zwłaszcza wysokości
uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej;
3) wskazanie przepisów kodeksu, pod które zarzucany czyn podpada;
4) dokładne określenie wykonanych przez sprawcę obowiązków, o których
mowa w art. 143 § 1–3;
5) wskazanie sądu właściwego do udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie
się odpowiedzialności.
§ 3. Uzasadnienie wniosku może być ograniczone do wskazania dowodów świadczących
o tym, że wina sprawcy i okoliczności popełnienia czynu zabronionego
nie budzą wątpliwości, a ponadto innych okoliczności świadczących o tym,
że w danej sprawie można zezwolić na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności,
w szczególności ze względu na to, że jest to wystarczające
dla zaspokojenia uzasadnionego interesu finansowego Skarbu Państwa, jednostki
samorządu terytorialnego lub innego uprawnionego podmiotu.
§ 4. Z wnioskiem, o którym mowa w § 1, przesyła się sądowi akta postępowania
wraz z załącznikami.
§ 5. O wniesieniu do sądu wniosku, o którym mowa w § 1, finansowy organ postępowania
przygotowawczego zawiadamia niezwłocznie sprawcę, jak również
przedstawiciela ustawowego, o którym mowa w art. 142 § 3.

Art. 146.
§ 1. Złożenie wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
finansowy organ postępowania przygotowawczego uzależnia od
wykonania obowiązku uiszczenia w całości wymagalnej należności publicznoprawnej,
jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem
skarbowym nastąpiło uszczuplenie tej należności, a do tej chwili należność ta
nie została uiszczona.
§ 2. Złożenie wniosku, o którym mowa w § 1, finansowy organ postępowania przygotowawczego
może uzależnić:
1) od uiszczenia tytułem kary grzywny dodatkowej kwoty, nieprzekraczającej
jednak łącznie z kwotą już wpłaconą wysokości połowy sumy odpowiadającej
górnej granicy ustawowego zagrożenia za dany czyn zabroniony;
2) od wyrażenia zgody na przepadek przedmiotów nieobjętych wnioskiem
sprawcy, o którym mowa w art. 142 § 1, a w razie niemożności ich złożenia
– od uiszczenia równowartości pieniężnej tych przedmiotów, chyba że
przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4;
3) od uiszczenia pozostałych kosztów postępowania.
§ 3. Czas, rodzaj i sposób wykonania obowiązków, o których mowa w § 1 lub 2,
finansowy organ postępowania przygotowawczego określa po wysłuchaniu
sprawcy, jak również przedstawiciela ustawowego, o którym mowa w art. 142
§ 3.

Art. 147.
Na postanowienie odmawiające wniesienia wniosku o udzielenie zezwolenia na dobrowolne
poddanie się odpowiedzialności przysługuje zażalenie do organu nadrzędnego
nad finansowym organem postępowania przygotowawczego, o czym należy
sprawcę pouczyć. W razie nieuwzględnienia zażalenia stosuje się odpowiednio art.
144 § 3.

Oddział 2
Zezwolenie
Art. 148.
§ 1. W kwestii udzielenia zezwolenia na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
sąd orzeka niezwłocznie na posiedzeniu.
§ 2. (uchylony).
§ 3. W posiedzeniu ma prawo wziąć udział sprawca i jego obrońca, a także przedstawiciel
ustawowy, o którym mowa w art. 142 § 3. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo
prawidłowo zawiadomionego o terminie sprawcy lub jego
obrońcy, a także przedstawiciela ustawowego, o którym mowa w art. 142 § 3,
nie jest przeszkodą do przeprowadzenia posiedzenia.
§ 4. Stawiennictwo na posiedzenie finansowego organu postępowania przygotowawczego
lub jego przedstawiciela, w szczególności tego, który złożył wniosek,
jest obowiązkowe, jeżeli prezes sądu lub sąd tak zarządzi.
§ 5. Sąd, uwzględniając wniosek, orzeka wyrokiem.
§ 6. Jeżeli sąd uzna, że nie zachodzą podstawy do uwzględnienia wniosku, niezwłocznie
zwraca sprawę finansowemu organowi postępowania przygotowawczego.
Przepis art. 144 § 3 stosuje się odpowiednio.

Art. 149.
§ 1. W razie zaskarżenia wyroku o zezwoleniu na dobrowolne poddanie się odpowiedzialności
ulega on uchyleniu lub zmianie w postępowaniu odwoławczym
tylko wtedy, gdy sąd orzekł:
1) tytułem kary grzywny kwotę inną niż uiszczona przez sprawcę;
2) przepadek przedmiotów lub uiszczenie ich równowartości pieniężnej
w zakresie nieobjętym zgodą sprawcy.
§ 2. Sąd odwoławczy orzeka na posiedzeniu jednoosobowo.

DZIAŁ III
Postępowanie przygotowawcze
Art. 150.
§ 1. Określone w Kodeksie postępowania karnego obowiązki i uprawnienia Policji,
z wyjątkiem art. 214 § 6 i art. 663, dotyczą także innych organów dochodzenia.
§ 2. W razie potrzeby inny niż Policja organ dochodzenia może zwrócić się do Policji
z wnioskiem o udzielenie pomocy przy dokonaniu czynności procesowej.
§ 3. Czynności, o których mowa w art. 75 § 2 oraz art. 285 § 2 Kodeksu postępowania
karnego, są dokonywane przez Policję, Straż Graniczną, Służbę Celną,
Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub
Żandarmerię Wojskową, a gdy postępowanie przygotowawcze prowadzone jest
przez inny niż urząd celny finansowy organ postępowania przygotowawczego
– przez Policję na żądanie tego organu.
§ 4. Oprócz Policji czynność, o której mowa w art. 244 § 1 Kodeksu postępowania
karnego, może być dokonana także przez Straż Graniczną, Służbę Celną,
Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Centralne Biuro Antykorupcyjne lub
Żandarmerię Wojskową.

Art. 151.
§ 1. Można odmówić wszczęcia postępowania w sprawie o wykroczenie skarbowe,
a wszczęte umorzyć także wtedy, gdy w sprawie o ten sam czyn zabroniony
wyczerpujący zarazem znamiona wykroczenia skarbowego i przestępstwa, postępowanie
karne w sprawie o przestępstwo zostało już prawomocnie zakończone
orzeczeniem skazującym.
§ 2. Można odmówić wszczęcia postępowania, a wszczęte umorzyć, jeżeli o ten
sam czyn zabroniony wyczerpujący zarazem znamiona wykroczenia skarbowego
i przestępstwa toczy się postępowanie karne w sprawie o przestępstwo
ścigane z urzędu.

Art. 151a.
§ 1. Śledztwo prowadzi się w sprawach o przestępstwa skarbowe:
1) popełnione w warunkach określonych w art. 37 § 1 lub w art. 38 § 2;
2) jeżeli osobą podejrzaną jest sędzia, prokurator, funkcjonariusz Policji,
Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu lub Centralnego
Biura Antykorupcyjnego;
3) jeżeli osobą podejrzaną jest funkcjonariusz Straży Granicznej, Żandarmerii
Wojskowej, finansowego organu postępowania przygotowawczego lub organu
nadrzędnego nad finansowym organem postępowania przygotowawczego;
4) jeżeli oskarżony lub osoba podejrzana jest pozbawiona wolności w tej lub w
innej sprawie, chyba że zastosowano zatrzymanie lub tymczasowe aresztowanie
wobec sprawcy ujętego na gorącym uczynku lub bezpośrednio potem;
5) jeżeli zachodzą okoliczności określone w art. 79 § 1 Kodeksu postępowania
karnego, chyba że zaistnieją przesłanki z art. 79 § 4 Kodeksu postępowania
karnego.
§ 2. W pozostałych sprawach o przestępstwa skarbowe prowadzi się dochodzenie,
chyba że finansowy organ postępowania przygotowawczego odmiennie zarządzi
ze względu na wagę lub zawiłość sprawy.

Art. 151b.
§ 1. Prokurator prowadzi śledztwo w wypadkach określonych w art. 151a § 1 pkt 2 i
3, a także wtedy, gdy uzna, że wymagają tego okoliczności sprawy.
§ 2. Jeżeli prokurator wszczął śledztwo, może powierzyć organowi określonemu w
art. 118 § 1 pkt 1–5 albo w § 2 jego przeprowadzenie w całości albo w określonym
zakresie lub dokonanie poszczególnych czynności śledztwa; w wypadkach
określonych w art. 151a § 1 pkt 2 i 3 prokurator nie może jednak powierzyć
innemu organowi prowadzenia śledztwa w całości. Organ, któremu prokurator
powierzył przeprowadzenie poszczególnych czynności, może dokonać
także innych czynności, jeżeli wyłoni się taka potrzeba.
§ 2a. Wydając postanowienie o wszczęciu śledztwa, finansowy organ postępowania
przygotowawczego niezwłocznie przesyła jego odpis prokuratorowi.
§ 3. Prokurator może zastrzec do osobistego wykonania jakąkolwiek czynność
śledztwa, w szczególności czynności wymagające postanowienia, związane z
przedstawieniem zarzutów, pociągnięciem do odpowiedzialności posiłkowej,
zmianą postanowienia o przedstawieniu zarzutów lub o pociągnięciu do odpowiedzialności
posiłkowej albo z zamknięciem śledztwa.

Art. 152.
W sprawach o wykroczenia skarbowe prowadzi się dochodzenie. Ogranicza się ono
do przesłuchania podejrzanego oraz w razie potrzeby także do innych czynności w
zakresie niezbędnym do wniesienia aktu oskarżenia lub innego zakończenia postępowania.

Art. 153.
§ 1. Postępowanie przygotowawcze w sprawie o przestępstwo skarbowe powinno
być zakończone w ciągu 3 miesięcy. W razie niezakończenia postępowania w
tym terminie organ nadrzędny nad finansowym organem postępowania przygotowawczego,
a gdy postępowanie prowadzi lub nadzoruje prokurator – prokurator
bezpośrednio przełożony, mogą przedłużyć je na okres do 6 miesięcy. W
szczególnie uzasadnionych wypadkach właściwy prokurator bezpośrednio
przełożony może przedłużyć okres postępowania na dalszy czas oznaczony.
§ 2. Dochodzenie w sprawie o przestępstwo skarbowe po jego przedłużeniu toczy
się nadal jako dochodzenie.
§ 3. W razie niezakończenia dochodzenia w sprawie o wykroczenie skarbowe prowadzonego
przez organ postępowania przygotowawczego w ciągu 2 miesięcy,
organ nadrzędny nad tym organem może przedłużyć dochodzenie na czas
oznaczony.

Art. 154. (uchylony).

Art. 155.
§ 1. W ciągu 14 dni od daty zamknięcia dochodzenia finansowy organ postępowania
przygotowawczego sporządza akt oskarżenia i wnosi do właściwego sądu
oraz popiera go przed tym sądem albo wydaje postanowienie o umorzeniu, o
zawieszeniu postępowania przygotowawczego albo o uzupełnieniu dochodzenia.
O wniesieniu aktu oskarżenia w sprawie o przestępstwo skarbowe finansowy
organ postępowania przygotowawczego zawiadamia niezwłocznie prokuratora
przez doręczenie odpisu tego aktu.

§ 2. W sprawie o przestępstwo skarbowe podlegające rozpoznaniu w postępowaniu
zwyczajnym finansowy organ postępowania przygotowawczego w ciągu 14
dni od zakończenia śledztwa sporządza akt oskarżenia i przesyła go wraz z aktami
prokuratorowi, przekazując jednocześnie dowody rzeczowe. Akt oskarżenia
zatwierdza i wnosi do sądu prokurator. W akcie oskarżenia należy także
wskazać finansowy organ postępowania przygotowawczego, któremu przysługują
uprawnienia oskarżyciela publicznego. Organ ten zawiadamia się niezwłocznie
o wniesieniu aktu oskarżenia przez doręczenie jego odpisu.

§ 3. Jeżeli podejrzany jest tymczasowo aresztowany, terminy określone w § 1 i 2
wynoszą 7 dni.

§ 4. W sprawie, w której wobec podejrzanego stosowane jest tymczasowe aresztowanie,
akt oskarżenia należy wnieść nie później niż 14 dni przed upływem dotychczas
określonego terminu stosowania tego środka.

§ 5. Do aktu oskarżenia można dołączyć wniosek o nałożenie odpowiedzialności
posiłkowej, a także wniosek o zobowiązanie podmiotu określonego w art. 24 §
5 do zwrotu na rzecz Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego
uzyskanej korzyści majątkowej.

Art. 156.
§ 1. Prokurator, a także finansowy organ postępowania przygotowawczego może
umieścić w akcie oskarżenia wniosek o wydanie wyroku skazującego i orzeczenie
uzgodnionych z oskarżonym kary lub środka karnego za zarzucane mu
przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe, jeżeli okoliczności popełnienia
czynu zabronionego nie budzą wątpliwości, a postawa oskarżonego
wskazuje, że cele postępowania zostaną osiągnięte.
§ 2. Wniosek może dotyczyć:
1) w sprawie o przestępstwo skarbowe – wymierzenia oskarżonemu kary z zastosowaniem
nadzwyczajnego jej złagodzenia, orzeczenia środka karnego
określonego w art. 22 § 2 pkt 2–6, odstąpienia od ich wymierzenia lub warunkowego
zawieszenia wykonania kary; przepisu nie stosuje się do sprawcy
przestępstwa skarbowego popełnionego w warunkach określonych w art.
37 § 1 lub w art. 38 § 2, z zastrzeżeniem art. 37 § 2 i 3 albo art. 38 § 3;
2) w sprawie o wykroczenie skarbowe – wymierzenia oskarżonemu kary
grzywny nieprzekraczającej dziesięciokrotności minimalnego wynagrodzenia
albo orzeczenia środka karnego określonego w art. 47 § 2 pkt 2 lub 3 albo
z odstąpieniem od ich wymierzenia.
§ 3. Przepisy art. 335 § 2 i 3, art. 339 § 1 pkt 3 i art. 343 § 4–7 Kodeksu postępowania
karnego stosuje się odpowiednio; jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym
lub wykroczeniem skarbowym nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej,
a nie została ona w całości uiszczona, sąd uzależnia uwzględnienie
wniosku od uiszczenia tej wymagalnej należności w całości w wyznaczonym
terminie.
§ 4. Nie można uwzględnić wniosku o orzeczenie przepadku przedmiotów, jeżeli
interwenient temu się sprzeciwi na piśmie albo ustnie do protokołu.

DZIAŁ IV

P o s t ę p o w a n i e p r z e d s ą d e m


Rozdział 17
Postępowanie przed sądem pierwszej instancji

Art. 157.
§ 1. Jeżeli akt oskarżenia wniósł finansowy organ postępowania przygotowawczego,
udział tego organu lub jego przedstawiciela w rozprawie jest obowiązkowy
w postępowaniu uproszczonym.
§ 2. W sprawach o przestępstwa skarbowe, w których akt oskarżenia wniósł prokurator,
finansowy organ dochodzenia lub jego przedstawiciel może działać obok
prokuratora w charakterze oskarżyciela publicznego.

Art. 158.
§ 1. Niestawiennictwo na rozprawę podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej, któremu prawidłowo doręczono wezwanie, nie stoi na przeszkodzie
rozpoznaniu sprawy i wydaniu orzeczenia.
§ 2. Jeżeli jednak podmiot, o którym mowa w § 1, usprawiedliwi swoje niestawiennictwo
i jednocześnie wniesie o odroczenie rozprawy, nie można jej przeprowadzić
w czasie nieobecności tego podmiotu.
§ 3. W wypadku, o którym mowa w § 1, stosuje się odpowiednio art. 482 Kodeksu
postępowania karnego w zakresie rozstrzygnięcia o nałożeniu odpowiedzialności
posiłkowej.

Art. 159.
W razie wyłączenia jawności rozprawy głównej także podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
posiłkowej oraz interwenient mogą żądać pozostawienia na sali rozpraw po nie więcej niż dwie osoby.

Art. 160.
Po swobodnym wypowiedzeniu się osoby przesłuchiwanej na wezwanie przewodniczącego,
stosownie do art. 171 § 1 Kodeksu postępowania karnego, mogą zadawać
jej pytania w następującym porządku: oskarżyciel publiczny, interwenient, pełnomocnik
interwenienta, biegły, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności posiłkowej,
pełnomocnik podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej, obrońca,
oskarżony, członkowie składu orzekającego. Przepisy art. 370 § 2–4 Kodeksu
postępowania karnego stosuje się.

Art. 161.
§ 1. Jeżeli w związku z przestępstwem skarbowym lub wykroczeniem skarbowym
nastąpiło uszczuplenie należności publicznoprawnej, a nie została ona w całości
uiszczona, sąd uzależnia uwzględnienie wniosku oskarżonego, o którym
mowa w art. 387 § 1 Kodeksu postępowania karnego, od uiszczenia tej wymagalnej
należności w całości w wyznaczonym terminie.
§ 2. Jeżeli w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe zgłoszono
interwencję, sąd nie może przychylić się do wniosku, o którym mowa w art.
387 § 1 Kodeksu postępowania karnego, dotyczącego orzeczenia przepadku
przedmiotów, gdy interwenient temu się sprzeciwi na piśmie albo ustnie do
protokołu.
§ 3. Wniosek oskarżonego, o którym mowa w art. 387 § 1 Kodeksu postępowania
karnego, złożony przed rozprawą, sąd może rozpoznać na posiedzeniu. Sąd,
uwzględniając wniosek, skazuje oskarżonego wyrokiem.
§ 4. O terminie posiedzenia zawiadamia się strony, przesyłając im odpis wniosku.
§ 5. Nieusprawiedliwione niestawiennictwo oskarżyciela publicznego, podmiotu
pociągniętego do odpowiedzialności posiłkowej lub interwenienta na rozprawę
bądź posiedzenie nie stoi na przeszkodzie uwzględnieniu wniosku, jeżeli pozostałe
warunki określone w art. 387 Kodeksu postępowania karnego i w § 1 są
spełnione.

Art. 161a.
Jeżeli po rozpoczęciu przewodu sądowego ujawni się, że czyn oskarżonego stanowi
wykroczenie skarbowe, sąd rozpoznaje sprawę w dalszym ciągu, w tym samym składzie.

Art. 162.
§ 1. Po zamknięciu przewodu sądowego przewodniczący udziela głosu stronom
oraz ich przedstawicielom. Zabierają one głos w następującej kolejności:
oskarżyciel publiczny, interwenient, podmiot pociągnięty do odpowiedzialności
posiłkowej i oskarżony. Przedstawiciele procesowi stron zabierają głos
przed stronami, które reprezentują.
§ 2. Jeżeli oskarżyciel publiczny, interwenient lub jego pełnomocnik ponownie zabierają
głos, należy również udzielić głosu podmiotowi pociągniętemu do odpowiedzialności
posiłkowej, jego pełnomocnikowi, obrońcy i oskarżonemu.

Art. 163.
Orzeczenie kończące postępowanie powinno w miarę potrzeby zawierać także rozstrzygnięcie
co do przepadku przedmiotów i ściągnięcia ich równowartości pieniężnej,
środka karnego przepadku korzyści majątkowej i ściągnięcia jej równowartości
pieniężnej, należności publicznoprawnej uszczuplonej czynem zabronionym, odpowiedzialności
posiłkowej lub roszczeń interwenienta.

Art. 163a.
Po ogłoszeniu lub przy doręczeniu orzeczenia należy oskarżonego, o którym mowa
w art. 36 § 3, art. 156 lub art. 161, pouczyć o treści art. 443 Kodeksu postępowania
karnego w związku z art. 434 § 3 Kodeksu postępowania karnego.

Art. 164.
Jeżeli ukarany za wykroczenie skarbowe jest osobą przebywającą jedynie czasowo
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej albo nie ma na tym terytorium stałego miejsca
zamieszkania lub stałego miejsca pobytu, sąd może orzec natychmiastową wykonalność
orzeczenia wymierzającego karę grzywny; jednocześnie sąd orzeka zastępczą
karę pozbawienia wolności na wypadek nieuiszczenia orzeczonej kary grzywny
w terminie 3 dni, a ponadto zarządza zatrzymanie paszportu lub innego dokumentu
uprawniającego do przekroczenia granicy, na czas do uiszczenia orzeczonej kary
grzywny lub wykonania zastępczej kary pozbawienia wolności

Rozdział 18

Postępowanie odwoławcze i nadzwyczajne środki zaskarżenia


Art. 165.
Do finansowego organu postępowania przygotowawczego stosuje się odpowiednio
przepis art. 157 także na rozprawie w sądzie odwoławczym lub na posiedzeniu sądu
w kwestii wznowienia postępowania, chyba że prezes sądu lub sąd zarządzi inaczej.

Art. 166.
Podmiot odpowiedzialny posiłkowo może wnieść apelację z powodu nałożenia odpowiedzialności
posiłkowej, natomiast z powodu skazania oskarżonego – tylko wtedy,
gdy skazanie jest podstawą tej odpowiedzialności.

Art. 167.
§ 1. Zażalenie na postanowienie finansowego organu postępowania przygotowawczego
rozpoznaje organ nadrzędny, a w wypadkach przewidzianych przez
ustawę – prokurator sprawujący nadzór nad tym postępowaniem albo sąd.
§ 2. Zażalenie na postanowienie Żandarmerii Wojskowej rozpoznaje właściwy prokurator
wojskowy, a w wypadkach przewidzianych przez ustawę – sąd wojskowy.
§ 3. Właściwy do rozpoznania zażaleń na wydane w sprawach o wykroczenia skarbowe
w postępowaniu przed sądem rejonowym postanowienia i zarządzenia
zamykające drogę do wydania wyroku jest sąd okręgowy, zaś pozostałych zażaleń
– sąd rejonowy w innym równorzędnym składzie.

Art. 167a.
Kasację w sprawie o wykroczenie skarbowe może wnieść wyłącznie Prokurator Generalny
i Rzecznik Praw Obywatelskich, a w sprawach podlegających orzecznictwu
sądów wojskowych – także Naczelny Prokurator Wojskowy. Kasację taką wnieść
można od każdego prawomocnego orzeczenia sądu kończącego postępowanie.
Art. 168. (uchylony).

Art. 169.
Podmiot odpowiedzialny posiłkowo lub interwenient może wnieść kasację lub wniosek
o wznowienie postępowania wyłącznie przez pełnomocnika będącego adwokatem
lub radcą prawnym.

Art. 170.
Postępowanie sądowe zakończone prawomocnym orzeczeniem wznawia się w zakresie
rozstrzygnięcia o nałożeniu odpowiedzialności posiłkowej także wtedy, gdy
po wydaniu orzeczenia ujawnią się nowe fakty lub dowody nieznane przedtem sądowi,
wskazujące na to, że niesłusznie nałożono tę odpowiedzialność.
DZIAŁ V

P o s t ę p o w a n i e  n a k a z o w e

Art. 171.
Wydanie wyroku nakazowego jest niedopuszczalne także wtedy, gdy:
1) stosuje się przepisy o odpowiedzialności posiłkowej;
2) zgłoszono interwencję co do przedmiotów podlegających przepadkowi,
chyba że zostanie ona cofnięta przez interwenienta do czasu wniesienia aktu
oskarżenia do sądu.

Art. 172.
§ 1. Wyrokiem nakazowym można orzec za przestępstwo skarbowe karę grzywny
określoną w art. 23 § 2 albo karę ograniczenia wolności, a za wykroczenie
skarbowe – karę grzywny określoną w art. 48 § 3.
§ 2. Obok kary określonej w § 1 można, w wypadkach przewidzianych w kodeksie,
orzec środek karny określony w art. 22 § 2 pkt 2–6 lub w art. 47 § 2 pkt 2 lub
3.

DZIAŁ VI

P o s t ę p o w a n i e  w  s t o s u n k u  d o
n i e o b e c n y c h
Rozdział 19
Przesłanki
Art. 173.
§ 1. Przeciwko sprawcy przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego przebywającemu stale za granicą albo gdy nie można ustalić jego miejsca zamieszkania lub pobytu w kraju, postępowanie toczyć się może podczas jego nieobecności.
§ 2. Przepisu § 1 nie stosuje się, jeżeli:
1) wina sprawcy lub okoliczności popełnienia czynu zabronionego budzą wątpliwości;
2) oskarżony o przestępstwo skarbowe ukrył się po wniesieniu do sądu aktu
oskarżenia, a także wówczas, gdy w toku postępowania przed sądem ustalono
jego miejsce zamieszkania lub pobytu w kraju.
§ 3. Przepisy § 1 i 2 stosuje się odpowiednio do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej.

Rozdział 20
Przebieg postępowania
Art. 174.
W postępowaniu w stosunku do nieobecnych nie stosuje się przepisów, których stosowanie
wymaga obecności oskarżonego lub podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej.

Art. 175.
§ 1. O zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych organ prowadzący
postępowanie wydaje postanowienie. W postępowaniu przygotowawczym
w sprawach o przestępstwa skarbowe postanowienie to wymaga zatwierdzenia
przez prokuratora.
§ 2. Postanowienia o zastosowaniu postępowania w stosunku do nieobecnych nie
ogłasza się nieobecnej stronie.

Art. 176.
§ 1. Prezes sądu właściwego do rozpoznania sprawy wyznacza nieobecnemu oskarżonemu
obrońcę z urzędu. Udział obrońcy jest obowiązkowy także w postępowaniu
odwoławczym.
§ 2. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej, gdy nie ma on pełnomocnika. Wyznaczenie adwokata
lub radcy prawnego dla nieobecnego podmiotu pociągniętego do odpowiedzialności
posiłkowej jest równoznaczne z udzieleniem pełnomocnictwa.

Art. 177.
W razie osobistego zgłoszenia się skazanego do dyspozycji sądu lub ujęcia skazanego
doręcza mu się odpis prawomocnego wyroku. Na wniosek skazanego złożony na
piśmie w zawitym terminie 14 dni od daty doręczenia sąd, którego wyrok się uprawomocnił,
wyznacza niezwłocznie rozprawę, a wydany w tej instancji wyrok traci
moc z chwilą stawienia się skazanego na rozprawie.




Wybór ryczałtu pozbawi wspólnego PIT za 2011 rok



Urzędy skarbowe nie pozwalają małżonkom złożyć jednego PIT za 2011 rok, gdy nie uzyskali przychodów opodatkowanych ryczałtem, ale złożyli oświadczenie o wyborze tej formy opodatkowania.


Mąż i żona mogą skorzystać z preferencyjnego sposobu rozliczenia po spełnieniu ustawowych warunków. Pozwala im to na spore oszczędności, zwłaszcza gdy jedno z małżonków nie zarobiło nic w danym roku.


Kłopoty pojawiają się, gdy małżonkowie wybrali opodatkowanie ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, ale nie uzyskali przychodów, od których ryczałt trzeba zapłacić.


– Małżonkowie mają pełne prawo do wspólnego rozliczania się. Jasno i bezspornie wynika to z art. 1 ustawy o zryczałtowanym podatku w związku z przepisami ustawy o PIT, zgodnie z którym cała ustawa (ryczałt) nie ma zastosowania, gdy nie wystąpią w ogóle przychody – uważa Tomasz Piekielnik, doradca podatkowy, partner w Kancelarii Piekielnik i Partnerzy.


Inne stanowisko prezentują sądy. Przykładowo NSA (wyrok o sygn. akt II FSK 1940/08) uważa, że należałoby dookreślić, czy zgłoszone do opodatkowania w ramach ryczałtu przychody dotyczą pozarolniczej działalności gospodarczej, czy przychodów z najmu. Gdy wybór ryczałtowej formy opodatkowania dotyczy przychodów z działalności, złożenie zeznania z małżonkiem jest zdaniem sądu niemożliwe, nawet gdy przychód w danym roku nie wystąpi. W takim przypadku nie ma żadnego znaczenia, czy podatnik osiągnął jakikolwiek przychód z działalności.


92 dni zostały na złożenie PIT za rok 2011


– Orzeczenie to jest nietrafne. Skład orzekający, wydaje się, nie wziął pod uwagę wskazanego wyżej przepisu – ocenia Tomasz Piekielnik.


Co powinni więc zrobić podatnicy, jeśli nie chcą narazić się na spór z fiskusem? Wydaje się, że po prostu rozliczyć się odrębnie.


Jednak gdy wybór ryczałtu dotyczy wyłącznie przychodów z najmu, możliwe jest wspólne rozliczenie małżonków.


Joanna Michalska, ekspert podatkowy w KPMG, przypomina, że jeżeli chociaż jeden z małżonków prowadził w roku podatkowym działalność gospodarczą opodatkowaną w formie karty podatkowej, ryczałtu bądź też dokonał wyboru 19-proc. podatku liniowego oboje tracą możliwość skorzystania z preferencyjnego, łącznego opodatkowania. W takim przypadku bez znaczenia pozostaje to, że podatnik nie osiągnął w roku podatkowym żadnych przychodów z działalności gospodarczej (m.in. przez czasowe zawieszenie jej prowadzenia).


– Samo dokonanie wyboru opodatkowania działalności w wymienionych formach pozbawia go możliwości wspólnego opodatkowania z małżonkiem – stwierdza Joanna Michalska.


Należy też pamiętać, że podatnicy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną na zasadach ogólnych (według skali podatkowej ze stawkami 18 i 32 proc.) nie tracą możliwości złożenia wspólnego zeznania podatkowego.


Mąż i żona złożą jeden PIT, jeśli:
● istniała między nimi wspólność majątkowa przez cały rok podatkowy,
● pozostawali w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy,
● żadne z nich w roku nie prowadziło działalności gospodarczej objętej kartą podatkową lub ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
● żadne z nich nie prowadziło w roku działalności gospodarczej opodatkowanej 19-proc. liniowym PIT.


Interpretacja indywidualna dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 18 stycznia 2012 r. (nr IPTPP1/443-941/11-2/IG).